Γέροντας Φιλάρετος Κωνσταμονίτης-Ένα μικρό αφιέρωμα μνήμης.
4 Σεπτεμβρίου 2011
Eισαγωγικά.
«…Πιστεύουμε ότι η αγιότητα στο Άγιον Όρος από της συστάσεώς του έως σήμερα δεν διεκόπη ποτέ. Οι κρίκοι της ιερής αυτής αλυσίδας δεν διεράγησαν καθόλου στην υπερχιλιόχρονη ιστορία του. Τον 20ο αιώνα έχουμε την ανάδειξη επιφανών Αγιορειτών οσίων:
Πρώτα τους Ιβηρίτες ιερομάρτυρες Ευδόκιμο που μαρτύρησε στο μετόχι της μονής του από τους Τούρκους στα Καλύβια Μαλγάρων της Α. Θράκης, στις 4.7.1913,
Γαβριήλ και Αρκάδιο, που μαρτύρησαν τον Σεπτέμβριο του 1922 στις Κυδωνίες της Μ. Ασίας.
Τους αναγνωρισμένους οσίους Γαβριήλ τον Δικαίο της Παντοκρατορινής Σκήτης του Προφήτου Ηλιού, που εκοιμήθη οσιακά στις 19.10.1901.
Τον Ρώσο Αριστοκλή, αδελφό της μονής Αγίου Παντελεήμονος και οικονόμο της μονής του στη Μόσχα, γνωστό για την ασκητικότητά του, τη φιλανθρωπία του και τα πλούσια χαρίσματα της προοράσεως και της θαυματουργίας. Η οσιακή κοίμησή του συνέβη στις 24.8.1918 στο κελλί του της Μόσχας. Το τίμιο λείψανό του φυλάγεται στο μετόχι συνεχίζοντας να θαυματουργεί.
Τον επίσης Ρώσο Σιλουανό, αδελφό και αυτόν της μονής Αγίου Παντελεήμονος. Η ταπείνωση, η θερμή προσευχή, η διάκριση, η χάρη των λόγων και των έργων του τον χαρακτηρίζουν. Η ωραία βιογραφία του, χάρη του εξαιρετικού του μαθητού Γέροντος Σωφρονίου, γνώρισε πολλές εκδόσεις και μεταφράσεις κι επηρέασε σημαντικά πολλούς. Εκοιμήθη στη μονή του στις 24.9.1938.
Τον Σάββα της Καλύμνου, που νέος πήγε στο Άγιον Όρος από την Ηράκλεια της Α. Θράκης. Ασκήτεψε στη σκήτη της Αγίας Άννης, όπου έμαθε βυζαντινή μουσική και αγιογραφία, κατόπιν στα Ιεροσόλυμα, την Αίγινα, όπου έγινε ενταφιαστής του αγίου Νεκταρίου, πρώτος εικονογράφος του και διάδοχός του. Κατέληξε στην Κάλυμνο, όπου ίδρυσε τη μονή των Αγίων Πάντων, ανέπτυξε φιλανθρωπική δράση και δίδαξε κυρίως με το ασκητικό παράδειγμά του. Εκοιμήθη οσιακά εκεί το 1948. Το άφθαρτο λείψανό του θαυματουργεί μέχρι σήμερα.
Στο Άγιον Όρος έζησε και ο Σέρβος άγιος Νικόλαος επίσκοπος Ζίτσης και Αχρίδος (+1956) και ο Ρώσος Κούξα της Οδησσού (+1964).
Η πνευματικότητα του Αγίου Όρους φαίνεται από το πλήθος εναρέτων Γερόντων σε όλο τον εικοστό αιώνα. Αξιόλογοι ηγούμενοι κοσμούν τους θρόνους των κοινοβίων. Μεταξύ αυτών διακρίνονται:
Νεόφυτος Σιμωνοπετρίτης από τα’ Αλάτσατα της Μ. Ασίας, νέος κτήτορας της τολμηρότερης οικοδομής του Αγίου Όρους, δραστήριος, φιλόθεος και φιλάνθρωπος, που εκοιμήθη το 1907 μετά από 45 ετών ευδόκιμη ηγουμενία.
Συμεών Γρηγοριάτης (+1905) ο Πελοποννήσιος, κτήτορας και αυτός της μονής του Γρηγορίου μ’ ενάρετο βίο και θεάρεστη πολιτεία.
Μάρκος Διονυσιάτης ο Κρητικός (+1938), ο οποίος χαρακτηρίζεται «στόλισμα της μονής, άγαλμα αρετής, αγωνιστής εις το έπαρκον».
Ο Κορδάτος Καρακαλληνός ο Μικρασιάτης (+1940) ήταν ένας μεγάλος ασκητής κοινοβιάτης, χαρισματούχος κοινοβιάρχης, διακριτικός πνευματικός, ελεήμων, σεμνός και ταπεινός.
Εξέχων Αγιορείτης ηγούμενος υπήρξε ο λίαν ενάρετος Μικρασιάτης ηγούμενος Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης (+1957), ο οποίος διακρίθηκε ως άριστος πνευματικός.
Σπουδαίος από κάθε άποψη ηγούμενος ήταν ο θεοτοκοφιλής κι ευκατάνυκτος Αθανάσιος Γρηγοριάτης (+1951)όπως και ο άκακος, πράος, φιλακόλουθος και φιλάδελφος, όντως Φιλάρετος ο Κωνσταμονίτης (+1963)….»(Περιοδικό Πρωτάτο- Αριθμ. 119 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2010)
Ο Γέροντας Φιλάρετος – πρώην Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κωνσταμονίτου
Το μοναχολόγιο της Αγιορείτικης και άκρως ασκητικής Μονής Κώνσταμονίτου, αναφέρει: «έγεννήθη εις το χωρίον Φυτιά Βερροϊας της Μακεδονίας κατά το έτος 1890 εκ πατρός Γεωργίου Μάστορα και μητρός Αικατερίνης Στεργίου. Βαπτισθείς δε ώνομάσθη Αντώνιος. Έκοινοβίασε εν τη Ιερά ημών μονή τον Νοέμβριον του 1912 και έκάρη μοναχός μεγαλόσχημος τον Απρίλιον του έτους 1921 και πρεσβύτερος τον Όκτώβριον του 1924. Εξελέγη ως Καθηγούμένος τον Μάρτιον του 1949 και έγκαθιδρϋθη την 21ην Μαΐου. Τη 28η Ιανουαρίου 1963, ήμερα Κυριακή, μνήμη του Οσίου Έφραίμ του Σύρου, έκοιμήθη εν Κυρίω κατά την ώραν πού ανεγινώσκετο ακριβώς ό Αμωμος…».
Ο ίδιος αναγκάστηκε από τα πρώτα του νεανικά χρόνια νε εργαστεί για κάποιο χρονικό διάστημα στην Αμερική. Επέστρεψε στην Ελλάδα και βρέθηκε στό λιμάνι της Θεσσαλονίκης την ήμερα πού παραδίνονταν από τους Τούρκους στους Έλληνες. Προσκύνησε στον τάφο του Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου, ό όποίος του εμφανίστηκε στον ύπνο και του είπε να μη γυρίσει στη Φυτιά αλλά να πάει στο Αγιον “Ορος για να γίνει μοναχός. Για να μπει στο Όρος ζήτησε τη βοήθεια ενός αγωγιάτη, ό όποιος μετέφερε τα πράγματα του. “Οταν στάθμευσαν στην πρώτη μονή (τη Μονή Κωνοταμονίτου), ό νεαρός Αντώνης έδωσε όλα τα μπαγκάζια πού είχε από την Αμερική, όλο το κομπόδεμα του, ακόμη και τα ρούχα πού φοροϋσε στον αγωγιάτη και τον έστειλε πίσω. Με τέτοιο ευλογημένο ξεκίνημα, χωρίς ορθολογισμούς καϊ υπολογισμούς και «συμβολαιογραφικές πράξεις» μπήκε ό ευλαβής νέος οτό μοναστήρι. Χωρίς να το γνωρίζει, γνωρίζοντας μόνον πώς θέλει να ζήσει κατά Θεόν!
Χρειάστηκε ως αρχάριος να δουλέψει σε μετόχια εκτός “Ορους.
Αρρώοτησε μάλιστα έκεί άσχημα κι έκαμε 6 μήνες σε προφυματικά στάδιο αλλά ή επέμβαση του ιδιαίτερου προστάτου της Μονής του, του Αγ. Πρωτομάρτυρας Στεφάνου, τον άπεκατέστησε υγιή και άφησε τους ιατρούς θαυμάζοντες να λέγουν «Έχει πνεύμονες παιδιού 3 ετών».
Αφότου χειροτονήθηκε ιερέας δεν σταμάτησε να λειτουργεί κάθε μέρα. Αδιάκοπα, ακούραστα, ταπεινά, ασταμάτητα. Μέρα χωρίς λειτουργία του φαινόταν νεκρή. “Οταν ξέσπασε φωτιά στο δάσος παρακείμενης Μονής πήρε και λιτάνευσε την εικόνα της Παναγίας στα όρια του δάσους της Κωνσταμονίτου με αποτέλεσμα ή φωτιά να φθάσει μέχρι τα έκεί καί να σβήσει μόνη της. Αρκετά περιστατικά αποδεικνύουν καί την χάρη της προόρασης πού είχε λάβει ό Γέροντας. Την ήμερα πού θα πέθαινε ή αδελφή του στη Φυτιά, είπε στους πατέρες της Μονής: «Πατέρες να προσευχηθούμε για την αδελφή μου, σήμερα αναχωρεί…».
Ως πνευματικός έβαζε μονίμως τον ϊδιο κανόνα σε όλους: Να διαβάζουν τους χαιρετισμούς της Παναγίας, τουλάχιστον μία φορά την ήμερα με ένα κερί αναμένο μπρος στην εικόνα Της. «Μάλωνε» τα καλογεράκια του λέγοντας «Γιατί δεν αγαπάτε την Παναγία;». Μάλιστα κάποτε του εξομολογήθηκε ένας Βούλγαρος μοναχός πού μιλούσε σπαστά ελληνικά, αλλά ό κανόνας ήταν ϊδιος: να διαβάζει τους Χαιρετισμούς της Παναγίας! Ό Βούλγαρος μοναχός έδειξε το σλαβόφωνο βιβλίο του στον Γέροντα για να του υποδείξει τους Χαιρετισμούς. Ό Γέροντας υπολογίζοντας από τα άρχιγράμματα και τους τίτλους κατάλαβε σε ποιο σημεϊο εΐναι και για να το επιβεβαιώσει ρώτησε να του μεταφράσει, ό μοναχός, τϊ έγραφε στο συγκεκριμένο σημείο. Ό Βούλγαρος είπε «Πήραν χαμπάρ’ οι τσομπάνιδες…». Κι ό Γέροντας γελώντας συμφώνησε, λέγοντας «καλά, καλά αυτό είναι!». Επρόκειτο βεβαίως για τον στίχο των Χαιρετισμών «Ήκουσαν οι ποιμένες…»!
Ό νους του ήταν απλοϊκός και συνεπώς αδέσμευτος στο να ανέρχεται οτόν ουρανό. Το ανάστημα του κοντό και συνέβαλε στην ταπείνωση του. Το τέλος του ήταν ήσυχο. Στό κρεβατάκι του λίγο ταλαιπωρημένος από όσα παραχώρησε ό Κύριος,την ώρα του “Ορθρου, τη στιγμή που άναγινώσκονταν ό Άμωμος εξέπνευσε ήρεμα και αθόρυβα. Ό ηγούμενος της Διονυσίου, ό πολύς Γέροντας Γαβριήλ, διαμαρτυρήθηκε πού δεν ειδοποιήθηκε για την έξόδιο ακολουθία. Έσκυψε όμως στον φρέσκο τάφο του Γέροντα και στο μαντηλάκι του πήρε χώμα μαζί του για ευλογία! Τέτοιας φήμης και σεβασμού έτυχε ό Γέροντας Φιλάρετος ό συντοπίτης μας…
Στή φωτογραφία πού παραθέτουμε ό Γέροντας Φιλάρετος είναι φωτογραφημένος στο φωτογραφείο των Καρυών του Αγίου Όρους με τον αδελφό του Θωμά. Στόν βίο του Γέροντα, πού κυκλοφορεί στις θαυμάσιες εκδόσεις της Μονής Παρακλήτου «Σύγχρονες Αγιορείτικες Μορφές», αναφέρεται πώς πήγαινε τακτικά ό Θωμάς και έβλεπε τον Γέροντα Φιλάρετο. Μιά φορά όμως είχε κακό σκοπό: θέλησε να ξεγελάσει τον Γέροντα, να τον πάρει μαζί του για να δει και να μεταλάβει τάχα την γριά μητέρα τους, αλλά με άπώτερο σκοπό να τον εξαναγκάσουν οί Φυτιώτες να παραμείνει ως εφημέριος του χωρίου τους! Το βράδυ πού έπεσε να κοιμηθεί ό Θωμάς στο μοναστήρι, εμφανίστηκε αγριεμένος ό Αγ. Πρώτομάρτυς Στέφανος και τον επέπληξε αυστηρότατα για το δόλο του. Την επόμενη ήμερα τρομαγμένος ό Θωμάς αποκάλυψε την υπόθεση οτόν αδελφό του. Μόνον έκαμαν τον κόπο να βγάλουν την φωτογραφία αυτή για να τη στείλουν στη μητέρα τους. Κι ή φωτογραφία αυτή περιήλθε στα χέρια μας μετά από προσφορά της κόρης του Θωμά, ήδη κεκοιμημένης και αυτής, της Αικατερίνης.
Αξίζει βεβαίως να γίνουν περισσότερες ενέργειες και καταγραφές για να μαθευτούν όσο το δυνατόν περισσότερα για τον θεοφόρο συμπολίτη μας, ό όποΐος ευελπιστούμε, ότι εύχεται και για την ιδιαίτερη πατρίδα του και τους χοϊκούς συμπολίτες του.(Κείμενο διασκευασμένο)
www.proskynitis.blogspot.com
—————————————————————————————-
Διδακτικές ιστορίες με τον Γέροντα Φιλάρετο
Κάποτε λοιπόν είχε επισκεφθεί την Ι. Μονή Κωνσταμονίτου ένας έφεδρος Αξιωματικός κατά το 1950. Ο Παπά – Φιλάρετος τον φώναξε από μακριά με το όνομα του και του είπε και μια περιπέτεια που είχε, τον συμβούλευσε και τον παρηγόρησε. Ο Αξιωματικός τα’χασε! Είχε συγκλονισθεί από το διορατικό χάρισμα του Γέροντα και του είπε με ευλάβεια:
-Γέροντα θα γίνω Μοναχός, μόλις απολυθώ
Ο πατήρ απάντησε:
-Να γίνεις παιδί μου, αλλά όχι σ’αυτό το Μοναστήρι, γιατί θα σου συμβεί πειρασμός μετά από τρία χρόνια με τον Γραμματέα.
Ο Γέροντας προέβλεπε και μετά από τρία χρόνια έναν πειρασμό που θα συναντούσε!
Όταν λοιπόν ο αξιωματικός απολύθηκε από τον Στρατό ο Παπα – Φιλάρετος τον συμβούλευσε και τον έστειλε σε άλλη Μονή, όπου και έγινε Μοναχός. Αλλά κάθε μήνα πήγαινε και συμβουλευόταν τον άγιο Γέροντα. Μια μέρα που τον είχε επισκεφθεί, τον βρήκε καθισμένο σε μια άκρη του κελλιού του τον Παπα-Φιλάρετο να πιάνει το κεφάλι του. Ο Πατήρ Ανανίας ( ο πρώην αξιωματικός) με πόνο τον αγκάλιασε και τον ρώτησε:
-Τί έχεις Γέροντα; Τί έπαθες;
Και ο Γέροντας απήντησε στενοχωρημένος:
-Τέκνον μου, Ανανία, ουδένα πειρασμό είχα σήμερα, εγκατέλειψις Θεού!
Ο Αθλητής του Χριστού Παπα – Φιλάρετος ήθελε να παλεύει κάθε μέρα με τους πειρασμούς για να στεφανώνεται από τον Χριστό!
Άλλη φορά πάλι είχε ιδεί έναν λαϊκό και του λέει:
-Ε κακομοίρη μου, εσύ δεν πάσχεις από σωματική αρρώστια. Άδικα καταξοδεύτηξες στους γιατρούς. Εσένα ο σερσέμης (δηλ. ο δαίμονας) σε βασανίζει.
Εκείνος του είπε:
-Κάνε προσευχή Γέροντα, να απαλλαχτώ
Και ο Παπα – Φιλάρετος του απάντησε:
-Θα κάνω εγώ προσευχή παιδί μου αλλά και εσύ να νηστέψης, γιατί έτσι μόνο φεύγει το δαιμόνιο, με νηστεία και προσευχή, το είπε ο Χριστός μας.
Ο βασανισμένος άνθρωπος έκανε υπακοή και έγινε καλά με την νηστεία που έκανε ο ίδιος και την νηστεία και προσευχή του Αγίου Γέροντα.
Στα τελευταία του πια ο Παπά – Φιλάρετος είχε ωριμάσει πνευματικά και γνώριζε όχι μόνο τις καρδιές και τους λογισμούς των ανθρώπων, αλλά ακόμη και στις τσέπες τι είχαν!
———————————————————————————
Μια μέρα είχε περάσει από τη Μονή Κωνσταμονίτου ένας Κληρικός, να πάρει την ευχή του Γέροντα και να τον συμβουλευτεί. Ήθελε να μείνει στο Άγιον Όρος. Ο Παπα – Φιλάρετος, αφού του απήντησε στα θέματα που του ανέφερε, και σε άλλα, πριν να του τα πει ο Κληρικός, του είπε και τι να κάνει τα χρήματα που είχε στις τσέπες του, και το ποσό ακριβώς των χρημάτων που είχε! Ο Κληρικός τα ‘χασε και δόξασε τον Θεό, που γνώρισε Γέροντα και στην εποχή μας σαν τους Γεροντάδες της παλιάς εποχής!
Όταν πια γέρασε ο Παπα – Φιλάρετος αρρώστησε λίγο γιατί οι σωματικές του δυνάμεις τον είχαν εγκαταλείψει. Οι Πατέρες της Μονής από αγάπη τον ανάγκασαν να πάει σε Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, για να εξετασθεί. Ο Γέροντας δεν κατάλαβε πως βρέθηκε στο Νοσοκομείο γιατί ήταν ζαλισμένος και από το ταξίδι, εκτός από την εξάντληση που είχε. Όταν συνήλθε, βλέπει για μια στιγμή να έρχονται οι νοσοκόμες και να τον πλησιάζουν. Ο Παπα Φιλάρετος μόλις τις είδε στα άσπρα ντυμένες και με εκείνα τα καπελάκια, νόμιζε οτι είναι Άγγελοι με φωτοστέφανα και από ευλάβεια έκρυβε το πρόσωπο του με το σεντόνι. Όλοι γύρω του τα ‘χασαν και θαύμασαν για την καθαρότητα του Γέροντα! Ο Προηγούμενος Συμεών ο Φιλοθεΐτης ήταν και αυτός δίπλα του τότε, ο οποίος και μου το διηγήθηκε.
Τον μετέφεραν μετά στην Μετάνοια του, και ανεπαύθη εν Κυρίω. Την ευχή του να έχουμε. Αμήν
Από το βιβλίιο του Γέροντος Παϊσίου “Αγιορείτες Πατέρες και Αγιορείτικα”
Η ανταπόδοση της ευεργεσίας
Η αγάπη του παπα-Φιλάρετου , του ηγούμενου της Ι. Μονής Κωνσταμονίτου δεν περιοριζόταν μόνο στα έμψυχα. Απλωνόταν πιο πέρα , στα άψυχα, στα ζώα , στην φύση, αυτήν την συμπάθεια προς την άλογη , φύση την παρατηρούμε σαν ένα χαρακτηριστικό στοιχείο, στην χαρισματική ζωή των εκλεκτών δούλων του Θεού.
Μια μέρα έξω από το κελλί του γέροντα γινόταν μεγάλος θόρυβος. Δύο χελιδόνια είχαν αρχίσει μεταξύ τους σφοδρή μονομαχία! Ο γέροντας ανησύχησε. Βγαίνει έξω και αντικρίζει θέαμα θλιβερό. Το ισχυρότερο χελιδόνι χτυπούσε με το ράμφος του το άλλο και το μαδούσε κυριολεκτικά. Χωρίς να χάσει καιρό το έδιωξε, πήρε στοργικά στα χέρια του το χτυπημένο και το γλύτωσε. Το περιποιήθηκε και το αποτέλεσμα ήταν το χελιδόνι να ζήσει.
Από τότε , όπως το λιοντάρι του αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτου ακολουθούσε τον άγιο παντού δείχνοντας την ευγνωμοσύνη του και την αφοσίωση του , έτσι και το χελιδόνι! Πετούσε μπροστά του , έκανε τα φτερουγίσματα του , τα παιχνίδια του , κελαϊδούσε.
Μια μέρα ο γέροντας είχε βγεί λίγο έξω, είτε για να θαυμάσει τον Θεό «εν τοις έργοις Αυτού» είτε για να προσευχηθεί στην ησυχία. Το χελιδόνι , πιστός φίλος και σύντροφος, πετούσε χαρούμενα κοντά του.
Ο γέροντας κάθισε σ’ ένα αλώνι, λίγο πιο πέρα από το μοναστήρι, και χωρίς να το καταλάβει, αποκοιμήθηκε. Αλλά ξαφνικά το χελιδόνι άρχισε να πετάει ορμητικά πάνω από το κεφάλι του τιτιβίζοντας έντονα, σαν να ήθελε να τον ξυπνήσει και να επισημάνει κάποιο κίνδυνο.
Πράγματι! Όταν ο γέροντας ξύπνησε, τι να δει: Λίγο πιο πέρα , ένα μεγάλο ερπετό…Ο συνοδός του είχε κάνει με την σειρά του το δικό του έλεος στο ελεήμονα γέροντα.
