Πνευματική τροφή…Ένα ζωντανό παράδειγμα από το Κονγκό
12 Μαΐου 2011
Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2002, 6:30 το πρωί. Ή καμπάνα της εκκλησίας μας ακούγεται να σημαίνει γλυκά το προσκλητήριο προς τους πιστούς “Ορθοδόξους χριστιανούς μας ότι ή εκκλησία μας είναι ανοικτή καί σας περιμένει. Είναι έτοιμη, καθαρή καί στολισμένη χαρμόσυνα από την προπαραμονή. “Εχει τοποθετηθεί στο προσκυνητάρι ή εικόνα της Γεννήσεως, στολισμένη με λουλούδια, πού αρχίζει να δέχεται τους ασπασμούς των Αφρικανών πιστών μας. Αυτοί έχουν κατανοήσει ότι ή προσκύνηση πού κάνουν, ανάγεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο, καί όχι οτήν ϋλη της εικόνας. Κάτι, πού δυστυχώς αρκετοί από την “Ορθόδοξο χώρα μας, ακόμα δυσκολεύονται να κατανοήσουν.
Στό προαύλιο της εκκλησίας έχει στηθεί μία μεγάλη φάτνη, στην είσοδο της Ιεραποστολής ένα μεγάλο αστέρι με φωτισμούς πού αναβοσβήνουν καί άλλοι στολισμοί, τους οποίους εδώ αρέσκονται να κάνουν καί να βλέπουν.
Το Σάββατο 21-12-02 είχε γίνει ή πανηγυρική εορτή των σχολείων μας, Δημοτικού καί Γυμνασίου. 800 παιδιά ντυμένα ομοιόμορφα με άσπρα πουκάμισα καί μπλε παντελόνια, ήλθαν στην εκκλησία μας καί εόρτασαν με τον δικό τους χαριτωμένο τρόπο, με ποιήματα, σκετς, χριστουγεννιάτικα τραγούδια την εορτή της γεννήσεως του Κυρίου μας. Μαζί τους οι 14 καθηγητές, καί 10 διδάσκαλοι.
8.30 π.μ. Αρχίζουν να ψάλλονται οι αίνοι. Ή εκκλησία έχει μισογεμίσει. Ό κεντρικός πολυέλαιος καί τα υπόλοιπα φώτα είναι όλα αναμμένα, καί ή εκκλησία αστράφτει, μαζί καί τα πρόσωπα των πιστών μας. Τα τρία σκαλοπάτια μπροστά στο τέμπλο έχουν ήδη γεμίσει από μικρά παιδάκια πού με το καθαρό βλέμμα τους περιεργάζονται τα πάντα, ιδίως την εικονογράφηση της εκκλησίας, πού δείχνει παραστάσεις από τη ζωή του Ιησού. Κάτι πού εδώ είναι ασύνηθες, διότι οι περισσότεροι κάτοικοι του Kolwezi είναι προτεστάντες καί έχουν τίς «εκκλησίες τους» γυμνές από κάθε εκκλησιαστική ευπρέπεια πού μοιάζουν σάν μεγάλες αποθήκες.
9.00 π.μ.: Ό π. Μελέτιος (επικεφαλής του ιεραποστολικού κλιμακίου μας) βάζει «Ευλογημένη ή Βασιλεία…». Συλλειτουργοί του είναι οί γηγενείς, πρεσβύτερος π. Ιάκωβος καί ό διακο-Φώτιος. Μέσα στα εορταστικά τους άμφια, λάμπουν καί αυτοί, τη χαρμόσυνη αυτή ήμερα. Στή μικρή είσοδο, διέρχονται ανάμεσα από τους πιστούς μας, καί κάτω από τον πολυέλαιο, ό διακο-Φώτιος κάνει την εκφώνηση: «Σοφία, ορθοί». Ή εκκλησία ήδη έχει γεμίσει, καί οί πιστοί συνεχίζουν να προσέρχονται. Όλο το εκκλησίασμα αρχίζει να ψάλλει μαζί με τον 25μελή χορό πού τον αποτελούν παιδιά του οικοτροφείου μας, «ή Γέννησίς σου Χριστέ ό Θεός ημών…» στα ελληνικά, γαλλικά και σουαχίλι. Είναι κάτι πού συνηθίζεται εδώ, ό λαός να συμψάλλει με τον χορό. Όλοι τους δε, είναι κατά κανόνα μουσικόφιλοι καί καλλίφωνοι. Έτσι δημιουργείται ένα ωραίο καί αρμονικό σύνολο χωρίς παραφωνίες καί χασμωδίες. Είναι κάτι το εντυπωσιακό πού προσελκύει καί κατανύσσει, καί σε κάνει να θαυμάζεις βλέποντας την ουσιαστική συμμετοχή αυτού του λαού στη Θ. Λειτουργία” ϊσως καί να μας προβληματίζει, καί μας παρακινεί να κάνουμε ορισμένες συγκρίσεις.Ακολουθεί ό Απόστολος, το Ευαγγέλιο, ή Μεγάλη Είσοδος. Στήν εκκλησία έχει δημιουργηθεί το αδιαχώρητο. Έκτος από τα 600 άτομα πού βρίσκονται εντός της εκκλησίας, αρχίζουν να γεμίζουν οί εξωτερικοί χώροι καί το προαύλιο.
Τα παιδάκια όρθια κοιτούν με θαυμασμό την αργή πομπή της Μεγάλης Εισόδου. Σήμερα τα περισσότερα φορούν καί παπούτσια. Μερικά όμως στερούνται καί αυτά, καί ήλθαν ξυπόλητα. Βλέπουμε τα γυμνά τους πέλματα να ακουμπούν στα παγωμένα πλακάκια, καί απορούμε πώς παραμένουν δύο καί τρεϊς ώρες στην εκκλησία χωρίς να δυσανασχετούν. Είναι καί αυτή μία «λεπτομέρεια» πού σου δημιουργεί τη διάθεση για κάποιες συγκρίσεις καί διαπιστώσεις.
Ή βυζαντινή αγιορείτικη ψαλμωδία της χορωδίας μας σε μεταφέρει νοερά στις αγιορείτικες Ιερές Μονές καί σε κάνει να διαπιστώσεις ότι αυτός ό χορός από τα 25 νεαρά παιδιά πού τον απαρτίζουν ηλικίας 7-17 ετών δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους δικούς μας του Αγίου Όρους. Ό π. Δαμασκηνός από την Ί. Μονή μας, του οσίου Γρηγορίου, πού τους δίδαξε τη βυζαντινή μουσική, έχει κάνει καί σ’ αυτόν τον τομέα πολύ καλή εργασία. Φαίνεται απίστευτο, πώς μικρά παιδάκια μπορούν να ξεχωρίζουν καί να ψάλλουν όλους τους ήχους με μεγάλη ευχέρεια. Κι όμως αυτά δεν έχουν τις ανέσεις πού παρέχουμε εμείς στα δικά μας παιδιά, για τη μόρφωση τους, ή την ψυχαγωγία τους. Δεν έχουν ούτε καί το απλό (ξεπερασμένο για εμάς πλέον) ραδιόφωνο. Μήπως όμως αυτές οί «στερήσεις» είναι πού συντελούν στη διαμόρφωση των χαρισμάτων τους αυτών; Μήπως αυτό το γεγονός είναι καί ένα ερέθισμα για εμάς, για να αναθεωρήσουμε τη θεωρία της «μη στερήσεως των αγαθών» από τα παιδιά μας;
Δυνατή ακούγεται ή φωνή του π. Μελετίου “vita,vita katifu (τα “Αγια τοις Άγίοις…). Ό χορός απαντά ψάλλοντας το «Εις “Αγιος, εις Κύριος…» καί αμέσως μετά ακολουθεί το κοινωνικό, πού είναι το πλέον εντυπωσιακό μέρος της Θ. Λειτουργίας από απόψεως συμμετοχής του λαού. 600 άτομα υψώνουν τίς φωνές τους δοξολογώντας τον Κύριον, «Έξομολογεΐσθαι τω Κυρίω ότι αγαθός…» καί αμέσως μετά έρχεται ή απάντηση: «ότι εις τον αιώνα το έλεος Αύτοϋ…». Δημιουργείται δε, τέτοια πνευματική ατμόσφαιρα καί κατάνυξη, πού εύχεσαι να μην τελειώσουν οι ψαλλόμενοι στίχοι των πολυελαίων.
«Μετά φόβου Θεού», εκφωνεί ό π. Μελέτιος καί αμέσως ή ομαδική ψαλμωδία σταματά, για να ακολουθήσει το σιγανό καί αργό μέλος: «του Δείπνου Σου του Μυστικού».
Πλήθος λαού προσέρχεται για να μεταλάβει των Άχραντων Μυστηρίων, για να χαριτωθεί καί για να αντλήσει δύναμη να αντιστέκεται στους ποικίλους πειρασμούς που τον περιβάλλουν, οτίς αιρέσεις (στο Colwezi περί τίς 500), στα μάγια καί τους μάγους καί στις οποιεσδήποτε άλλες δύσκολες καταστάσεις. Παιδάκια της αγκαλιάς, παιδάκια μικρά καί μεγάλα, πονεμένα ή ξυπόλητα, άνδρες, γυναίκες με την παραδοσιακή ποδήρη ενδυμασία, ώστε να μην είναι εκτεθειμένο κανένα μέλος του σώματος, δημιουργούν τρεις μεγάλες ουρές πού τους μεταλαμβάνουν οι δύο ιερείς καί ό διακο-Φώτιος μπροστά στην Ωραία Πύλη.
‘Αφοϋ επί αρκετή ώρα διήρκεσε ή Θ. Μετάληψη, σε λίγο ή Θ. Λειτουργία τελειώνει. Οι 750 πιστοί μας είναι έτοιμοι να αποχωρήσουν. Ό π. Μελέτιος βγαίνει στην Ωραία Πύλη, καί μετά το «Δι’ ευχών…»τους λέει να μη φύγουν από την εκκλησία ακόμα. Μετά από την πνευματική τροφή πού τους παρεσχέθη, ή ιεραποστολή μας έχει ετοιμάσει καί ένα δώρο γι’ αυτούς, από αλεύρι και λάδι για τον καθένα ξεχωριστά. Από την παραμονή είχε γίνει ή σχετική προετοιμασία,είχε τοποθετηθεί σε νάυλον σακούλες το αλεύρι καί είχε αγοραστεί το λάδι. Στούς 130 εργάτες μας επί πλέον, είχε διανεμηθεί καί κρέας. Στό δημοτικό νοσοκομείο καί στίς φυλακές, πάλι κρέας μαγειρεμένο, συνοδευόμενο με μπουκάρι. Ένας – ένας έξήρχετο από την πύλη της εκκλησίας κι εκεί έπαιρνε το μερίδιο του. Έβλεπες να γεμίζει το προαύλιο με χαρούμενα καί γελαστά πρόσωπα τόσο από τη Χάρη του γεννηθέντος Κυρίου, όσο καί από την ικανοποίηση της υλικής αυτής προσφοράς.
11.30 π.μ.: Ή Θ.Λειτουργία καί ή διανομή τελείωσε. Οι πιστοί Χριστιανοί μας απεχώρησαν κι εμείς επιστρέφουμε στους χώρους της ιεραποστολής για να συνεχίσουμε το έργο της.
Αναλογιζόμαστε ότι ή ιεραποστολή έχει τίς δυσκολίες της,τίς θλίψεις καί τους πειρασμούς της. Έρχονται όμως καί ορισμένες στιγμές σαν καί αυτές πού ζήσαμε, όπου έβλεπες πρόσωπα χαρούμενα, αγιασμένα μετά από τη Θ. Κοινωνία κρατώντας τα δώρα στο χέρι να φεύγουν για τα σπίτια τους πού σε κάνουν να ξεχνάς όλες τίς πίκρες καί αντιξοότητες καί να λες ταπεινά: «Σ’ ευχαριστώ, Κύριε, πού με αξίωσες να είμαι κι εγώ εδώ,ανάμεσα σ’ αυτούς τους ελαχίστους αδελφούς, να τους συμπαρίσταμαι με τον τρόπο πού Εσύ θέλεις, κι’ ας μην αξιώθηκα να είμαι τίς ήμερες αυτές στην πατρίδα μου, στην πόλη μου, στην ενορία μας, στο σπίτι μου. “Ας μην αξιώθηκα να νιώσω την οικογενειακή θαλπωρή στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, να ακούσω τα κάλαντα, να φτιάξω το χριστουγεννιάτικο δένδρο…».
