Ανδρέας Παναγίδης 55 χρόνια μετά

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΗΡΩΑ ΤΗΣ ΑΓΧΟΝΗΣ

ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΑΓΙΔΗ ΓΙΑ ΤΑ 55 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΤΟΥ

ΠΩΣ ΝΑ ΣΕ ΠΩ ΠΑΤΕΡΑ ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟ 22 ΧΡΟΝΩΝ, ΗΡΩΑ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΑΓΙΔΗ.

Της Ζήνας Λυσάνδρου Παναγίδη

«Οι ήρωες μένουν πάντα νέοι» , μας έλεγαν οι δικοί μας καθηγητές, κι εγώ με τη σειρά μου το επαναλάμβανα στους δικούς μου μαθητές.

Συνειδητοποίησα, όμως, το βαθύτερο νόημα της φράσης αυτής, όταν μιλώντας για τον πατέρα του συζύγου μου, αναφερόμουν σ’ ένα παλληκάρι, εικοσιδύο μόλις χρονών που μας κοιτούσε όλο καλοσύνη και αθωότητα με τα έκθαμβα μάτια του από τη φωτογραφία που δεσπόζει στα σπίτια και των τριών παιδιών του.

Πώς να σε πω πατέρα, ήρωα Ανδρέα Παναγίδη, που είσαι μόνο 22 χρονών παιδί;

Κι όμως, μέσα στη φυλακή, σ’ εκείνη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα των ελεύθερων πολιορκημένων ωρίμασες τόσο πρόωρα, συμπύκνωσες τον χρόνο, μάζεψες τη σοφία του και μας κατέλειπες, πολύτιμη και ανεκτίμητη κληρονομιά, πλούτο αμύθητο, τις επιστολές σου, διαποτισμένες από εθνική υπερηφάνια και μεγαλείο ψυχής. Οι επιστολές σου, ήρωα Ανδρέα Παναγίδη, μαρτυρούν ότι την καρδιά σου πυρπολούσε η γλυκιά μορφή του Ναζωραίου, κι αυτή η πίστη σε όπλισε, όπως κι όλους τους ήρωές μας, με μεγατόνους θάρρους, λεβεντιάς , αυταπάρνησης και μεγαλοψυχίας.

Όποιος δεν ξέρει τη δύναμη της πίστης, πολύ φυσικά θα απορεί: πώς είναι δυνατόν ένας νέος με γραμματικές γνώσεις μόνο του δημοτικού να μας αφήσει τέτοια μνημεία εθνικής έξαρσης, ψυχικής μεταρσίωσης, βαθιάς πίστης στον Θεό;

Σε σκέφτομαι συνέχεια, ήρωα Ανδρέα Παναγίδη! Τη συντριβή της ψυχής σου, τον αφόρητο πόνο σου, την οδύνη… ανθρώπινα πρέπει να λιποψύχησες, (δεν πιστεύω στα ρητορικά φληναφήματα, τα εξωπραγματικά, ότι τάχα οι ήρωες δεν λυγίζουν, δεν πονούν, ίσα-ίσα το μέγεθος της θυσίας τους μεγαλώνει όσο πιο οδυνηρή είναι η διαπάλη μέσα στην ψυχή τους).

Στην πορεία σου προς την ηθική ελευθερία εμπόδιο ανυπέρβλητο υπήρξε η ανθρώπινη αδυναμία σου, η αγάπη προς τους δικούς σου, η αγάπη προς τη ζωή που δεν πρόφτασες να γευτείς το γλυκό πιοτό της.

Οπωσδήποτε, το δίλημμα ορθώθηκε μπροστά σου, η ανθρώπινη ζωή σου μετεωρίστηκε για πολύ ανάμεσα στην αγάπη προς τους δικούς σου και στο χρέος προς την πατρίδα.

Είχες μια νέα και όμορφη γυναίκα, τη Γιαννούλα σου, που’ χε μύριες χάρες… μα είχες πρώτα και πάνω απ’ όλα, τα παιδιά σου, τα τρία μικρά σου αγγελούδια, τα οποία δεν χάρηκες και δεν σε χάρηκαν, στα οποία ο θάνατος δεν θα σε άφηνε να πραγματώσεις την ουσιαστική σου υπόσταση, την πατρική. Ο Αριστείδης, η Δέσποινα και η Αυγή θα μεγάλωναν χωρίς το χάδι του πατέρα τους, χωρίς την ασφάλεια της αγκαλιάς του, χωρίς τη γλύκα της θωριάς του.

Δεν θα ξανάμπαινε πια ο πατέρας τους όλο χαρά και ζωντάνια και δεν θα’ ριχνε ολόγυρα στον «ηλιακό» τις σοκολάτες, όπως θυμάται ο Αριστείδης, για να απολαύσει τα παιδιά του που ορμούσαν ποιο να πάρει τις πιο πολλές.

Θυμάσαι, ήρωα Ανδρέα Παναγίδη, μια φωτογραφία σου μ’ όλη την ανεμελιά των νιάτων σου, που κρατάς με καμάρι στην αγκαλιά το γιο σου, τον Αριστείδη σου βρέφος;

Τέτοιες στιγμές τρυφερότητας, θαλπωρής, χαράς και αγάπης θα συντρόφευαν τις ώρες της αγωνίας σου, στο κελλί σου. Τέτοιες στιγμές, θα’ ζησες σίγουρα, ήρωα Ανδρέα Παναγίδη, γιατί ήσουν ένας κοινός θνητός, μέσα στα ανθρώπινα μέτρα. Τέτοιες στιγμές «έτρεμε η ψυχή σου» και σίγουρα «θα ξαστοχούσε γλυκά τον εαυτό της».

Η ζωή με τις χάρες και τα πλούτη της πάσκιζε να σε σαγηνεύσει. Ήθελε να καταβάλει την ψυχή σου.

Μα αντιστάθηκες. Η αντίσταση είναι δύναμη πνευματική, πηγάζει από μέσα μας. Θωράκισες το είναι σου με πανίσχυρα αντισώματα λεβεντιάς και αντρειοσύνης. Ο λόγος του Θεού θέριεψε την ψυχή σου και της ενστάλαξε αποθέματα λεβεντιάς.

Οπλισμένος με μια στέρεη ιδεολογική φαρέτρα, ξεπέρασες τα ανθρώπινα μέτρα, ξεπέρασες τα όριά σου και ανέβηκες όλες τις βαθμίδες της μεγαλοσύνης. Η ρωμαλέα ψυχή σου προσέγγισε τον ιδεατό χώρο της ηθικής ελευθερίας, κάνοντας τα παιδιά σου, που ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη θυσία σου, να’ ναι τόσο περήφανα για σένα και το όνομα που τους άφησες.

Αιωνία η μνήμη σου,

ήρωα της αγχόνης Ανδρέα Παναγίδη

που είσαι μόνο 22 χρονών

και πώς να σε πω, πατέρα;