Σήμερον κρεμάται, λυτρώνει, ξανασταυρώνεται…

Ήταν Μεγ. Παρασκευή!

Αυτή η παρήγορη σκέψη βγαίνει κι από την πρώτη λέξη του συγκλονιστικού τροπαρίου, που ψάλλουμε : «Σήμε­ρον κρεμάται επί ξύλου…». Τί σημαίνει αυτό το «Σήμερον»;

Ερμηνεία απλή: Σαν σήμερα σταυρώθηκε ο Χριστός. Ήταν Παρασκευή. Και ήταν πρωί. Και ήταν η ώρα 12. «Ήταν σχεδόν μεσημέρι, παραμονή του Πάσχα.» (Ιωάν. 19,14). Μέρα ιστορική. Μοναδική. Σταθμός στην παγκόσμια Ιστορία. Το μυαλό μας στρέφεται στη μέρα εκείνη. Ήταν Μεγάλη Παρασκευή!

Λυτρώνει και σήμερα

Αλλ’ ο σταυρός που υψώθηκε δεν αποτελεί μόνο μια ανάμνηση. Αποτελεί και ένα σύγχρονο γεγονός. Επομένως το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου» δεν έχει μόνο αναμνηστικό χαρακτήρα, αλλά και πραγματικό. Και σήμερα σταυρώνεται λυτρωτικά ο Χριστός. Και τώρα προσφέρει και προσφέρεται «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας».

Μια φορά σταυρώθηκε ο Χριστός. Αλλά η σταυρική του θυσία συνεχίζεται «εις το διηνεκές». Εξακολουθεί να είναι η καινή διαθήκη. Πάντα καινούργια, πάντα σύγχρονη η σταυρική αγάπη και η σταυρική θυσία του Χριστού.

Δεν κρεμάστηκε μόνο τότε, για κείνους τους τότε ανθρώπους. Κρεμάται και τώρα, για τους τωρινούς ανθρώπους.

Μ’ αυτή τη δεύτερη σημασία, το «Σήμερον» φαντασθείτε το σαν μια συνεχή ροή. Ένα ποτάμι κάποτε πρωτοξεκίνησε να κυλά και να ποτίζει τις πεδιάδες. Μα από τότε ρέει συνέχεια. Κι αυτό το αείρροο δίνει ένα συνεχές «παρών» του ποταμού. Δεν σταματάει.

Ένας αείρροος ποταμός είναι και η σταυρική θυσία, το αίμα του Εσταυρωμένου. «Εσταυρώθης δι’ εμέ, ίνα εμοί πηγάσης την άφεσιν»( Σταυρώθηκες για μένα, για να γίνεις πηγή που προσφέρει την άφεση)  (τροπάριο των Μακαρισμών της Μεγ. Πέμπτης). Για κάθε άνθρωπο κάθε εποχής το αίμα το λυτρωτικό προσφέρεται «σήμερον». Και επομένως ο Χριστός «σήμερον κρεμάται» για κάθε άνθρωπο.

Το αιώνιο «σήμερον»

Αλλά και τρίτη σημασία έχει το «σήμερον». Δείχνει το άχρονο του Θεού. Ο Χριστός είναι Θεός και άνθρωπος. Πάσχει σαν άνθρωπος, αλλά σώζει ως Θεός. Πονάει ως άνθρωπος, αλλά λυτρώνει ως Θεός. Πεθαίνει ως άνθρωπος, αλλά ζωοποιεί ως Θεός τους ανθρώπους.

Ως Θεός ο Χριστός είναι έκτος χρόνου και χώρου. Είναι ένα αιώνιο «παρών», που καλύπτει όλο το χρόνο και το χώρο. Επομένως για τον Εσταυρωμένο δεν υπάρχει παρελθόν και μέλλον, αλλά ένα αιώνιο «παρών». Ο «Ιησούς Χριστός, χθες και σήμερα και σε όλους τους αιώνες είναι ο ίδιος» (Εβρ. 13,8).

Υπάρχουν στιγμές, που ζυγίζουν αιωνιότητα. Και τέτοια στιγμή, πραγματικά, όχι συμβολικά, είναι η στιγμή που ο Κύριος είπε το «Τετέλεσται» και «παρέδωσε το πνεύμα» (Ιωάν. 19,30). Είναι η στιγμή, που έμεινε ακίνητη, αιώνια. Δεν την παρέσυρε η ροή του χρόνου…

Και τη στιγμή αυτή ζει η Εκκλησία. Η Εκκλησία, ως θεανθρώπινο σώμα του Χριστού ζει τα πάντα «σήμε­ρον». Η σταυρική, δηλαδή, θυσία του Χριστού προεκτείνεται σ’ όλους τους αιώνες. Προσέξτε τις δύο κεραίες του σταυ­ρού, την οριζόντια και την κάθετη. Καί προεκτείνετε με τη φαντασία σας και τις δυό κεραίες. Πρώτα τα άκρα της οριζόντιας κεραίας. Μέ προέκταση στό άπειρο, κάπου θά συναντηθούν. Σέ κάποιο σημείο θά έχουν αγκαλιάσει ολό­κληρη τη γή. Παγκόσμια η αγάπη του σταυρού. Αγκάλιαζει όλους τους ανθρώπους. Όλα τα παιδιά της γης, άσπρα και μαύρα και όλων των αποχρώσεων, χωράνε στην αγκαλιά την ανοιχτή του Εσταυρωμένου. Προεκτείνετε τώρα την κά­θετη γραμμή στο άπειρο. Αγγίζει τον ουρανό. Ενώνει τη γη με τον ουρανό. Ο σταυρός αγγίζει τον ουρανό, τον αιώνιο Θεό. Αιώνια η αγάπη του Εσταυρωμένου. Παντοτινή. Και σημερινή. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…».

Ξανασταυρώνεται

Αλλά το «Σήμερον» έχει και μια άλλη σημασία, που αυτή ενδιαφέρει περισσότερο εμάς τους ανθρώπους. Είναι η αν­θρώπινη μετοχή στο Πάθος. Ο σταυρός από πλευράς Θεού δείχνει την άπειρη αγάπη του. Από πλευράς όμως αν­θρώπου δείχνει την απύθμενη κακία, την αχαριστία του αν­θρώπου. Ακούγεται το παράπονο του Εσταυρωμένου Ευεργέτη του κόσμου: «Λαός μου, τί εποίησά σοι ή τί σοι παρηνώχλησα;…. Λαός μου, τί εποίησά σοι, και τί μοι άνταπέδωκας;»( Λαέ μου, τί κακό σου έκανα και σε τί σε ενώχλησα;…Λαέ μου, πόσες ευεργεσίες έκανα για σένα και τί μου ανταπέδωσες;  (αντίφωνο της Μεγ. Πέμπτης).

Και το παράπονο είναι και σύγχρονο, και τωρινό. Γιατί καί «σήμερον κρεμάται επί ξύλου». Καί σήμερα τον κρεμάμε. Καί σήμερα τον σταυρώνουμε.

Πού είναι οι σταυρωτές; Μην ψάχνετε να τους βρήτε τότε μόνο, που χτυπούσαν τα καρφιά και ξέσχιζαν την αγία του σάρκα Μην ψάχνετε να τους βρήτε τότε μόνο, στα χρόνια των διωγμών, που βασάνιζαν τους χριστιανούς και η Εκκλη­σία ήταν σταυρωμένη. Σταυρωτές είναι και σή­μερα. Μέσα και έξω από τους ναούς.

Σταυρωτές! Νάτοι! Ο ένας ετοιμάζεται με ψεύτικη πορ­φύρα να τον ντύσει. Είναι εκείνος, που ειρωνεύεται και κοροϊ­δεύει τη πίστι και τους χριστιανούς. Ο άλλος έχει βουτήξει το σπόγγο στη χολή και στο ξύδι, έτοιμος να ποτίσει τα μα­ραμένα χείλη του Χριστού. Είναι ο βλάσφημος. Βλαστημάει χυ­δαία το Χριστό, το Λυτρωτή του κόσμου… Ο τρίτος έχει μπή­ξει τη λόγχη του και πληγώνει την άχραντη πλευρά του Σωτήρα. Είναι oι ψευτολογοτεχνάδες καί ψευτοσυγγραφείς. Λόγχη μυτερή η πέννα τους. Γράφουν αισχρά για τον άσπιλο Υιό της Παρθένου…. Ο τέταρτος – αυτός ίσως νάναι άνθρωπος της Εκκλησίας – απλώνει τα χέρια σαν τον Ιούδα, να πάρει τα αργύρια. Πουλάει το Χριστό, πουλάει τη χάρη, πουλάει τα μυστήρια για να πλουτίσει…Ο πέμπτος; Είμαι εγώ. Ναι, εγώ και συ, αδελφέ μου, είμαστε σταυρωτές. Με τις αμαρ­τίες μας προσθέτουμε και άλλα καρφιά στο Σταυρωμένο…

Σήμερον κρεμάται… Να τον ξεκρεμάσουμε; Δεν γίνεται. Δεν συμφέρει. Κρεμασμένος ο Χριστός προσφέρει τη λύτρωση. Μετέωρος μεταξύ ουρανού και γης μας ανυψώνει. Να μην τον ξεκρεμάσουμε λοιπόν. Αλλά να τον κρεμάσουμε! Να κάνουμε το ευλογημένο κρέμασμα. Να κρεμάσουμε τη μορφή του, την εικόνα του, το σταυρό του, μέσα μας, στο εικονοστάσι της ψυχής.

Ο σταυρός όχι μόνο στο κέντρο του Ναού ή στο εικονοστάσι μας, αλλά και στο κέντρο της καρδιάς μας.

Συ, Κύριε, αξίζεις περισσότερο από όλους και από όλα. Μας αγόρασες. Σου ανήκουμε. Συ να είσαι η αγάπη μας, συ ο έρωτας μας, συ ο Κύριος μας, συ η χαρά μας, συ η ανάστασή μας, συ η ελπίδα μας.

(Αρχ. Δ. Αεράκη, «Στη Μ. Εβδομάδα»)