Από θνητοί έχουμε γίνει αθάνατοι, από νικημένοι γίναμε νικητές..!

Είναι κατάλληλη στιγμή σήμερα να αναφωνήσουμε όλοι εμείς εκείνο που είπε ο μακάριος Δαυίδ· «Ποιός μπορεί να διηγηθεί τη δύναμη του Κυρίου, να εξυμνήσει όλες τις δόξες του;» (Ψαλμ. 105, 2). Να λοιπόν έφθασε η ποθητή για μας και σωτήρια εορτή, η αναστάσιμη ημέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, η προϋπόθεση της ειρήνης, η αφορμή της συμφιλίωσης, η εξαφάνιση των πολέμων, η κατάργηση του θανάτου, η ήττα του διαβόλου. Σήμερα οι άνθρωποι αναμείχθηκαν με τους αγγέλους και αυτοί που έχουν σώμα προσφέρουν τη δοξολογία τους μαζί με τις ασώματες δυνάμεις. Σήμερα καταργείται η εξουσία του διαβόλου, σήμερα λύθηκαν τα δεσμά του θανάτου, εξαφανίσθηκε η νίκη του άδη. Σήμερα είναι ευκαιρία να πούμε τα προφητικά εκείνα λόγια· «Πού είναι, θάνατε, το κεντρί σου; πού είναι, άδη, η νίκη σου;» (Α’ Κορ. 15, 55). Σήμερα ο Κύριος μας ο Χριστός συνέτριψε τις χάλκινες πύλες και εξαφάνισε τον ίδιο το θάνατο.

Και γιατί λέγω τον ίδιο το θάνατο; Άλλαξε το όνομά του, γιατί δε λέγεται πια θάνατος, αλλά κοίμηση και ύπνος. Γιατί πριν από τον ερχομό του Χριστού και τη φροντίδα του για τον άνθρωπο με τη σταύρωσή Του, ήταν φοβερό και το ίδιο το όνομα του θανάτου. Γιατί ο πρώτος άνθρωπος, αφού δημιουργήθηκε, καταδικαζόταν ν’ ακούει αυτό, σαν μια κάποια μεγάλη τιμωρία· «Την ήμερα που θα φάγεις, θα πεθάνεις οπωσδήποτε» (Γεν. 2, 17). Και ο μακάριος Ιώβ μ’ αυτό το όνομα τον ονόμασε, λέγοντας· «Ο θάνατος είναι ανάπαυση στον άνθρωπο» (Ιώβ 3, 23). Και ο προφήτης Δαυίδ έλεγε· «Ο θάνατος των αμαρτωλών είναι κακός» (Ψαλμ. 33, 22). Και ονομαζόταν όχι μόνο θάνατος ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, αλλά και άδης. Άκουσε λοιπόν τον πατριάρχη Ιακώβ που λέγει· «Θα κατεβάσετε τα γηρατειά μου με λύπη στον άδη» (Γεν. 42, 38). Άκουσε πάλι τον προφήτη· «Άνοιξε πολύ το στόμα του ο άδης» (Ήσ. 5, 14). Και άκουσε πάλι άλλο προφήτη που λέγει· «Θα με σώσει από τον κατώτατο άδη» (Ψαλμ. 85 13). Και σε πολλά σημεία της Παλαιάς Διαθήκης θα βρεις να ονομάζεται θάνατος και άδης η αναχώρηση από τη παρούσα ζωή. Αφ’ ότου όμως ο Χριστός, ο Θεός μας, προσφέρθηκε θυσία και αναστήθηκε, έβγαλε από τη μέση και αυτές τις ονομασίες ο φιλάνθρωπος Κύριος και έφερε καινούρια και παράξενη συμπεριφορά στη ζωή μας. Γιατί αντί για θάνατος λέγεται στο εξής κοίμηση και ύπνος η αναχώρηση από τη παρούσα ζωή,

Και από πού είναι φανερό αυτό; Άκουσε τον ίδιο το Χριστό που λέγει· «Ο φίλος μας Λάζαρος έχει κοιμηθεί, όμως πηγαίνω να τον ξυπνήσω» (Ιω. 11, 11). Όπως λοιπόν είναι εύκολο σ’ εμάς να ξυπνήσουμε και να σηκώσουμε επάνω εκείνον που κοιμάται, έτσι και στον Κύριο όλων μας είναι εύκολο το να αναστήσει νεκρό. Και επειδή ήταν καινούρια και παράξενα τα λόγια του, ούτε οι μαθητές τα κατάλαβαν, ώσπου συγκαταβαίνοντας στην αδυναμία τους τα είπε πιο καθαρά. Και ο διδάσκαλος της οικουμένης, ο μακάριος Παύλος, γράφοντας στους Θεσσαλονικείς, λέγει· «Δε θέλω να έχετε άγνοια για εκείνους που έχουν κοιμηθεί, για να μη λυπάστε, όπως και οι άλλοι που δεν έχουν ελπίδα» (Α’ Θεσ. 4, 13). Και αλλού πάλι· «Συνεπώς και εκείνοι που κοιμήθηκαν με την πίστη στο Χριστό, χάθηκαν» (Α’ Κορ. 15, 18). Και πάλι· «Εμείς οι ζωντανοί, που απομείναμε στη ζωή, δε θα προφθάσουμε εκείνους που κοιμήθηκαν» (Α Θεσ. 4, 15). Και αλλού πάλι λέγει· «Γιατί δεν πιστεύουμε και ότι ο Ιησούς πέθανε και αναστήθηκε, έτσι πρέπει να πιστεύουμε ότι ο Θεός θα φέρει μαζί του εκείνους που κοιμήθηκαν» (Α’ Θεσ. 4,14).

Είδες ότι παντού από τότε ο θάνατος ονομάζεται κοίμηση και ύπνος; και ότι εκείνος που πριν είχε φοβερό όνομα, τώρα γίνεται ευκαταφρόνητος μετά την ανάσταση; Είδες ότι είναι λαμπρό το τρόπαιο της ανάστασης; Με αυτήν έχουν έρθει σ’ εμάς τα άπειρα αγαθά, με αυτήν διαλύθηκε η απάτη των δαιμόνων, με αυτήν περιγελούμε το θάνατο.

Με την ανάσταση περιφρονούμε την παρούσα ζωή, με αύτη  επιθυμούμε σφοδρά τα μέλλοντα αγαθά. Με αυτήν, ενώ έχουμε σώμα, δεν έχουμε τίποτε λιγότερο από τις ασώματες δυνάμεις, εάν θέλουμε· σήμερα έγινε η λαμπρή μας νίκη. Σήμερα ο Κύριος μας, αφού έστησε το τρόπαιο της νίκης του εναντίον του θανάτου και διέλυσε την εξουσία του διαβόλου, μας χάρισε με την ανάστασή του το δρόμο για τη σωτηρία μας. Ας χαιρόμαστε λοιπόν όλοι, ας χορεύουμε, ας ευφραινόμαστε. Γιατί, αν και ο Κύριος μας νίκησε και έστησε το τρόπαιο, είναι δική μας όμως η ευφροσύνη και η χαρά. Γιατί όλα τα έκαμε για τη δική μας σωτηρία, και με εκείνα τα μέσα που μας πολέμησε ο διάβολος, με τα ίδια τον νίκησε ο Χριστός.

Τα ίδια τα όπλα πήρε ο Χριστός, και με αυτά τον νίκησε. Και άκουσε με ποιό τρόπο. Η παρθένος και το ξύλο και ο θάνατος ήταν τα σύμβολα της ήττας μας. Και πράγματι η Εύα ήταν παρθένος, αφού δε γνώριζε ακόμη άνδρα, όταν εξαπατήθηκε. Ξύλο ήταν το δένδρο, θάνατος η τιμωρία στον Αδάμ. Είδες πώς τα σύμβολα της ήττας μας ήταν παρθένος και ξύλο και θάνατος; Πρόσεχε λοιπόν πως αυτά έγιναν πάλι τα σύνεργα της νίκης μας. Στη θέση της Εύας είναι η Μαρία. Στη θέση του ξύλου για τη γνώση του καλού και του κακού, είναι το ξύλο του σταυρού. Στη θέση του θανάτου του Αδάμ, είναι ο θάνατος του Κυρίου. Είδες ότι μ’ αυτά που μας νίκησε, με τα ίδια νικήθηκε; Κοντά στο δένδρο νίκησε τον Αδάμ ο διάβολος. Κοντά στο σταυρό νίκησε το διάβολο ο Χριστός. Και το ξύλο εκείνο έστελνε στον άδη, το ξύλο όμως αυτό, δηλαδή το ξύλο του σταυρού, ξανάφερε πάλι από τον άδη και αυτούς που πέθαναν. Και εκείνο έκρυβε τον νικημένο σαν αιχμάλωτο και γυμνό, αυτό όμως έδειχνε σ’ όλους τον νικητή γυμνό, καρφωμένο στα ψηλά. Και ο θάνατος του Αδάμ καταδίκαζε και αυτούς που έζησαν ύστερα από αυτόν, ο θάνατος όμως του Χριστού ανάστησε πραγματικά και αυτούς που έζησαν πριν από αυτόν. «Ποιός μπορεί να διηγηθεί τη δύναμη του Κυρίου, να εξυμνήσει όλες τις δόξες του;». Από θνητοί έχουμε γίνει αθάνατοι, από νεκροί αναστηθήκαμε, από νικημένοι γίναμε νικητές.

Αυτά είναι τα κατορθώματα του σταυρού, αυτά αποτελούν την πιο μεγάλη απόδειξη της ανάστασης. Σήμερα χορεύουν οι άγγελοι και αγάλλονται όλες οι ουράνιες δυνάμεις, επειδή χαίρονται για τη σωτηρία όλου του ανθρώπινου γένους. Γιατί, αν γίνεται χαρά στον ουρανό και τη γη, όταν μετανοεί ένας αμαρτωλός, πολύ περισσότερο θα γίνεται για τη σωτηρία όλης της οικουμένης. Σήμερα αφού ελευθέρωσε το ανθρώπινο γένος από την εξουσία του διαβόλου, το ξανάφερε στη  προηγούμενη τιμητική του θέση. Όταν λοιπόν δω ότι η εκλεκτή προσφορά μας νίκησε τόσο πολύ το θάνατο, δε φοβούμαι πια, δεν τρέμω πια τον πόλεμο. Ούτε βλέπω στην αδυναμία μου, αλλά προσέχω στην ανέκφραστη δύναμη εκείνου που πρόκειται να γίνει σύμμαχός μου. Γιατί εκείνος που νίκησε την εξουσία του θανάτου και του αφαίρεσε όλη του τη δύναμη, τί δε θα κάνει στο εξής για το γένος που είναι όμοιό του, τη μορφή του οποίου από τη μεγάλη του φιλανθρωπία θεώρησε άξιο να πάρει, και μ’ αυτήν να παλέψει με το διάβολο; Σήμερα παντού στην οικουμένη επικρατεί χαρά και πνευματική ευφροσύνη. Σήμερα όλοι οι άγγελοι και όλες οι ουράνιες δυνάμεις αγάλλονται για τη σωτηρία των ανθρώπων.

Σκέψου λοιπόν, αγαπητέ μου, πόσο μεγάλη είναι η χαρά, αφού και οι ουράνιες δυνάμεις εορτάζουν μαζί μας, γιατί χαίρονται μαζί μας για τα δικά μας αγαθά. Γιατί αν και είναι δική μας η χάρη που έδωσε ο Κύριος, είναι όμως και δική τους η ευχαρίστηση. Γι’ αυτό δεν ντρέπονται να εορτάσουν μαζί μας. Και γιατί λέγω, ότι οι σύνδουλοί μας δεν ντρέπονται να εορτάσουν μαζί μας; Ο ίδιος ο Κύριος, που είναι δικός τους και δικός μας, δεν ντρέπεται να εορτάσει μαζί μας. Και γιατί είπα, δεν ντρέπεται; Αυτός μάλιστα επιθυμεί να εορτάσει μαζί μας. Από πού είναι φανερό αυτό; Άκουσε τον ίδιο που λέγει· «Επιθύμησα πολύ να φάγω αυτό το Πάσχα μαζί σας» (Λουκ. 22, 15). Εάν όμως επιθύμησε να φάγει το Πάσχα, είναι φανερό ότι επιθυμεί και να εορτάσει μαζί μας. Όταν λοιπόν βλέπεις ότι όχι μόνο οι άγγελοι και όλες οι ουράνιες δυνάμεις, αλλά και ο Κύριος των αγγέλων εορτάζει μαζί μας, τί σου λείπει πια για να χαίρεσαι πολύ; Κανένας λοιπόν ας μην είναι θλιμμένος σήμερα εξαιτίας της φτώχειας του, γιατί σήμερα είναι εορτή πνευματική.

Ας μην υπερηφανεύεται κανένας πλούσιος για το πλούτο του, γιατί δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε στην εορτή αυτή από τα χρήματά του. Στις εορτές βέβαια έξω από την Εκκλησία, εννοώ τις κοσμικές, όπου γίνεται μεγάλη επίδειξη και της εξωτερικής περιβολής και της πολυτέλειας στα τραπέζια, δικαιολογημένα εκεί θα είναι ο φτωχός στενοχωρημένος και θλιμμένος, και ο πλούσιος χαρούμενος και ευχαριστημένος. Γιατί όμως; Γιατί ο πλούσιος φορά λαμπρά ρούχα και προσφέρει πλουσιότερο τραπέζι, ο φτωχός όμως εμποδίζεται από τη φτώχεια του να δείξει την ίδια γενναιοδωρία. Εδώ όμως δε συμβαίνει τίποτε τέτοιο, αλλά λείπει κάθε τέτοια διάκριση και υπάρχει ένα τραπέζι και για τον πλούσιο και για το φτωχό, και για το δούλο και για τον ελεύθερο. Και αν είσαι πλούσιος, δεν έχεις τίποτε περισσότερο από το φτωχό. Και αν είσαι φτωχός, δεν έχεις τίποτε λιγότερο από τον πλούσιο, ούτε θα ελαττωθεί η πνευματική σου ευωχία εξαιτίας της φτώχειας σου. Γιατί η χάρη είναι του Θεού και δεν ξεχωρίζει τα πρόσωπα. Και γιατί λέγω, ότι το ίδιο τραπέζι βρίσκεται μπροστά στο πλούσιο και στο φτωχό; Και σ’ αυτόν που έχει το βασιλικό στέμμα και φορά τη βασιλική πορφύρα, που έχει αναλάβει την εξουσία της οικουμένης, και στο φτωχό που κάθεται για ελεημοσύνη, υπάρχει το ίδιο τραπέζι.

Τέτοια λοιπόν είναι τα πνευματικά δώρα. Δε διαιρούν την κοινωνία ανάλογα με τη διάθεση και τις σκέψεις του καθενός. Με το ίδιο θάρρος και την ίδια τιμή ορμούν και ο βασιλιάς και ο φτωχός για ν’ απολαύσουν και να κοινωνήσουν τα θεία αυτά μυστήρια. Και γιατί λέγω, με την ίδια τιμή; Πολλές φορές ο φτωχός έρχεται με περισσότερο θάρρος. Γιατί λοιπόν γίνεται αυτό; Γιατί το βασιλιά, που είναι κυκλωμένος από φροντίδες και περιστοιχισμένος από πολλά ζητήματα, σαν να είναι μέσα σε πέλαγος, έτσι από παντού τον κτυπούν τα κύματα συνεχώς και τον καταστρέφουν τα πολλά αμαρτήματα. Ο φτωχός όμως, απαλλαγμένος απ’ όλα αυτά, και φροντίζοντας μόνο για την απαραίτητη τροφή του, και κάμνοντας μια αμέριμνη και ήσυχη ζωή, σαν να κάθεται σε λιμάνι και γαλήνη, πλησιάζει με πολλή ευλάβεια το τραπέζι.

 Και όχι μόνο αυτό, αλλά και από πολλά άλλα προέρχονται διάφορες στενοχώριες σε εκείνους που ασχολούνται με τις κοσμικές εορτές. Γιατί εκεί πάλι ο φτωχός είναι στενοχωρημένος και ο πλούσιος χαρούμενος, όχι μόνο για το τραπέζι και την πολυτέλεια, αλλά και για τα πολυτελή ρούχα και τη φανταστική εμφάνισή τους. Εκείνο λοιπόν που παθαίνουν στο τραπέζι, αυτό παθαίνουν και στα ρούχα. Όταν λοιπόν δει τον πλούσιο ο φτωχός να φορά πολυτελέστερη στολή, τον κυριεύει μεγάλη λύπη, θεωρεί τον εαυτό του δυστυχισμένο, ξεστομίζει πολλές κατάρες. Εδώ όμως και αυτή η στενοχώρια εξαφανίζεται, γιατί ένα είναι το ένδυμα της σωτηρίας για όλους. Και φωνάζει ο Παύλος λέγοντας: «Όσοι βαπτισθήκατε στο όνομα του Χριστού, ντυθήκατε το Χριστό» (Γαλ. 3, 27).

Ας μην προσβάλλουμε λοιπόν αυτή την εορτή, σας παρακαλώ, αλλά ας αποκτήσουμε φρόνημα άξιο εκείνων που μας δώρισε η χάρη του Χριστού. Ας μην παραδοθούμε στη μέθη και στην πολυφαγία, αλλ’ αφού κατανοήσουμε τη γενναιοδωρία του Κυρίου μας, και ότι τίμησε το ίδιο και τους πλούσιους και τους φτωχούς και τους δούλους και τους ελεύθερους, και έστειλε σ’ όλους την ίδια χάρη, ας αμείψουμε τον ευεργέτη για την αγάπη του που δείχνει σ’ εμάς. Και αμοιβή ικανοποιητική είναι συμπεριφορά που αρέσει σ’ Αυτόν και ψυχή νηφάλια και άγρυπνη.

(Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου,  Λόγος εις το Άγιο Πάσχα)