B.Βαρνάβα:Ο Κύπριος επενδυτής της Νιγηρίας
30 Αυγούστου 2010
Επισκέφθηκα τον Βαρνάβα Α. Βαρνάβα στο σπίτι του, στο Μοντ Παρνάς στην Έγκωμη. Είναι, λέει, δικό του δημιούργημα, καθώς έβαλε σ’ αυτό όλο του το μεράκι. Είναι το σπίτι του στην πατρίδα. Είναι η Ιθάκη ενός παγκόσμιου πολίτη, που ο νόστος – κι ας μην… προλαβαίνει να το ομολογήσει έτσι όπως κατανέμει τον ερισσότερο χρόνο τουεταξύΝιγηρίας, Αγγλίας, Ελλάδας και άλλες χώρες σε ένα φρενήρες επιχειρηματικό ταξίδι – είναι επιθυμία και πόθος.
Ο chairman και chief executive officer της Vita Construction Ltd, παιδί Κυπρίων μεταναστών με αγροτικές καταβολές κι έπειτα μεταναστών στην Αγγλία, άρχισε απ’ εκεί και συνέχισε στη Νιγηρία λόγω συγκυριών. Το ότι έμεινε, όμως, στη χώρα αυτή ως επιχειρηματίας στο χώρο των κατασκευών, δεν ήταν τυχαίο. Ήταν διορατικός, προέβλεψε πως εκεί υπήρχε μέλλον, έμεινε και είναι σήμερα ένας από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες του τομέα του.
Ενδεικτικά…
• Η εταιρεία – ναυαρχίδα του, Vita Construction, «έστησε» το ψηλότερο κτίριο (πύργος με σκυρόδεμα πέραν των 100 μέτρων ύψος) στη Νιγηρία.
• Έχει 16 συνολικά εταιρείες σε πέντε χώρες.
• Έχει σε εξέλιξη κατασκευαστικά έργα, η αξία των οποίων ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια.
• Ανέλαβε μέχρι σήμερα 577 κατασκευαστικά έργα στη Νιγηρία.
• Εργοδοτεί επί μονίμου βάσεως 3.000 άτομα.
Απλός και προσιτός καθώς είναι, σε βάζει στη συζήτηση και… στη ζωή του, θα έλεγα, στα πρώτα λεπτά της γνωριμίας, καθώς αυτή γρήγορα συνοδεύεται με ιστορίες του παλιές και νέες από τη μακρινή Νιγηρία.
Παίρνουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή, πάμε στην Περιστερώνα της Μόρφου όπου γεννήθηκε και όπως του αρέσει να την αποκαλεί – και όχι της Λευκωσίας – σε μια οικογένεια γεωργοκτηνοτρόφων. «Ζήσαμε σε μια βουκολική εποχή. Θυμάμαι ότι ο ένας παππούς μου, ο Κυριάκος, είχε τα βόδια στους στάβλους, που βρίσκονταν στο ισόγειο του σπιτιού, ενώ τα δωμάτια ήταν στον πάνω όροφο. Ο άλλος παππούς μου, ο Βαρνάβας είχε τα πρόβατα στην αυλή του σπιτιού».
Ο πατέρας του δούλεψε στις Βρετανικές Βάσεις Δεκέλειας ως αποθηκάριος για επτά με οκτώ χρόνια και το 1960, μετά την Ανεξαρτησία, οι Άγγλοι του έδωσαν ένα εφάπαξ ποσό κι ένα αγγλικό διαβατήριο, το οποίο καταχώνιασε στο ερμάρι.
«Στα 18 μου ήθελα να σπουδάσω κι όταν ανακάλυψα το διαβατήριο εκείνο, άρχισα να ‘ψήνω’ τον πατέρα μου να μεταναστεύσουμε στην Αγγλία. Μου πήρε, περίπου, έξι μήνες για να τον πείσω. Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1969 όλη η οικογένεια μετανάστευσε στην Αγγλία. Ήμασταν τέσσερα παιδιά και σκοπός μας ήταν, αφού ολοκληρώσουμε όλοι τις σπουδές μας, να επιστρέψουμε. Σπουδάσαμε και οι τέσσερις. Τα αδέλφια μου, μάλιστα, απέκτησαν όλοι master και PHD. Εγώ ‘έμεινα’ με τα πτυχία του Civil Engineering από το London University και του Chartered Civil Engineering. Στην Αγγλία δούλεψα για τέσσερα χρόνια», λέει.
ΟΙ 3 ΜΗΝΕΣ ΕΓΙΝΑΝ 34 ΧΡΟΝΙΑ
Το 1976 επισκέφθηκε για πρώτη φορά το μεγαλειώδες, για τα δικά του μάτια, ξενοδοχείο Hilton της Αγγλίας. Αφορμή ήταν μία συνέντευξη για δουλειά με τον αείμνηστο Αντρέα Παναγίδη της Chapo. «Μου πρόσφερε δουλειά project manager στη Σαουδική Αραβία με πολύ καλό μισθό και ήμουν έτοιμος να πάω, όταν ένας φίλος μου διάβασε μια ανακοίνωση πως η εταιρεία Arbico στη Νιγηρία έψαχνε για πολιτικούς μηχανικούς. Μου είχε πει ότι θα πήγαινε κι αν του άρεσε, θα ειδοποιούσε κι εμένα. Παρόλο που ήμουν επιφυλακτικός στην αρχή, αποφάσισα να πάω έστω και για τρεις μήνες. Οι τρεις μήνες έγιναν, τελικά, 34 χρόνια! Από το 1976 μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980 δούλευα με την Arbico κι αργότερα μόνος μου».
Στη Νιγηρία εδρεύει το συγκρότημα εταιρειών Λεβέντη. Εκεί γνώρισε τρεις πολύ σπουδαίους ανθρώπους, τον αείμνηστο Ντίνο Λεβέντη, τον αδελφό του Τάσο Λεβέντη και τον αείμνηστο Αντρέα Δαυίδ. Αυτοί τον βοήθησαν στα πρώτα βήματά του, τους νιώθει κι αναγνωρίζει ως μεγάλους ευεργέτες του. «Όπου μου έλεγαν για δουλειά πήγαινα, σ’ όλη την επικράτεια της Νιγηρίας. Πήρα άδεια εργολάβου, τέσσερις ντόπιους υπαλλήλους, αγόρασα τέσσερις κασμάδες και φτυάρια και ξεκινήσαμε δουλειά με την ονομασία Vita Constructions Ltd. Αυτό έγινε τον Μάρτη του 1981».
ΑΠΟ ΤΟ PROJECT 1 ΣΤΟ 577
Και πρόσθεσε: «Είχα ένα σπορ αυτοκίνητο, το οποίο πούλησα κι αγόρασα ένα φορτηγό, για να παίρνω τους υπαλλήλους μου στη δουλειά. Ξεκινούσα στις 5 το πρωί και τέλειωνα στις 9 το βράδυ. Οι εργολαβίες που έπαιρνα στην αρχή ήταν πολύ μικρές, πολλές επιδιορθώσεις, περιτοιχίσματα, μπογιαντίσματα. Μέχρι που ο κ. Τάσος Λεβέντης μου έδωσε το πρώτο μεγάλο έργο, το Leventis Training School.
Από τότε άρχισα να μετρώ τα έργα μου με κωδικούς. Το πρώτο ήταν το P1 (project one) και είχε αξία σύμβασης 182.000 δολάρια. Το τελευταίο μεγάλο έργο που υπογράψαμε με την Κεντρική Τράπεζα Νιγηρίας είναι το P545 (project 545) και είναι αξίας $52.250.000. Από τότε που ξεκίνησα, μέχρι σήμερα, ανέλαβα 577 έργα, μικρά και μεγάλα. Ουδέποτε αφήσαμε έργο ατελείωτο, παρόλο που σε ορισμένα δεν κάναμε καν κέρδη».
Η Νιγηρία, όπως μας εξήγησε ο κ. Βαρνάβα, λειτουργεί με δικό της σύστημα. Για να δουλέψει κάποιος στην Αφρική πρέπει να έχει quota, δηλαδή, άδειες εργασίας για ex patriate υπαλλήλους (εκτός χώρας), που δίνονται με βάση τον τζίρο της εταιρείας και τους Νιγηριανούς που εργοδοτεί. Τα quota πρέπει να ανανεώνονται κάθε δύο χρόνια.
«Άρχισα από το Λάγος, αλλά γρήγορα αποφάσισα ότι έπρεπε να προχωρήσω και να κάνω δεύτερη βάση στο Αμπούτζια τη νέα πρωτεύουσα, που είναι, όμως, πολύ μακριά και οι ντόπιοι εργάτες δυσεύρετοι. Σκέφτηκα, λοιπόν, να πάρω δικούς μου εργάτες από το Λάγος, όμως έπρεπε να τους παραχωρήσω στέγη. Το 1990, λοιπόν, αγόρασα γη 50.000 τετραγωνικών μέτρων και δημιούργησα campus για τους υπαλλήλους μου. Αυτή η κίνηση ήταν η αρχή της επιτυχίας στο Αμπούτζια. Το campus περιλαμβάνει γύρω στα 500 δωμάτια κι οι υπάλληλλοι έχουν αρκετή γη, ώστε να μπορούν να ασχοληθούν με καλλιέργειες και να παίζουν ποδόσφαιρο στον ελεύθερο τους χρόνο.
ΕΤΑΙΡΕΙΑ «VITA» ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΙΚΑ ΤΟΥ
Η ονομασία της εταιρείας Vita Constructions Ltd στη Νιγηρία προήλθε από τα αρχικά του ονόματος του κ. Βαρνάβα, το οποίο περιλαμβάνει τέσσερα Β και στα λατινικά σημαίνει ζωή. Συνάμα είναι εύηχο. Στη Νιγηρία ο κ. Βαρνάβα κατάφερε να κάνει πάρα πολλές επενδύσεις. Κατέχει ακόμα ένα ιδιόκτητο campus, με πάνω από 1.000 δωμάτια για τους Νιγηρέζους υπαλλήλους εξοπλισμένα με ηλεκτρισμό και νερό. Η εταιρεία έχει ιδιόκτητα γραφεία και υάρδες στο Λάγος και Αμπούτζια και τα δύο campus, καθώς και πολυκατοικίες για τους ex patriate υπαλλήλους με περισσότερα από 60 διαμερίσματα. Η μια, μάλιστα, βρίσκεται στην ακριβότερη περιοχή κι εκεί στεγάζεται το top management της επιχείρησης.
Είναι ιδιοκτήτης 16 εταιρειών, με ναυαρχίδα τη Vita Construction Ltd. Οι μεγαλύτερες από αυτές είναι:
– Η εταιρεία Alzico Ltd, με ιστορία 40 χρόνων, την οποία αγόρασε πριν από επτά χρόνια. Ασχολείται με εισαγωγές μοτέρ, γεννητριών, μηχανών, υλικών οικοδομής και άλλων ειδών παρόμοιας φύσεως. Ο τζίρος της πενταπλασιάστηκε μετά την ανάληψή της από τον κ. Βαρνάβα.
– Η Alco Systems Nigeria Ltd είναι εταιρεία αλουμινίων Alutile. Ιδρύθηκε από τον κ. Βαρνάβα, όταν ήθελε να ξεκινήσει ένα project στη Νιγηρία, κι επειδή οι τιμές εισαγωγής ήταν πανάκριβες, αποφάσισε να το κάνει ο ίδιος με Κύπριους και Σλοβάκους τεχνίτες. Τώρα η εταιρεία Alco έχει επεκταθεί στα τελειώματα κτιρίων, όπως, γυψοσανίδες, rasefloors, partitions και άλλα.
«VITA» ΣΕ ΑΓΓΛΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ
Εκτός από τις εταιρείες στον κατασκευαστικό τομέα, ο κ. Βαρνάβα επένδυσε με διάφορες εταιρείες σε ακίνητη περιουσία στο Λονδίνο. Από το 1985 αγοράζει κτήρια, τα χωρίζει, κάνει διάφορα units και τα ενοικιάζει. Στο Λονδίνο, επίσης, συνεργάζεται και με διάφορες άλλες εταιρείες, κατέχοντας μερίδιο 50%.
Το 2007 ίδρυσε στην Αθήνα την ΕΛΛΑΣ VITA – Elvita, η οποία έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα αρκετά έργα σε διάφορες περιοχές της πόλης.
Η εταιρεία Vita Cyprus Ltd, με την εμπορική επωνυμία Vita Plast, είναι από τις μεγαλύτερες μονάδες της Κύπρου στην παραγωγή πλαστικών ντεποζίτων νερού και η μόνη στην παραγωγή πλαστικών ντεποζίτων για πετρέλαιο, με τις απαιτούμενες προδιαγραφές της Ευρώπης.
Η Vita Plast στεγάζεται στη βιομηχανική περιοχή Αθηαίνου, σε χώρους 10 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων. Κατασκευάζει πλαστικές γλάστρες, είδη θαλάσσης, σπιτάκια σκύλων και κάδους σκυβάλων.
Η Vita Cyprus, με τις εμπορικές επωνυμίες Vita Construction (Cyprus) Ltd και Smarthome, ασχολείται εδώ και τρία χρόνια με την ανάπτυξη γης. Οι εταιρείες αυτές, με βάση την Κύπρο στη βιομηχανική περιοχή Αθηαίνου, αποτελούν το κλειδί για επιστροφή στην πατρίδα και την οικογένεια.
Επίσης, στο Κάιρο ίδρυσε την εταιρεία VITA PLASTIC EGYPT. Ο κ. Βαρνάβα έχει ήδη αγοράσει σε βιομηχανική περιοχή αποθήκες και γραφεία και σύντομα ελπίζει να ξεκινήσει δραστηριότητα στην Αίγυπτο.
Απ’ όλες αυτές τις χώρες, όπου ο κ. Βαρνάβα διαθέτει επιχειρήσεις, δείχνει ιδιαίτερη αγάπη στη Νιγηρία, την οποία νιώθει ως δεύτερη πατρίδα. «Εκεί έχω πολλές φιλίες. Μου αρέσει ο λαός και η νοοτροπία του. Οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι και παρά τη φτώχεια τους είναι πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Η Νιγηρία είναι ο χώρος που μου έδωσε την ευκαιρία να δημιουργηθώ κι ελπίζω με τα χρόνια να μπορέσω, κι εγώ με τη σειρά μου, να δώσω κάτι πίσω», επεσήμανε.
«ΕΓΩ… ΠΑΝΤΟΥ, Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΕΔΩ»
Ο Βαρνάβας Βαρνάβα προσπαθεί όσο μπορεί να βρίσκεται μαζί με τα τέσσερα κορίτσια και τη σύζυγο του Άννα, που διαμένουν στην Κύπρο και Λονδίνο. «Είμαι πολύ ευχαριστημένος από τα κορίτσια μου. Λόγω του ότι λείπω συχνά, η γυναίκα μου είναι… ο αρχηγός όσον αφορά το σπίτι και τα παιδιά. Είναι αυστηρή, ενώ εγώ, όπως λέει, δεν τους χαλάω χατίρια. Φοίτησαν όλες σε ελληνικό σχολείο με άριστες επιδόσεις και μετά συνέχισαν σε Πανεπιστήμια της Αγγλίας. Σ’ αυτό έπαιξε ρόλο η ανατροφή που τους έδωσε η Άννα», επισημαίνει, εκφράζοντας τη βαθιά αγάπη και την εκτίμηση για τη γυναίκα που στάθηκε «βράχος» στο πλάι του όλα αυτά τα χρόνια.
Ο κ. Βαρνάβα, παρόλο που ταξιδεύει συνεχώς και όταν επιστρέφει διαμένει στη Λευκωσία, δεν ξεχνά το χωριό του. Πιστεύει στη συνεχή πρόοδο ανάπτυξης και αναβάθμισης της Περιστερώνας, γι’ αυτό και συνέβαλε στη δημιουργία του γηπέδου του χωριού, του πολιτιστικού κέντρου, καθώς και του υπό ίδρυση λαϊκού Μουσείου της κοινότητας.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ
• Τον Μάιο του 2009 η Vita Cosntructions Ltd ολοκλήρωσε για την εταιρεία τσιμέντων Lafarge, στο τσιμεντοποιείο Ashaka στη Βόρειο Νιγηρία, το ψηλότερο κτίριο – πύργο με σκυρόδεμα στη Νιγηρία, που ξεπέρασε σε ύψος τα 100 μέτρα.
• Τον Απρίλιο του 2010 η Vita Cosntructions Ltd υπέγραψε συμβόλαια με την Κεντρική Τράπεζα της Νιγηρίας για τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά έργα στο Αμπούτζια.
• Σήμερα έχει «στο χέρι» κατασκευαστικά έργα, η αξία των οποίων ανέρχεται σε εκατομμύρια δολάρια.
• Εργοδοτεί 2.500 μόνιμους εργαζόμενους στη Νιγηρία κι έχει περισσότερους από 650 σταθερούς υπεργολάβους. Στην Κύπρο, την Ελλάδα και το Λονδίνο εργοδοτεί πέραν των 40 υπαλλήλων.
• Εκτός από τους Νιγηριανούς υπαλλήλους, εργοδοτεί Κύπριους, Ελλαδίτες, Αιγύπτιους, Ιταλούς, Ινδονήσιους, Λιβανέζους, Βούλγαρους και Ινδούς.
• Η εταιρεία διαθέτει τεράστιο εξοπλισμό για τις δουλειές της, όπως, μηχανήματα, εκσκαφείς, μπουλντόζες, γερανούς έως και 100 μέτρων, ρόλερς, καλούπια και οτιδήποτε είναι απαραίτητο για την οικοδομική βιομηχανία. Διαθέτει, επίσης, πάνω από 200 αυτοκίνητα, που μεταφέρουν οικοδομικά υλικά και το προσωπικό.
• Νέο κεφάλαιο για μελλοντικές επενδύσεις του αποτελούν οι ανερχόμενες αγορές της Κίνας και της Ινδίας, όπου ήδη άρχισε να συνεργάζεται με πολλές τέτοιες εταιρείες για τη Νιγηρία.
• Θεωρεί ότι πρέπει να είσαι γενναιόδωρος και σωστός με τους υπαλλήλους σου. Αναγνωρίζει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της επιτυχίας των εταιρειών του οφείλεται στους ανθρώπους του και ιδιαίτερα σε στελέχη των εταιρειών του από την Κύπρο και άλλες χώρες, καθώς και από το πολυπληθές προσωπικό από τη Νιγηρία. Πιστεύει στην ομαδική εργασία και δίνει πρωτοβουλίες στους διευθυντές του με τους οποίους είναι σε καθημερινή επικοινωνία.
ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΜΑΤΙΑ
• Για το χωριό του, την Περιστερώνα, πιστεύει στην πολιτιστική, αθλητική και κοινωνική αναβάθμιση, γι’ αυτό συνέβαλε στη δημιουργία του γηπέδου του χωριού, το πολιτιστικό κέντρο, καθώς και το υπό ίδρυση λαϊκό μουσείο της κοινότητας.
• Πιστεύει ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τη γενέτειρα γη μας, τον τόπο μας, τις ρίζες μας, τις οποίες πρέπει να ποτίζουμε για να αντέξουν.
• Είναι λάτρης της τέχνης, συλλέκτης δύο σημαντικών συλλογών έργων τέχνης από τις δύο πατρίδες: Νιγηριανών καλλιτεχνών και Κυπρίων και Ελλήνων καλλιτεχνών.
• Τα τελευταία έξι χρόνια, παρέχει ιδιόκτητη αίθουσα για να στεγάζεται το δημοτικό σχολείο της ελληνικής κοινότητας στο Λάγος της Νιγηρίας.
• Τον Οκτώβρη του 2008, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας τίμησε αυτόν και την εταιρεία του Vita Constructions Ltd ως τον πιο δραστήριο επενδυτικά πρόσωπο της περιοχής της Δυτικής Αφρικής.
Της Στέλλας Μούρεττου