Κοντινό πέρασμα από ακόμα έναν κομήτη πραγματοποίησε το Deep Impact

Πέντε χρόνια μετά τον βομβαρδισμό του κομήτη Τεμπλ-1, η αποστολή Deep Impact της NASA επισκέφθηκε το απόγευμα της Πέμπτης ακόμα μία διαστημική χιονόμπαλα.

Το διαστημικό σκάφος, που έχει μετονομαστεί σε Epoxi, πλησίασε τον κομήτη Χάρτλεϊ-2 σε απόσταση μόλις 700 χιλιομέτρων στις 16.02 ώρα Ελλάδας.

Ο κομήτης, διαμέτρου περίπου 2 χλμ, βρισκόταν εκείνη την ώρα 23 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη (στην ένθετη αριστερά, ο Χάρτλεϊ-2 όπως φωτογραφήθηκε με μικρό επίγειο τηλεσκόπιο στις 6 Οκτωβρίου).

Οι εικόνες που κατέγραψαν δύο κάμερες ορατού φως και ένας υπέρυθρος αισθητήρας άρχισαν να μεταδίδονται στη Γη περίπου μισή ώρα μετά το ραντεβού. Στις πρώτες, ασπρόμαρες εικόνες, πίδακες ατμού και σκόνης πηγάζουν από τη σαθρή επιφάνεια του κομήτη, καθώς θερμαίνεται από το αμυδρό ηλιακό φως.

Τα νέα στοιχεία ίσως βοηθήσουν στην κατανόηση της προέλευσης και της διαδικασίας σχηματισμού των κομητών. «Οι πυρήνες των τεσσάρων κομητών που έχουμε εξετάσει από κοντά είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους […] Αυτό που θέλουμε είναι να καταλάβουμε γιατί υπάρχουν αυτές οι διαφορές, τη στιγμή που δεν υπάρχουν προφανείς διαφορές στις διαδικασίες σχηματισμού τους» σχολίασε ο Μάικ Α’Χιρν, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.

Ήδη, φωτογραφίες του κομήτη που λαμβάνονται διαρκώς από το Σεπτέμβριο αποκαλύπτουν ότι ο Χαρτλ 2 έχει ασυνήθιστα χαρακτηριστικά: η απελευθέρωση ενώσεων του κυανίου αυξομειώνεται ανεξήγητα, ενώ ο ατμός που εκτινάσσεται από την επιφάνεια είναι διπλάσιος από ό,τι σε άλλους κομήτες.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν γενικά ότι οι κομήτες, συσσωματώματα σκόνης και πάγων, είναι κατεψυγμένα κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,5 δισ. χρόνια. Εκατομμύρια κομήτες που δεν έχουμε δει ποτέ πιστεύεται ότι συγκεντρώνονται στο λεγόμενο Νέφος του Όορτ, το οποίο βρίσκεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος, σε απόσταση ενός ολόκληρου έτους φωτός από τον Ήλιο.

Όμως η εικόνα περιπλέκεται όλο και περισσότερο από το 1986, όταν ένα ολόκληρο σμήνος διαστημικών σκαφών μελέτησε τον διάσημο κομήτη του Χάλεϊ κατά το τελευταίο πέρασμά του.

Ο Χάρτλεϊ-2 θα είναι ο πέμπτος κομήτης που εξετάζουν οι αστρονόμοι από μικρή απόσταση. Μια μεγάλη έκπληξη ήρθε το 2004, όταν η αποστολή Stardust συνέλεξε δείγματα από την ουρά του κομήτη Βιλντ-2 και τα έφερε στη Γη. Οι ερευνητές εντόπισαν υλικά που θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί μόνο σε υψηλές θερμοκρασίες, παρατήρηση που ανατρέπει τις θεωρίες για τον σχηματισμό των κομητών σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον Ήλιο.

Μη αναμενόμενα δεδομένα μετέδωσε το 2004 και το Deep Impact, όταν απελευθέρωσε ένα βλήμα που προσέκρουσε στον κομήτη Τεμπλ-1 και εκτόξευσε τόνους υλικού από την επιφάνειά του.

Η αποστολή αποκάλυψε την ύπαρξη δεκάδων μυστηριωδών κοιλοτήτων που μοιάζουν με κρατήρες πρόσκρουσης, καθώς και πιδάκων που μοιάζουν με ηφαίστεια υδρατμού και πάγου.

Στις αρχές Νοεμβρίου, το σκάφος ίσως ανακαλύψει γιατί ο πυρήνας και η επιφάνεια του Χαρτλ-2 είναι ακόμα πιο δραστήρια.

Το Φεβρουάριο του 2011, η αποστολή Stardust της NASA θα επισκεφθεί εκ νέου τον κομήτη Τεμπλ 1, ενώ το το 2014 η ευρωπαϊκή αποστολή Rosetta θα φτάσει στον προορισμό της, τον κομήτη Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press