Ουρανός Επίγειος – Το Ημερολόγιο του έτους 2011 της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Το Ημερολόγιο του έτους 2011

της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

Κυκλοφόρησε το νέο καλαίσθητο Ημερολόγιο του έτους 2011 της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου με πρόλογο του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής,

με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή της Ιεράς Μονής και με τίτλο:

 

ΟΥΡΑΝΟΣ ΕΠΙΓΕΙΟΣ

Ιδού δη τί καλόν, ή τί τερπνόν,

άλλ’ η το κατοικείν αδελφούς άμα;

εν τούτω γαρ Κύριος, επηγγείλατο ζωήν αίωνίαν.

(Αναβαθμοί, ήχος πλ. δ’. Άντίφωνον Δ’).

***

Έκδοση: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου

Ηλεκτρονική στοιχειοθεσία: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου

Φωτογραφίες: Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου

Κεντρική διάθεση: Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου

630 86   Καρυές, Άγιον Όρος τηλ. 23770-41488, fax: 23770-41462,

e-mail: monastery@vatopedi.grΑυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα προστατεύεται από spam bots, θα πρέπει να έχετε ενεργοποιημένη τη Javascript για να το δείτε

Κεντρική διάθεση στην Κύπρο: Αγιορείτικες Εκδόσεις «Ο ΑΘΩΣ»,

Γρ. Αυξεντίου 39, Μέγαρο Κάριδερς Α, κατ. 3, 6021 Λάρνακα, Κύπρος,

τηλ. 24-626256, 99-337799, 99-665434, fax: 24-626257,

e-mail: immv.athos@cytanet.com.cyΑυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα προστατεύεται από spam bots, θα πρέπει να έχετε ενεργοποιημένη τη Javascript για να το δείτε

 

***

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο κοινοβιακός μοναχισμός ανθεί σήμερα στο Άγιον Όρος, και αυτό είναι ένα θαύμα της Κυρίας Θεοτόκου. Διότι μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα το Άγιον Όρος, έκτος από το πρόβλημα πού είχε από την επικράτηση του ιδιορρύθμου συστήματος, είχε και το μεγάλο πρόβλημα της λειψανδρίας. Ο δε Οικουμενικός Πατριάρχης κύρος Αθηναγόρας στους εορτασμούς της χιλιετηρίδας το 1963 είχε αναφέρει το εξής χαρακτηριστικό: «Μαζί με την χιλιετηρίδα “εορτάζουμε” και τα λοίσθια του Αγίου Όρους». Όμως το θέλημα της Παναγίας ήταν διαφορετικό, και σήμερα δόξα τω Θεώ όλες οι Μονές του Αγίου Όρους είναι κοινοβιακές και με πολυπληθείς Αδελφότητες.

Ο τύπος του κοινοβίου που κυριαρχεί σήμερα στο Άγιον Όρος προέρχεται από την στουδιτική παράδοση, που έφερε στο Άγιον Όρος ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης τον 10° αιώνα όταν ήρθε από την Κωνσταντινούπολη. Στον τύπο αυτόν του κοινοβίου συνδυάζονται αρμονικά η ησυχία με την υπακοή. Ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης αφού έζησε την ησυχαστική ζωή και γεύθηκε την γλυκύτητα της ερήμου, πέτυχε την σύζευξη της ησυχίας και της υπακοής μέσα στο μεγάλο αυτοκρατορικό κοινόβιο της Μεγίστης Λαύρας «δια την των πολλών σωτηρίαν», όπως αναφέρεται στον βίο του.

Το κοινόβιο, όπως έλεγε και ο μακαριστός Γέροντας μας Ιωσήφ, «είναι η ασφαλής οδός για κάθε μοναχό, είναι ο επίγειος ουρανός, το κοινόβιο αν και υφίσταται εντός των ορίων του χρόνου και του χώρου, αν και ευρίσκεται στον κόσμο τούτο, δεν είναι εκ του κόσμου τούτου».

Ο Μέγας Βασίλειος, ο θεμελιωτής του κοινοβιακού μοναχισμού, θεωρεί το κοινόβιο ως «τελειώτατη κοινωνία βίου όπου ιδιοκτήτες δεν υπάρχουν, οι αντιθέσεις της γνώμης έχουν εκλείψει, κάθε ταραχή, φιλονικία και έριδα έχουν απομακρυνθεί, όπου όλα είναι κοινά, ψυχές, γνώμες, σώματα, ο Θεός, η ευσέβεια, η σωτηρία, τα αγωνίσματα, οι κόποι, οι στέφανοι, όπου οι πολλοί είναι ένας και ο ένας δεν είναι μόνος, άλλα μέσα στους πολλούς».

Ο μοναχός ενός κοινοβίου παραδίδει εκουσίως ολόκληρο τον εαυτό του στον Γέροντα, που έχει Πνεύμα Θεού και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος σοφία, διάκριση, ειρήνη, μακροθυμία, αγάπη και κάθε άλλη αρετή. Δια της υπακοής ο μοναχός νεκρώνει το θέλημα, την γνώση, την υπερηφάνεια του μιμούμενος τον πράο και ταπεινό Ιησού, πού έγινε υπήκοος στον Πατέρα Του «μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2,8). Για τον υποτακτικό -έτσι ονομάζεται ο κοινοβιάτης μοναχός- ο Γέροντας βρίσκεται «εις τύπον Χριστού». Ο Χριστός είπε: «Ο ακούων υμών, εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί» (Λουκ. 10,16).

Σε κάθε Μονή του Αγίου Όρους τα διακονήματα ορίζονται από την Ιερά Σύναξη της Μονής σύμφωνα με τις ανάγκες για έναν εύρυθμο τρόπο διοικήσεως και διαβιώσεως των πατέρων, αλλά και σύμφωνα με τις ιδιαίτερες πνευματικές ανάγκες κάθε μοναχού. Βασικά διακονήματα είναι του ηγουμένου, των επιτρόπων, του οικονόμου, του αντιπροσώπου στην Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, καθώς και του ανά πενταετία πρωτεπιστάτου, δικαίωμα το όποιο ανήκει στις πέντε πρώτες κατά την ιεραρχική τάξη Μονές του Αγίου Όρους. Επίσης στην Μονή μας υπάρχουν τα διακονήματα του γραμματέως, του σκευοφύλακος, του αρχειοφύλακος, του βιβλιοθηκάριου, του οικονόμου του μετοχίου στο Πόρτο Λαγός, των τυπικαραίων, των εκκλησιαστικών, των ψαλτών, των αγιογράφων, των μαγείρων, των τραπεζαραίων, των αρχονταραίων, των κηπουρών, του μάγκιπα (φούρναρη), του προσφάρη, του πορτάρη κ.ά.

Δια των διακονημάτων εφαρμόζεται στο κοινόβιο το Κυριάκο λόγιο, «ος εάν θέλη εν υμίν μέγας γενέσθαι, έσται υμών διάκονος, και ος εάν θέλη εν υμίν είναι πρώτος, έσται υμών δούλος, ώσπερ ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι. αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Ματθ. 20,26-28). Η βασιλεία του Χριστού, όπως έλεγε ο Γέροντας Σωφρόνιος είναι η «ανεστραμμένη πυραμίδα». Ο μεγαλύτερος υπηρετεί τον μικρότερο- ο ισχυρότερος ταπεινώνεται μπροστά στον αδύνατο.

Ο υποτακτικός διακονεί τους αδελφούς του σαν να διακονεί αυτόν τον ίδιο τον Κύριο. Εργαζόμενος στο αρχονταρίκι, στην τράπεζα και αλλού, με πνεύμα φιλαδελφίας και αγάπης εκπληρώνοντας την εντολή του πνευματικού του πατρός, υποτάσσει όχι εξωτερικώς αλλά εσωτερικώς το φρόνημα του στο φρόνημα του Γέροντος του, και δια του μυστηρίου της υπακοής και της προσευχής αποκρούει κάθε εμπαθή κίνηση της ψυχής.

Το κύριο έργο όμως του μοναχού δεν είναι το διακόνημά του, αλλά η λατρεία του θεού πού προέχει πάσης άλλης εργασίας σε ένα κοινόβιο. Η θεία Λατρεία σε ένα αγιορείτικο κοινόβιο είναι μία αέναος λατρευτική σύναξη σύμφωνα με το πρότυπο της αϊδίου δοξολογίας των αγγέλων.

Εντός του υπερχιλιετούς χώρου του καθολικού της Μονής μπορεί ο μοναχός να συμμετάσχει στην λογική λατρεία, η οποία προσφερόταν ακατάπαυστους από τους προγενεστέρους πατέρες και συνεχίζει να προσφέρεται με τον ίδιο τρόπο, λατρεύοντας τον Θεό δια της Εκκλησίας μαζί με όλη την κτίση «εν ενί στόματι και μια καρδία».

Το άκτιστο φως της Θεότητος καταυγάζει τον νου και την καρδία σε όσους με πίστη και πόθο προσεύχονται στον αληθινό και ζώντα Θεό. Ο μοναχός «προσεύχεται τω πνεύματι, προσεύχεται και τω νοΐ» (Α’ Κορ. 14,15). Η λατρεία του Θεού δεν είναι έργο άνθρωπου, είναι ένα μυστήριο, πού υπερβαίνει την ανθρώπινη λογική. Η θεία Λατρεία είναι ενέργεια του Αγίου Πνεύματος εντός της Εκκλησίας. Δια της ενεργείας αυτής όλη η νοερά και λογική κτίση αναφέρει προς τον ουράνιο Πατέρα αϊδιο δοξολογία.

Μέσα στο κοινόβιο προάγονται, αναβαθμίζονται ποιοτικά οι διαπροσωπικές σχέσεις. Ο υποτακτικός θέλει να αναπαύσει «εις τέλος», όχι μόνον τον Γέροντα, άλλα τον κάθε αδελφό. Θέλει να διακονεί τον καθένα, να γίνει θυσία, να γίνει αυτός ολοκαύτωμα για να ζήσει ο αδελφός. Και αυτή η θυσία γίνεται η χαρμονή του, το αγαλλίαμά του, χωρίς να θεωρεί βέβαια ότι κάνει κάτι σπουδαίο. Αισθάνεται μία ειρήνη, μία ησυχία, μία χαρά, ένα πλήρωμα μέσα του, που αποτελεί την ένδειξη ότι ελάλησεν Κύριος ο Θεός» μέσα του, ότι έγινε κοινωνός της Χάριτος του Θεού. Έτσι αρχίζει σιγά σιγά ο μοναχός να βιώνει την προσωπική του κοινωνία  με  την  Αγία  Τριάδα. Τότε καταλαβαίνει, εν Πνεύματι Αγίω, πώς επικοινωνούν τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Και γίνεται ο τρόπος ζωής του μοναχού και ο τρόπος σχέσεως του με τους άλλους ανθρώπους μία αντανάκλαση της ζωής της Αγίας Τριάδος. Ζει ο μοναχός   το   άρρητο  μυστήριο της Αγίας Τριάδος και   συνάμα  το   ανεξάντλητο μυστήριο του ανθρώπου.

Ο υποτακτικός βιώνει και καταλαβαίνει ότι ο άνθρωπος είναι μία πολυϋπόστατη ομοούσια  φύση.   Κοινωνεί   υποστατικά με τα παθήματα όλων των ανθρώπων της γης. Διευρύνεται το είναι του. Η αγάπη του και η προσευχή του εκτείνεται  ακόμη  και  προς τους εχθρούς του. Ποθεί και προσεύχεται για την σωτηρία των εχθρών  του,  γιατί  τους  αισθάνεται ως μέλη του Ενός Σώματος, αν και άρρωστα μέλη.

Αύτη η προσευχή του μοναχού, πού κυοφορείται μέσα από την «άδολη διακονία» του και την καθαρά καρδία του είναι η μεγαλύτερη προσφορά του μοναχισμού στον κόσμο. Και χάριν αυτών των προσευχών συνίσταται η ύπαρξη και η διατήρηση της ζωής στον κόσμο. Όπως έλεγε ο άγιος Σιλουνός ο Αθωνίτης, «ο αληθινός μοναχός είναι ικέτης υπέρ της σωτηρίας όλου του κόσμου».

Ευχόμεθα όλο το Άγιον Όρος και κατ’ επέκταση και η Μονή μας να συνεχίσουν να επιτελούν το σημαντικό έργο πού έχουν επωμισθεί από την θεία Πρόνοια, να συνεχίσουν να αποτελούν τον θεματοφύλακα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, αλλά και να συμβάλλουν στην δημιουργία αληθινών Μοναχών, αγίων της Εκκλησίας μας.

† Αρχιμ. Εφραιμ

Ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου

 

 

 

πηγή: zoiforos.gr