Ο Μακεδονομάχος καπετάν Γιαγκλής και το κελλί του στο Άγιο Όρος

«Λήσταρχος», σύμφωνα με την Διεύθυνση Ιστορίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ο Γιαγκλής επιστρατεύτηκε από τον σύλλογο των Αθηνών «Μέγας Αλέξανδρος», «ενήργει αυτοβούλως και διέσπα τον αγώνα με τας αλλοπροσάλλους ενεργείας του και τας ακρότητάς του».

-Θέλω ν΄ ακούσουνε τ΄ αφτιά μου τη διαβεβαίωσί σου, Πνευματικέ, για ν΄ αναθαρρήσει και γλυκάνει η ψυχή μου από ελπίδα πως θα δω πρόσωπο Θεού και Παράδεισο. Δεν σκότωνα για να σκοτώνω. Για την Πατρίδα και τ΄ άγια της τόκανα. Με βαραίνει όμως και με πονάει, που στα γιουρούσια, στις μάχες και στο για να προστατευθώ και προστατέψω, έκανα έτσι, που «χάθηκαν» κι΄ «άφταιγοι». Τα ξέρεις όλα. Σκληρός ο πόλεμος. Σου πετρώνει την καρδιά, σου θολώνει το μάτι. Είχα, βλέπεις, στο λαιμό μου και στην υπακοή μου και ένα σωρό παλικάρια. Αλλά για όλους ήμουν υπεύθυνος εγώ. Πες μου ο Θεός θα με σχωρέσει;

Ο Γεώργιος Γιαγλής, του Θεοδώρου και της Ασημίνας, γεννήθηκε στην Ιερισσό της Χαλκιδικής το 1869. Τα κατορθώματά του και η συμβολή του στον Μακεδονικό Αγώνα περιμένουν ακόμη την γραφίδα του ιστορικού που θα γράψει τη βιογραφία του για να εξοφλήσει η Πατρίδα, κατά κάποιο τρόπο, το χρέος της προς αυτόν.

Εδώ θα αναφέρω μερικά γεγονότα από τη ζωή του στον Αθω, παρμένα από το βιβλίο του Επισκόπου Ροδοστόλου Χρυσοστόμου, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ.

…Γνωρίζοντας σπιθαμή προς σπιθαμή ολόκληρο το Αγιον Όρος, αφού για πολλά χρόνια ήταν Αρχισερδάρης, προτίμησε το Ιβηρίτικο Κελλί του Τιμίου Προδρόμου για τον λόγο ότι σ’ αυτό μόναζαν πατέρες συμπατριώτες του, από την Ιερισσό.

Θεοσεβής και ευλαβέστατος σε όλη του τη ζωή, εξέφρασε την ύστατη επιθυμία του να καρεί μοναχός. Οι γεροντάδες, κατά την τάξη, την γνωστοποίησαν στην κυρίαρχη Ιερά Μονή των Ιβήρων, η Σύναξη της οποίας έδωκε την προς τούτο έγκριση (ευλογία) και ο μέχρι χθες φοβερός Καπετάν Γιαγλής, εν άκρα ταπεινώσει και επικλήσει ελέους και σωτηρίας από τον Πανάγαθο Θεό, εκάρη μοναχός, μετονομασθείς Γαβριήλ. Ο π. Δαμασκηνός (+2004), Γέρων του Κελλιού ήταν κυρίως εκείνος, που τον γηροκόμησε με αγάπη, υπομονή κα αφοσίωση και του «έκλεισε τα μάτια». Ο Καπετάν Γιαγλής-Μοναχός Γαβριήλ εκοιμήθη εν Κυρίω τον Δεκέμβριο του 1946, σε ηλικία 77 ετών…

Μια μικρή παρένθεση εδώ για τον Γέροντά του τον Δαμασκηνό. Ο π. Δαμασκηνός γεννήθηκε το 1912 και το 1919 ήρθε στο Κελλί όπου μόναζε ένας θείος του. Σε ηλικία 16 ετών τον έστειλαν «έξω» για να δει τον κόσμο και να διαλέξει. Σε δύο χρόνια ξαναγύρισε και μέχρι την κοίμησή του, το 2004, μόνασε στο Κελλί του Τιμίου Προδρόμου, συνολικά 83 από τα 92 χρόνια της ζωής του.

Γυρίζουμε στον Καπετάν Γιαγλή η ευλάβεια του οποίου στα θεία και ιερά ήταν πάντοτε δεδομένη και έκδηλη και η πεποίθηση ότι ο Θεός του ήταν βοηθός στους αγώνες του ακράδαντη.

…Μικρά μέρη λειψάνων αγίων χορηγούν τα Μοναστήρια, κατόπιν αποφάσεων των Συνάξεών των, όταν επισήμως ζητούνται για εναπόθεσή των σε εγκαίνια ιερών ναών. Τιμίου όμως Ξύλου ποτέ, ουδέ ελαχιστομορίου.

Ποτέ δεν ακούσθηκε ποιος τον κατήχησε σχετικώς και τον εφοδίασε με τεμαχίδιο Τιμίου Ξύλου «για να μη τον πιάνει βόλι». Κι εκείνος το ασπάσθηκε με ευλάβεια, προσευχήθηκε στο Χριστό θερμά και ακολούθως, για να μη το χάσει ποτέ, με το κοφτερό του μαχαίρι έκανε στο μπράτσο του μικροτομή και το «έθαψε» μέσα. Γρήγορα έγιανε η «πληγή», αντρίεψε ακόμη πιο πολύ το φρόνημά του, αποκάλυψε το μυστικό στα παλικάρια του και συνέστησε σε όλους να πάψουν πλέον να του συνιστούν προσοχή και προφυλάξεις κατά τις συμπλοκές και μετακινήσεις. «Με φυλάει το Τίμιο Ξύλο, δε με βρίσκει εμένα βόλι. Ούτε σε μάχη ούτε από μπαμπεσιά θα πάω. Όταν έρθ΄ η ώρα μου σε κρεββάτι θα πεθάνω», συνήθιζε να λέει…

…ο Καπετάν Γιαγκλής, κυρίως όταν ήταν Αρχισερδάρης στην Ιερά Κοινότητα και αρχηγός των επί της φρουράς του Αγίου Όρους ενόπλων σωμάτων, ήταν πάντοτε σε επαφή και επικοινωνία με τον αυτοεξόριστο, στον Μυλοπόταμο, Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, για ενημερώσεις και λήψεις οδηγιών. Αφού όμως δεν ελάμβανε κανένα μέτρο προσοχής και αποκρύψεως, πολλοί ήταν εκείνοι που τον έβλεπαν να ανοίγει το κάγκελο της περιοχής και να κατευθύνεται στο ησυχαστήριο του Πατριάρχη.

Τότε ήταν που κάποιοι Ρώσσοι εξαρτηματικοί της Ιεράς Μονής Ιβήρων, κατά καταπάτησι του αβάτου του Αγίου Όρους, επεχείρησαν να εισαγάγουν μια Ρωσσίδα «προσκυνήτρια» λίαν προσεκτικώς μεταμφιεσμένη σε άνδρα. Εξαπατήθηκαν οι εν Δάφνη Τουρκικές Τελωνειακές και Αστυνομικές Αρχές. Δεν ξεγελάστηκε όμως του Καπετάν Γιαγκλή το αετήσιο βλέμμα. Την συνέλαβε αμέσως καθώς και τους ενεχομένους στην όλη υπόθεση. Το λιμανάκι της Δάφνης έγινε ανάστατο και στην Ιερά Κοινότητα προκλήθηκε θλίψις μεγάλη. Ίσως να μην επακολουθούσε τόσος ανά τις Καρυές και το Αγιονόρος σάλος και θόρυβος, αν οι Ρώσσοι, ισχυροί παράγοντες, δεν απεπειρώντο να δωροδοκήσουν τον Καπετάν Γιαγκλή με μεγάλο χρηματικό ποσό, ώστε να αποσιωπήσει και μη αναφέρει και καταγγείλει το συμβεβηκός στις Ιερές Μονές και την Ιερά Κοινότητα. Αυτή δ’ ακριβώς η πρόσθετη και όλως αδιάντροπη ενέργειά των, προσκρούσασα στην εντιμότητα του ξακουστού Αρχισερδάρη, «λειτούργησε» αντιστρόφως του επιδιωκομένου και τον έκανε … θηρίο.

Του το «φύλαξαν» οι ειρημένοι και δεν άργησαν να τον διαβάλουν στον Καϊμακάμη και τους αστυνομικούς, κατηγορώντας τον ευθέως ότι οι συχνές-πυκνές επισκέψεις του στον Μυλοπόταμο και διαβουλεύσεις του με τον Πατριάρχη είχαν αντιτουρκικούς και επαναστατικούς σκοπούς. Οι Τούρκοι τον συνέλαβαν, τον ωδήγησαν βιαίως στη Θεσσαλονίκη, τον κατεδίκασαν με εσπευσμένες διαδικασίες σε ισόβια δεσμά και τον έκλεισαν στις φυλακές του Επταπυργίου (Γεντί-Κουλέ). Τον απελευθέρωσε αργότερα ο Πατριάρχης Ιωακείμ, όταν επανεκλεγείς και επανελθών στον Οικουμενικό θρόνο, ενήργησε τα δέοντα τόσο παρά τη Υψηλή Πύλη, όσο και εν Θεσσαλονίκη, με διαμεσολαβήσεις γνωστών του προυχόντων. Μη λησμονούμε ότι προτού γίνει Οικουμενικός Πατριάρχης υπήρξε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης…

 

Οι Ιερισσιώτες το 1988 μετέφεραν τα οστά του από το Άγιο Όρος στη γεννέτηρά του. Από το ρεπορταζ της εποχής:

Με παλλαϊκή συμμετοχή και επισημότητα τιμήθηκε στην Ιερισσό Χαλκιδικής ο οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα καπετάν Γιώργης Γιαγκλής σε εκδηλώσεις που οργάνωσε ο ομώνυμος δήμος σε συνεργασία με την Εταιρεία. Οι εκδηλώσεις περιελάμβαναν τη μετακομιδή των οστών του από το Άγιον Όρος από αντιπροσωπεία μοναχών και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του προ του δημαρχείου. Το πρόγραμμα ακόμα περιελάμβανε: επιμνημόσυνη δέηση, επίσημη παραλαβή των οστών, κατάθεση στεφάνων, ομιλίες από τον σεβ. μητροπολίτη Ιερισσού και Αγ. Όρους κ.κ. Νικόδημο, τον εκπρόσωπο της Ιεράς Επιστασίας Αγίου Όρους και τον εκπρόσωπο της Πανελληνίας Οργανώσεως Μακεδονομάχων “Ο ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ” κ. Χρ. Σαμαρτζίδη, αντιφώνηση του δημάρχου Ιερισσού κ. Βασ. Γκατζιώνη, απαγγελία τραγουδιών του Γιαγκλή από τον ηθοποιό του Κ.Θ.Β.Ε. κ. Δημ. Καρέλη, εκτέλεση τραγουδιών και χορών από το τοπικό μουσικοχορευτικό συγκρότημα υπό τη διεύθυνση του κ. Ιωάννη Μαρίνου, έκθεση φωτογραφιών και εγγράφων του τιμωμένου και δεξίωση που παρέθεσε ο δήμος Ιερισσού. Τιμές απέδωσαν η μουσική και άγημα του Γ. Σώμ. Στρατού.

 

Φωτογραφίες του Ιβηρίτικου Ιερού Κελλιού Τιμίου Προδρόμου:

πηγή: Αγιορείτικες Μνήμες