Η καλλιτεχνική δημιουργία του Κώστα Λουδοβίκου

Χρύσανθου Α. Χρήστου, Ομότιμου Καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης – Ακαδημαϊκού

Θεματογραφία, μορφοπλαστικό λεξιλόγιο, σχεδιαστικές και χρωματικές αξίες, θέματα του μύθου και της ιστορίας με νέα χαρακτηριστικά. Βυζαντινές αναφορές και αρχαιοελληνικές αφετηρίες. Τύποι της παράδοσης και πρόσωπα της ανανέωσης σαν δυνατότητες ερμηνείας των καιρών μας. Ότι σημειώνεται εύκολα στην όλη πορεία του Κώστα Λουδοβίκου, είναι η βαθειά πίστη του στην χριστιανική παράδοση και η πεποίθησή του ότι με τις μορφές της, είναι δυνατό να μορφοποιηθούν και να εκφραστούν και οι κάθε κατηγορίας συγκρούσεις της εποχής μας, οι φόβοι και οι ελπίδες μας. Αυτό με τύπους μιας ανανεωμένης και εν τέλει νέας βυζαντινής τέχνης, στην οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς δισταγμό, χαρακτηριστικά της όλης παράδοσης αλλά και σύγχρονες αναζητήσεις, που βασίζονται πάντα σε καθαρά προσωπικές έρευνες. Αυτές οι επισημάνσεις μας επιτρέπουν να επιστρέψουμε και να μιλήσουμε για τον χαρακτήρα και την απέραντη έκταση τόσο των αναζητήσεων, όσο και των διατυπώσεων της καλλιτεχνικής του δημιουργίας…

…Πρόκειται για ένα έργο, στο οποίο συνδυάζονται θαυμάσια και γόνιμα στοιχεία της αρχαίας παγανιστικής και της χριστιανικής εικονογραφικής παράδοσης, χρωματικές και σχεδιαστικές αξίες, επιβιώσεις του παρελθόντος και χαρακτηριστικά των συγχρόνων στυλιστικών κατευθύνσεων. Γιατί δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι κοντά στα παραστατικά στοιχεία χρησιμοποιούνται και αφηρημένοι τύποι, σουρεαλιστικές αναφορές και ελλειπτικά καθώς και μετανεωτερικά υπαινικτικά θέματα, που αποδεικνύουν και τον πλούτο της μορφοπλαστικής φαντασίας του καλλιτέχνη…

…Στη θεματογραφία ο προικισμένος και γνήσιος αυτός δημιουργός επιχειρεί και κατορθώνει να συνδυάσει αρχαιοελληνική παράδοση με βυζαντινές και πιο γενικά χριστιανικές καταβολές και ακόμα σύγχρονες αναζητήσεις. Στο μορφοπλαστικό του λεξιλόγιο κινείται με άνεση τόσο στους καθιερωμένους παραδοσιακούς τύπους όσο και σε τρόπους αφηρημένων τάσεων όπως και σε δρόμους σύγχρονων πειραματικών διατυπώσεων. Αλλά σε όλες τις περιπτώσεις και όταν χρησιμοποιεί βυζαντινά πρότυπα και τύπους των κλασσικών ή ακαδημαϊκών τάσεων ή και σουρεαλιστικών κατευθύνσεων, είναι τα καθαρά προσωπικά στοιχεία που παίζουν καθοριστικό ρόλο….

…Η βαθειά γνώση του της χριστιανικής αγιογραφίας και της αγιολογικής ιστορίας του επιτρέπει να προχωρεί σε νέους συνδυασμούς, με κάθε είδους προεκτάσεις, που διακρίνονται στην επιλογή των θεμάτων και των μορφών που χρησιμοποιεί. Με ιδιαίτερη αίσθηση των εκφραστικών δυνατοτήτων του χρώματος και εξαιρετική ικανότητα στην αξιοποίηση των σχεδιαστικών τύπων, κατορθώνει με τον συνδυασμό των δύο να φτάνει σε πλούσια από κάθε άποψη αποτελέσματα. Χωρίς να αποφεύγει τα διηγηματικά στοιχεία, δεν περιορίζεται σ’ αυτά, αλλά επιδιώκει και κατορθώνει να εκφράζει τον ιδιαίτερο και εσωτερικό χαρακτήρα των θεμάτων του. Σε καμιά περίπτωση τα έργα του δεν παραμένουν σε γνωστές μορφές της παράδοσης, ακόμη και όταν χρησιμοποιεί θέματα καθιερωμένα, επειδή πάντα έχει κάτι να προσθέσει που σχετίζεται με τις έρευνές του και ανταποκρίνονται στα πιστεύω του. Έτσι η ζωγραφική του και όταν έχει σαν αφετηρία γνωστούς τύπους κατορθώνει με τα παραπληρωματικά θέματα, την σύνθεση και το χρώμα να πλουτίζει και με νέες διαστάσεις τη ζωγραφική επιφάνεια.

Σε αρκετά έργα του Κώστα Λουδοβίκου συνδυάζονται μνημειακής κλίμακας μορφές, μαζί με μικρογραφικές διατυπώσεις και στοιχεία με κάθε είδους συμβολικές προεκτάσεις, που γονιμοποιούνται από γνωστές παραστάσεις της παλαιολιθικής τέχνης των σπηλαίων και γενικά των πρωτογόνων. Ιδιαίτερα ο πληθωρικός και απροσδόκητος συμβολισμός διαφόρων στοιχείων, μαζί με μετασουρεαλιστικές διατυπώσεις, συνδυάζονται με τρόπους που θυμίζουν τύπους της αμερικάνικης δυναμικής ζωγραφικής -Action Painting- και ειδικά διατυπώσεις του Jackson Pollock. Σε φωτοστέφανο αγίων διακρίνονται θέματα διαφόρων πολιτισμών και διαφορετικών πολιτιστικών περιοχών, ενώ σε άλλες προσπάθειες του η αποσπασματικοποίηση μαζί με ελλειπτικά, συχνά ακαθόριστα χαρακτηριστικά, βιόμορφες και πλασματικές μορφές, διατυπώσεις με χαρακτηριστικά της σχολής της φανταστικής τέχνης της Βιέννης μαζί με άλλα στοιχεία εξπρεσσιονιστικά, έρχονται να ολοκληρώσουν το περιεχόμενο των έργων του….

Σε άλλους πάλι χαρακτηριστικούς πίνακες, ιδιαίτερη εντύπωση κάνει ο συνδυασμός γεωμετρικής αφαίρεσης και παραδοσιακών παραστατικών τύπων, ενώ περιοχές της λυρικής αφαίρεσης ενώνονται με τη χρησιμοποίηση τύπων της Pop Art -διαμερισματοποίηση της ζωγραφικής επιφάνειας και νεοπαραστατικά στοιχεία συνομιλούν με παραδοσιακούς τύπους μέσα σε νέους προσωπικούς συνδυασμούς μαζί και με νέα προσωπικά στοιχεία, και όλα αυτά αποδεικνύουν τον πολύμορφο χαρακτήρα των αναζητήσεων του καλλιτέχνη.

…Σε κάθε περίπτωση πάντως πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι ο Λουδοβίκος δεν ενδιαφέρεται και δεν αποβλέπει να περιγράψει, αλλά να υποβάλλει τις εσωτερικές, πνευματικές και ψυχικές διαστάσεις των μορφών και των θεμάτων, που τον απασχολούν. Κυριολεκτικά κατορθώνει να πλουτίζει με ψυχή τις μορφές του, της αρχαίας ή της χριστιανικής παράδοσης…

… Πρόκειται για μια ζωγραφική που διακρίνεται για την εσωτερικότητα του χρώματος και τον χαρακτήρα του σχεδίου, τη γνησιότητα και ειλικρίνεια της έμπνευσης και τον πλούτο των συνδυασμών του. Μια ζωγραφική που επιβάλλεται με την απίθανη έκταση των επινοήσεων, την αμεσότητα και την αλήθεια των διατυπώσεών του.