Βατοπαίδι: Πολλοί μύθοι, Μία αλήθεια

του Αντώνη Τάντουλου

Παρουσία του ηγούμενου της μονής, αρχιμανδρίτη Εφραίμ, και χιλιάδων κόσμου, έγκριτοι καθηγητές της Νομικής κατέρριψαν μία προς μία τις κατηγορίες. 

Όσοι παρακολουθήσαν την εκδήλωση με θέμα «Βατοπαίδι: Μύθοι και Αλήθειες», που οργάνωσε ο Σύλλογος Φίλων Μονής στην Αθηναΐδα, δεν χρειάστηκαν εξειδικευμένες γνώσεις Νομικής και Ιστορίας για να αντιληφθούν πως το ελληνικό Δημόσιο εξακολουθεί να διέπεται από στρουθοκαμηλισμό και επί της ουσίας να βάζει τα χέρια του και να βγάζει τα μάτια του όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο αλλά και σε κοινωνικό.

Αυτή στιγμή η μονή, πέρα από τον διασυρμό που έχει υποστεί, αντιμετωπίζει τη δέσμευση των λογαριασμών της με τη δικαιολογία από την πλευρά του κράτους πως υπάρχει ξέπλυμα μαύρου χρήματος, όταν η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ερευνήσει την υπόθεση και δεν έχει εντοπίσει παράνομη διακίνηση ούτε ενός ευρώ.

Και φυσικά ουδείς κρατικός λειτουργός νοιάζεται για το αν αυτά τα χρήματα προορίζονται να απαλύνουν τον πόνο χιλιάδων συνανθρώπων μας, όπως για παράδειγμα των κρατουμένων και των οικογενειών τους στις Φυλακές Κομοτηνής, πολλοί εκ των οποίων έχουν αποφυλακιστεί επειδή η μονή πλήρωσε τις εξαγοράσιμες ποινές με συνολικά 500 χιλ. ευρώ.

«Και γιατί να νοιαστούν;» ακούστηκε να ψιθυρίζει κάποιος από το πλήθος. «Εδώ δεν νοιάζονται που οδήγησαν την Ελλάδα στην καταστροφή…».

Οι άλλοι λόγοι…

Και προφανώς, όταν ένα κράτος αρνείται να αναγνωρίσει το αποδεδειγμένο και επιστημονικά πλέον τεκμηριωμένο λάθος του απέναντι στην Εκκλησία, τότε το μόνο που μπορούμε να υποθέσουμε είναι πως υπάρχουν άλλοι λόγοι, όπως για παράδειγμα πολιτικοί, ευθυνοφοβίας, ίσως ακόμα και πεποιθήσεως απέναντι στην Ορθοδοξία.

Κάποιους λόγους πάντως «φωτογράφισε» κατά την ομιλία του ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης Άρης Χαραλαμπάκης, όπως το αυτό έπραξε και ο καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιωάννης Κονιδάρης, που θύμισε πως υπάρχουν και τα ευρωπαϊκά δικαστήρια, εξέλιξη που, αν συμβεί, θα αποτελέσει ένα ακόμα διεθνές ρεζιλίκι.

Ενώ τόσο οι δυο έγκριτοι επιστήμονες όσο και ο συντονιστής της εκδήλωσης, δημοσιογράφος Κώστας Τσαρουχάς, δεν χρειάστηκαν πάνω από δέκα λεπτά ο καθένας για να αποδείξουν πως το υποτιθέμενο σκάνδαλο του Βατοπαιδίου εντέχνως δομήθηκε από μύθους. Που καταρρίφθηκαν ένας προς ένας την περασμένη Τετάρτη παρουσία πάνω από 2.000 ακροατών και του ιδίου του ηγούμενου της μονής, αρχιμανδρίτη Εφραίμ.

Το μήνυμα του Κ. Λούλη

Εξαιρετικό ενδιαφέρον είχε επίσης το μήνυμα του προέδρου του Συλλόγου Φίλων Μονής Βατοπαιδίου, Κωνσταντίνου Λούλη, που διευκρίνισε πως οι μοναχοί δεν έχουν τίποτε δικό τους ούτε προσωπική περιουσία και η διαχείριση των οικονομικών της μονής έχει γνώμονα την προσφορά στην κοινωνία.

Οι ιερές μονές , συμπλήρωσε, είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Ο κάθε ηγούμενος δεν έχει μόνον ιερή υποχρέωση έναντι των ιερών κανόνων, αλλά είναι και τυπικά υποχρεωμένος έναντι του νόμου να προστατεύει την περιουσία της μονής, δηλαδή την περιουσία του Δημοσίου, γιατί αλλιώς θα κατηγορηθεί για απιστία, δηλαδή για κακοδιαχείριση δημόσιας περιουσίας.

Δημόσιο κατά Δημοσίου!

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή κι συνοψίζοντας τα επιστημονικά συμπεράσματα που κατατέθηκαν, αυτό που προκύπτει είναι,

πρώτον, πως είναι εντελώς παράδοξο και στα όρια της γελοιότητας το γεγονός ότι έχουμε να κάνουμε με δικαστική διαμάχη ανταλλαγής εκτάσεων μεταξύ της μονής και του Δημοσίου. Δηλαδή το Δημόσιο στρέφεται κατά του ίδιου του του εαυτού, μια και τα μοναστήρια είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, και αυτό νομικά δεν ευσταθεί.

Δεύτερον, αποδεικνύεται πια επίσημα, και μέσω εκθέσεων διεθνών οίκων αξιολόγησης ακίνητης περιουσίας, πως η μονή όχι μόνο δεν ωφελήθηκε από τις ανταλλαγές, αλλά το ακριβώς αντίθετο, όπως αναφέρεται διεξοδικά παρακάτω.

Τρίτον, όσον αφορά την αμφισβήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της λίμνης Βιστωνίδας, η απάντηση ήρθε από τον κ. I. Κονιδάρη, που ξεκαθάρισε πως είναι αδιατάραχτο πριν από την ίδρυση ακόμα του ελληνικού κράτους.

Τονίζοντας, μάλιστα, πως υπάρχουν τόσο αποφάσεις κυβερνήσεων όσο και της ελληνικής Δικαιοσύνης από το 1922 μέχρι σήμερα, με τις οποίες τρεις φορές η κυβέρνηση έχει αποδεχτεί το καθεστώς ιδιοκτησίας της μονής.

Με την γλώσσα των αριθμών
Ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας, συντονιστής της εκδήλωσης, ανέφερε πως ένα από τα ζητήματα που ανέκυψαν στην υπόθεση της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου από την ανταλλαγή της λίμνης αυτής με ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου είναι αυτό της ύπαρξης ή μη οικονομικής ζημίας αυτού: «Πολλοί έσπευσαν να αποφανθούν ότι πράγματι το Δημόσιο έχει υποστεί τεράστια ζημία, χωρίς όμως το όλο θέμα να έχει ερευνηθεί σε βάθος, ισχυριζόμενοι ότι ανταλλάχθηκε “νερό” με ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και ότι το ΣΟΕ υπερεκτίμησε τη λίμνη και τις παραλίμνιες εκτάσεις και υποτίμησε τα ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου». Ποια είναι όμως η αλήθεια, που πρέπει να γνωρίζει η κοινή γνώμη, προκειμένου να μην παραπληροφορείται όσον αφορά τις ανταλλαγές εκτάσεων;
1.    Όσοι προβάλλουν αυτού του είδους τις αιτιάσεις πρώτα απ’ όλα αγνοούν ότι πριν από τις ανταλλαγές, εκτός από το ΣΟΕ, τη λίμνη εκτίμησε και ο διεθνής εκτιμητικός οίκος Richard Ellis, καταλήγοντας σε συμπέρασμα ανάλογο εκείνο του ΣΟΕ.
2.    Μετά την αμφισβήτηση των εκτιμήσεων
του ΣΟΕ, διενεργήθηκε εσωτερικός έλεγχος από την Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχου του ΣΟΕ. Σύμφωνα με αυτόν, γίνεται δεκτό ότι η μεθοδολογία που εφαρμόσθηκε από τους εκτιμητές είναι η μόνη που Θα μπορούσε να εφαρμοσθεί σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά εκτιμητικό πρότυπα. Είναι δε σύμφωνη και με τις παραδοχές του ειδικού συμβούλου που προσλήφθηκε από αυτό (ΣΟΕ).
3.    Η διοίκηση του ΣΟΕ δεν εξάντλησε τον έλεγχό της μόνο στον εσωτερικά έλεγχο. Ανέθεσε την επανεκτίμηση των ανταλλαγέντων στον διεθνή οίκο American Appraisal, ο οποίος διαπίστωσε ότι οι τιμές του ΣΟΕ ευρίσκονται στο εύλογο εύρος με μικρές δικαιολογημένες αποκλίσεις.
4.    Οι δραματικές και υπερβολικές αποκλίσεις της αξίας των ακίνητων του Δημοσίου που αυτά επικαλείται οφείλονται στο γεγονός του υπολογισμού της αξίας τους με βάση αντικειμενικές άξιες από τις ΔΟΥ. Αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι οι ΔΟΥ, για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων, χρησιμοποίησαν τον αντικειμενικό προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων του υπουργείου Οικονομικών, που είναι εμπειρική μέθοδος και δεν έχει καμία σχέση με την αγοραίο αξία αυτών. Αδιάψευστη μαρτυρία για τον μη προσδιορισμό ζημίας του Δημοσίου συνιστά η έγγραφη αναφορά των οικονομικών επιθεωρητών του υπουργείου Οικονομικών κ.κ. Πασσά, Ζελομοσίδη και Τετώρου, με αριθμ. 1297/08.12.2008, οι οποίοι, αφού έλεγξαν όλα τα πορίσματα των κατά τόπους αρμοδίων ΔΟΥ, χαρακτηρίζουν εαυτούς αναρμόδιους και αποφαίνονται σχετικά επί λέξει: «Συνεπώς δεν δυνάμεθα να απαντήσουμε εάν τελικά το Δημόσιο ζημιώθηκε και κατά ποιο ποσό από τις εν λόγω ανταλλαγές».
5.    Την ίδια αδυναμία εντοπισμού ζημίας του Δημοσίου είχε και η Προκαταρκτική Επιτροπή της Βουλής, η οποία ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων με την ανάθεση της διενέργειας εκτιμήσεων σε διεθνείς οίκους, πράγμα που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι δεν υφίσταται προσδιορισμός της ζημίας.
6.    Από τον πολύμηνο και ενδελεχή έλεγχο της Τραπέζης της Ελλάδος διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ διακίνησης μαύρου χρήματος.

Πηγή: εφημερίδα «Η Αξία» Σάββατο 21 Μαΐου 2011, σελ. 34