Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη: (η ηθική και πολιτισμική παρακμή της Ρωμης ως αποτέλεσμα της επαφής με τον Ελληνιστικό Αρχαίο κόσμο)

Η Ρωμαϊκή διανόηση έτρεφε έναν βαθύ θαυμασμό για τα κατορθώματα του Ελληνικού Κλασσικού κόσμου, που όμως δεν επεκτεινόταν και στην Ελλάδα του 1ου αιώνα π.Χ, που είχε κατακτηθεί εύκολα και είχε μια απλή θέση Ρωμαϊκής επαρχίας ανάμεσα σε τόσες άλλες. συλλήβδην όλοι οι Ρωμαίοι συγγραφείς (Σαλλούστιος, Λίβιος, Λουκανός) θεωρούσαν πως οι μετέπειτα πολιτικές αναταραχές στην ρώμη προέρχονταν από την χαλάρωση των Αρχαίων αυστηρών Ρωμαϊκών ηθών. Η χαλάρωση αυτή είχε προκληθεί από την γνωριμία των Ρωμαίων οπλιτών και ανώτερων στρατιωτικών με την τρυφηλότητα και την ελευθεριότητα του Ελληνικού βίου.
Ο περίφημος ρήτωρ Κάτων αγορεύοντας εξέφραζε τον φόβο πως “τώρα που οι Ρωμαίοι διασχίζουν την Ελλάδα και την Μ. Ασία ερχόμενοι σε επαφή με κάθε είδους βίτσιο και έχοντας τους θυσαυρούς των βασιλέων, μπορεί να βρεθούν από την θέση του νικητή στην θέση του νικημένου”. Ο Λίβιος υποστηρίζει πως η πρώτη δαπανηρή παρουσίαση ρωμαϊκού θριάμβου έγινε το 187 π.Χ. με τον στρατηγό Γναίο Βόλσωνα να μεταφέρει στην Ρώμη από την Ελληνιστική Μ. Ασία χάλκινα ανάκλιντρα, πολύτιμα κλινοσκεπάσματα, τάπητες, όμορφα έπιπλα και υφάσματα.

Ο Πολύβιος στο ενδέκατο βιβλίο του, αλλά και ο Διόδωρος, συνδέει την διαφθορά του Ρωμαϊκού τρόπου ζωής με τον πόλεμο κατά του Μακεδόνα βασιλιά Περσέα κατά την διάρκειατου οποίου η Ρωμαίικη νεολαία προσβλήθηκε από την Ελληνική ελευθεριότητα που περιλάμβανε πόρνες, μουσικές διασκεδάσεις, κρασσοσυμπόσια και κάθε τέτοιου είδους υπερβολή. Στην Ρωμαϊκή σκέψη η τρυφηλότητα ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την σύγχρονη τους Ελλάδα. Για τον Ελληνικό Τάραντα της Σικελίας ο Στράβων αναφέρει πως οι δημόσιες εορτές ξεπερνούσαν σε αριθμό τις ημέρες του χρόνου. Παράλληλα ο Πολύβιος αναφέρει πως μετά τον νικηφόρο πόλεμο κατά του Περσέα, υπήρξε μια αδιαμφισβήτητη άνοδος στην χλιδή, στην σπατάλη και στην ακολασία στην δημόσια Ρωμαϊκή ζωή, αλλά και στον στρατιωτικό βίο, Αυτή προήλθε από την απόλυτη κυριαρχία των Ρωμαϊκών όπλων μετά την κατάκτηση της Μακεδονίας, αλλά και στην διαθεσιμότητα των ειδών που ικανοποιούσαν κάθε επιθυμία που πλέον μετά την κατάκτηση της Ελλάδας, ήταν προσιτά και σε αφθονία.

Την ίδια εποχή ο Ρωμαίος στρατηγός Λούκουλλος που νίκησε τον Μιθριδάτη στην Μ. Ασία διεξήγαγε συμπόσια με εκατοντάδες καλεσμένους μέσα σε ακατάσχετη χλιδή (“Λουκούλλεια γεύματα”) που σκανδάλιζαν τους συντηρητικούς Ρωμαίους της εποχής. Ο ίδιος ενδιαφερόταν για την Ελληνική λογοτεχνία και για τα Ελληνιστικά φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής, ενώ οΠλούταρχος στην σχετική βιογραφία αναφέρει πως συχνά στο σπίτι του είχε καλεσμένους Έλληνες. Πολλοί Ρωμαίοι επίσημοι (Κικέρωνας) έκαναν συχνά ταξίδια αναψυχής στον Ελλαδικό χώρο για να απολαύσουν τον ελευθεριότερο τρόπο ζωής που παρείχαν, ενώ ο Τίτος Πομπώνιος ο Αττικός εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, παγκόσμιο πνευματικό κέντρο της εποχής, εξασκώντας τις αρχές της Επικούρειας φιλοσοφίας. Μιλούσε τα Ελληνικά σχεδόν όπως την μητρική του γλώσσα, ενώ βοήθησε την πόλη να αντιμετωπίσει τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που την ταλάνιζαν.

Συμπέρασμα

Όλες αυτές οι σκόρπιες πληροφορίες επιβεβαιώνουν την αδιαμφισβήτητη επιρροή του Ελληνικού πολιτισμού στην διάπλαση του Ρωμαϊκού, που δικαίως θα μπορούσαμε να τον ονομάσουμε Ελληνορωμαϊκό. Αναμφίβολα όμως αναδεικνύει την μαλθακότητα και την τρυφηλότητα του Ελληνιστικού βίου ως την βασική αιτία της υποδούλωσης του Ελληνιστικού γεωγραφικού χώρου στους Ρωμαίους.

Αλλά ας μου επιτραπεί και ένας τολμηρότερος παραλληλισμός με την σημερινή κοινωνικήκατάπτωση που παρατηρούμε παντού. Σήμερα η στρατιωτική θητεία έχει μειωθεί σε ένα εξάμηνο μη πραγματικής εκπαίδευσης αλλά ακατάσχετης αγγαριομαχίας, ενώ η επίδειξη προσωπικής χλιδής νεόνυμφων στο θρυλικό θωρηκτό “Αβέρωφ” και ο πολύχρωμος παρδαλός συρφετός “μοντέλων”, θηλυπρεπών μόδιστρων, ηθοποιών, κίναιδων, μαστροπών και γυναικών που υπερηφανεύονται δημοσίως ότι είναι πόρνες, μας θυμίζει ακριβώς τις συνθήκες εκείνες που οδήγησαν τον Ελληνισμό στην υποδούλωση.

Καλό είναι να αλλάξει κάτι πριν είναι αργά….

Πηγές

Νίκου Πετρόχειλου, Ρωμαίοι και Ελληνισμός, εκδόσεις παπαζήση

Πλουτάρχου βίοι, Λούκουλλος, εκδόσεις “Ζαχαρόπουλου”

http://istorikathemata.blogspot.com/2010/06/blog-post_20.html