Η ζωή εν τάφω

Στολίζοντας τον Επιτάφιο, ουσιαστικά ετοιμάζουμε τον τάφο του Ιησού Χριστού, για να εναποθέσουμε σε αυτόν το νεκρό σώμα Του. Κι όταν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μαζευόμαστε στο ναό για τον όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλουμε τα εγκώμια και τα Αναστάσιμα Ευλογητάρια. Αυτή την ημέρα και στη συγκεκριμένη ακολουθία, ο στολισμένος τάφος εναρμονίζεται με τη ζωή, η κηδεία με τα εγκώμια και ο θάνατος με την Ανάσταση.

Ο υιός του Θεού, εγκαταλελειμμένος, πονεμένος, «αποτυχημένος» στα μάτια των ανθρώπων, αφού έχει πιά αποδεχθεί το θάνατο ως Υιός ανθρώπου, κατεβαίνει στον Άδη, το έσχατο σημείο της απόγνωσης, και εκούσια πορεύεται προς συνάντησή του, με την αγωνία και τη λύπη όπως ακριβώς όλοι οι άνθρωποι.

Ο Επιτάφιος, σε κάθε ορθόδοξο ναό, γίνεται το σημείο πού δείχνει την πραγματικότητά μας, την απόγνωση, τον πόνο και τη λύπη μας. Η κάθοδος στον Άδη είναι κάποιες φορές η ίδια μας η ζωή, τόσο η προσωπική όσο και η πανανθρώπινη και ό,τι συνυποδηλώνεται με αυτή, οι αποτυχίες, οι δοκιμασίες, οι ανασφάλειες, οι απογοητεύσεις, οι πόλεμοι και μάχες, οι ποικίλες και ανίατες ασθένειες, τα προβλήματα, τόσο τα δικά μας, όσο και τα ξένα. Τί είναι λοιπόν η ζωή μας αν όχι μια οδός προς το θάνατο;

Αλλά ο Επιτάφιος μας δείχνει επιπλέον και την άλλη πτυχή της ζωής, εκείνης του Θεανθρώπου, ο οποίος αποδεχόμενος όλα όσα προηγήθηκαν της καθόδου Του στον Άδη και υπακούοντας στο θέλημα του Πατέρα Του, ελεύθερα και Μ’ εμπιστοσύνη απέραντη, Του δίνεται ως δώρο το Φώς πού κάνει τον Άδη ολόφωτο. Κι έτσι γίνεται ο τάφος Του πηγή ζωής, ο πόνος Του μέσο θεραπείας μας, ο θάνατός Του Ανάσταση του σύμπαντος κόσμου.

Σήμερα, όπως και παλαιότερα σε κρίσιμες περιόδους της ιστορίας, βιώνεται η απελπισία και η απόγνωση. Όχι βέβαια απ’ όλους ούτε και συνεχώς. Είναι όμως χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής μας. Γι’ αυτό η Μεγάλη Εβδομάδα, με το Σταυρό και τον Επιτάφιό του Κυρίου, μάς αποκαλύπτει το μυστήριό της Ανάστασης, δηλαδή της χαράς, της ελπίδας, της όντως Ζωής. Μάς βεβαιώνει πώς ο πόνος, η αποτυχία, η απόγνωση ως το έσχατο σημείο της ανθρώπινης αντοχής, δεν πρέπει ν’ απωθούνται αλλά να προσλαμβάνονται ως ευκαιρία για βίωση μιάς νέας ζωής, πιο Χριστοκεντρικής. Τότε μόνο θα νικούνται μέσα μας όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα πού βιώνουμε, αφού καταφέρουμε να μιμηθούμε το Χριστό στη σταυροαναστάσιμη πορεία Του. Μια πορεία υπακοής και αποδοχής του Πατρικού θελήματος.

Έτσι κι εμείς θα ζήσουμε την εσωτερική νίκη ως χαρά, ως ειρήνη και ανάπαυση, καθώς θα έχουμε πιά αποδεχτεί τα γεγονότα πού δεν έρχονται όπως τα θέλουμε και θα έχουμε υπακούσει στο θέλημα του ουράνιου Πατέρα μας πού γνωρίζει καλύτερα από μας το τί είναι το καλύτερο για μάς.

Η ενασχόλησή μας με τον Επιτάφιο, με το στόλισμα, με την προσκύνηση και το πέρασμα από κάτω – πού συμβολίζει το «συνθάπτομαι και συνανασταίνομαι με το Χριστό» – μπορεί να αποτελεί έθιμο ή μία αυθόρμητη μιμητική αντίδραση πού όμως ξεχνιέται την επόμενη μέρα. Μπορεί όμως και να γίνει αφετηρία για να δούμε αλλιώτικα τόσο τη δική μας ζωή, όσο και τη ζωή του κόσμου μας. Μπορεί τέλος μέσα από αυτή τη μέθεξη στο πανάγιο πάθος Του και τη σταυραναστάσιμη πορεία Του να μάθουμε να υπομένουμε, να ελπίζουμε, ν’ αγωνιζόμαστε με την εφαρμογή των εντολών του Κυρίου και καταφέρουμε να μεταποιηθεί μέσα μας η απόγνωση σε χαρά, ο θάνατος σε ζωή, καθώς θα θέλουμε έμπρακτα να ενωθούμε υπαρξιακά, αληθινά και ουσιαστικά, με το Χριστό πού έγινε «η Ζωή εν τάφω».

Πρωτ. Ανδρέας Αγαθοκλέους

Μ. Παρασκευή 2011