Αθηνά

Αγαπημένη κόρη του Δία, θεά της σοφίας και των ειρηνικών τεχνών, αλλά και προστάτιδα της πόλης και πολεμική θεά. Είχε ως σύμβολό της την κουκουβάγια.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία (Ησίοδος, Θεογονία), η Αθηνά γεννήθηκε πάνοπλη από το κεφάλι του Δία. Ο μύθος αναφέρει ότι πρώτη σύζυγος του Δία ήταν η Μήτις. Όμως, ο θεός πήρε ένα χρησμό που τον πληροφορούσε ότι ο γιος που θα γεννούσε η Μήτις θα τον εκθρόνιζε. Ο Δίας για ν’ αποφύγει την εξέλιξη αυτή κατάπιε τη Μήτιδα, η οποία ήταν ήδη έγκυος. Όταν έφτασε η ώρα του τοκετού, έπιασε τον Δία ένας τρομερός πονοκέφαλος. Κλήθηκε για να τον απαλλάξει ο Ήφαιστος που του άνοιξε το κεφάλι με τα εργαλεία του. Από μέσα ξεπετάχτηκε πάνοπλη η Αθηνά.

Η ετυμολογία του ονόματος είναι άγνωστη. Πιθανότατα πρόκειται για θεωνύμιο προελληνικής προέλευσης.

Απαντάται στις μυκηναϊκές πινακίδες (ΚΝ V52, «Ἀθάνα ποτνία» = στη σεβαστή Αθηνά»). Το συναντούμε ως Aθήνη, Aθάναστη Δωρική διάλέκτο και Aθανάα στην Αιολική. Οι αναφορές στους αρχαίους συγγραφείς είναι άπειρες, αρχής γενομένης από τον Όμηρο, που τη θέλει να προστατεύει και να καθοδηγεί το Ελληνικό στράτευμα στην Ιλιάδα και να εμπλέκεται ενεργά στον πόλεμο, ενώ στην Οδύσσεια βρίσκεται συνεχώς στο πλευρό του Οδυσσέα. Στους τραγικούς και σε κάποιους λυρικούς ποιητές βρίσκουμε συνήθως τον δωρικό τύπο («Ἀθάνα»), αλλά και τους τύπους «Ἀθηναία» και «Ἀθαναία». Ο συνηρημένος τύπος «Ἀθηνᾶ» που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα εμφανίστηκε τον 5ο αιώνα.

Πληθώρα μύθων συνδέονται με την Αθηνά, ο πιο γνωστός όμως είναι εκείνος που τη θέλει να κερδίζει από τον Ποσειδώνα την προστασία της Αθήνας και να δίνει στην πόλη το όνομά της. Σχετικά μάλιστα μ’ αυτό το τελευταίο στο παρελθόν είχαν διατυπωθεί προβληματισμοί σχετικά με το αν είναι η Αθηνά που έδωσε το όνομά της στην πόλη, ή από την πόλη πήρε το όνομά της και η θεά.

Σήμερα η λέξη χρησιμοποιείται ως κύριο γυναικείο όνομα, αλλά και ως διακριτικός τίτλος, ιδιαιτέρως για δραστηριότητες που έχουν σχέση με την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.

Πηγή: http://www.asprilexi.com