Οι άγιοι Ναζάριος, Γερβάσιος, Κέλσιος και Προτάσιος

Ό άγιος Ναζάριος έζησε στά χρόνια του Νέρωνος (μεταξύ 54 και 68)1 στή Ρώμη. Ήταν γόνος οικογενείας πλούσιων και ευγενών Ρωμαίων. ο πατέρας του, δ ‘Αφρικανός, και ή μητέρα του, ή Περπέτουα, είχαν οδηγηθεί στην αληθινή πίστη από τον άγιο ‘Απόστολο Πέτρο, και ο Ναζάριος βαπτίσθηκε άπδ τον πρώτο επίσκοπο Ρώμης, τον άγιο Αίνο [5 Νοεμ.].

“Οταν εφθασε στην ηλικία τών είκοσι ετών, ο Ναζάριος εγκατέλειψε τη Ρώμη για να διατρέξει τις πόλεις της ‘Ιταλίας και να διαδώσει το Ευαγγέλιο. Έφερε έτσι πολλούς ειδωλολάτρες στην άληθινή πίστη και τους βάπτισε. Δέκα χρόνια αργότερα, περνώντας άπό την πόλη της Πλακεντίας (σημ. Πιατσέντζα) γνώρισε τον άγιο Γερβάσιο και τον άγιο Προτάσιο, οι οποίοι βρίσκονταν στή φυλακή κατόπιν διαταγής του ηγεμόνος Ανουλλίου, και των όποιων η φήμη ως θαυματουργών και θαρραλέων αποστόλων του Χριστού είχε απλωθεί σ’ όλη την ‘Ιταλία. Αφού αντάλλαξαν τίμιο ασπασμό, προέτρεψαν άλλήλους στήν οδό του μαρτυρίου. ο ηγεμόνας όμως πληροφορήθηκε την παρουσία του Ναζαρίου καί διέταξε να μαστιγωθεί καί να έκδιωχθεί από την πόλη.

Ό άγιος Ναζάριος κατευθύνθηκε τότε προς τη Γαλατία. Όταν έφθασε στην πόλη Σιμιέζ, κοντά στη Νίκαια, δδήγησε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στήν πίστη του Χριστού. Ή σύζυγος ενός προύχοντα της πόλεως πλησίασε τον άγιο έχοντας στην αγκαλιά τον τρίχρονο γιό της. Απόθεσε το παιδί στα πόδια του άγιου και του είπε: «Λάβε μετά σου τούτο το παιδίον, να σε ακολουθεί όπου υπάγεις, δια να αξιωθεί και αυτό της ουρανίου άγαλλιάσεως». ο Ναζάριος δέχθηκε το παιδί με χαρά, το βάπτισε δίνοντάς του το όνομα Κέλσιος, και ξεκί-νησε μαζί του για να διαδώσει το Ευαγγέλιο σε άλλες περιοχές της Γαλατίας. Τους συνέλαβε ο ηγεμόνας Δεινόβαος, κι όταν έρωτήθη γιά την ταυτότητά του, ο άγιος Ναζάριος απάντησε: «Ρωμάίος είμι το γένος, χριστιανός όμως υπάρχω και τον Έσταυρωμένον λατρεύω». ο θηριόγνωμος ηγεμόνας έπιασε τότε το παιδί και το έδειρε ανελέητα, ο Κέλσιος όμως ψέλλισε με φρόνηση γηραιού άνδρός: «Ό Θεός όν λατρεύω κρινει σε, άδικε δικαστά, ώς Κριτής δικαιότατος!» ο Ναζάριος και ο Κέλσιος κατόρθωσαν ωστόσο να ελευθερωθούν χάρις στην υποστήριξη της συζύγου του ήγεμόνος, ή όποια είχε δει ένα φοβερό όραμα γι’ αύτούς. Κατευθύνθηκαν προς τά Τρέβηρα (σημ. Τρίερ), κηρύττοντας παντού τον Χριστό και καταφρονώντας τά είδωλα, γεγονός πού οδήγησε στην έκ νέου σύλληψή τους.

Τούς οδήγησαν στή Ρώμη, με εντολή του Νέρωνος, και αφού τούς ανέκριναν τούς έριξαν σε μιά λίμνη. Διεσώθησαν όμως και μπόρεσαν να συνεχίσουν το ιεραποστολικό τους έργο από πόλη σε πόλη φθάνοντας μέχρι το Μιλάνο. Έκεί ξαναβρήκαν τούς άγιους Γερβάσιο και Προτάσιο, οί όποιοι προετοιμάζονταν να άντιμετωπίσουν τήν εσχάτη δοκιμασία του μαρτυρίου. “Ολοι ήταν γεμάτοι χαρά μπροστά στην προοπτική να συναθλήσουν και συναντήσουν τον Κύριο, κοινωνοί γενόμενοι τού σωτηρίου Πάθους του. Καί ο μικρός Κέλσιος δεν υπολειπόταν σε ετοιμότητα να υποστεί κάθε είδους βασάνους γιά τήν άγάπη τού Χριστού. Προχώρησαν λοιπόν καί οι τέσσερις προς τον τόπο τού μαρτυρίου καί το πρόσωπο τους άκτινοβολούσε με τόση φαιδρότητα σάν να πήγαιναν σε έόρτιο τραπέζι. ‘Αποκεφαλίσθηκαν ενώ ευχαριστούσαν τον Κύριο. ο Κέλσιος ήταν τότε εννέα χρόνων καί επτά μηνών.

Τά λείψανα τών αγίων Γερβασίου καί Προτασίου άνευρέθησαν θαυματουργικώς άπό τον άγιο Αμβρόσιο [7 Δεκ.]. Κατά τή διάρκεια της πανηγυρικής άνακομιδής τους καί της καταθέσεώς τους στον κεν¬τρικό ναό τού Μιλάνου, στίς 16 ‘Ιουνίου 386, ένας τυφλός άνέβλεψε, και τα δαιμόνια που φώλιαζαν μέσα σε δύο δαιμονισμένους κραύγασαν ότι οι άγιοι τους επέβαλαν αβάστακτες δοκιμασίες. Λίγα χρόνια αργότερα, το 395, ο άγιος ‘Αμβρόσιος προέβη στήν άνακομιδή των λειψάνων των αγίων Ναζαρίου και Κελσίου, πού ήταν ενταφιασμένα σ’ έναν κήπο εξω άπό τήν πόλη.

Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδόσεις Ίνδικτος