Φουκουσίμα και Τσερνόμπιλ

Οι παραλληλισμοί με το Τσερνόμπιλ που έδιναν και έπαιρναν τις πρώτες μέρες μετά από το πυρηνικό ατύχημα, το οποίο πυροδότησαν ο σεισμός και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου στην Ιαπωνία, φέρουν πλέον τη σφραγίδα των ιαπωνικών αρχών.

Η σοβαρότητα της κρίσης αναβαθμίστηκε από το «5» στο «7» της διεθνούς επτάβαθμης κλίμακας πυρηνικών συμβάντων, με κάποιους αξιωματούχους να εκφράζουν φόβους ότι η ποσότητα ραδιενέργειας που θα εκλυθεί, μακροπρόθεσμα θα ξεπεράσει αυτήν που απελευθερώθηκε μετά από το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ, 25 χρόνια πριν.

«Πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό ατύχημα», έσπευσε να ξεκαθαρίσει η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας διά στόματος του Ντένις Φλόρι. Ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος διευκρίνισε ότι η ποσότητα ραδιενεργών σωματιδίων είναι πολύ μικρότερη –μέχρι στιγμής τουλάχιστον- αγγίζοντας το 10% αυτής που απελευθερώθηκε το 1986.

Αυτήν την άποψη φαίνεται να συμμερίζεται η πλειοψηφία των επιστημόνων, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί επί του ζητήματος. Εάν η διεθνής κλίμακα πυρηνικών συμβάντων είχε περισσότερες βαθμίδες, λένε ορισμένοι, η καταστροφή του Τσερνόμπιλ θα έπρεπε να είχε αξιολογηθεί ως «8» ή «9», όχι μόνο «7». Εξάλλου, τονίζουν, στις 11 Μαρτίου, οι τέσσερις αντιδραστήρες της Φουκουσίμα σταμάτησαν να λειτουργούν, όπως άλλωστε είναι προγραμματισμένοι να κάνουν. Ο αντιδραστήρας στο Τσερνόμπιλ, αντιθέτως, συνέχιζε να λειτουργεί την ώρα της έκρηξης, πυροδοτώντας ολέθριες αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Επιπλέον, στην Ουκρανία, ο πυρηνικός σταθμός ουσιαστικά δεν διέθετε προστατευτικό περίβλημα, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα η μόλυνση να εξαπλωθεί σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων. Στην περίπτωση της Ιαπωνίας, τα κτήρια που θωρακίζουν τους αντιδραστήρες είναι πολύ ανθεκτικά και δεν υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Έτσι, οι μεγαλύτερες επιπτώσεις έχουν περιοριστεί στη ζώνη αποκλεισμού περιμετρικά του πυρηνικού σταθμού Νταϊτσί.

Σε ό,τι αφορά τη ραδιενέργεια, μέχρι στιγμής έχουν εκλυθεί περί τα 370.000-630.000 terabecquerel του ραδιενεργού ισοτόπου ιωδίου-131, όταν το ανώτατο επιτρεπτό όριο για τα λαχανικά ή τα ψάρια είναι 2.000 becquerel ανά κιλό. Στο Τσερνόμπιλ ωστόσο, είχαν εκλυθεί 5,2 εκατομμύρια terabecquerel!

Κατά την επιτροπή πυρηνικής ασφαλείας της Ιαπωνίας, η μεγαλύτερη ποσότητα απελευθερώθηκε τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά από το τσουνάμι. Επικαλούμενη μετρήσεις, λέει ότι πλέον η έκλυση έχει μειωθεί στο 1 terabecquerel ανά ώρα.

«Η Φουκουσίμα κρύβει τους δικούς της κινδύνους, όμως μια σύγκριση με το Τσερνόμπιλ είναι τραβηγμένη», υποστηρίζει ο πυρηνικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Οσάκα, Κέντζι Σουμίτα. «Το ατύχημα της Φουκουσίμα είναι απίθανο να έχει τις ίδιες συνέπειες για την υγεία των κατοίκων όμορων χωρών, όπως συνέβη με το Τσερνόμπιλ».

Αξίζει να αναφερθεί και ο τρόπος, με τον οποίο οι αρχές διαχειρίστηκαν τα συμβάντα. Το 1986, η Σοβιετική Ένωση διέψευδε επί δύο ημέρες τις πληροφορίες για έκρηξη στον πυρηνικό σταθμό. Αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών όταν ανιχνεύθηκε ραδιενέργεια στη μακρινή Σουηδία.

Στον αντίποδα, οι Ιάπωνες «βομβαρδίζουν» τον κόσμο με πληροφορίες, με αποτέλεσμα μάλιστα συχνά να προκαλείται σύγχυση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αναβάθμιση της κρίσης στο «7» όταν ο πρωθυπουργός Ναότο Καν διαβεβαίωνε ότι οι διαρροές μειώνονται και οι αντιδραστήρες τείνουν να σταθεροποιηθούν…

Ανά πάσα στιγμή πάντως, η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί και να ξεφύγει από τον έλεγχο, καθώς ενώ στην Ουκρανία υπήρχε ένας αντιδραστήρας, ο πυρηνικός σταθμός του Νταϊτσί έχει τέσσερις, ενώ δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνά και τον παράγοντα «Εγκέλαδος». Από τις 11 Μαρτίου έχουν καταγραφεί 400 και πλέον μετασεισμοί μεγέθους άνω των 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.