Ναρκωτικά: Η μάστιγα του αιώνα
21 Απριλίου 2010
ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ
ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ
ΑΜΠΡΑΖΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΥΠΑΡΙΣΗ
Τι είναι Ναρκωτικά;
Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που επιδρούν στον εγκέφαλο και γι’ αυτό προκαλούν εθισμό. Οι άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν θέλουν να βιώσουν τις συνέπειες των ναρκωτικών. Ορισμένα φάρμακα επίσης επιδρούν στον εγκέφαλο, όπως για παράδειγμα φάρμακα για την επιληψία, αλλά δεν λαμβάνονται από τους χρήστες γι’ αυτό το λόγο, για την θεραπευτική τους δηλαδή λειτουργία. Το Rotalin είναι ένα φάρμακο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/ υπερκινητικότητας αλλά επίσης χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια και σαν ναρκωτικό. Μιλάμε για «ναρκωτικά» όταν χρησιμοποιεί κανείς αυτές τις ουσίες με σκοπό να βρεθεί κάτω από τη επήρεια τους.
Τα ναρκωτικά μπορούν να διακριθούν σε ομάδες με διάφορους τρόπους: για παράδειγμα νόμιμες (νομικά αποδεκτές) και παράνομες (απαγορευμένες) ουσίες. Το αλκοόλ και ο καπνός είναι νόμιμα. Το χασίς, η κοκαΐνη, οι αμφεταμίνες, το XTC και η ηρωίνη είναι παράνομα.
Η πιο συχνή κατηγοριοποίηση είναι αυτή που βασίζεται στις συνέπειες που έχει η κάθε ναρκωτική ουσία στην ανθρώπινη συνείδηση. Αυτό διακρίνει τα ναρκωτικά σε 3 κατηγορίες: ναρκωτικά που κατευνάζουν και ηρεμούν, ναρκωτικά που διεγείρουν ή δίνουν ενέργεια και ναρκωτικά που αλλάζουν την αντίληψή σου, όταν , για παράδειγμα, βλέπεις και ακούς πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο απ ότι πραγματικά είναι. Τα περισσότερα ναρκωτικά εντάσσονται σε αυτές τις κατηγορίες. Κάποια ναρκωτικά είναι πιο δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν.
-Τα ναρκωτικά που κατευνάζουν είναι: το αλκοόλ, τα οπιούχα, τα ηρεμιστικά (βενζοδιαζεπίνες, χάπια για τον ύπνο) το όπιο, η μορφίνη, η ηρωίνη. Επίσης, το χασίς συνήθως λαμβάνεται για την ηρεμιστική επίδρασή του.
-Τα ναρκωτικά που δίνουν ενέργεια είναι: καφεΐνη, νικοτίνη, XTC, κοκαΐνη, αμφεταμίνες.
-Τα ναρκωτικά που τροποποιούν την αντίληψη είναι: το LSD και σε ισχυρές και μεγάλες ποσότητες το χασίς και η φούντα (χόρτο).
-Κάποια ναρκωτικά είναι κάπως δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Το χασίς συνήθως χρησιμοποιείται εξαιτίας των καταπραϋντικών συνεπειών του αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές και στην αντίληψη. Το XTC επίσης έχει ποικίλες συνέπειες.
Ναρκωτικά- Η μάστιγα του αιώνα.
Η χειρότερη μάστιγα του αιώνα μας τα ναρκωτικά, απειλεί θανάσιμα την ανθρωπότητα. Την πρώτη θέση σ’ αυτή τη μακάβρια πορεία, κρατούν σταθερά οι νέοι. Στην Ελλάδα μας, τα ναρκωτικά κάνουν πραγματική θραύση. Χίλια άτομα πέθαναν, μονάχα στην Αθήνα, τα τελευταία δέκα χρόνια.
Το θέμα των ναρκωτικών πρέπει να ενδιαφέρει πάνω απ’ όλους τους γονείς. Τι πρέπει να κάνουν αυτοί οι γονείς που γεννούν και μεγαλώνουν παιδιά για να μη τα βρουν κάποια μέρα νεκρά, ολομόναχα σε κάποιο υπόγειο ή τρώγλη, σ’ ένα γιαπί, με μια σύριγγα δίπλα τους.
Ναρκωτικά- Ατομο και κοινωνία.
Οι αιτίες που οδηγούν στην εξάρτηση είναι πολλές και διαφορετικές (κοινωνικές, οικονομικό-πολιτικές, ψυχολογικές κλπ.). Σύμφωνα με τον Cl. Olievenstein όλο το σύμπλεγμα αυτής της αιτιολογίας που βασίζεται σε πολλαπλούς παράγοντες, ενσωματώνεται σε τρεις κυρίως, που αφορούν τη συνάντηση μιας προσωπικότητας με μια ουσία σε μια συγκεκριμένη κοινωνικό- πολιτιστική στιγμή.
Ο χρήστης μιας ψυχοτρόπου ουσίας διαφέρει από τον τοξικομανή. Ο τοξικομανής είναι ένας μονοσήμαντος άνθρωπος που έχει βάλει στο επίκεντρο της ζωής του την ουσία θυσιάζοντας στο βωμό της όλες τις ανθρώπινες πλευρές του. Ο συναισθηματικός άνθρωπος, ο πολιτικός άνθρωπος, ο ιδεολογικός άνθρωπος, ο κοινωνικός άνθρωπος, ο άνθρωπος με βιολογικές ανάγκες υποτάσσεται στην ανάγκη της αναζήτησης και χρήσης της ουσίας από την οποία έχει εξαρτηθεί. Αυτό που συντελείται είναι μια διαδικασία απώλειας της καθαρά ανθρώπινης, δηλαδή κοινωνικής του φύσης.
Η σύγχυση των δυο εννοιών – όπως χαρακτηριστικά τονίζει η Κ. Μάτσα – της χρήσης και της εξάρτησης, υποδηλώνει μια τάση αποϊστορικοποίησης του φαινομένου της εξάρτησης, και αναγωγής του στο πεδίο της ατομικής ψυχοπαθολογίας.
Στην πραγματικότητα, η τοξικομανία είναι αποτέλεσμα της πλήρους αποξένωσης του ατόμου από τον εαυτό του, το συνάνθρωπό του και την κοινωνία. Ο τοξικομανής είναι ένα άτομο που δεν ενηλικιώθηκε ποτέ, ενώ ταυτόχρονα η εξάρτησή του δεν εξαντλείται στην ατομική του ψυχοπαθολογία, όποια και αν είναι αυτή. Εάν η ψυχολογία δεν νοείται παρά μόνο σαν τη σχέση οργανικού και κοινωνικού, τότε η έννοια της ενηλικίωσης είναι αυτό που ο H. Wallon ονομάζει ανθρωποποίηση, humanization, δηλαδή μια διαδικασία κοινωνικοποίησης με την έννοια της αφομοίωσης κανόνων και αρχών μέσα από τις σχέσεις με τους άλλους, της μύησης σε κοινωνικές πράξεις, της πρόσβασης σε πολιτιστικές αξίες, της συνείδησης των περιορισμών που επιβάλλει η ίδια η πραγματικότητα στα πλαίσια της κοινωνικής δράσης.
Μέσα σε ένα κοινωνικό, οικογενειακό, πολιτιστικό περιβάλλον σε κρίση, η τοξικομανία είναι “μια ακραία μορφή εκδήλωσης της “παρεκκλίνουσας” συμπεριφοράς ολόκληρης της κοινωνίας, που χαρακτηρίζεται από την αποξένωση, τον ατομικισμό, την υποκρισία, τη διαμεσολάβηση των ανθρωπίνων σχέσεων από το χρήμα, την έλλειψη αξιών, τον καταναλωτισμό, την έλλειψη πνευματικών ενδιαφερόντων, την πολιτιστική και συναισθηματική φτώχεια”.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, ο τοξικομανής είναι το αποτέλεσμα της ακραίας αποξένωσης του ατόμου από την κοινωνία. Η ύπαρξη μιας αρμονικής σχέσης μεταξύ ατόμου και κοινωνίας ήταν μια βασική θέση της Αριστοτελικής ηθικής αρχής, η οποία βέβαια διατυπώθηκε μέσα στα πλαίσια του δουλοκτητικού συστήματος, οπότε και ο όρος “άτομο” αφορά αποκλειστικά τον ελεύθερο πολίτη, πολύ δε περισσότερο το δουλοκτήτη. Στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, με έντονο το παρασιτικό στοιχείο, πλήττεται η ιδέα ενός εμφύτου κοινωνικού ενστίκτου και τη θέση της παίρνει η άποψη πως οι ατομικές ελευθερίες ανήκουν πρωταρχικά στη διάσταση της φύσης και όχι της κοινωνίας. Οι κοινωνικοί δεσμοί ανάγονται σε κάτι τεχνητό που επιβάλλεται στο “αυτάρκες” άτομο από “εξωτερικούς παράγοντες”. Έτσι διαμορφώνονται διάφορες σύγχρονες κοινωνιολογίζουσες έννοιες, όπως αυτές του “μοναχικού πλήθους” (Riesman 1961) κλπ., που συγκαλύπτουν τα όρια της ελευθερίας στα πλαίσια των καπιταλιστικών σχέσεων.
Οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής διαμορφώνουν την ανάγκη εκείνης της “ελευθερίας” του ατόμου που θα επέτρεπε να συνάπτει “ελεύθερες συμβατικές σχέσεις” με άλλα άτομα και να μπορεί έτσι να πουλάει κυρίως την εργατική του δύναμη.
Το αποξενωμένο μοναχικό άτομο προσλαμβάνει την “ελευθερία” σα “φυσικό δικαίωμα” και η ιδέα του για “ατομική ελευθερία” έχει πάρει το χαρακτήρα δόγματος. Το άτομο, ζώντας την τραγικότητα της απομόνωσης του, ψάχνει την “απόλυτη ηρεμία” της ολοκλήρωσής του στο έξω από την πραγματικότητα “εμείς” αναζητώντας τη λύση του πραγματικού προβλήματος της απομόνωσής του σε ένα φανταστικό “Εμείς”, έξω από κοινωνικές σχέσεις. Κάθε φορά που η φαντασίωση υποχωρεί, τη θέση της παίρνει η πραγματικότητα της αλλοτριωτικής απομόνωσης και γίνεται η μόνη αλήθεια που, επειδή υπάρχει, δίνει την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Το άτομο ταυτίζεται με την ανασφάλεια, την ανημποριά, την περιχαράκωση που απορρέει από την αλλοτρίωση, γίνεται ένα μαζί της και έτσι “μοιραία” συμφιλιώνεται με αυτήν. Αυτή είναι η “ανθρώπινη μοίρα” μέσα στον καπιταλισμό.
Όσο το άτομο “κόβει τους δεσμούς του από τη φύση και την καθαρά ανθρώπινη, κοινωνική φύση του” τόσο υποτάσσεται στο “φυσικό νόμο της πραγματοποίησης” (Verdinglichung), όπως τον έθεσε ο Μαρξ, αναφερόμενος στην αιτιακή σχέση και στο φετιχισμό του εμπορεύματος, τόσο οι σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους μετατρέπονται σε σχέσεις ανάμεσα σε πράγματα και καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι η ατομική απομόνωση είναι προϊόν της ελεύθερης επιλογής ατόμων ή της ατομικής βούλησης και λειτουργεί σαν μέσο προστασίας από την καταπίεση που επιβάλλουν οι αλλοτριωμένες και αλλοτριωτικές κοινωνικές σχέσεις. Η τοξικομανία μπορεί να θεωρηθεί ως μια τέτοια ψευδαίσθηση “προστασίας” από τη βαρβαρότητα των αλλοτριωμένων σχέσεων, μια ψευδαίσθηση αυτάρκειας και ευταξίας.
Σε αυτά τα πλαίσια η έννοια της “αυτόνομης ατομικότητας” γίνεται μέσο νομιμοποίησης ενός κοινωνικού συστήματος που φυλακίζει τους ανθρώπους στη φενάκη και τη μοναξιά τους.
Η ουσία της εξάρτησης δεν βρίσκεται στη χημική σύνθεση μιας κάποιας ψυχότροπης ουσίας, αλλά εμπεριέχεται εν δυνάμει στον καπιταλιστικό χαρακτήρα των σχέσεων παραγωγής.
Η ουσία του ανθρώπου μπορεί να εκδηλωθεί μόνο μέσα στη μη αλλοτριωμένη εργασία του, στην ελεύθερη δημιουργία, την εκπλήρωση όλων των δυνατοτήτων και των αναγκών του, στην “κοινωνική ατομικότητα”. Γιατί, όπως λέει ο Μαρξ, “η ουσία του ανθρώπου ανάγεται στο σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων”.
Σε διαφορετική περίπτωση, αλλοτριωμένες ανάγκες δημιουργούν αλλοτριωμένα συστήματα αξιών, μέσα στη γενικότερη ανάγκη συσσώρευσης του κεφαλαίου, έτσι ώστε “κάθε άτομο μηχανεύεται τη δημιουργία μιας νέας ανάγκης στον άλλο, με σκοπό να τον υποχρεώσει να κάνει μια νέα θυσία, τοποθετώντάς τον σε μια νέα εξάρτηση”, η δε “επέκταση της παραγωγής και των αναγκών γίνεται ο εφευρετικός και παντοτινός υπολογίσιμος δούλος στις απάνθρωπες εκλεπτυσμένες, αφύσικες και φαντασιωσικές ορέξεις”.
Μπορούν τα Ναρκωτικά να προκαλέσουν καρδιακά προβλήματα;
Συγκεκριμένα η χρήση αμφεταμίνης και κοκαΐνης μπορούν να προκαλέσουν πόνους γύρω από την καρδιά. Ο πόνος προκαλείται από μια στένωση των αιμοφόρων αγγείων που βρίσκονται γύρω από την καρδιά τα οποία την τροφοδοτούν με οξυγόνο. Η έλλειψη οξυγόνου στην καρδιά μπορεί να προκαλέσει πόνους. Όταν περάσει η επίδραση των ναρκωτικών, τα αιμοφόρα αγγεία ανοίγουν πάλι (συνήθως μετά από δύο ώρες) και ο πόνος εξαφανίζεται.
Υπάρχουν πολλές άλλες αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν πόνο στο στήθος, για παράδειγμα μια κρίση πανικού, που είναι ο πιο συχνή αιτία πρόκλησης πόνου στο στήθος στους νέους ανθρώπους, ειδικά εάν γίνεται χρήση αμφεταμίνης ή κοκαΐνης ή ακόμα και μετά τη διακοπή της. Τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι υπέρ-αερισμός, ταχυκαρδία, μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα και γύρω από το στόμα, πόνος στο στήθος και φόβος ότι θα τρελαθείς. Αν και προκαλεί δυσφορία, αυτός ο πόνος που προκαλείται από τον φόβο είναι αβλαβής. Όταν εξαφανιστεί ο φόβος θα φύγει και ο πόνος. Μια άλλη γνωστή αιτία που μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος είναι μια μόνιμη στένωση των αιμοφόρων αγγείων γύρω από την καρδιά αλλά αυτό είναι περισσότερο συνηθισμένο σε μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους και έχει να κάνει με συνήθειες όπως υπερβολική λήψη τροφής, κάπνισμα, κ.λ.π. Μακροπρόθεσμα, αυτές οι κακές συνήθειες προκαλούν αρτηριοσκλήρωση.
Κάποιες φορές, η χρήση αμφεταμίνης και κοκαΐνης προκαλεί μόνιμη βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία γύρω από την καρδία αλλά αυτό είναι πολύ σπάνιο.
Και το XTC μπορεί επίσης να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα.
Εάν τα προβλήματα επιμένουν, επικοινώνησε με το γιατρό σου.
Ναρκωτικά και παιδιά.
Τα παιδιά μπορεί να παίρνουν ναρκωτικά για διάφορους λόγους. Μπορεί απλά να θέλουν να είναι «cool» όπως κάποια μεγαλύτερα παιδιά που βλέπουν. Κάποτε, τα κινεί η περιέργεια. ’λλα παιδιά μπορεί να είναι λυπημένα, φοβισμένα, βαριεστημένα ή να έχουν άλλα προβλήματα (π.χ. οικογενειακά) και να παίρνουν τα ναρκωτικά για να «λύσουν» τα προβλήματα τους και να «νιώσουν» καλά.
Το να νιώθεις καλά και να είσαι καλά είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Παίρνοντας ναρκωτικά σίγουρα δεν μπορείς να είσαι καλά αφού …
ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΣΑΙ !!!
Τα ναρκωτικά δεν μπορούν να λύσουν οποιουδήποτε είδους προβλήματα αφού σε κάνουν απλώς να τα ξεχάσεις. Δεν τα εξαφανίζουν !
Τα ναρκωτικά είναι χημικές ουσίες που αλλάζουν τον τρόπο που δουλεύει το σώμα σου… προς το κακό! Σίγουρα θα έχεις ακούσει κάποιες λέξεις όπως: Μαριχουάνα, κοκαΐνη, έκσταση, ηρωίνη, LSD. Αυτά όλα είναι ονόματα διαφόρων ναρκωτικών. Και τα τσιγάρα και το αλκοόλ είναι είδη ναρκωτικών, μόνο που είναι νόμιμα (μόνο για ενήλικες εννοείται!).
Οτιδήποτε καταναλώσεις σε μεγάλη ποσότητα βλάπτει το σώμα σου. Δεν πονάς την κοιλιά σου όταν τρως πολλά κεράσια; Και όταν πάρεις ναρκωτικά θα νιώσεις άσχημα, μόνο που δεν χρειάζεται καθόλου μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών για να κάνουν ΤΕΡΑΣΤΙΑ ζημιά στο σώμα σου! Ξέρεις γιατί;
Τα ναρκωτικά σκοτώνουν τα κύτταρα του εγκεφάλου. Και αντίθετα με τα μαλλιά και τα νύχια, όταν καταστραφούν τα κύτταρα του εγκεφάλου, ΔΕΝ ξαναδημιουργούνται.
Ακόμη, τα ναρκωτικά «θολώνουν» το μυαλό σου. Δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά. Πολλοί, όταν είναι «high» κάνουν ανόητα και επικίνδυνα πράγματα που δεν θα τα έκαναν εάν δεν είχαν πάρει ναρκωτικά. Το σχολείο γίνεται, για παιδιά-ναρκομανή, ακόμη πιο δύσκολο. Το χειρότερο, ίσως, για τα παιδιά αυτά, είναι ότι δεν αναπτύσσονται σωστά και φαίνονται συνεχώς άρρωστα.
Αν πάρεις ναρκωτικά έστω και για μια φορά, δεν θα εθιστείς αλλά θα σου δημιουργηθεί μια ίσως ανεπανόρθωτη ζημιά στον εγκέφαλο! Οπότε η φράση «Δοκίμασε, δεν θα πάθεις τίποτε από μια φορά» δεν ισχύει διότι η ζημιά γίνεται. Με την πρώτη δόση κοκαΐνης μπορεί να πάθεις καρδιακή προσβολή και να πεθάνεις (ναι, ακόμη κι εσύ!). Αξίζει;
Όταν ένα παιδί ή ενήλικας παίρνει συχνά ναρκωτικά γίνεται χρήστης εθισμένος, δηλαδή τα έχει πια ανάγκη για να ζήσει. Το σώμα του έχει συνηθίσει μ�αυτά και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς. Και δεν είναι εύκολο να σταματήσει κανείς. Χρειάζεται επειγόντως βοήθεια και μάλιστα πάρα πολλή. Ιδιαίτερα χρειάζεται την στήριξη από την οικογένεια και τους φίλους.
Αν υποπτεύεσαι πως κάποιος φίλος ή γνωστός σου παίρνει ναρκωτικά, δες τα πιο κάτω σημεία για να το επιβεβαιώσεις:
-Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί
-Ανησυχεί και γκρινιάζει ασταμάτητα
-Δεν ενδιαφέρεται πια για το σχολείο
-Μπλέκεται σε πολλούς καβγάδες
-Είναι συνεχώς κουρασμένος
-Η διάθεση του αλλάζει συνεχώς
Αν πράγματι αυτός ο φίλος ή γνωστός σου δείχνει τα πιο πάνω συμπτώματα, προσπάθησε πρώτα πρώτα να μιλήσεις μαζί του και να τον πείσεις (όχι με φωνές αλλά με έξυπνα επιχειρήματα!) ότι αυτό που κάνει είναι λάθος. Δείξε του πως είσαι έτοιμος να τον στηρίξεις και πρότεινε του να μιλήσετε μαζί στους γονείς του ή με κάποιον σύμβουλο.
Προειδοποιητικά σημάδια ότι ένα παιδί κάνει χρήση ναρκωτικών:
-Περίοδοι υπνηλίας και λήθαργου, εναλλασσόμενες με υπερδραστηριότητα και ευφορία.
-Αλλαγή στην όρεξη.
-Σημαντικές μεταπτώσεις στη διάθεση και αλλαγές στην προσωπικότητα.
-Ασυνήθιστα μικρές ή μεγάλες κόρες ματιών και βαριά βλέφαρα.
-Σύγχυση, τραύλισμα και παράλογη συμπεριφορά.
-Ρίγη.
-Έλκη γύρω από την μύτη και επίμονο φτάρνισμα.
Ο ρόλος της Οικογένειας.
Η οικογένεια επηρεάζει και διαμορφώνει την προσωπικότητα του ατόμου και το χαρακτήρα του. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες με γερούς συναισθηματικούς δεσμούς και κατανόηση και βρίσκουν αγάπη και τρυφερότητα και ολόψυχη συμπαράσταση στα προβλήματά τους, σχεδόν κατά κανόνα δεν ξεστρατίζουν. Όταν όμως τα παιδιά μεγαλώνουν σ’ ένα περιβάλλον όπου οι γονείς δεν μπορούν να συνεννοηθούν, οι διαπληκτισμοί τους είναι συχνοί και ο καθένας τραβά το δρόμο του, όταν ξεσπούν στα παιδιά τους, τους αφήνουν ψυχολογικά τραύματα και τη διάθεση να φύγουν από ένα τέτοιο σπίτι μια ώρα γρηγορότερα.
Είδη ναρκωτικών.
Τα ναρκωτικά είναι τοξικές ουσίες φυτικές ή χημικές που προκαλούν στον οργανισμό διάφορες καταστάσεις: νάρκη, τάση για ύπνο, διέγερση, ένα αίσθημα ευφορίας, αλλά φέρνουν και εξασθένιση στις φυσιολογικές λειτουργίες του νευρικού συστήματος και προκαλούν στους χρήστες εθισμό, μια εξάρτηση και στο τέλος όταν τα στερηθεί ο οργανισμός μας επιφέρουν το στερητικό σύνδρομο. Διαιρούνται σε ήπια, μαλακά (παράγωγα της ινδικής κάνναβης) και σκληρά (παράγωγα του οπίου) και είναι μεγάλη απειλή για τη νεολαία.
Τα ναρκωτικά είναι το καταφύγιο των αδυνάτων και των νικημένων.
Τα είδη ναρκωτικών είναι:
Ελαφρά ναρκωτικά (ψυχεδελικά).
Μαριχουάνα- Χασίς: Παράγωγα της ινδικής κάνναβης. Καπνίζεται το άνθος (μαριχουάνα) ή η ρητίνη (χασίς) που παρασκευάζεται σε πλακίδια ή κυλίνδρους χρώματος σκούρου καφέ. Το χασίς έχει περιεκτικότητα σε καθαρό ναρκωτικό 40%, ενώ η μαριχουάνα δεν ξεπερνάει το 12%. Δίνουν ένα συναίσθημα ευεξίας, ηρεμίας και εσωτερικής ικανοποίησης. Οι έννοιες του χώρου και του χρόνου αλλοιώνονται. Αποτελούν κοινωνικό κίνδυνο γιατί ανοίγουν το δρόμο στη δοκιμή των σκληρών ναρκωτικών όπως η ηρωίνη και η μορφίνη. Είναι πολύ διαδεδομένα ειδικά στις ανατολικές χώρες.
Σκληρά ναρκωτικά (οπιώδη, αμφεταμίνες).
Όπιο, Ηρωίνη, Μορφίνη: Ναρκωτικά που προκαλούν γρήγορη εξάρτηση και εθισμό. Οι χρήστες τους γίνονται σκλάβοι των ναρκωτικών αυτών, μέσα σε λίγες μέρες και κάνουν τα πάντα για να τα προμηθευτούν από τους εμπόρους ναρκωτικών. Η ευεξία και η υποτιθέμενη ευτυχία που προσφέρουν πληρώνονται με τρόπο φοβερό: με γρήγορη ψυχοσωματική καταστροφή και με απώλεια κάθε ηθικής αξίας.
Κοκαΐνη: Η κοκαΐνη παράγεται από τα φύλλα του φυτού κόκα. Είναι διεγερτικό και δημιουργεί μεγάλη ευφορία, ακόμη και παραισθήσεις. Στις επιδράσεις περιλαμβάνονται διαστολή των ματιών, τρεμούλα και αϋπνία. Η συχνή εισπνοή από τη μύτη μπορεί να τη βλάψει.
LSD: (Λυσεργικό οξύ). Το πιο γνωστό παραισθησιογόνο. Το ναρκωτικό που διαστέλλει τη συνείδηση. Ένας μεγάλος κίνδυνος για τους νέους, που δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις επιδράσεις του. Η λήψη του προκαλεί τροποποίηση στην αντίληψη της πραγματικότητας.
Αμφεταμίνες: Από τις πιο επικίνδυνες κατηγορίες χημικών ουσιών που κυκλοφορούν. Διεγείρουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, δημιουργούν περιορισμό της πνευματικής και μυϊκής κόπωσης και βελτίωση της διάθεσης του ανθρώπου και διάθεση για εργασία. Ακόμη προκαλούν αύξηση των μυϊκών δυνάμεων. Χρησιμοποιούνται ευρύτατα από άτομα που θέλουν να μην κοιμηθούν τη νύχτα για να εργαστούν, από αθλητές για να αυξήσουν τις δυνάμεις και τις επιδόσεις τους (ντοπάρισμα), από γυναίκες για να μειώσουν την όρεξη του φαγητού και να μην παχαίνουν, από κακοποιούς για να έχουν θάρρος και ψυχραιμία κατά τη διάπραξη εγκλημάτων .
Βαρβιτουρικά: Επιδρούν ως καταπραϋντικά και υπνωτικά. Χρησιμοποιούνται για την καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Γίνονται εύκολα συνήθεια και απαιτούν όλο και μεγαλύτερες δόσεις. Έτσι μετατρέπονται σε ναρκωτικά και γίνονται επικίνδυνα. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος όταν η λήψη τους συνδυάζεται με οινοπνευματώδη ποτά ή άλλα ναρκωτικά. Χορηγούνται κατόπιν οδηγίας γιατρού και κυκλοφορούν σε ταμπλέτες, κάψουλες και ενέσεις. Από τη χρήση τους έχουν προκληθεί πολλοί θάνατοι.
Ποιοι κάνουν χρήση Ναρκωτικών;
Δεν υπάρχει κανένα ναρκωτικό που σε καθιστά εξαρτημένο ακούσια, αν και κάποια ουσία μπορεί να προκαλεί μεγαλύτερη εξάρτηση από κάποια άλλη. Πρώτα απ’ όλα η χρήση ναρκωτικών είναι μια επιλογή του χρήστη, αλλά φυσικά υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις. Η χρήση ορισμένων ουσιών μπορεί να είναι παράνομη. Το τι είναι παράνομο ποικίλει από χώρα σε χώρα. Κάποιος μπορεί να λαμβάνει κάποια ναρκωτική ουσία με εντολή γιατρού, πιθανώς χωρίς την κατάλληλη προειδοποίηση σχετικά με τους κινδύνους εξάρτησης. Συχνά ο χρήστης είναι απληροφόρητος επειδή δεν γνωρίζει αρκετά σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τους κινδύνους των ναρκωτικών, ειδικά όταν κάποιος κάνει χρήση για πρώτη φορά. Πολλοί άνθρωποι παίρνουν ναρκωτικά όταν είναι νέοι, για παράδειγμα για να κάνουν παρέα σε άλλους, για να δίνουν την εντύπωση του «σκληρού τύπου», για να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους, για να ξεφύγουν από την πλήξη, ή ακόμα και για να θεωρούνται μοντέρνοι. Το εάν κάποιος θα συνεχίσει να κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών εξαρτάται από το περιβάλλον, αλλά επίσης και από το ίδιο το άτομο. Η αποδοχή ή η απόρριψη από το περιβάλλον του χρήστη, ειδικά από τους φίλους, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά, χωρίς να σημαίνει πάντα ότι το εξαρτημένο άτομο θα σταματήσει την χρήση. Μπορεί ακόμα να οδηγήσει κάποιον στο να αναζητήσει ένα άλλο περιβάλλον όπου η χρήση ναρκωτικών είναι περισσότερο αποδεκτή. Ένας άλλος λόγος για να συνεχίσει κάποιος τη χρήση ναρκωτικών είναι η εμπειρία που έχει οτι η συγκεκριμένη ουσία τον βοηθάει να ξεπεράσει ή να ξεχάσει συγκεκριμένα προβλήματα όπως ντροπή ή φόβος. Εάν κάποιος συνεχίζει τη χρήση ναρκωτικών γι’ αυτό το λόγο, αυτό μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνο, επειδή σύντομα τα ναρκωτικά θα χρησιμοποιούνται με μεγάλη συχνότητα, και έτσι θα εγκατασταθεί σιγά σιγά μια εξάρτηση.
Από τι εξαρτάται η εμφάνιση προβλημάτων σε παιδιά με εξαρτημένους από ουσίες γονείς;
Θα μπορούσε να λεχθεί ότι τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν στο παιδί ενός εξαρτημένου γονέα, είναι αποτέλεσμα της έκθεσή του.
-Στην εξαρτητική ουσία κατά την ενδομήτριο ζωή
-Σε ένα νοσογόνο παράγοντα, στην ίδια φάση της ζωής του
-Σε ένα οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο βασιλεύουν οι διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις, η ανωριμότητα και τα αρνητικά συναισθήματα.
Πώς να διαπιστώσεις τι είδους ναρκωτικά παίρνει κάποιος;
Για να ανακαλύψεις εάν κάποιος κάνει χρήση ουσιών είναι προτιμότερο να ξεκινήσεις έναν διάλογο μαζί του παρά να ψάχνεις για διάφορα σημάδια. Πριν ξεκινήσεις μια συζήτηση είναι σημαντικό να γνωρίζεις γιατί κάποιος θα απέκρυπτε την χρήση ουσιών. Συχνά έχει να κάνει με τον φόβο μιας συγκεκριμένης αντίδρασης που θα προκαλέσει η παραδοχή της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Εάν δεν δείξεις επικριτική συμπεριφορά αλλά ενδιαφέρον, ο χρήστης πιθανώς θα είναι περισσότερο πρόθυμος να το συζητήσει. Είναι επίσης καλό να γνωρίζεις τι να κάνεις μετά την συζήτηση που έχει γίνει με θέμα τη χρήση ναρκωτικών. Πολλοί άνθρωποι θέλουν μόνο να ανακαλύψουν αν κάποιος κάνει χρήση και μετά δεν κάνουν τίποτα σχετικά μ’ αυτό. Σε μια επόμενη κουβέντα θα μπορούσες να κάνεις μια συζήτηση για την χρήση και κατάχρηση των ναρκωτικών ή τους λόγους της χρήσης ουσιών ή πιθανές εναλλακτικές λύσεις.
Το πρόβλημα με πολλά συμπτώματα είναι ότι μπορεί επίσης να σχετίζονται με κάτι εντελώς διαφορετικό. Εάν δίνεις υπερβολική προσοχή σε συγκεκριμένα συμπτώματα, μπορεί να μπερδέψεις, για παράδειγμα, αθώα στοιχεία που χαρακτηρίζουν έναν ερωτευμένο, με τη χρήση ουσιών. Ένα γενικό χαρακτηριστικό της χρήσης ουσιών είναι μια αλλαγή στη διάθεση: τη μία στιγμή κάποιος μπορεί να είναι πολύ χαρούμενος και την άλλη πολύ θλιμμένος, ή τη μια στιγμή να είναι «παρών» και την άλλη «απών». Η συνεχής χρήση προκαλεί μικρότερη δυνατότητα επίτευξης στόχων και κάνει τη ζωή κάποιου να επικεντρώνεται στα ναρκωτικά.
Η χρήση κάθε ουσίας έχει τα δικά της χαρακτηριστικά:
-Αλκοόλ: η αναπνοή μυρίζει αλκοόλ, διασταλμένες κόρες οφθαλμού, ευθυμία, φασαρία, περισσότερο θάρρος, εξάλειψη της μελαγχολίας.
-Χασίς/ φούντα: κόκκινα μάτια, διασταλμένες κόρες, ευθυμία, νύστα, επιβράδυνση, νευρικά γέλια, πείνα, αίσθημα βάρους στα πόδια και τα χέρια.
-XTC: διεσταλμένες κόρες οφθαλμού, ευθυμία, ενεργητικότητα και ομιλητικότητα. Τις επόμενες ημέρες: νιώθει εξασθενημένος, πεσμένος και αίσθημα κενού.
-Αμφεταμίνες: διασταλμένες κόρες, ενεργητικός, ομιλητικός, χλωμός, και νευρικός. Τις επόμενες ημέρες: νιώθει εξασθενημένος, πεσμένος, οξύθυμος και αίσθημα κενού.
-Κοκαΐνη: ευθυμία, διασταλμένες κόρες (όχι πάντα), συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα, είναι ενεργητικός, ομιλητικός, χλωμός, οξύθυμος, παράτολμος, ευέξαπτος. Τις επόμενες ημέρες: πεσμένος, εξασθενημένος, αίσθημα κενού.
-LSD: διασταλμένες κόρες, αλλόκοτες ιδέες, παραισθήσεις.
-Ηρωίνη: οι κόρες των ματιών είναι πολύ μικρές, σχεδόν κλειστά βλέφαρα, απλανές βλέμμα, επιβράδυνση, παθητικότητα, αργή αναπνοή.
-Τζόγος: πλήρης συγκέντρωση στο παιχνίδι, ψευδαίσθηση ότι θα κερδίσει γρήγορα χρήματα, δανεισμός χρημάτων, συχνά παίζει μόνος του, προβλήματα ύπνου, μειωμένη συγκέντρωση.
Τι είναι ο εθισμός (εξάρτηση);
Όταν είσαι εθισμένος, για παράδειγμα στη χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών, στο κάπνισμα, στο σεξ, στη χαρτοπαιξία, είσαι (σωματικά ή μη-σωματικά) εξαρτημένος σ’ αυτή τη χρήση ή τη συμπεριφορά. Παρουσιάζεις συμπτώματα στερητικού συνδρόμου και/ ή ανοχής όταν δεν κάνεις χρήση της ουσίας. Ανοχή σημαίνει ότι κάποιος χρειάζεται υψηλότερες ποσότητες μιας ουσίας κάθε φορά για να πλησιάσει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Τα συμπτώματα στερητικού συνδρόμου είναι δυσάρεστες σωματικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα όταν η χρήση των ουσιών είναι μειωμένη ή ασυνεχής. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ναυτία, μυϊκοί πόνοι, προβλήματα συγκέντρωσης, αϋπνία, άγχος και εφιάλτες. Αλλά επίσης και άνθρωποι που δεν βιώνουν συμπτώματα ανοχής και/ ή συμπτώματα στερητικού συνδρόμου, μπορεί να είναι εξαρτημένοι από την ουσία. Κάνουν επαναλαμβανόμενες και ανεπιτυχείς προσπάθειες να περιορίσουν ή να ελέγξουν τη χρήση της ουσίας, ή κάνουν χρήση της ουσίας για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια ή σε μεγαλύτερη ποσότητα απ’ ότι αρχικά είχαν σχεδιάσει. Για να προμηθευτούν την ουσία, να κάνουν χρήση της και να απαλλαγούν από τις συνέπειές της απαιτείται πολύς χρόνος. Έτσι, παραμελούν σημαντικές δραστηριότητες όπως την εργασία, το σχολείο, τις κοινωνικές επαφές ή σταματούν τελείως αυτές τις δραστηριότητες. Ένα χαρακτηριστικό της εξάρτησης αποτελεί το να μη μπορεί κανείς να ελέγξει τη χρήση της ουσίας ή να τη διακόψει. Υπάρχει μια συγκεκριμένη πίεση, μια σχεδόν ακαταμάχητη ανάγκη να κάνει χρήση της ουσίας.
Για να μπορεί να οριστεί εάν κάποιος είναι εξαρτημένος, το άτομο αυτό πρέπει να πληροί κάποια κριτήρια που έχουν οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μεταξύ άλλων.
Οι ακόλουθες είναι καταστάσεις που χαρακτηρίζουν την εξάρτηση. Για να θεωρηθεί κάποιος εξαρτημένος αρκεί να παρουσιάζει μόνο κάποια από τα ακόλουθα:
-Ανοχή (ανάγκη για περαιτέρω αίσθηση των αποτελεσμάτων)
-Ψυχολογική εξάρτηση (επιθυμία, που ποικίλει από πολύ μικρή μέχρι πολύ έντονη)
-Συμπτώματα στερητικού συνδρόμου (αποκτά όλους τους τύπους σωματικών αντιδράσεων μόλις σταματήσει τη χρήση)
-Χρήση της ουσίας ή υιοθέτηση συγκεκριμένης συμπεριφοράς για τον περιορισμό των στερητικών συμπτωμάτων
-Αποτυχημένες προσπάθειες για να ελέγξει τη χρήση ή τη συμπεριφορά.
-Σπατάλη χρόνου τόσο για την χρήση (ουσιών) ή την επανάληψη της συμπεριφοράς στην οποία είναι εθισμένος όσο και κατά την διαδικασία ανάρρωσης.
-Καταστροφικές συνέπειες εξαιτίας της χρήσης τόσο στους ίδιους τους εθισμένους όσο και στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους (προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο, συγκρούσεις με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο κοντινό περιβάλλον, αφιέρωση λιγότερου χρόνου για χόμπι, ασθένειες κ.λ.π)
-Χρήση ουσιών πιο συχνή και σε μεγαλύτερες δόσεις απ’ ότι σχεδιάζεται.
-Εξακολούθηση της χρήσης ακόμα κι αν το άτομο γνωρίζει ότι αυτό είναι καταστροφικό για τον εαυτό του.
Μπορείς να θεραπευτείς από μια εξάρτηση όταν αντιμετωπίζεις άλλα ψυχιατρικά προβλήματα;
Ναι, μπορείς. Οι άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι συχνά έχουν και άλλα ψυχιατρικά προβλήματα. Αυτό αποκαλείται συννοσηρότητα. Ανάλογα με το είδος και τη σοβαρότητα των ψυχιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζεις και την φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεις θα διαμορφωθεί ένα θεραπευτικό πλάνο. Μια εξάρτηση μπορεί να προκαλείται ή να ενισχύεται από ψυχιατρικά προβλήματα. Για κάποιες ψυχιατρικές παθήσεις είναι προτιμότερο να εισαχθεί ο εξαρτημένος σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα παρά σε ένα κέντρο θεραπείας για εξαρτήσεις.
Πότε συμβαίνουν οι εξαρτήσεις;
Μια εξάρτηση δεν είναι μια κλινική εικόνα με ξεκάθαρη αιτιολογία όπως στην περίπτωση ενός κατάγματος ή μιας ίωσης. Ο ισχυρισμός ότι ένας συγκεκριμένος τύπος χαρακτήρα ή μια συγκεκριμένη κατάσταση οδηγεί σε μια εξάρτηση δεν αληθεύει. Αυτό που έχει επιβεβαιωθεί είναι ότι η πιθανότητα της εκδήλωσης κάποιας εξάρτησης είναι μεγαλύτερη κάτω από συγκεκριμένες κοινωνικές και προσωπικές καταστάσεις. Αυτές οι καταστάσεις περιγράφονται στη συνέχεια:
Κοινωνικές: η οικογένεια προέλευσης, η τάξη στο σχολείο και οι φίλοι, επηρεάζουν το άτομο και τη συμπεριφορά του. Όταν η «ομάδα» που ανήκεις το θεωρεί φυσιολογικό να κάνεις χρήση συγκεκριμένων ουσιών, η πιθανότητα να υιοθετήσεις αυτή τη συμπεριφορά είναι μεγαλύτερη.
Ψυχολογικές: δεν είναι ακόμα δυνατόν να καθορίσουμε εάν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας οδηγούν σε εξάρτηση, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι οι εξαρτημένοι έχουν συχνά στερηθεί μιας δομημένης και διαυγούς εκπαίδευσης. ’λλοι παράγοντες είναι η έλλειψη ασφάλειας, αγάπης και προσοχής. Επίσης, το υπερβολικό ενδιαφέρον από τους γονείς και άλλες αυστηρές δομές εκπαίδευσης φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο. Ένας μεγάλος αριθμός προβλημάτων των χρηστών προέρχονται από μια οικογένεια στην οποία υπήρχε υπερβολική χρήση (αλκοόλ) από (έναν από) τους γονείς. Επίσης ψυχικά τραύματα κατά τη διάρκεια της νεανικής ηλικίας, όπως σεξουαλική κακοποίηση ή σωματικός βιασμός, μπορεί να παίξουν ένα ρόλο.
Εξαρτημένος μια φορά, εξαρτημένος για πάντα;
Η εξάρτηση μπορεί να ποικίλει όσον αφορά την ένταση. Δεν γίνεσαι εξαρτημένος από τη μία μέρα στην άλλη. Το να εξαρτηθείς από μια ουσία είναι μια διαδικασία που μπορεί να πάρει πολλά χρόνια. Κάποιες φορές οι άνθρωποι λαμβάνουν μέτρα έγκαιρα. Μειώνουν τη χρήση ή τη διακόπτουν. ’λλοι θα τη συνεχίσουν μέχρι το τέλος.
Στην περίπτωση λιγότερο σοβαρών τύπων εξάρτησης, η εξάρτηση είναι μια προσωρινή διαταραχή και η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει πολύ. Στην περίπτωση πιο σοβαρών εξαρτήσεων, η διαταραχή έχει έναν πιο μακροχρόνιο χαρακτήρα. Ο στόχος της θεραπείας θα είναι να διακοπεί η χρήση. Οι περιπτώσεις πιο σοβαρών εξαρτήσεων συχνά υποδηλώνουν ότι υπάρχει ένα μακρύ ιστορικό χρήσης και πολλά οργανικά και κοινωνικά προβλήματα που τη συνοδεύουν. Η εξάρτηση από αλκοόλ, για παράδειγμα, συχνά καταδεικνύει ότι ο εγκέφαλος έχει πάθει ζημιά με έναν τέτοιο τρόπο που ο εθισμένος δεν μπορεί πλέον να αντισταθεί στην σφοδρή επιθυμία να πιει. Ωστόσο, «εξαρτημένος μια φορά, εξαρτημένος για πάντα» σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι μια εξάρτηση δε μπορεί να θεραπευτεί ή να ξεπεραστεί. Το πρόβλημα είναι ότι οι εξαρτημένοι άνθρωποι συχνά βγάζουν αυτό το συμπέρασμα. Λένε: «Δε μπορώ να βοηθηθώ», «Αυτό είναι μέσα μου» ή «Δεν μπορώ να το ξεπεράσω». Επίσης η οικογένεια και οι άλλοι άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στον εξαρτημένο συχνά οδηγούνται σ αυτό το συμπέρασμα. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν το εξαρτημένο άτομο αρχίζει πάλι να κάνει χρήση ουσιών, να πίνει ή να παίζει (χαρτιά, τυχερά παιχνίδια) μετά από μια περίοδο διακοπής. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα αποθάρρυνσης, το οποίο έχει οπωσδήποτε αρνητική επίδραση. Μπορεί να αποτελέσει το λόγο για να συνεχίσει ο εθισμένος να πίνει και να μην αναζητήσει βοήθεια.
Είναι πολύ σημαντικό να δει κανείς πως ο εξαρτημένος και οι δικοί του άνθρωποι αντιδρούν στην υποτροπή. Αντί να αποθαρρύνεται, είναι καλύτερο να ανακαλύψει τι μπορεί να μάθει από μια υποτροπή. Μπορεί να προσδιορίσει κάτω από ποιες περιστάσεις συνέβη η υποτροπή και πως μπορεί να αντισταθεί καλύτερα στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή τη χαρτοπαιξία την επόμενη φορά που θα υποτροπιάσει. Ένας εξαρτημένος πρέπει να κατανοήσει ότι το να φτάσει στο σημείο να εξαρτηθεί από κάτι είναι μια διαδικασία, παρόμοια με αυτή του να απαλλαγεί από την εξάρτηση. Το να διακόψει την «συνήθεια» σημαίνει ότι υπάρχει επίσης η πιθανότητα απαλλαγής απ αυτήν.
Τι θα έπρεπε να κάνεις εάν φοβάσαι να παραδεχτείς την εξάρτησή σου;
Είναι δύσκολο να πεις σε άλλους ανθρώπους ότι είσαι εξαρτημένος, δεν ξέρεις πως θα αντιδράσουν. Έτσι συχνά το γεγονός αποσιωπάται. Οι περισσότεροι εξαρτημένοι το κρατούν μυστικό, επειδή δεν θέλουν να σκέφτονται οι άλλοι αρνητικά γι αυτούς. Θέλεις να σε θεωρούν ένα καλό άτομο να χαίρεις της εκτίμησής τους και δεν επιθυμείς να κρίνεσαι αρνητικά. Ωστόσο, το ερώτημα είναι εάν όλοι θα σκεφτούν αρνητικά σχετικά με σένα όταν τους πεις για την εξάρτησή σου. Κάποιοι άνθρωποι ενδιαφέρονται και θέλουν να βοηθήσουν, άλλοι το θεωρούν τιμή τους που τους εμπιστεύτηκες. Επίσης ο γιατρός σου μπορεί να σου προσφέρει συγκεκριμένη υποστήριξη. Εάν εξακολουθεί να είναι δύσκολο για σένα, μπορείς να καλέσεις συγκεκριμένους αριθμούς τηλεφώνων για βοήθεια, να μοιραστείς το πρόβλημά σου και να συζητήσεις γι αυτό πιο εύκολα. Μπορείς να εισαχθείς σε ένα κέντρο υγείας χωρίς άλλοι άνθρωποι να το γνωρίζουν. Με τη βοήθεια ενός θεραπευτή μπορεί αργότερα να παραδεχτείς την εξάρτησή σου.
Μπορεί η κατάθλιψη να οδηγήσει σε εξάρτηση;
Για να διαπιστωθεί εάν κάποιος πάσχει από κατάθλιψη θα πρέπει να εξεταστεί από ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Αυτοί είναι οι κατάλληλοι για να κάνουν τη διάγνωση και να προσφέρουν μια εξειδικευμένη θεραπεία, όπως φαρμακοθεραπεία ή έναν συνδυασμό φαρμακοθεραπείας και ατομικής ψυχοθεραπείας.
Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα:
-Ο πάσχων έχει μειωμένη επιθυμία για να κάνει πράγματα ή νιώθει λιγότερη ευχαρίστηση σχεδόν για όλες τις δραστηριότητες.
-Εμφανής μείωση ή αύξηση του βάρους
-Καταθλιπτική διάθεση για ένα μεγάλο τμήμα της ημέρας
-Δυσκολία στον ύπνο ή υπερβολική υπνηλία
-Κινητική επιβράδυνση
-Κόπωση και χάσιμο της ενεργητικότητας
-Δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση ή αναποφασιστικότητα
-Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου.
Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορούν να προέλθουν από τη χρήση ουσιών ή αλκοόλ. Ωστόσο, μπορούν να οδηγήσουν κάποιον στο να αρχίσει να παίρνει ναρκωτικά ή να καταναλώνει αλκοόλ για να νιώσει καλύτερα με αποτέλεσμα να αναπτύξει μια εξάρτηση. Εάν αυτό συμβεί, η εξάρτηση αποτελεί ένα ακόμα πρόβλημα.
Το άτομο που είναι εξαρτημένο λοιπόν θα πρέπει να κάνει στον εαυτό του τις ακόλουθες ερωτήσεις:
-Πίνω, καπνίζω, ή κάνω χρήση ναρκωτικών για να μειώσω συμπτώματα σαν κι αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω ή για να αισθανθώ καλύτερα;
-Πριν αρχίσω να πίνω, να καπνίζω, να χαρτοπαίζω, ή να κάνω χρήση ουσιών υπέφερα από κάποια από τα προαναφερθέντα συμπτώματα;
-Αισθάνομαι πραγματικά καλύτερα συμπεριφερόμενος με αυτόν τον τρόπο;
Είναι σημαντικό να αναζητήσετε βοήθεια από επαγγελματία για να λύσετε τα προβλήματά σας.
Λόγοι που οδηγούν τους νέους στα Ναρκωτικά.
Η αποτροπή της χρήσης των Ναρκωτικών, ιδιαίτερα από τους νέους, είναι ένας στόχος που όλοι οι αρμόδιοι περί τα ναρκωτικά, κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, προσπαθούν να επιτύχουν.
Είναι γεγονός ότι ιδιαίτερα τα νέα άτομα που περνούν το στάδιο της εφηβείας μέσα στις δυσκολίες της ψυχοσωματικής ανάπτυξης, εξέλιξης της ολοκλήρωσης της ταυτότητας και της αποδοχής του στενού και ευρύτερου περιβάλλοντος, βιώνουν κατά τον πιο έντονο τρόπο τον σκληρό ανταγωνισμό της σύγχρονης καταναλωτικής κοινωνίας, την μοναξιά που ο άνθρωπος της μεγαλούπολης αισθάνεται, τον βομβαρδισμό που δέχεται ανελέητα από τα μέσα ενημέρωσης, την ασυνέπεια λόγων και έργων των ΄΄μεγάλων΄΄, ακόμη και από τους ίδιους τους γονείς του, την έλλειψη συναισθηματικών δεσμών στην ίδια την οικογένεια και τέλος τον ισοπεδωτικό τρόπο εκπαίδευσης, τον ανταγωνισμό και την ανεργία.
Αυτές είναι μερικές από τις αιτίες που οδηγούν ορισμένους νέους στα ναρκωτικά, προκειμένου είτε να νιώσουν περιστασιακά “ηδονή” ή να “πάψουν” να νιώθουν και να αισθάνονται καταστάσεις που τους δημιουργούν συναισθηματικό πόνο και ανασφάλεια.
Τι μορφή έχει η θεραπεία των προβλημάτων εξάρτησης;
Υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης, τα οποία καθιστούν αδύνατο να δοθεί μια ξεκάθαρη απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση. Παγκοσμίως, η θεραπεία ενός εξαρτημένου έχει τη ακόλουθη μορφή: Αρχικά, λαμβάνεται μια εισαγωγική συνέντευξη. Σ’ αυτή τη συζήτηση ο θεραπευτής προσπαθεί να προσδιορίσει τι συμβαίνει και εάν πραγματικά υπάρχει μια εξάρτηση. Αυτή η συνέντευξη συνήθως διαρκεί μια ώρα. Ωστόσο, μερικές φορές χρειάζονται περισσότερες συνεντεύξεις για να αποκτηθεί μια πιο ξεκάθαρη εικόνα των προβλημάτων και του ατόμου. Μερικές φορές χρειάζεται να γίνουν επιπρόσθετες έρευνες μετά απ’ αυτή τη συζήτηση. Αυτό συνήθως γίνεται μέσω ερωτηματολογίων. Παράδειγμα τέτοιου ερωτηματολογίου αποτελεί το EuropASI που προσδιορίζει τη σοβαρότητα της εξάρτησης. Με βάση τη εντύπωση που θα διαμορφώσει ο συνεντευξιαστής και την προτίμηση του εξαρτημένου καταστρώνεται ένα θεραπευτικό πλάνο. Αυτό το θεραπευτικό πλάνο περιλαμβάνει δεδομένα που σχετίζονται με το εξαρτημένο άτομο, τους στόχους της θεραπείας και διαμέσου ποιών θεραπευτικών διαδικασιών αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν.
Συνήθως, το πρώτο βήμα είναι μια θεραπεία που στοχεύει στην αποτοξίνωση (μη χρήση) και την ύφεση των στερητικών συμπτωμάτων. Αυτό μπορεί να συμβεί σε μια κλινική ή στο περιβάλλον του σπιτιού, ανάλογα με τα δεδομένα που σχετίζονται με το άτομο και το περιβάλλον του. Σ’ αυτή τη φάση, ο ειδικός που έχει την ευθύνη της θεραπείας μπορεί να επιλέξει να δώσει φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσει τον ασθενή να απαλλαγεί από την εξάρτηση. Η θεραπεία ωστόσο μπορεί να έχει διαφορετικούς στόχους. Ένας απ’ αυτούς μπορεί να είναι να περιορίσει τη χρήση της ουσίας και να ελαττώσει τη βλάβη που προκαλείται στο σώμα, αλλά συνήθως ο στόχος είναι η ολοκληρωτική αποτοξίνωση. Η στάση του εξαρτημένου παίζει σημαντικό ρόλο στην όλη θεραπευτική διαδικασία: εάν αυτός ή αυτή δε συμφωνεί με την πρόταση, αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Σήμερα, πιστεύεται όλο και περισσότερο ότι οι εξαρτημένοι για πολύ καιρό ωφελούνται περισσότερο από την σταθεροποίηση της εξάρτησης παρά από την προσπάθεια ολικής απεξάρτησής τους.
Μετά απ’ αυτό, θα τεθούν άλλοι θεραπευτικοί στόχοι, όπως για παράδειγμα το να προληφθεί ή να περιοριστεί μια υποτροπή και να βελτιωθεί η ψυχική και κοινωνική κατάσταση του ατόμου. Με βάση τη φύση των προβλημάτων αυτό μπορεί να γίνει σε ένα κέντρο αποκατάστασης (κλινική) ή στο περιβάλλον του σπιτιού, περίπτωση κατά την οποία ο ασθενής εισέρχεται στη θεραπεία τις καθημερινές ή λίγες μέρες την εβδομάδα.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η δουλειά με τα μέλη της οικογένειας ενός χρήστη ουσιών στην προσπάθεια απεξάρτησης και επανένταξής του;
Η παράλληλη εργασία με τα μέλη της οικογένειας του χρήστη σε μια ομαδική θεραπευτική διαδικασία μπορεί να λειτουργήσει:
1. Στη γνώση και επεξεργασία του προβλήματος από τη οικογένεια.
2. Τη συναισθηματική αποφόρτιση.
3. Τη μείωση της αίσθησης της μοναδικότητας του προβλήματος.
4. Την αλλαγή του κώδικα επικοινωνίας στην οικογένεια.
5. Την προετοιμασία υποδοχής του ατόμου από το θεραπευτικό πρόγραμμα στην οικογένεια.
Τι θεραπείες υπάρχουν για την απεξάρτηση από ουσίες;
Υπάρχουν διαφορετικά είδη θεραπειών που μπορούν να εφαρμοστούν για την αντιμετώπιση της εξάρτησης. Η Γνωστική – Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι μια θεραπεία στην οποία ένας ειδικά εκπαιδευμένος θεραπευτής προσπαθεί να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του εξαρτημένου ατόμου που οδηγούν σε υποτροπή, χρήση ή ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Ο θεραπευτής επίσης προσπαθεί, μαζί με τον πελάτη, να διαμορφώσει σε αυτόν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά η οποία να αποτρέπει το ενδεχόμενο υποτροπής, για παράδειγμα να μάθει ο εξαρτημένος πώς να απορρίπτει προτάσεις για λήψη ναρκωτικά. Ο πελάτης μαθαίνει πω να χειρίζεται την έντονη ανάγκη του για χρήση. Η θεραπεία επίσης διδάσκει τον πελάτη πώς να χειριστεί τη ζωή χωρίς την εξάρτηση. Αλλες μορφές θεραπείας είναι: η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, η ομαδική θεραπεία, οικογενειακή θεραπεία, και οι ομάδες αυτό-βοήθειας. Κάθε έμπειρος και καλά εκπαιδευμένος θεραπευτής μπορεί να εφαρμόσει αυτές τις θεραπείες αλλά συχνά εφαρμόζονται σε κλινικές που εξειδικεύονται στις εξαρτήσεις. Συνήθως εφαρμόζεται ένας συνδυασμός διαφορετικών θεραπειών με μια συγκεκριμένη σειρά, για παράδειγμα πρώτα επιδιώκεται μια κλινική αποτοξίνωση και σωματική ανάρρωση με φάρμακα και κατόπιν μια θεραπεία εστιασμένη στα προβλήματα που παραμένουν. Όταν οι εθισμένοι κάνουν χρήση ναρκωτικών για να καταπνίξουν δυσάρεστα συναισθήματα, ένας στόχος της θεραπείας συχνά είναι να διδάξει στο άτομο τον τρόπο να αποδέχεται τα δυσάρεστα συναισθήματα και να τα χειρίζεται με εποικοδομητικό τρόπο.
Θα πρέπει ένας εξαρτημένος να αντιμετωπίσει την εξάρτηση οικειοθελώς ή και παρά τη θέλησή του;
Ένας εξαρτημένος θα πρέπει να μπει στη διαδικασία να αντιμετωπίσει την εξάρτηση οικειοθελώς. Η ακούσια θεραπεία επειδή δεν υποστηρίζεται από τον εθισμένο και συχνά στερείται κινήτρου, καθιστά την πιθανότητα της υποτροπής μεγαλύτερη. Στην Ολλανδία, ένας εξαρτημένος μπορεί να θεραπευτεί παρά τη θέλησή του μόνο εάν είναι επικίνδυνος για τον εαυτό του ή για κάποιον άλλον και ειδικά όταν αντιμετωπίζει προβλήματα με την αστυνομία. Εκτός από την εξάρτησή τους, πολλοί άνθρωποι που είναι εθισμένοι σε μια ουσία ή συμπεριφορά, υποφέρουν και από άλλα είδη ασθενειών ή ψυχιατρικών διαταραχών. Αυτή η ομάδα εξαρτημένων χρειάζεται εξειδικευμένη φροντίδα και ένα κατάλληλο περιβάλλον για να μείνουν. Η «επιβεβλημένη» θεραπεία εφαρμόζεται ενώ ο πάσχων βρίσκεται σε περιορισμό αλλά καταλήγει να μην είναι μια ανθεκτική λύση στο χρόνο. Ωστόσο, το πλεονέκτημα της οικειοθελούς θεραπείας συγκρινόμενη με την ακούσια δεν έχει αποδειχτεί. Για πολύ καιρό θεωρούνταν ότι μόνο η οικειοθελής θεραπεία ήταν χρήσιμη, αλλά σήμερα η ακούσια θεραπεία μελετάται όλο και περισσότερο.
Ναρκωτικά- Πρόληψη- Αντιμετώπιση- Μύθοι
Πρέπει να ξέρετε πως αν τα παιδιά σας αποφασίσουν να πειραματιστούν με κάποια παράνομη φαρμακευτική ουσία, τελικά δεν θα δυσκολευτούν να βρουν κάποιον που θα τους την προμηθεύσει, άσχετα με το μέρος στο οποίο ζείτε. Αυτή είναι η σκληρή μα και συχνά αληθινή πραγματικότητα που εγείρει ερωτήματα του τύπου:
-Πώς να κρατήσω τα παιδιά μου μακριά απ’ τα ναρκωτικά;
-Σε ποια ηλικία τα παιδιά εκτίθενται στα ναρκωτικά;
-Πώς να καταλάβω αν το παιδί μου παίρνει ναρκωτικά;
-Γιατί το παιδί μου θα πειραματιζόταν με τα ναρκωτικά;
-Ποια είναι τα τελευταία νέα απ’ το μέτωπο των ναρκωτικών;
Στις παρακάτω γραμμές μπορείτε να βρείτε κάποιες πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν σαν γονιό να δώσετε τις δικές σας απαντήσεις τόσο σ’ αυτές όσο και σε όποιες άλλες ερωτήσεις μπορεί να έχετε σχετικά με τη χρήση παράνομων ουσιών, καπνού ή αλκοόλ στην εφηβική και προεφηβική ηλικία.
Χαλαλίστε λίγο από το χρόνο σας και διαβάστε τα διασυνδεδεμένα άρθρα που υπάρχουν παρακάτω. Και αν γνωρίζετε αγγλικά, μην παραλείψετε να ρίξετε μια ματιά στης Πηγές και διασυνδέσεις που προτείνονται.
Η πρόληψη του Προβλήματος
Αρχίστε να μιλάτε στα παιδιά σας από μικρή ηλικία, σχετικά με ζητήματα που άπτονται του προβλήματος των ναρκωτικών. Δώστε τους την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και ανακαλύψτε μαζί τους τι ξέρουν ήδη για τα ναρκωτικά (ίσως εκπλαγείτε). Η έγκαιρη “εγκατάσταση” επικοινωνίας με το παιδί, κάνει πολύ ευκολότερη την ενασχόληση με προβλήματα ναρκωτικών που μπορεί να προκύψουν αργότερα.
Μια μέθοδος που ακολουθείται από πολλούς γονείς είναι να εδραιώσουν ένα σύστημα “Οικογενειακής Πολιτικής” σε σχέση με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Η “πολιτική” αυτή περιλαμβάνει ενημέρωση για τα ναρκωτικά, μια δήλωση “προσδοκιών” , μια λίστα από προκαθορισμένους περιορισμούς αν δεν ακολουθηθεί η συμφωνία και υπάρξει κάποια πιθανή επαφή με τα ναρκωτικά. Η απειλή του κινδύνου του να υποστούν ένα ξαφνικό “τεστ” ναρκωτικών, είναι ένας κίνδυνος που τα περισσότερα παιδιά, τον κατανοούν. Δίνει στα παιδιά σας μια αποδεκτή “δικαιολογία” να αρνηθούν και μπορεί να ελαφρύνει κάπως την πίεση που δέχονται από τους συνομήλικούς τους για να πειραματιστούν.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος
Αν κάποιοι έφηβοι ή προέφηβοι χρησιμοποιούν όντως ναρκωτικές ουσίες, το πιθανότερο είναι να το αρνηθούν στους γονείς τους. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ως τη στιγμή που οι γονείς θα υποπτευθούν ότι τα παιδιά τους μπορεί να κάνουν χρήση, αυτή θα έχει γίνει ήδη μια εδραιωμένη συνήθεια!
Οι περισσότεροι γονείς θέλουν να κρατήσουν τα παιδιά τους μακριά από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και το τσιγάρο – δεν ξέρουν όμως πώς να το κάνουν. Η ανοιχτή συζήτηση μέσα στην οικογένεια, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, θεωρείται ο υπ’ αριθμόν 1 αποτρεπτικός παράγοντας για τον πειραματισμό των παιδιών με τα ναρκωτικά.
Τα άρθρα που ακολουθούν είναι μόνο ένα δείγμα από τα χιλιάδες που είναι δημοσιευμένα στο Διαδίκτυο. Παρέχουν μια αρκετά σφαιρική άποψη για το θέμα σε σχέση με τους γονείς, τους εφήβους και το πρόβλημα των ναρκωτικών. Από τα παρακάτω περιεχόμενα επιλέξτε αυτά που νομίζετε ότι μπορεί να σας βοηθήσουν.
Αποτοξίνωση.
Ο γιατρός σας ή ορισμένοι σύλλογοι γονέων τοξικομανών μπορούν να σας συστήσουν κέντρα επανένταξης.
Με τον περιορισμό της δοσολογίας για αρκετές εβδομάδες υπό ιατρική παρακολούθηση, μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματα στέρησης.
Ο εθισμός στην ηρωίνη θεραπεύεται μερικές φορές με την απότομη διακοπή της λήψης και με τη χρήση μεθαδόνης για να ανακουφίσετε τα συμπτώματα στέρησης.
Πολύ δύσκολα επιτυγχάνεται η απεξάρτηση από αυτές τις ουσίες και γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η παροχή ειδικής θεραπευτικής αγωγής μέσα από τη συνεργασία του εξαρτημένου ατόμου, της οικογενείας του και των σχετικών αρμόδιων κρατικών ή μη φορέων. Συγκεκριμένα στη χώρα μας, προγράμματα αποτοξίνωσης άρχισαν να εφαρμόζονται πριν χρόνια με τη λειτουργία της Θεραπευτικής Κοινότητας “Ιθάκη”. Μετά από τετράχρονη πειραματική λειτουργία στα πλαίσια του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ιδρύεται με το Νόμο 1729/87 το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, στο οποίο εντάσσονται οι μονάδες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της “Ιθάκης” (Συμβουλευτικοί Σταθμοί / Κέντρα Ενημέρωσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης, Κέντρο Σωματικής Αποτοξίνωσης και η Θεραπευτική Κοινότητα “Ιθάκη”).
Στα πλαίσια του ΚΕ.Θ.Ε.Α εκτός από τη Θεραπευτική Κοινότητα “Ιθάκη”, των δύο Κέντρων Ενημέρωσης και του Κέντρου Σωματικής Αποτοξίνωσης, λειτουργούν: δύο επιπλέον κλειστές θεραπευτικές Κοινότητες, η “Έξοδος” και η “Παρέμβαση”, μια ανοιχτή θεραπευτική Κοινότητα η “Στροφή” για έφηβους χρήστες φαρμακευτικών ουσιών, ένα ειδικό ανοιχτό πρόγραμμα που απευθύνεται κυρίως σε μη κινητοποιημένα άτομα και χρήστες “μαλακών” ναρκωτικών και αλκοόλ, μια κινητή μονάδα ενημέρωσης, ο “Πήγασος”, που κινείται σε όλη την Αττική, ένα κέντρο επανένταξης στη Θεσσαλονίκη με στόχο την επαγγελματική εκπαίδευση και κοινωνική επανένταξη των πρώην χρηστών, το εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Αιγαίου με στόχο την εκπαίδευση στελεχών πρόληψης και την ευαισθητοποίηση επαγγελματιών που σχετίζονται με το πρόβλημα, ένα πρόγραμμα οικογενειακής θεραπείας και πρόγραμμα ενημέρωσης – κινητοποίησης για θεραπεία στις φυλακές Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Βόλου.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
–http://www.fora.gr. www.fora.gr/drugs/ – 14k
–paroutsas.jmc.gr/drugs/ – 26k
–www.aegean.gr/gympeir/narkotika.htm – 52k
–www.medlook.net/category.asp?category=81 – 27k �br /> –www.medlook.net/Kids/drugs.asp – 17k
–web4health.info/el/answers/add-drugs.htm – 17k
–1tee-volou.mag.sch.gr/social/drugs.htm – 21k
–www.kke.gr/koinvnia/narkvtika/narkvtika_3.html – 8k
–news.pathfinder.gr/news/greece/news/401699.html – 21k – 24 Μάιος 2007
–www.valentine.gr/drugs_gr.htm – 30k