Σε σύγκριση μ’ ένα βαρύ μυδραλιοβόλο, τί είναι ένα μαχαίρι;

 

Η έννοια της αμαρτίας, είναι η διακοπή της κοινωνίας του ανθρώπου με το Θεό. Την αντιμετωπίζουμε, όπως και το θέλημα του Θεού, σαν να επρόκειτο για ένα νόμο ξένο, έξω από εμάς, εξαιτίας του ότι έχουμε απομακρυνθεί καρδιακά από το Θεό. Και τούτη η απομάκρυνση της καρδιάς μας από την κοινωνία με το Θεό, του θελήματός μας από την κοινωνία με το θέλημα του Θεού, των λογισμών μας από την κοινωνία με τους θείους λογισμούς και τις θείες παραστάσεις είναι ακριβώς η βάση και η έδρα της αμαρτωλής μας κατάστασης, της ημιθανούς κατάστασης του σκοτασμού, για την οποία έχω κάνει ήδη λόγο.

Η αμαρτία, όμως, έχει και άλλες προεκτάσεις. Η κατάσταση. δηλαδή, του χωρισμού γεννά τις δικές της συνέπειες: την εγκατάλειψη, τη δυσαρμονία του ανθρώπου με τον εαυτό του, τη διχογνωμία με τους συνανθρώπους, το μίσος απέναντι στα υπόλοιπα δημιουργήματα. Από αυτή την άποψη, η αμαρτία αδιάκοπα διαλύεται και ξανασχηματίζεται· τελικά αποκτά μία ατελείωτη ποικιλία απειλών: το μίσος, το φόβο, την απληστία, τον εγωκεντρισμό σε όλες του τις μορφές κ.ο.κ. Και όλα αυτά επειδή χάσαμε τη κοινωνία με το Θεό. Στην αρχή του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου, αναφέρεται, στο ρωσικό κείμενο, ότι ο Λόγος του Θεού ήταν παρά τω Θεώ. Στο ελληνικό όμως κείμενο, η διατύπωση υπονοεί ότι ο Λόγος κατά κάποιο τρόπο εκτείνεται, στρέφεται, προσανατολίζεται με όλη την ύπαρξή του προς το Θεό Πατέρα. Τέτοιου είδους είναι και η αληθινή σχέση του ανθρώπου με το Θεό, αφού το πρόσωπο του Χριστού αποτελεί πρότυπό της. Όμως εμείς έχουμε αποχωριστεί από Αυτόν και οδηγούμαστε προς την αντίθετη κατεύθυνση, προς την ξηρασία, όπως ένα κλωνάρι που κλαδεύεται, αποκόβεται και χωρίζεται από το δέντρο.

 Οι «μικρές» και οι «μεγάλες» αμαρτίες

 Να και ένα τρίτο σημείο που άφορα στην αμαρτία: δεν πρέπει να μας παραπλανά η ιδέα ότι υπάρχουν βαριά και ελαφριά αμαρτήματα. Ασφαλώς και δεν πρέπει να τα βάζουμε όλα στο ίδιο σακί. Όμως ακόμη και μία συγγνωστή αμαρτία, αν διαπράττεται με τη θέλησή μας, με πλήρη συνείδηση, και έχει προμελετηθεί με κυνισμό, είναι δυνατόν να παρασύρει τη ψυχή στο θάνατο.

Στη διάρκεια του πολέμου ήμουν γιατρός. Μια νύχτα μεταφέρουν από το μέτωπο στον τομέα ευθύνης μας έναν αξιωματικό βαριά πληγωμένο, διάτρητο παντού από τις ριπές ενός μυδραλιοβόλου. Θα μπορούσαμε να καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια και να περιμένουμε το αναπόφευκτο. Κι όμως ο άνθρωπος αυτός είχε τύχη, καθώς δεν είχε πειραχτεί κανένα από τα ζωτικά του όργανα . Τελικά τον εγχειρήσαμε, τον περιθάλψαμε και επέζησε. Την ίδια εκείνη νύχτα, με κάλεσαν για έναν άλλο νεαρό στρατιώτη που είχε εμπλακεί σε φασαρία μ’ ένα συμφαντάρο του. Ήταν κι οι δύο νηφάλιοι όταν ξεκίνησε ο καυγάς και σε κάποια στιγμή ο ένας τράβηξε μαχαίρι και χτύπησε τον άλλο στο λαιμό, με αποτέλεσμα να του κόψει μία κεντρική αρτηρία. Όταν τον μεταφέραμε στο στρατιωτικό νοσοκομείο, βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου, είδαμε και πάθαμε να τον επαναφέρουμε στη ζωή… Ένα βαρύ αμάρτημα είναι σαν το μυδραλιοβόλο που προκαλεί θάνατο. Ένα ελαφρύ αμάρτημα είναι σαν το μαχαίρι. Σε σύγκριση μ’ ένα βαρύ μυδραλιοβόλο, τί είναι ένα μαχαίρι; Κι όμως, να που και αυτό μπορεί να προκαλέσει το θάνατο ενός ανθρώπου…

Κάθε φορά που δεχόμαστε με νωχέλεια και αδιαφορία τις αμαρτωλές εκείνες παρορμήσεις, τις ροπές και τις τάσεις που μας έλκουν προς τήν αμαρτία, τη μικρή συγγνωστή αμαρτία, νιώθουμε αδύναμοι να αντισταθούμε και αρχίζουμε να την καλοπιάνουμε, μέχρι αυτή να εγκατασταθεί μέσα μας για τα καλά. Συγκριτικά, ένα βαρύ αμάρτημα μερικές φορές είναι λιγότερο θανάσιμο. Ένας φονιάς που με καρδιά συντετριμμένη από τη μετάνοια και με φρίκη για την πράξη του εκτίει την ποινή του στη φυλακή, μετατρέποντας τον καιρό της κάθειρξής του σε καιρό θεραπείας, είναι ενδεχομένως σε καλύτερη κατάσταση από χιλιάδες άλλους ανθρώπους που συσσωρεύουν πλήθος μικρών αμαρτιών χωρίς να παρατηρούν ως ποιό βαθμό αυτές τους φθείρουν, τους αφαιρούν κάθε δύναμη αντοχής, κάθε αίσθηση ευθύνης και αξιοπιστίας. Υπ’ αυτή την έννοια θα μπορούσαμε να πούμε ότι, ανεξάρτητα από τον τρόπο που διασχίζουμε το ποτάμι της αμαρτίας, ανεξάρτητα από το μέσο που χρησιμοποιούμε για να το διασχίσουμε -πάνω σε βάρκα, από γέφυρα ή κολυμπώντας- έχουμε προσχωρήσει στις τάξεις του εχθρού· έχουμε απεμπολήσει τον αληθινό προορισμό μας, έχουμε με ακρίβεια προδώσει τους εαυτούς μας καθώς πάψαμε να είμαστε ολοκληρωμένοι, άνθρωποι. Αυτές είναι οι διαφορετικές προσεγγίσεις που οδηγούν στην αμαρτία.

(Anthony Bloom, «Συνάντηση με τον ζωντανό Θεό», Εκδ. Εν πλω)