Πιθανώς…εξωγήινη η προέλευση του χρυσού

Ήρθε στη Γη με τους μετεωρίτες. Αφθονία πολύτιμων μετάλλων στο κέντρο του πλανήτη μας.

Η Γη, όταν ακόμα βρισκόταν σε πολύ νεαρή ηλικία, δέχτηκε μια βροχή διαρκείας από μετεωρίτες, η οποία κράτησε για καιρό και έστρωσε την επιφάνεια του πλανήτη μας με πολύτιμα μέταλλα, όπως ο χρυσός και η πλατίνα (λευκόχρυσος), που είχαν δημιουργηθεί κατά τις πρώτες φάσεις σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική μελέτη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ματίας Γουίλμπολντ της Σχολής Γεωεπιστημών του πανεπιστημίου του Μπρίστολ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το «New Scientist» και το «Physics World», ανέλυσαν με νέες τεχνικές μεγάλης ακρίβειας δείγματα από πανάρχαια πετρώματα της Γροιλανδίας ηλικίας σχεδόν 3,8 δισ. ετών και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σημερινά προσβάσιμα αποθέματα πολύτιμων μετάλλων στη Γη αποτελούν συνέπεια του βομβαρδισμού μετεωριτών περίπου 200 εκατ. χρόνια μετά τη δημιουργία της. Καθώς η Γη διαμορφωνόταν, ο λιωμένος σίδηρος βυθίστηκε στο κέντρο αποτελώντας τον πυρήνα της, συμπαρασύροντας βαθιά στο υπέδαφος την συντριπτική πλειονότητα των επιφανειακών πολύτιμων μετάλλων. Μάλιστα, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στον γήινο πυρήνα υπάρχουν ακόμα αρκετά πολύτιμα μέταλλα -αν έρχονταν ποτέ στο φως- για να καλύψουν όλη την επιφάνεια της Γης με ένα στρώμα πάχους τεσσάρων μέτρων!

Κανονικά, η καταβύθιση του χρυσού και των άλλων μετάλλων στο κέντρο της Γης θα έπρεπε να αφήσει την επιφάνεια χωρίς αυτά, όμως, αντίθετα, υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερα πολύτιμα μέταλλα στα πιο επιφανειακά γεωλογικά στρώματα, στον φλοιό και τον μανδύα, από ό,τι θα περίμενε κανείς. Η αφθονία αυτή αποδίδεται σε μια τελευταία κατακλυσμιαία βροχή μετεωριτών που έπεσε στη Γη μετά τον σχηματισμό του πυρήνα της και αφού είχε αυτή πια στερεοποιηθεί, ανανεώνοντας έτσι και με το παραπάνω το απόθεμά της σε προσβάσιμα πολύτιμα μέταλλα, τα οποία έτσι αντικατέστησαν τον χρυσό και την πλατίνα που είχαν βυθιστεί στον πυρήνα. Οι μετεωρίτες που είχαν πέσει στη Γη, σταδιακά και υπό την επίδραση των γήινων τεκτονικών δυνάμεων (άγνωστο πόσος χρόνος χρειάστηκε), ενσωματώθηκαν στον μανδύα του πλανήτη και σιγά-σιγά, καθώς διαμορφώθηκαν οι ήπειροι, τα πολύτιμα μέταλλα συγκεντρώθηκαν σε μεταλλεύματα, τα οποία σήμερα πλέον μπορούν να εξαχθούν από το υπέδαφος. «Η έρευνά μας δείχνει ότι τα περισσότερα πολύτιμα μέταλλα στα οποία βασίζονται οι οικονομίες μας και πολλές ζωτικές βιομηχανικές διαδικασίες, προστέθηκαν στον πλανήτη μας από τυχερή σύμπτωση, όταν η Γη χτυπήθηκε από περίπου 20 δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων τόνους υλικού αστεροειδών», δήλωσε ο Γουίλμπορντ, αν και δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες με τις εκτιμήσεις του. Η Γη υπολογίζεται ότι άρχισε πριν από περίπου 4,56 δισ. χρόνια να αναδύεται ως ουράνιο σώμα από τον πρωτοπλανητικό δίσκο ύλης που περιέβαλλε τον μητρικό ήλιο. Τα πρώτα 100 εκατ. χρόνια της ζωής της ήσαν άκρως βίαια, καθώς έπεσαν πάνω της άλλα μεγάλα σώματα μεγέθους της Σελήνης και του Άρη, με συνέπεια η Γη να λιώσει από τη σφοδρότητα αυτών των προσκρούσεων, οπότε ο σίδηρος και τα άλλα πολύτιμα μέταλλα βυθίστηκαν στον πυρήνα της. Οι μετεωρίτες και αστεροειδείς συνέχισαν να πέφτουν πάνω στη Γη για εκατοντάδες ακόμα εκατομμύρια χρόνια, αλλά πια ο πλανήτης μας είχε στερεοποιηθεί. Ο τελικός (ύστερος) βομβαρδισμός εκτιμάται ότι έλαβε χώρα πριν από 4 – 3,8 δισ. χρόνια και ήταν αυτός που πιθανώς εμπλούτισε τη Γη με χρυσό και άλλα πολύτιμα μέταλλα. Τα πετρώματα της Γροιλανδίας δεν ανακυκλώθηκαν ποτέ στο υπέδαφος και είναι σήμερα τα αρχαιότερα εκτεθειμένα στον κόσμο, ενώ η ηλικία τους θεωρείται ότι είναι παλαιότερη ακόμα και από τον τελικό βομβαρδισμό της Γης από τον ουρανό. Η γεωχημική ισοτοπική ανάλυσή τους από τους βρετανούς επιστήμονες έδειξε ότι ένα συγκεκριμένο πολύ σπάνιο και πολύτιμο στοιχείο, το βολφράμιο-182, βρίσκεται στα πετρώματα αυτά σε αναλογικά μεγαλύτερη αφθονία από τα νεότερα πετρώματα, συμπεραίνοντας έτσι ότι κάτι μεσολάβησε (η πτώση των μετεωριτών με πολύτιμους λίθους) που μετέβαλε την αναλογία των ισοτόπων του συγκεκριμένου στοιχείου.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ