Ηλιακό «τσουνάμι» κατευθύνεται προς τη Γη;
4 Αυγούστου 2010
Μια ισχυρή μαγνητική έκρηξη στον ήλιο στέλνει ήδη ένα μεγάλο νέφος ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων προς την κατεύθυνση του πλανήτη μας. Το ηλιακό «τσουνάμι», που αποτελείται από τόνους πλάσματος (ιονισμένων ατόμων) μπορεί να δημιουργήσει θεαματικό σέλας πάνω από τους πόλους της Γης, αλλά και να προκαλέσει προβλήματα στους δορυφόρους και στις τηλεπικοινωνίες.
Την 1η Αυγούστου παρατηρήθηκε η πρώτη αναλαμπή πάνω από μια γιγάντια ηλιακή κηλίδα στο μέγεθος της Γης, παράλληλα όμως εξερράγη μια μεγάλη ποσότητα αερίων από ένα «νημάτιο» στο βόρειο ημισφαίριο του ήλιου. Αν και τα δύο γεγονότα απέχουν εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, πιθανότατα συνδέονται.
Οι εικόνες του τροχιακού Παρατηρητηρίου Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της NASA, το οποίο εκτοξεύτηκε τον Φεβρουάριο για να μελετήσει τον ήλιο, κατέγραψαν τα φαινόμενα, καθώς επίσης αστρονόμοι από όλο τον κόσμο.
Τα «νημάτια» είναι γιγάντιοι σωλήνες μαγνητισμού που γεμίζουν με ηλιακά αέρια και κρέμονται στην ατμόσφαιρα του ήλιου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το «νημάτιο», πριν εκραγεί, είχε διάμετρο 50 φορές μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας.
Η έκρηξη εκτόξευσε το περιεχόμενό του στο διάστημα, παράγοντας ένα νέφος ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων, με κατεύθυνση προς τη Γη. Το όλο γεγονός δεν θεωρείται μεγάλη έκρηξη για τα δεδομένα του ήλιου, αλλά επειδή τόσα χρόνια ήταν «ήσυχος», το φαινόμενο δείχνει ότι ο ήλιος μπαίνει σε φάση «αφύπνισης».
Ουσιαστικά πρόκειται για την πρώτη αξιοσημείωτη ηλιακή «καταιγίδα» που φτάνει στον πλανήτη μας εδώ και αρκετά χρόνια, σύμφωνα με τη βρετανική Τέλεγκραφ και το New Scientist.
Το ηλιακό πλάσμα αναμένεται να φτάσει στη Γη στις 3 έως 4 Αυγούστου, σύμφωνα με τον αστρονόμο Λέον Γκόλουμπ του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν.
Όταν τα ηλιακά σωματίδια φτάσουν στη Γη, αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο της, δημιουργώντας πιθανώς μια γεωμαγνητική καταιγίδα. Τα φορτισμένα σωματίδια κινούνται κατά μήκος των γραμμών του γήινου μαγνητικού πεδίου και συγκεντρώνονται στους πόλους της Γης όπου και δημιουργείται το πολικό σέλας.
Τα ηλιακά σωματίδια συγκρούονται με άτομα αζώτου και οξυγόνου στη γήινη ατμόσφαιρα και έτσι λάμπουν σαν φώτα νέον. Αν και κανονικά το σέλας είναι ορατό μόνο στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη (δηλαδή κοντά στους πόλους), σε περιπτώσεις γεωμαγνητικών καταιγίδων το σέλας μπορεί να παρατηρηθεί και σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, σαν “κουρτίνες” πράσινου και κόκκινου φωτός.
Ο ήλιος περνάει από ένα 11ετή κύκλο περιοδικής δραστηριότητας. Το τελευταίο μέγιστο (ζενίθ) της δράσης του καταγράφηκε το 2001, ενώ το τελευταίο ελάχιστο (ναδίρ) ήταν ιδιαίτερα ασθενές και κράτησε πολύ καιρό. Τώρα όμως φαίνεται πως ο ήλιος “ξυπνάει” και πάλι, αρχίζοντας το νέο κύκλο του.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
