Όσιος Μάξιμος ο Γραικός (1470-1556)

Την Παρασκευή 28-1-2011 στην αίθουσα “ΑΘΗΝΑΪΣ”- στο Βοτανικό – Αθηνών πραγματαποιήθηκε μία επιτυχημένη εκδήλωση προς τιμήν του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, με μέριμνα του Ινστιτούτου « Αγιος Μάξιμος ο Γραικός•. Η μεγάλη αίθουσα υπερπληρώθηκε απο θεατές οι περισσότεροι των οποίων ήσαν Αρτινοί. Δικαιολογημένα άλλωστε καθ’ ότι ό Αγιος κατάγεται ως γνωστό απο την Αρτα. Παραβρέθηκαν οι μητροπολίτες Άρτας κκ. Ιγνάτιος, Περιστερίου κκ. Χρυσόστομος (καταγόμενος από την Αρτα!, ο καθηγούμενος της Ι.Μ του Βατοπαιδίου ταυ Αγίου Ορους γέροντας Εφραίμ, πολλοί εκπρόσωποι των γραμμάτων και των τεχνών ως και Αρτινών Συλλόγων. Την Αδελφότητα μας εκπροσώπησε ο πρόεδρος της Ζιανίκας Κων/νος.

Πρώτος ομιλητής ήταν ο Μητροπολίτης Άρτας κκ Ιγνάτιος, ο οποίος αναφέρθηκε στη ζωή και τα έργο του Αγίου και τόνισε ότι μετά την παραχώρηση τμήματος του ιερού λειψάνου του Αγίου από το Πατριαρχείο Μόσχας στην Ι.Μ. Άρτας ανεγείρεται περικαλλής ναός προς τιμή του Αγίου Μαξίμου στη πόλη της Άρτας. Στη συνέχεια έγινε παρουσίαση ταυ πρώτου τόμου των απάντων του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, από τον ομότιμο καθηγητή της θεολογικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών κ. Δ. Γόνη. Ακολούθως ο ομότιμος καθηγητής της ίδιας Πανεπιστημιακής Σχολής κ. Σπ. Κοντογιάννης, παρουσίασε το εξαιρετικό Βιβλίο του δικηγόρου, συγγραφέα και διακεκριμένου ιστορικού ερευνητή Κων/νου Τσιλιγιάννη, με θέμα «Η δίκη του Μαξίμου του Γραικού». Ο κ,Τσιλιγιάννης κατάγεται από την Άρτα και διαμένει στην Άρτα, είναι δε φίλος της Σκούπας και τον ευχαριστούμε γι αυτό. Αμέσως μετά στο βήμα ανέβηκε ο καθηγούμενος της Ι.Μ. Βατοπαιδίου γέροντας Εφραίμ, ο οποίος μίλησε για τον βίο του Αγίου, τονίσας ιδιαιτέρως ότι ο Άγιος Μάξιμος ήταν Έλληνας μοναχός, γίγαντας της υπομονής και αποτελεί καύχημα για τον ελληνικό μοναχισμό. Τέλος πραγματοποιήθηκε προβολή ντοκυμανταίρ για τον Άγιο Μάξιμο το Γραικό και τιμήθηκε ο προαναφερθείς κ. Κ. Τσιλιγίαννης με έπαινο επι περγαμηνής ως και με αντίγραφο της Θαυματουργικής εικόνας της Πανάγιας της Παραμυθίας που φυλάσσεται στην I. Μ. Βατοπεδίου.

Κατωτέρω αναφέρονται αδρομερως ορισμένα στοιχεία από

την πολυτάραχη, κρυστάλλινη και θεοσεβή ζωή του Οσίου Μαξίμου του Γραικού, με την σκεψη ότι πολλοί από την Αρτα καταγόμενοι και όχι μόνο, ενδεχομένως να μη τα γνωρίζουν:

Όσιος Μάξιμος ο Γραικός ( 1470-1556)

Εχει ονομαστεί από πολλούς ως ο Λούθηρος της Ανατολής και ο Διαφωτιστής των Ρώσων. Ο Μιχαήλ Τριβώλης που ήταν το κοσμικό του όνομα, γεννήθηκε το 1470 στην Αρτα. Ο γονείς του από διακεκρμένες οικογένειες του Μιστρά βρέθηκαν στην Ηπειρο κατά την ταραγμένη περίοδο που αχολόγησε την Άλωση της πόλης από τους τούρκους.

Στην ορθόδοξη Άρτα, την στολισμένη με τα έξοχα βυζαντινά μνημεία των Κομνηνών μεγάλωσε ο μικρός Μιχαήλ ο οποίος στάλθηκε στην Κέρκυρα στα 14 του χρόνια για να συμπληρώσει την μόρφωση του. Στην συνέχεια δε μετέβη στην Ιταλία όπου για 15 χρόνια μελέτησε Θεολογία. Φιλολογία, Φιλοσοφία, Ιστορία. Αρχαία Ελληνικά. Λατινικά, Γαλλικά και Ιταλικά, υπό την καθοδήγηση των διαπρεπέστερων δασκάλων της εποχής από την Φλωρεντία μέχρι την Βενετία, όπως του I.Λάσκαρη και του Αλδο Μανούτιο. εκδότη των Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Οι θεολογικές ταυ αναζητήσεις των οδηγούν με το τέλος των σπουδών του στο Άγιο Όρος όπου γίνεται μοναχός με το όνομα Μάξιμος στην μονή Βατοπαιδίου. στην οποία συνεχίζει τις μελέτες του στην πλούσια βι3λιοθήκη της.

Στα 10 χρονιά που έμεινε στο Άγιο Όρος το όνομα του έχει γίνει ήδη γνωστό στους εκκλησιαστικούς κύκλους, για την μεγάλη του μόρφωση αλλά και για το ήθος του και την βαθιά ταπείνωση, χωρίς να επιδιώξει κανένα αξίωμα. Το μεγάλο κύρος που είχε αποκτήσει τον έκανε ιδανικό για την αποστολή στην Ρωσία που του ανέθεσε ο οικουμενικός Πατριάρχης, μετά από παράκληση του Ρώσου τσάρου Βασίλειου Ιβάνοβιτς. Ετσι ο Μάξιμος στέλνεται στην Ρωσία προκειμένου να μεταφράσει στα Ρωσικά την Αγία Γραφή, τα λειτουργικά Βιβλία καθώς και τα πατερικά κείμενα. «ώς έμπειρος στις θείες Γραφές και επιδέξιος στη ερμηνεία των οιωνδήποτε εκκλησιαστικών κειμένων.

Στη Μόσχα ο Μάξιμος αρχίζει να μεταφράζει και να διορθώνει παλαιά και νέα έργα στη Ρώσικη γλώσσα. Μόλις ολοκληρώνει ΤΟ ψαλτήρι ζητάει να γυρίσει στο Αγιο Ορος. αλλα ο Ρώσος ηγεμόνας του αναθέτει συνέχεια και νέες μεταφράσεις. Μεταφράζει τις πράξεις των Αποστόλων, τους Αποστολικούς κανόνες, τους κανόνες των οικουμενικών και τοπικών συνόδων, τις ομιΑΙες του Ιωάννου του Χρυσοστόμου και πολλά άλλα. Ηταν όμως πνευματικός άνθρωπος με ακέραιο χαρακτήρα και ανυποχώρητος στις ηθικές του πεποιθήσεις με αποτελεομα να έλθει σε ρήξη με την κρατική και εκκλησιαστική εξουσία και να ξεσπάσει διωγμός εναντίον του. Συκοφαντήθηκε, υβρίστηκε, φυλακίστηκε επί μία περίπου 25ετια. Ακόμη και την θεία κοινωνία του εστέρησαν εττί μία 15ετία.

Τελικά ο Μάξιμος απελευθερώνεται το 1548 και ζει στη μονή Αγίας Τριάδος έξω από τη Μόσχα. Αποκαμωμένος από το βάρος των δεσμών και τις πολύχρονες ταλαιπωρίες στη φυλακή αναπαύεται στις 21 Ιανουαρίου του 1555 σε ηλικία 85 ετών. αφήνοντας πίσω του ένα τεράστια συγγραφικό έργο κυρίως στα Ρώσικα. Ο Μάξιμος ήταν ο πρώτος που μαρτύρησε στη Ρωσία για την ορθόδοξη πίστη. Στον τάφο του ανεγέρθη παρεκκλήσι από τον Μητροπολίτη Μόσχας Πλάτωνα το 1812.

Η μαρτυρική του ζωή τον καθιέρωσε στην συνείδηση των ανθρώπων και του χάρισε το αιώνιο και αμάραντο στέφανο της νίκης. Είχε πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον φωτιστή των Ελλήνων Αγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τον ισαπόστολο και χαρακτηρίστηκε ως ο πρόδρομος του. Εφυγε όμως από τα επίγεια προς τα ουράνια με τα βαθύ παράπονα στην ψυχή του, ότι δεν του επετράπη να επιστρέψει στην αγαπημένη του πατρίδα, στον ευλογημένο τόπο της μετανοίας του.

Το 1988 ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος από το Οικουμενικό Πατριαρχεία Κων/λεως. αλλ’ ήδη ετιμάτο ως άγιος από την Ρωσική Εκκλησία, 100 χρόνια από την κοίμηση του. Την 3-7-2006 έγινε στη Ρωσία η ανακομιδή των λείψανων του Αγίου με μέρι¬μνα του τότε Πατριάρχου Μόσχας Αλεξίου Β στο καθολικό του ναού της Αναλήψεως της Λαύρας της Αγίας Τριάδος στο Ζαγκόρσκ. Από τον Πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο παραχωρήθηκε τεμάχιο εκ των λειψάνων του στην Μητρόπολη Αρτας και την 21-7-1997 έγινε επίσημα η μετακομιδή του, αρχικά στην I. Μ. Βατοπαιδίου και την 11-10-1997 στην γενέτειρα του την Άρτα όπου το υποδέχτηκε με ξεχωριστή λαμπρότητα ο κλήρος και ο Αρτινός λαός. Ιδιαίτερες προσπάθειες για τις ανωτέρω κινήσεις κατέβαλλαν ο Μητροπολίτης Αρτας κκ. Ιγνάτιος, ο διακεκριμένος Αρτινός ιστορικός ερευνητής κ. Τσιλιγιάννης Κων/νος και ο καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου γέροντας Εφραίμ. Προς τιμη του αγίου στη Αρτα την γενέτειρα πόλη του, έχει αρχίσει το 2005 η ανέγερση λαμπρού ναου στην περιοχή Τρίγωνο, που θα αποτελέσει τον ενοριακό ναό της σημερινής ενορίας των Αγίων Αποστόλων. Η μνήμη του Οσίου Μαξίμου του Γραικού γιορτάζεται στις 21 Ιανουαρίου.

Επιμέλεια: Κων/νου Β. ΖΙΑΝΙΚΑ. Πηγές: Βιβλίο ιστορικού Ερευνητή Κων/νου Τσιλιγιάννη

Πηγή: http://www.skoupa.gr