Εξομολόγηση: στον ιερέα ή μεταξύ μας;
8 Σεπτεμβρίου 2011
Εξομολόγηση. Έργο του PIETRO LONGHI
π. Ανδρέας Αγαθοκλέους
Μιλώντας, πριν λίγες μέρες, με μια κυρία που διαβάζει την Αγία Γραφή και ζει την Εκκλησία ως μυστήριο και Θεανθρώπινη σχέση, μου ανάφερε τον προβληματισμό της για το χωρίο στην επιστολή του Αγίου Ιακώβου (5,16) «εξομολογείσθε αλλήλοις τα παραπτώματα, και εύχεσθε υπέρ αλλήλων, όπως ιαθήτε». Ο προβληματισμός της είχε να κάνει με την εξομολόγηση στον ιερέα, αφού το χωρίο μιλά για εξομολόγηση ο ένας στον άλλο. Γιατί δηλαδή να είναι απαραίτητη η εξομολόγηση των αμαρτιών μας στον ιερέα, αφού μιλά για τη μεταξύ των χριστιανών εξομολόγηση;
Κατ’ αρχήν, το ότι διαβάζοντας την Αγία Γραφή προβληματίζεται και ρωτά, αντί να την περνά τυπικά και αφηρημένα, δείχνει ζωντάνια και αναζήτηση. Αυτό είναι ωραίο! Μετά, αγγίζει ένα θέμα παρεξηγημένο και αλλοιωμένο. Χρειάζεται λίγη επεξήγηση: Το μυστήριο της εξομολόγησης είναι το μόνο που γίνεται χωρίς τη συμμετοχή του λαού του Θεού, σε ατομικό επίπεδο. Αυτό επεκράτησε, βέβαια, εξ αιτίας της ιδιαιτερότητάς του. Η ακρόαση αμαρτιών δεν είναι για όλους. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος των λογισμών, των σκανδάλων, των συγχύσεων. Ο πνευματικός πατέρας, έχοντας τη χάρη ν’ ακούει «τα του λαού συμβαίνοντα» διασφαλίζεται και δεν ταράσσεται εσωτερικά. Η δημόσια εξομολόγηση υπήρχε την εποχή που οι πρώτοι Χριστιανοί ζούσαν για το Θεό και πέθαιναν γι’ Αυτόν. Υπήρχε δηλαδή ενθουσιασμός, ζωντανή πίστη, ανυπόκριτη αγάπη. Τώρα παρατηρείται χλιαρότης, εκκοσμίκευση, ψυχρότητα. Πώς θα γίνει δημόσια εξομολόγηση χωρίς παρατράγουδα;
Ωστόσο, η μεταξύ μας αναφορά όσων μας πλήγωσαν και μας στενοχώρησαν, βοηθά στο να βγει προς τα έξω το παράπτωμα, να ελευθερωθούμε, να θεραπευτούμε, να αναπαυτούμε. Είναι σημαντικό να λέμε στον άλλο ό,τι μας πλήγωσε από τη συμπεριφορά του.
Η εξομολόγηση στον ιερέα έχει την έννοια της εξομολόγησης στην Εκκλησία- την πνευματική μας οικογένεια, της οποίας προΐσταται ο ιερέας ως πνευματικός πατέρας. Έτσι ο άνθρωπος δεν ενεργεί ατομικά- εγωκεντρικά, αλλά πορεύεται δια και με την Εκκλησία, η οποία και σώζει, δηλαδή ολοκληρώνει τον άνθρωπο.
Για το πώς πρέπει να γίνεται η εξομολόγηση θα αναφερθώ στο επόμενο γράμμα.
