Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος

Στους πρόποδες ενός πευκόφυτου βουνού, έξω από το χωριό Λυθροδόντα, της επαρχίας Λευκωσίας, στην περιοχή Τερέθκια, κτίστηκε το 1997 το Ησυχαστήριο της Αγίας Τριάδος, με απόφαση του Ηγουμενοσυμβουλίου της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Μαχαιρά και την ευλογία του τότε Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Α’.

Ο χώρος έχει μία φυσική ομορφιά, πού πηγάζει από το πράσινο πού το περιβάλλει και την ανοικτοσύνη στη θέα. Βλέπει κανείς νότια το δάσος να υψώνεται ως προστατευτική ασπίδα από τα ακραία φυσικά φαινόμενα, βόρεια να προβάλλει στο βάθος επιβλητικός ο Πενταδάκτυλος, τονίζοντας το βάρος της κατοχης, ανατολικά και δυτικά οι εκτάσεις με την ομορφιά των πεύκων και των ελιών.

Τον τόπο επέλεξε ο τότε Ηγούμενος της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Μαχαιρά και νυν Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος με τον μακαριστό Ιερομόναχο Αρσένιο, τον Ιούνιο του 1997. Οι εργασίες για οικοδόμηση του Ησυχαστηρίου άρχισαν με την οικονομική αρωγή των ανθρώπων της εκκλησιαστική κοινότητας του Αγίου Γεωργίου Μακρή στη Λάρνακα, από την οποία ξεκίνησαν οι δύο αδελφές για τη Μοναχική πολιτεία. Ήδη βρίσκονταν μικρόσχημες μοναχές στην Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου στον Αναλυόντα, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα. Τώρα καλούνται να ζήσουν σε ένα άλλο χώρο, ησυχαστικά και αθόρυβα, κάνοντας τις μοναχικές ακολουθίες καθημερινά, εργαζόμενες το χρυσοκέντητο ως εργόχειρό τους, φροντίζοντας το χώρο.

Στις 7 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους έγινε η πρώτη Λειτουργία από τον Ηγούμενο στο μικρό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδος, το οποίο βρίσκεται ενσωματωμένο στο όλο οικοδόμημα πού εγκαταβιούν οι μοναχές. Η Μοναχή Μαριάμ τοποθετείται ως η πρώτη προϊσταμένη και Γερόντισσα του Ησυχαστηρίου. Τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος του 1998, ημέρα κατά την οποία γιορτάζει το Ησυχαστήριο, ο τότε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Μαχαιρά Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος διαδέχεται τη Γερόντισσα κατά την ακολουθία της «κουράς εις μεγαλόσχημη μοναχή».

Τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος του 2001, η Γερόντισσα Μαριάμ διαδέχεται την αδελφή Φιλοθέη στην ακολουθία της μεγαλοσχημίας, την οποία διαβάζει ο Αρχιμανδρίτης Αρσένιος ως Ηγούμενος της κυρίαρχης Μονης.

Η φυσική ομορφιά συμπληρώνεται από την αίσθηση μίας άλλης ομορφιάς, της χάριτος του Θεού, με τις ακολουθίες και τις προσευχές των μοναχών. Εδώ, όπως σε κάθε Ορθόδοξο Μοναστήρι, «φυλάσσεται ο χώρος», σηματοδοτείται ο τέλειος τρόπος ζωης, γίνεται πηγή ανανέωσης και ξεκούρασης του κόσμου.

Το όνομα του Ησυχαστηρίου, πουναι Μετόχι της Ιεράς Μονής Μαχαιρά, δόθηκε προς «δόξαν της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος», του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, της Μίας Θεότητος και Βασιλείας. Το όνομα αυτό συμπυκνώνει τον τρόπο ζωης του Θεού μας, πού καλούμαστε και εμείς να ζήσουμε για να ενωθούμε μαζί Του και μαζί με όλο τον κόσμο.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, με τις Οικουμενικές Συνόδους, διασφάλισαν το Τριαδικό δόγμα από τις διάφορες αιρέσεις, όχι για να διασφαλιστεί ο Θεός αλλά ο άνθρωπος. Γιατί, αν πιστεύουμε σ’ ένα Θεό πού στην πραγματικότητα δεν είναι Αυτός πού λέμε, τότε η εναρμόνιση της ζωής μας με τη δική Του δεν θα μας οδηγήσει στη θέωση, δηλαδή στην ένωση μαζί Του, αλλά στη φανταστική, ψυχολογική ή αρρωστημένη βίωση του Θεού, δηλαδή ενός Θεού πού δεν είναι ο Τριαδικός αλλά το χαλασμένο «εγώ» μας ή κάποιο άλλο είδωλο.

Βέβαια, η γνώση του τρόπου πού ζει και είναι ο Τριαδικός Θεός δεν προέρχεται από μία λογική διαδικασία ως ανακάλυψη αλλά από άποκάλυψη. Δεν είναι δηλαδή έργο άνθρώπινο αλλά θεϊκό. Ήδη από τη δημιουργία του ανθρώπου ο Θεός εμφανίζεται ως Τριαδικός με τρόπο όχι ξεκάθαρο, για αποφυγή της εντύπωσης ότι είναι τρεις Θεοί. Η εναλλαγή πληθυντικού-ενικού δείχνει το τρισυπόστατο της μίας θεότητας. Είναι ο Θεός ένας, μία ουσία, μία φύση, σε τρία πρόσωπα ή υποστάσεις, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Τα τρία πρόσωπα έχουν τα προσωπικά τους ιδιώματα. Ο Πατέρας είναι άγέννητος, ο Υιός γεννάται προαιώνια και συνεχώς από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται προαιώνια και συνεχώς από τον Πατέρα. Οι σχέσεις μεταξύ τους είναι σχέσεις αγάπης και αλληλοπεριχώρησης.

Η βίωση του «Τριαδικού είναι» της Θεότητας από τους πιστούς οδηγεί στην εμπειρική γνώση του μυστηρίου. Έτσι, όταν μεταξύ μας έχουμε την αγάπη πού μας ενώνει ως ανθρώπους με μία φύση, την ανθρώπινη, και συγχρόνως αναγνωρίζουμε στους άλλους και στον εαυτό μας τη μοναδικότητα της ύπαρξης, τότε ζούμε το Τριαδικό δόγμα. Ο κίνδυνος όμως της λανθασμένης-αιρετικής αντίληψης και βίωσης ελλοχεύει σε κάθε βήμα. Όταν π.χ. θέλουμε με κάποιους ανθρώπους να ένωθουμε τόσο πολύ πού ταυτιζόμαστε μαζί τους και χάνουμε την προσωπικότητά μας ή όταν τονίζουμε τόσο πολύ την ιδιαιτερότητά μας, ώστε να χωριζόμαστε από τους άλλους, τότε δεν ζούμε τη ζωή του Τριαδικού Θεου μας, πού τα τρία πρόσωπα ζουν μεταξύ τους με ενότητα, ισότητα, αγάπη.

Η Ορθόδοξη εικόνα της Αγίας Τριάδος παρουσιάζει τη φιλοξενία του Αβραάμ, όπου ο Αβραάμ με τη Σάρα δέχονται τρεις άγγέλους, τους φιλοξενούν και απευθύνονται σ’ αυτούς στον ενικό. Το πρόσωπο είναι το ίδιο (εκφράζοντας το ομοούσιο, δηλαδή ίδια ουσία), σκήπτρο βαστούν όλοι (δείχνοντας την ισότητα), τα ενδύματα διαφοροποιούνται έχοντας όμως τα χρώματα σχέση μεταξύ τους (για να φανερώσει την ενότητα και διαφορετικότητα).

Το κάθε Μοναστήρι, όσο μικρό και φτωχό να είναι, καλείται να φιλοξενεί, να δέχεται και ν’ αναπαύει καθένα πού προσέρχεται σ’ αυτό είτε ως προσκυνητής είτε ως επισκέπτης. Ο Θεός, τον οποίο λατρεύουν νυχθημερόν οι μοναχοί/μοναχές δεν κάνει διακρίσεις, αγαπά όλους ό,τι και νάναι, όπως και να ζουν, δίκαια ή αμαρτωλά.

Η φιλοξενία πού γίνεται είναι η έκφραση της αγάπης του Θεού πού βιώνουν στην καρδιά τους με την προσευχή, τη Θεία Λειτουργία, το δώρο της ζωής. Η παρουσία τους στο χώρο του Μοναστηριού, ως απόφαση ζωής, δεν χαρακτηρίζεται μόνο από πόνο και δάκρυ, άσκηση, προσπάθεια, θλίψη και αναστεναγμό (για τις προσωπικές και πανανθρώπινες αμαρτίες), αλλά κι από αγαλλίαση, χαρά ανεκλάλητη, ζωή και φως. Ο Χριστός νίκησε το θάνατο και χάρισε Ζωή αιώνια σ’ όλο τον κόσμο. Τώρα μπορεί ο καθένας πού θέλει να νικήσει το φόβο του βιολογικού θανάτου να ελευθερωθεί από το μέσα του θάνατο, τις ποικίλες μορφές του θανάτου, και να χαρεί αληθινά και ουσιαστικά.

Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ανάγκη να δει ανθρώπους πού ζουν τη χαρά και την ειρήνη, να γαληνέψει, να γεμίσει από ελπίδα και δύναμη. Να βεβαιωθεί ότι ο Θεός τον αγαπά όπως είναι, μέσα στην αμαρτία και αδυναμία του. Αυτή η εμπειρία, ως εμπειρία, μεταγγίζεται, δεν διδάσκεται.

Ο κάθε μοναχός ή μοναχή, έχοντας αυτή την εμπειρία, μπορεί να γίνει σημείο της όντως Ζωής, με το λόγο, τη φιλοξενία, τη σιωπή. Χωρίς προσπάθεια να σώσει τους άλλους, χωρίς προσπάθεια ν’ άγαπησει, δείχνοντας μόνο αυτό πού είναι ο Τριαδικός Θεός για όλους τους ανθρώπους, αγάπη αληθινή, μπορεί να κάνει ιεραποστολή στον τόπο πού είναι.

Διαβάζοντας τους βίους των αγίων, βλέπουμε πώς δεν έζησαν εξωτερικά όλοι τον ίδιο τρόπο ζωής. Ποικιλία στο επάγγελμα, στην άσκηση, στη διακονία, στην προσφορά, στον τόπο. Όλοι ;oμως χαρακτηρίζονταν από μεγάλη αγάπη στο Χριστό, πού διαχέεται στον κάθε άνθρωπο, από ελευθερία από τα πάθη και ελευθερία από το φόβο του θανάτου.

Λίγο έξω από το Ησυχαστήριο της Αγίας Τριάδος, θεμελιώθηκε το 2000 ναός επ’ ονόματι της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας της Φαρμοκολυτρίας. Στην περιοχή υπάρχουν τα ερείπια παλαιού μικρού ναού της Αγίας. Την 1η Μαΐου 2004 ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος τέλεσε τα εγκαίνια. Στην αγρυπνία εκείνη ο μακαριστός Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Μαχαιρά Αρχιμανδρίτης Αρσένιος επισκέφτηκε για τελευταία φορά το Ησυχαστήριο, πριν τη μαρτυρική κοίμησή του το Σεπτέμβριο του 2004.

Ο ναός λειτουργείται τις Κυριακές και μεγάλες γιορτές, ως μεγαλύτερος απ’ αυτόν της Aγίας Τριάδος, για τον κόσμο πού προσέρχεται στo Hσυχαστήριο. Ακολουθεί κέρασμα στο Αρχονταρίκι -πού κτίστηκε ως προέκταση του ναού- καθώς και ανάλυση του Ευαγγελίου με σχετικη ομιλία από τον ιερέα. Αυτό εκφράζει την Ορθόδοξη παράδοσή μας πού δεν διαχωρίζει το πνευματικό από το υλικό, αλλά δέχεται την ενότητα της ανθρώπινης φύσης πού χρειάζεται, για να ζήσει, τον άρτον τον υλικό, τον Άρτον του Λόγου και τον Άρτον της Θείας Ευχαριστίας. Ο ναός μαζί με το Αρχονταρίκι θεωρείται ως μία πτέρυγα της μελλοντικης Μονής της Αγίας Τριάδος, σε χρόνο πού θα θελησει ο Κύριος.

Το 2005, με την παρότρυνση και την ευλογία του Μητροπολίτου Λεμεσού Γέροντος Αθανασίου και τη δωρεά ευσεβούς κυρίας, κτίζεται προς το δάσος οικία για εξυπηρέτηση του εφημερίου του Ησυχαστηρίου. Εντός της οικίας υπάρχει εκκλησάκι επ’ ονόματι του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Σεραφείμ του Σάρωφ. Την 1η Ιανουαρίου 2006, παραμονή της εορτής του Αγίου, έγινε ο αγιασμός από τον Πανιερώτατον Άγιο Λεμεσού, ο οποίος δεν είναι μόνο ο εμπνευστής της δημιουργίας του Ησυχαστηρίου αλλά και ο πνευματικός πατέρας, με τη γνώμη και την καθοδήγηση του οποίου πορεύεται το Ησυχαστήριο.

Στις ακολουθίες, ως Μετόχι Σταυροπηγιακής Μονής, μνημονεύονται ο Αρχιεπίσκοπος, ο Ηγούμενος και η Προϊσταμένη.

 

Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια

Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια έζησε τον 3ον αιώνα στην ξακουστή τότε Ρώμη. Η καταγωγή της, με πατέρα συγκλητικό και πλούσιο, η ομορφιά και η μόρφωσή της, της έδιναν την πρόκληση της περηφάνιας και της απομόνωσης. Αυτή όμως θεωρώντας όλα τα καλά του κόσμου αυτού «σκύβαλα είναι ίνα Χριστόν κερδίσει» (Φίλ.3,8), «των Μαρτύρων ταις χρείαις διακονήσασα, μαρτυρικώς εμιμήσω τας αριστείας αυτών».

Ήταν η εποχή των διωγμών, του μαρτυρίου και της δόξας των Χριστιανών πού η πίστη τους αποδεικνυόταν με το αίμα τους. Οι φυλακές της Ρώμης και όχι μόνο, γέμιζαν από τους εραστές του Θεού. Μέσα εκεί ετοιμάζονταν για τη μετάβασή τους «από το θάνατο στη ζωή», περνώντας από τα πολλά βασανιστήρια και τελικά τον αποκεφαλισμό ή το φάγωμα από τα θηρία στο Κολοσσαίο.

Η Αναστασία, κρυφή χριστιανή, παντρεμένη με τον Ρωμαίο άρχοντα ειδωλολάτρη Ποπλίονα, πήγαινε στις φυλακές χωρίς τα μεγαλόπρεπα ενδύματα της -δείγμα της καταγωγής της- αλλά με ρούχα φτωχά και άσημα, για ν’ αποφεύγει τα βλέμματα των διαφόρων. Εκεί, συμπαραστεκόταν στους φυλακισμένους αδελφούς της προσφέροντάς τους τροφές και χρήματα. Εκεί συναντούσε τους ετοιμαζόμενους μάρτυρες και ετοιμαζόταν κι αυτή για το δικό της επερχόμενο μαρτύριο. Εκεί έβλεπε, στο πρόσωπο των χριστιανών, τί σημαίνει αγάπη μέχρι τέλους και πίστη στο Χριστό ακλόνητη, χωρίς λογικούς υπολογισμούς και ψευτοδιλήμματα. Άλλωστε ο διδάσκαλός της στη χριστιανική ζωή και πατέρας της πνευματικός, ο Χρυσογόνος, τη δίδαξε με το λόγο και τη ζωή του πώς «πάντες οι θέλοντες εύσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται» (Β’ Τιμ. 3,12) και πώς πρώτος ο Κύριος σήκωσε Σταυρό και πέθανε ως κακούργος, χαρίζοντας «χαρά εν όλω τώ κόσμω».

Βέβαια η Αναστασία δεν είπε από την αρχή ότι ειναι χριστιανή, γιατί κανείς δεν τη ρώτησε. Η άσκοπη ομολογία και η πρόκληση δοκιμασιών από «ζήλο ου κατ’ επίγνωσιν», στο βάθος κρύβει έπαρση κι εμπιστοσύνη στη δύναμη του εαυτού μας. Υπηρετούσε κρυφά κι αθόρυβα τους χριστιανούς αδελφούς της, μέχρι την ώρα πού ο σύζυγός της έμαθε το έργο της και το λόγο πού το επιτελούσε. Εξοργισμένος άρχισε τις απειλές και στο τέλος, μπροστά στη σταθερότητα της χριστιανής συζύγου του, φανέρωσε την ψεύτικη αγάπη του με το να την καταγγείλει στον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, το μεγάλο διώκτη των Χριστιανών.

Μετά από πολλά μαρτύρια σε διάφορα μέρη, όπου η Χάρις του Θεού την ενίσχυε και θαυματουργούσε, τελειώθηκε με μαρτυρικό θάνατο καιομένη και δεμένη σε πάσαλο, στις 22 Δεκεμβρίου στο τέλος του 3ου ή αρχές του 4ου αιώνα. Κι έγινε ο θάνατός της μετάβαση, είσοδος στη δόξα του ουρανού, όπου, ελεύθερη από τα δεσμά της φθοράς, μπορεί να διακονεί τις ασθένειές μας, προσφέροντας τα φάρμακα του ουρανού, χωρίς περιορισμούς χρόνου και χώρου.

Οι άγιοι, ενωμένοι μετά την κοίμησή τους ασάλευτα με τον Τριαδικό Θεό μας, γίνονται ένα μαζί Του, και μπορούν να μας ακούσουν, να μας μιλήσουν, να μας συμπαρασταθούν χωρίς τις αισθήσεις. Εκείνοι, όπως το Χριστό μετά την Ανάστασή Του, έχουν τη δυνατότητα «εν ετέρα, μορφή» να συμπορευτούν με κάθε άνθρωπο πού ταπεινά επικαλειται τη βοήθειά τους.

Η απλότητα της καρδίας, το ταπεινό φρόνημα και η εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού οδηγούν τον άνθρωπο σε μία άλλη σχέση μαζί Του. Τους κάνει αγίους, ως φίλους Χριστού, οικείους καί συμπολίτες. Ζουν τη Βασιλεία του Τριαδικού Θεού από το νυν αιώνα, ως αγάπη προς όλους τους ανθρώπους κι ως ενότητα καρδιακή «μετά του σύμπαντος κόσμου». Η πρόγευση αυτή της Τριαδικής Βασιλείας γεμίζει την ύπαρξη με ειρήνη, χαρά και ελπίδα ζωντανή για την ερχόμενη ασάλευτη ουράνια Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, πού θα τη βιώνουμε «συν πάσι τοις αγίοις» εις αιώνας αιώνων. Αμήν.

 

Το Ιερό Ησυχαστήριο της Αγίας Τριάδος είναι ανοικτό: Από Νοέμβριο μέχρι Μάρτιο: 06:00π.μ. – 01:00μ.μ. και 03:30μ.μ. – 05:30μ.μ.

Από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο: 06:00π.μ. – 01:00μ.μ. και 03:30μ.μ. – 07:00μ.μ.

 

πηγή: π. Ανδρέας Αγαθοκλέους, Ιερό Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος, Λυθροδόντας 2010