Ιερά Μονή Αγίου Βησσαρίωνος Δουσίκου

Η Ιερά Μονή Δουσίκου κτίσθηκε το 1530 από τον Άγιο Βησσαρίωνα, Μητροπολίτη Λαρίσης στις κατάφυτες πλαγιές του Κόζιακα πάνω από την Πύλη Τρικάλων σε υψόμετρο 700 μ. και με απέραντη τη θέα προς τον θεσσαλικό κάμπο.

Το 1550 ο ανεψιός του Αγίου Νεόφυτος Λαρίσης έκανε σημαντικές κτιριακές επεκτάσεις. Ανήγειρε επίσης το επιβλητικό Καθολικό, που αγιογραφήθηκε το 1557 από τον εξαίρετο αγιογράφο Τζώρτζη με παραστάσεις της κρητικής σχολής, υψηλής τέχνης, που διατηρούνται μέχρι σήμερα σε αρίστη κατάστασι.

Το όλο κτιριακό συγκρότημα της Μονής προβάλλει σαν φρούριο και εντυπωσιάζει με την βαθμιδωτή προσαρμογή του στις απότομες κλίσεις του εδάφους, τους εξώστες, την ανεμόσκαλα και το δίχτυ, απ’ όπου γινόταν η πρόσβασι μέχρι το 1962.

Κατά τον πολυκύμαντο μακραίωνα βίο της η Μονή ανέπτυξε πλουσιωτάτη εθνική, κοινωνική και φιλανθρωπική δράσι και εξελίχθηκε σ’ ένα σπουδαίο πνευματικό κέντρο με την βιβλιοθήκη της και τους λογίους μοναχούς της. Στα ζοφερά χρόνια της τουρκοκρατίας ίδρυσε ιατρείον και ανέλαβε την διεύθυνσι της Ελληνικής Σχολής στα Τρίκαλα.

Έτσι αναδείχθηκε όχι μόνο σε εργαστήριο της μοναχικής πολιτείας, αλλά και σε κιβωτό των ιερών παραδόσεων του Γένους μας, που διέσωσε ζωντανά και ακμαία τα στοιχεία, που προσδιορίζουν την εθνική μας συνείδησι και ταυτότητα.

Σαν πολύτιμο κειμήλιο φυλάσσει την τιμίαν Κάραν του κτίτορος Αγίου Βησσαρίωνος.

Με εντολή του Αγίου είναι άβατος για τις γυναίκες. Πανηγυρίζει στις 15 Σεπτεμβρίου.

To Καθολικόν της Ι. Μονής Αγίου Βησσαρίωνος Δουσίκου, που τιμάται στη Μεταμόρφωσι του Σωτήρος Χριστού, ανήγειρε το 1544 ο Άγιος Νεόφυτος Μητροπολίτης Λαρίσης, ανεψιός του Αγίου Βησσαρίωνος, μετά την καταστροφή από ισχυρότατο σεισμό εκείνου που έκτισε ο Άγιος το 1527.

Υποβάλλει και δημιουργεί δέος με το αιθέριον ύψος του, την αρχιτεκτονική του συμμετρία και κυρίως με το υπέροχο κάλλος των τοιχογραφιών του, που ολοκληρώθηκαν το 1557 και διατηρούνται σε αρίστη κατάστασι σε όλη την έκτασί τους.

Χαρακτηρίζονται από το πλήθος των παραστάσεων, την εμπνευσμένη ιεράρχησι των θεμάτων και την ισορροπία των συνθέσεων. Ιδιαίτερα τις ιερές μορφές διακρίνει υψηλή ευγένεια και σεμνότατον ήθος μία δε υπερκόσμιος ανταύγεια και γαλήνη διαχέεται στα εξαϋλωμένα πρόσωπα των Αγίων. Έχουν έντονο υπερβατικό χαρακτήρα και καθώς τα βλέπουμε αίσθανόμεθα να αγιάζουν τις όψεις μας, να μας παρηγορούν, να μας κατανύσσουν και να μας ανάγουν από τα γήινα στα ουράνια.

Ανήκουν στα επιτεύγματα της Κρητικής Σχολής και αποτελούν έργο υψηλής καλλιτεχνικής πνοής του εξαίρετου αγιογράφου Τζώρτζη του Κωνσταντινουπολίτου.

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο εκτείνεται σε μεγάλο ύψος και φιλοτεχνήθηκε το 1767 από επιδέξιους ξυλογλύπτας, που είχαν την καταγωγή τους από το Λινοτόπι της Β. Ηπείρου.

Το Καθολικό της Μονής Δουσίκου είναι μία σπάνια περίπτωσι συνδυασμού αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής τελειότητος.