Όλα έγιναν στάχτη, αλλά οι φλόγες δεν πείραξαν το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη, στον οικισμό Πρέβελη
13 Δεκεμβρίου 2011
O πύρινος όλεθρος που έπληξε πρόσφατα τη Margaret River της Δυτικής Αυστραλίας άφησε πίσω του αποτεφρωμένα δεκάδες σπίτια και χιλιάδες στρέμματα δασικής έκτασης.
Οι πυροσβέστες έδωσαν μάχη για να σώσουν τη γραφική εκκλησία του Άγιου Ιωάννη, αλλά φοβούμενοι και για τις ζωές τους, εγκατέλειψαν την προσπάθεια, όταν οι φλόγες άρχισαν να «γλύφουν» τους τοίχους του ναού. Ώσπου ο άνεμος άλλαξε κατεύθυνση, με αποτέλεσμα, ενώ όλα γύρω είχαν ήδη γίνει στάχτη, το ολόλευκο εκκλησάκι να μην πάθει απολύτως τίποτα.
Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο μοναστήρι βρίσκεται σε πανέμορφο τοπίο του οικισμού Πρέβελη της Δυτικής Αυστραλίας, με φόντο τον Ινδικό Ωκεανό. Τόσο ο οικισμός, όσο και το μοναστήρι χτίσθηκαν από τον Αυστραλό Τζέφρι Έντουαρντς, που πολέμησε στην Κρήτη και θέλησε με αυτό τον τρόπο να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του στους Κρητικούς, που του έσωσαν ζωή. Εξάλλου, οι δρόμοι του οικισμού έχουν κρητικά ονόματα.
Η ιστορία ξεκινά το 1941, όταν μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, στο μοναστήρι Πρέβελη, στο Ρέθυμνο, άρχισαν να συγκεντρώνονται στρατιώτες, που είχαν αποκλειστεί, Έλληνες, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί και ‘Αγγλοι, για να διασωθούν τελικά με υποβρύχια στη Μέση Ανατολή από τη περιοχή της Λίμνης και με ενέργειες του ηγουμένου Αγαθαγγέλου Λαγουβάρδου.
Εκείνη την εποχή, στην Κρήτη βρέθηκε να πολεμά και ο Τζέφρι Έντουαρντς. Μαζί με κάποιους από τους εναπομείναντες συντρόφους του συνελήφθη και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στα Χανιά, όπου εκρατείτο σε στρατόπεδο. Κατόρθωσε, ωστόσο, να δραπετεύσει περνώντας, νύχτα, κάτω από το συρματόπλεγμα του στρατοπέδου και να κρυφτεί στα κακοτράχαλα κρητικά βουνά, με μόνο βοήθημα έναν μικρό χάρτη από φυλλάδιο τουριστικού οδηγού της εποχής.
Η περιπλάνηση κράτησε πολλές μέρες. Ήταν ξένος σε ξένο τόπο, χαμένος, πεινασμένος, φοβισμένος. Όμως, του δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσει την ανθρωπιά και τη φιλοξενία των Κρητικών. Παρά τις γερμανικές απειλές και τα αυστηρά διατάγματα προς τον λαό του νησιού για απαγόρευση και μη συνεργασία καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τους Βρετανούς και τους συμμάχους τους, οι ντόπιοι πρόσφεραν στον Έντουαρντς με κίνδυνο της ζωής τους, ένδυση, τροφή, χώρο για να διανυκτερεύσει, αλλά και πληροφορίες για το πού συγκεντρώνονταν κατά την υποχώρησή τους οι συμμαχικές δυνάμεις.
Έπειτα από μεγάλη ταλαιπωρία και αφού συνάντησε κι άλλους περιπλανώμενους ξένους στρατιώτες, ο Έντουαρντς κατέληξε στο μοναστήρι του Πρέβελη. Εκεί, με την πρωτοβουλία του ηγουμένου Αγαθάγγελου Λαγουβάρδου, βρήκε στέγη και τροφή. Το δύσβατο της περιοχής χρησίμευσε ως τόπος συγκέντρωσης για τους στρατιώτες που είχαν απομείνει ελεύθεροι πάνω στην Κρήτη και περίμεναν τη σειρά τους για να επιβιβαστούν στα υποβρύχια για την Αίγυπτο.
Στο βιβλίο του «Ο Δρόμος για το Πρέβελη», ο Έντουαρντς περιγράφει εκείνες τις αγωνιώδεις στιγμές της αναμονής, κάτω από το ανηλεές κυνηγητό των Γερμανών. Αναφέρει με δέος και θαυμασμό την προσπάθεια του ηγουμένου Αγαθάγγελου, ο οποίος με κίνδυνο της ζωής του, κατόρθωνε να τους τροφοδοτεί με τρόφιμα και ό,τι άλλο απαραίτητο, στις δύσκολες ώρες της αναμονής.
Στις γεμάτες ένταση και αγωνία τελευταίες ώρες στη δυσπρόσιτη ακτή, αναφέρει ότι όλοι όσοι περίμεναν, είχαν τραβήξει κλήρο για να καθοριστεί η σειρά της επιβίβασης, αφού τούς ήταν άγνωστο πόσους θα μπορούσε να παραλάβει το υποβρύχιο.Τελικά, το υποβρύχιο έφτασε και είχε τη δυνατότητα να τους παραλάβει όλους. Έτσι ο Τζεφ μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο. Στο μυαλό του, όμως, υπήρχε πάντα η ευγνωμοσύνη και ο θαυμασμός για τους Κρητικούς, τον ηγούμενο και το μοναστήρι του Πρέβελη.
Τα χρόνια πέρασαν, ο Τζεφ Έντουαρντς επέστρεψε στην Αυστραλία, παντρεύτηκε και εργάστηκε σκληρά μαζί με τη σύζυγό του Μπέβερλι. Χωρίς να έχει οικονομική άνεση, αλλά μόνο με το όραμα μίας καλύτερης ζωής για την οικογένειά του, αγόρασε μίαν ερημική έκταση στο νοτιοδυτικότερο άκρο της Αυστραλίας, 290 χλμ. νότια του Περθ.
Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για το μοναστήρι και τους Κρητικούς, που τον βοήθησαν, ο Τζεφ έδωσε στο κτήμα του το όνομα «Prevelly» και ξεκίνησε την κατασκευή ενός κάμπινγκ, που βρίσκεται σε λειτουργία έως σήμερα, καθώς η περιοχή είναι ιδανική για σέρφινγκ. Αργότερα, ο Τζεφ Έντουαρντς διαίρεσε σε μικρότερους κλήρους τη μεγάλη έκταση, που είχε στην ιδιοκτησία του, οι αγοραστές έφτιαξαν σπίτια και σήμερα το «Prevelly» είναι ένα μικρό χωριό. Το 1984, ο Τζεφ πήρε την πρωτοβουλία για τη συλλογή χρημάτων, μαζί με πολλούς άλλους βετεράνους για να βοηθήσει το μοναστήρι, που είχε στο μεταξύ χτίσει, και τους κατοίκους της περιοχής. Τα χρήματα επενδύθηκαν, έτσι ώστε να δίνεται μία ετήσια υποτροφία σε φοιτητή του Πανεπιστημίου Κρήτης, στα Χανιά, στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο, εναλλάξ. Από τα έσοδα των πωλήσεων του βιβλίου του κατασκευάστηκε στο μοναστήρι μια πέτρινη βρύση με αναμνηστική πλάκα.
Ο Τζέφρι Έντουαρντς πέθανε το 2000, έχοντας τιμηθεί τόσο για την προσφορά του στην ιδέα της ελευθερίας, όσο και για το κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο. Το άλλο έργο – όραμά του, το «Μνημείο Ειρήνης και Ανάμνησης», που βρίσκεται στον δρόμο για το μοναστήρι, ολοκληρώθηκε μετά το θάνατό του.
