Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας στο Μεγάλο Τάρνοβο της Βουλγαρίας (με φωτογραφικό υλικό)

Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, γνωστό και ως “Πατριαρχικό Μοναστήρι” βρίσκεται στην περιοχή του Велико Търново (Βέλικο Τάρνοβο), της μεσαιωνικής πρωτεύουσας της Βουλγαρίας… Βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Янтра (Γιάντρα) και κάτω από το Дервентския пролом (Ντερβέντσκιγια προλόμ – Φαράγγι του Δερβίση), στο Арбанашка планина (Αρμπανάσκα πλανινά – βουνό του Αρμπανάσι).

Η αρχική κεντρική εκκλησία της Αγίας Τριάδος θεμελιώθηκε στις 27 Ιανουαρίου του 1070, όπως μαρτυρεί επιγραφή που βρέθηκε κάτω από την αγία τράπεζα του παλαιού ναού, όταν, το 1846, ξεκίνησαν οι εργασίες για την ανοικοδόμηση του σημερινού ναού. Σύμφωνα με την επιγραφή αυτή, κτήτωρ ήταν ο επίτροπος Георги (Γκεόργκι – Γεώργιο) με τον γιο του Калинъ (Καλίν). Η εκκλησία άνηκε σε φρούριο που υπήρχε τότε, το οποίο προστάτευε την διαδρομή από το Самоводене (Σαμοβόντενε) στο Βέλικο Τάρνοβο.

Σε σχέση με την ίδρυση του μοναστηρίου, η οποία ανάγεται στον 14ο αιώνα, υπάρχουν δύο θεωρίες. Η μία θέλει να ιδρύθηκε από τον Βούλγαρο Τσάρο Иван Александър (Ιβάν Αλεξάντερ), ο οποίος βασίλεψε από το 1331 έως το 1371. Η άλλη θέλει να ιδρύθηκε από τον μοναχό Теодосий Търновски (Τεοντόσιι Ταρνόβσκι – Θεοδόσιο του Ταρνόβου) ή τον μαθητή του Евтимий (Ευθύμιος), οι οποίοι άνηκαν στο κίνημα του ησυχασμού.

Η επικρατέστερη θεωρία για την ίδρυση του μοναστηριού σχετίζεται με τον Ευθύμιο, ο οποίος ήταν μία από τις πιο σημαντικές θρησκευτικές προσωπικότητες της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας και διετέλεσε και τελευταίος πατριάρχης της, από το 1375 έως το 1393. Αυτός είναι ο λόγος που το μοναστήρι αποκαλείται και “Πατριαρχικό”.

Ο Ευθύμιος, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στο 1325, εκπαιδεύτηκε στις μοναστηριακές σχολές που υπήρχαν στο Βέλικο Τάρνοβο και έγινε μοναχός. Το 1350 βρέθηκε στο Килифаревския манастир (Μοναστήρι του Κιλιφάρεβο). Εκεί, έγινε μαθητής του Θεοδοσίου του Ταρνόβου και το 1363 έγινε ο βοηθός του. Την ίδια χρονιά ταξίδεψαν μαζί για την Κωνσταντινούπολη, όπου, λίγο καιρό μετά, ο Θεοδόσιος απεβίωσε. Ο Ευθύμιος εντάχθηκε στην Μονή Στουδίου της Κωνσταντινούπολης και λίγο καιρό μετά βρέθηκε στην Μονή της Μεγίστης Λαύρας στον Άθω. Σύμφωνα με την παράδοση, κάποια στιγμή επέστρεψε στην περιοχή του Βέλικο Τάρνοβο και έγινε ερημίτης, ζώντας σε μία σπηλιά, στους βράχους πάνω από το σημερινό μοναστήρι της Αγίας Τριάδας. Σύντομα, πολλοί μοναχοί εγκταστάθηκαν στην γύρω περιοχή, με αποτέλεσμα, τελικά, το 1371, την ίδρυση του μοναστηριού. Στο μοναστήρι αυτό ιδρύθηκε και η πρώτη Λογοτεχνική Σχολή του Ταρνόβου, όπου έγινε η μετάφραση πολλών θρησκευτικών βιβλίων στην Σλαβική. Σύμφωνα με την παράδοση, μέσα σε μια σπηλιά στους βράχους πάνω από το μοναστήρι οι μοναχοί έκρυψαν τα βιβλία της σχολής για να μην πέσουν στα χέρια των Οθωμανών μετά την κατάκτηση της Βουλγαρικής πρωτεύουσας. Η είσοδος της σπηλιάς έχει κλειστεί με βράχους και μόνο ένα μυστικό σημάδι πάνω σε έναν από τους βράχους μπορεί να προδόσει την ύπαρξη της.

Ο θρόνος της εκκλησίας είναι παλιός παγανικός βωμός, ο οποίος μεταφέρθηκε εκεί από την αρχαία Ρωμαϊκή πόλη, Nicopolis ad Istrum (Νικόπολη του Ίστρου). Πάνω του υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι είνα