«Διαμαντένιοι» κόσμοι στο διάστημα;
11 Δεκεμβρίου 2010
Μια ομάδα Αμερικανών και Βρετανών αστρονόμων ανακάλυψε τον πρώτο πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος έχει πολύ υψηλές συγκεντρώσεις άνθρακα. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν πλέον την πιθανότητα να υπάρχουν πολλοί βραχώδεις εξωπλανήτες πλούσιοι σε καθαρό άνθρακα, η επιφάνεια των οποίων αποτελείται από διαμάντια ή γραφίτη.
Οι επιστήμονες, υπό τον δρα Νίκου Μαντουσουντάν του πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature», εκτίμησαν ότι μπορεί να υπάρχουν πλανήτες με «ολόκληρες εκτάσεις γης και βουνά φτιαγμένα από διαμάντια».
Η νέα ανακάλυψη, που χαρακτηρίστηκε σημαντικό αστρονομικό επίτευγμα, εγείρει επίσης νέα ερωτήματα για το σχηματισμό των πλανητών.
Οι αστρονόμοι ανίχνευσαν, με τη βοήθεια του διαστημικού υπέρυθρου τηλεσκοπίου «Σπίτσερ» της NASA, την εκπομπή θερμικής ακτινοβολίας από ένα πλανήτη σε απόσταση 1.200 ετών φωτός από τη Γη και στη συνέχεια κατάφεραν να αναλύσουν την χημική σύνθεση της ατμόσφαιράς του, η οποία προέκυψε να έχει άφθονο άνθρακα.
Πολλοί πλανήτες στο γαλαξία μας μπορεί να έχουν ανάλογες υψηλές ποσότητες άνθρακα. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περισσότεροι από 500 εξωπλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα-ήλιους. Μόνο πολύ πρόσφατα οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει τα κατάλληλα όργανα και τις μεθόδους για την μέτρηση της χημικής σύνθεσης της ατμόσφαιράς μερικών από αυτούς.
Ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης με την ονομασία Wasp 12b, είναι ο πρώτος που εντοπίστηκε να διαθέτει περισσότερο άνθρακα σε σχέση με οξυγόνο. Είναι ένας αέριος γίγαντας τύπου Δία και αποτελείται κυρίως από υδρογόνο. Όμως ο πυρήνας του μπορεί να περιέχει κάποια μορφή διαμαντιών, γραφίτη και άλλα είδη άνθρακα, πιθανώς σε υγρή μορφή.
Σύμφωνα με τον Μαντουσουντάν, οι θεωρητικές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν αρκετοί εξωγήινοι κόσμοι στο γαλαξία μας, στους οποίους «ίσως το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι οι βράχοι από διαμάντια και γραφίτη. Αυτό σημαίνει ότι στα βουνά τους ένα μεγάλο τμήμα της μάζας τους, αντί για άλλα πετρώματα, θα αποτελείται από διαμάντια, ενώ μπορεί να υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις διαμαντιών στο υπέδαφος, πολύ περισσότερες από ό,τι στη Γη». Αυτοί οι πλανήτες όμως είναι πιθανό ότι δεν έχουν νερό.
Οι αστρονόμοι δεν μπορούν να απαντήσουν, προς το παρόν, στο ερώτημα πόσο συχνοί μπορεί να είναι αυτοί οι «διαμαντένιοι» κόσμοι, αλλά δεν αποκλείουν ότι μπορεί να μην είναι καθόλου σπάνιοι. Το ερώτημα που ανακύπτει επίσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι με ποιο τρόπο σχηματίζονται τέτοιοι κόσμοι από άνθρακα και διαμάντια.
Πάντως, οι επιστήμονες διαπιστώνουν πλέον ότι αν σε ένα εξωπλανήτη δεν υπάρχει πολύ οξυγόνο, τότε τα κοινά πετρώματα σε αυτόν είναι δυνατό να αποτελούνται από καθαρό άνθρακα σε μορφή διαμαντιών. «Υπάρχουν πολλοί παράξενοι άλλοι κόσμοι εκεί έξω, πέρα ακόμα και από τη φαντασία των επιστημόνων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μαντουσουντάν.
Ο άνθρακας αποτελεί δομικό λίθο για την ανάπτυξη της ζωής στο δικό μας πλανήτη, αλλά το ερώτημα είναι αν μπορεί να υπάρχει εξωγήινη ζωή σε κόσμους όπου υπάρχει υπεραφθονία άνθρακα.
Πάντως, η πρόσφατη ανακοίνωση της NASA για ένα εξωγήινο βακτήριο σε μια λίμνη της Καλιφόρνιας, το οποίο τρέφεται με αρσενικό, το οποίο μάλιστα το έχει ενσωματώσει στο γενετικό υλικό του, δείχνει ότι η ζωή έχει απρόσμενη φαντασία και προσαρμοστικότητα στα πιο εχθρικά και «εξωτικά» περιβάλλοντα. ’ρα, κανείς δεν θα μπορούσε να αποκλείσει την ύπαρξη ζωής ακόμα και σε ένα διαμαντένιο κόσμο.
Πάντως, ο συγκεκριμένος Wasp 12b, που είναι κατά 80% μεγαλύτερος από το Δία, είναι μάλλον υπερβολικά καυτός για τη ζωή, καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο του (έχει έτος μόλις 26 ωρών) και η θερμοκρασία του την μέρα αγγίζει τους 2.600 βαθμούς Κελσίου, κάνοντάς τον το δεύτερο πιο θερμό εξωπλανήτη που έχει ποτέ βρεθεί.
