OHE: Κυρώσεις στο καθεστώς Καντάφι
27 Φεβρουαρίου 2011
Kυρώσεις στη Λιβύη επέβαλε το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, περιλαμβανομένων αυστηρού εμπάργκο όπλων, του παγώματος πόρων του ηγέτη της χώρας Μουάμαρ Καντάφι, συγγενών του και στελεχών της κυβέρνησής του, ταξιδιωτικών απαγορεύσεων στα ίδια πρόσωπα, καθώς και την παραπομπή στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στη Χάγη των δολοφονιών αμάχων στο πλαίσιο της καταστολής των αντικαθεστωτικών κινητοποιήσεων.
Οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και οικονομικές κυρώσεις αφορούν το Λίβυο ηγέτη, μέλη της οικογένειάς του, περιλαμβανομένου του γιου του Σάιφ αλ Ισλάμ Καντάφι, και στελέχη του στενού του κύκλου και της κυβέρνησής του.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας ψήφισε ομόφωνα (15-0) υπέρ της απόφασης, η οποία αναφέρεται ρητώς στο Κεφάλαιο 7 της Χάρτας του ΟΗΕ, το οποίο επιτρέπει τη χρήση βίας για την εφαρμογή των κυρώσεων κι έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την ανάπτυξη ειρηνευτικών αποστολών και τη χρήση στρατιωτικής ισχύος στο Ιράκ και στη Σομαλία.
Το ζήτημα της παραπομπής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο των «εκτεταμένων και συστηματικών» επιθέσεων εναντίον αμάχων, που το ΣΑ/ΟΗΕ θεωρεί ότι αποτελούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, προκάλεσε διενέξεις νωρίτερα, με την Κίνα και άλλες χώρες-μέλη του Συμβουλίου να εκφράζουν επιφυλάξεις, κάτι που καθυστέρησε την διαδικασία.
Διπλωμάτες επισήμαναν ότι ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε ήταν να συμπεριληφθεί στο κείμενο η παραπομπή στο δικαστήριο, αλλά χωρίς να αναφέρεται ότι η διαδικασία θα αρχίσει άμεσα.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι πάνω από 2.000 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί από δυνάμεις πιστές στον Καντάφι μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων την 15η Φεβρουαρίου, στον απόηχο των εξεγέρσεων στην Τυνησία και στην Αίγυπτο που κατέληξαν στην ανατροπή προέδρων οι οποίοι βρίσκονταν στην εξουσία επί δεκαετίες.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας απαιτεί τον «άμεσο τερματισμό της βίας και να γίνουν βήματα για να ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματα του πληθυσμού» στη Λιβύη. Καλεί τις λιβυκές αρχές να ενεργήσουν «με αυτοσυγκράτηση, σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο» και να διευκολύνουν την άμεση πρόσβαση διεθνών παρατηρητών στη χώρα.
Καλεί επίσης να αρθούν αμέσως οι περιορισμοί «σε όλων των ειδών τα μέσα ενημέρωσης», να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια των ξένων υπηκόων και διευκολύνσεις όσον αφορά την αναχώρησή τους.
Ο ΟΗΕ θα αναλάβει άμεσα και αναγκαία μέτρα για να «αποτρέψει την άμεση ή έμμεση προμήθεια, πώληση ή μεταφορά στη Λιβύη … όπλων και σχετικού υλικού όλων των τύπων, περιλαμβανομένων πυρομαχικών, στρατιωτικών οχημάτων κι εξοπλισμού». Στη Λιβύη θα απαγορευτεί να εισάγει οποιασδήποτε μορφής οπλισμό κι όλα τα μέλη του Οργανισμού θα κληθούν να εμποδίσουν υπηκόους τους να εξαγάγουν οπλισμό στη Λιβύη.
Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Σούζαν Ράις δήλωσε ότι τα μέτρα που αποφάσισε το Συμβούλιο Ασφαλείας να ληφθούν σε βάρος του Καντάφι και άλλων 15 προσώπων είναι «σκληρές κυρώσεις» και σημείωσε ότι όλοι όσοι διέπραξαν εγκλήματα θα προσαχθούν στην δικαιοσύνη. «Εκείνοι που σφαγιάζουν αμάχους θα αντιμετωπίσουν προσωπικά τις ευθύνες τους» ανέφερε, ενώ εξήρε την «ενότητα» του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Ηθική υποστήριξη σε αυτούς που αντιστέκονται»
Η υιοθέτηση κυρώσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας παρέχει «ηθική υποστήριξη» σε εκείνους που αντιστέκονται στον Μουάμαρ Καντάφι, δήλωσε ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Λιβύης στον ΟΗΕ Ιμπραχίμ Νταμπάσι.
Ο Νταμπάσι, ένας από τους πρώτους Λίβυους διπλωμάτες που αποκήρυξαν τον Καντάφι και αποσκίρτησαν, πρόσθεσε, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, ότι οι κυρώσεις «θα βοηθήσουν να δοθεί ένα τέλος σε αυτό το φασιστικό καθεστώς που εξακολουθεί να υπάρχει στην Τρίπολη».
Κυρώσεις στον Καντάφι και σε 21 μέλη του στενού του κύκλου επέβαλε και η κυβέρνηση της Αυστραλίας.
Στους 22 απαγορεύθηκε να εισέλθουν στην Αυστραλία ενώ στους πολίτες της χώρας απαγορεύθηκε να έχουν οικονομικές συναλλαγές ή δοσοληψίες μαζί τους.
«Η χρήση βίας από το λιβυκό καθεστώς εναντίον του λαού του είναι βαθιά ανησυχητική και εντελώς απαράδεκτη» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Κέβιν Ραντ. «Έχει έλθει ο καιρός η Αυστραλία να δείξει την έντονη ανησυχία της ενεργοποιώντας αυτά τα πρακτικά μέτρα».
Οριστικοποιεί τις κυρώσεις η ΕΕ
Η καταστολή της εξέγερσης στη Λιβύη θα έχει «συνέπειες» για το συνταγματάρχη Μουάμαρ Καντάφι και τους ανθρώπους του, προειδοποίησε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Αστον, ζητώντας εκ νέου να σταματήσουν άμεσα οι βιαιότητες.
«Ο Καντάφι και οι λιβυκές αρχές ξέρουν ότι οι απαράδεκτες και σκανδαλώδεις ενέργειές τους θα έχουν συνέπειες» αναφέρει η Αστον σε ανακοίνωσή της, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να οριστικοποιήσει τις κυρώσεις που θα επιβάλει στο λιβυκό καθεστώς και θα είναι παρόμοιες με αυτές που ενέκρινε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να σταματήσουν άμεσα», πρόσθεσε η ’στον, χαιρετίζοντας την απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο Ασφαλείας. «Η διεθνής κοινότητα δεν θα ανεχθεί την ατιμωρησία για τα εγκλήματα που διαπράττονται» κατέληξε.
Στελέχη του κρατικού μηχανισμού εγκαταλείπουν την κυβέρνηση Καντάφι τις τελευταίες ημέρες και ορισμένοι παρατηρητές εκτιμούν ότι δεν του απομένει πολύς χρόνος στην εξουσία.
Από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της Λιβύης, ο οποίος παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενος για τη βίαιη καταστολή της εξέγερσης από το καθεστώς, μελετά το ενδεχόμενο να σχηματίσει μεταβατική κυβέρνηση, η οποία θα αναλάβει να οργανώσει εκλογές στη χώρα.
Ο Μουστάφα ’μπντελ Τζαλίλ δήλωσε στο κανάλι Αλ Τζαζίρα ότι η απόφαση σχηματισμού μιας τέτοιας κυβέρνησης ελήφθη «από μέλη των τοπικών συμβουλίων των ανατολικών περιοχών» της Λιβύης.
Η κυβέρνηση θα περιλαμβάνει στις τάξεις της στρατιωτικούς και πολίτες και θα λειτουργήσει το πολύ για τρεις μήνες. «Στη συνέχεια θα γίνουν δίκαιες εκλογές και οι άνθρωποι θα μπορούν να επιλέξουν τον ηγέτη τους» διευρκίνισε.
Ο πρώην υπουργός απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο να διαπραγματευτεί με τον Καντάφι προκειμένου να του επιτρέψει να φύγει από τη χώρα, τονίζοντας ότι ο Λίβυος ηγέτης θα πρέπει να δικαστεί στη Λιβύη.
Τη στήριξή του επί της αρχής στη μεταβατική κυβέρνηση εξέφρασε ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Λιβύης στον ΟΗΕ.
Σφοδρές μάχες και νέες πληροφορίες για πυρά κατά αμάχων
Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν και το βράδυ του Σαββάτου, στην πόλη Ζαουίγια, η οποία είναι υπό τον έλεγχο των αντικαθεστωτικών.
Σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα, δυνάμεις πιστές στο Μουάμαρ Καντάφι ενεπλάκησαν σε σφοδρές μάχες με αντάρτες.
Τουλάχιστον 50 άμαχοι σκοτώθηκαν και ισάριθμοι τραυματίστηκαν σοβαρά από τις συγκρούσεις στην πόλη, περίπου 50 χλμ. από την πρωτεύουσα, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ο 45χρονος Λίβυος μιλώντας τηλεφωνικά από τη Ζαουίγια ανέφερε ότι μια «δύναμη μισθοφόρων» χρησιμοποίησε βαρύ πυροβολικό για να πλήξει την Πλατεία των Μαρτύρων και αιχμαλώτισε τουλάχιστον 30 άμαχους, που μετέφερε σε άγνωστη τοποθεσία.
«Τα πυροβόλα είχαν τοποθετηθεί πάνω σε τετρακινητήρια οχήματα και άνοιξαν πυρ αδιακρίτως εναντίον όσων βρίσκονταν στην πλατεία. Νέοι, παιδιά, γέροι και γυναίκες σκοτώθηκαν. Μέτρησα τις απώλειες» πρόσθεσε.
Οι νεκροί μεταξύ των αμάχων είναι από 50 ως 60, σημείωσε. «Ορισμένοι έθαψαν συγγενείς τους στην πλατεία, άλλοι τους έθαψαν στο νεκροταφείο της πόλης».
Αυτόπτες μάρτυρες έχουν δηλώσει ότι η Ζαουίγια είναι υπό τον έλεγχο των εξεγερμένων αλλά στα προάστιά της βρίσκονται δυνάμεις που πρόσκεινται στην κυβέρνηση.
Λίγο νωρίτερα ένας από τους γιους του Καντάφι, ο Σαΐφ Αλ Ισλάμ είχε δηλώσει πως η αναταραχή στη Λιβύη ανοίγει όλες τις επιλογές περιλαμβανομένου του εμφυλίου πολέμου και της ξένης επέμβασης.
Εν μέσω της επιδείνωσης των συνθηκών ασφαλείας στη Λιβύη, η Γαλλία ανέστειλε τις δραστηριότητες της πρεσβείας της στην Τρίπολη, μετά την απομάκρυνση του προσωπικού της. Συνολικά, η Γαλλία έχει απομακρύνει από τη Λιβύη 654 ανθρώπους, από τους οποίους οι 498 είναι γάλλοι πολίτες και οι 156 άλλων εθνικοτήτων, ανάμεσά τους και 45 Ευρωπαίοι.
Η Βρετανία και ο Καναδάς ανακοίνωσαν επίσης παρόμοιες αποφάσεις αναστολής των διπλωματικών δραστηριοτήτων τους και απομάκρυνσης του διπλωματικού προσωπικού τους.
