Οι δόλιοι ζητούσαν τον δόλιο!

«Αδιόρθωτος έμεινεν Ιούδας ο δούλος και δό­λιος»

(Κοντάκιο Μεγ. Πέμπτης)

Ήθελαν οι εχθροί του να τον εξοντώσουν. Αλλά υπολόγιζαν τον κόσμο. Είχαν φόβο. Δεν τολμούσαν να έρθουν σε ανοικτή ρήξη με το λαό. Τους βασάνιζε η σκέψη, πώς να εξοντώσουν τον Ιησού, χωρίς να πάρει είδηση ο λαός. Ένας τρόπος υπήρχε, για να το  πετύχουν : ο  δόλος. «Και αποφάσισαν να συλλάβουν με δόλο τον Ιησού και να τον θανατώσουν. Έλεγαν δε· όχι πάνω στη γιορτή για να μη ξεσηκωθεί ο λαός» (Ματθ. 26,4-5). Μόνο με δόλο, με πανούργο τρόπο θα μπορούσαν να θανατώσουν το Χριστό, χωρίς να προκαλέσουν θόρυβο, χωρίς να εξάψουν τα πνεύματα, χωρίς να διεγείρουν την αντίδραση του λαού, που οπωσδήποτε ακολουθούσε το Χριστό.

Για να πετύχει όμως το σχέδιό τους, έπρεπε να βρεθεί ο κατάλληλος άνθρωπος. Και δεν άργησε να βρεθεί. Ήταν ο Ιούδας. Δόλιος και υποκριτής, πανούργος και σκοτεινός, ήταν το πιο κατάλληλο πρόσωπο για την πραγμάτωση του σχεδίου των αρχιερέων, των γραμματέων, των φαρισαίων, των πρεσβυτέρων κι όλων εκείνων, που τα άνομα συμφέροντά τους θίγονταν με την παρουσία του Ιησού.

Οι ύμνοι της Μεγάλης Εβδομάδας, και μάλιστα της Μεγάλης Πέμπτης, επανειλημμένα ονομάζουν τον Ιούδα δόλιο και παρουσιάζουν τις δόλιες ενέργειές του.

Η συμπεριφορά του Ιούδα στα τρία χρόνια που βρισκόταν κοντά στο Χριστό και άνηκε στην ομάδα των Δώδεκα, χαρακτηρίζεται από υποκρισία και δολιότητα. Ιδιαίτερα φάνηκε η δολιότητά του κατά το στάδιο της προδοσίας και της συλλήψεως του Χριστού. Συμπερασματικά για τη ζωή του Ιούδα ισχύει αυτό που λέει ο ιερός υμνογράφος: «Ο τρόπος σου είναι γεμάτος δολιότητα  παράνομε Ιούδα» (από τα απόστιχα της Μεγ. Πέμπτης). Γιατί άλλαζε μάσκες.

Ας παρουσιάσουμε μερικές εκδηλώσεις της δολιότητας του πανούργου Ιούδα. Η πρώτη βέβαια δολιότητά του ήταν ότι ακολούθησε το Χριστό και προσχώρησε στο κύκλο των Δώδεκα, και αναρριχήθηκε στο αξίωμα του ταμία της πρώτης εκείνης ιεραποστολικής ομάδας.

Η καρδιά του, γεμάτη πονηριά, ακολούθησε Εκείνον, «ο οποίος δεν έκανε  αμαρτία , ούτε βρέθηκε δόλος στο στόμα του» (Α’ Πέτρ. 2, 22), Ενώ ήταν φιλάργυρος, ακολούθησε Εκείνον που ήταν τελείως ακτήμων και από τους οπαδούς του απαιτούσε να δώσουν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς κι έτσι να τον ακολουθήσουν. Ενώ σκεπτόταν πονηρά για το Διδάσκαλό του, έβαζε τη μάσκα της υποκρισίας και παρίστανε τον αφοσιωμένο, τον άνθρωπο με την πολλή αγάπη στο Χριστό, «Ιούδας ο δούλος και δόλιος, ο μαθητής και επίβουλος, ο φίλος και διάβολος, φάνηκε από τα έργα του. Ενώ ακολουθούσε τον Διδάσκαλο, μέσα του μελετούσε την προδοσία» (από τους αίνους της Μεγ. Πέμπτης).

Η πονηριά και δολιότητά του τον ανάγκαζε να αλλάζει συνέχεια προσωπίδες, μάσκες. Πότε φορούσε τη μάσκα της αγάπης, αυτός, που η καρδιά του ήταν φωλιά μίσους και κακίας. Πότε φορούσε της φιλίας, αυτός που ήταν άφιλος, ο άνθρωπος που ο μόνος ερωτάς του ήταν τα αργύρια, και η καρδιά του ήταν παγωμένη, όπως τα ψυχρά αργύρια. «Αν και τον μισούσε του έδινε φίλημα, και πωλούσε αυτόν που μας εξαγόρασε από την κατάρα (του νόμου), τον Θεόν και Σωτήρα των ψυχών μας» (από τα απόστιχα της Μεγ. Τετάρτης).

Φιλόπτωχος ο κλέφτης!

Η δολιότητά του εκδηλώθηκε εμφανέστερη λίγο πριν από το πάθος του Χριστού μέσα στο σπίτι του Λαζάρου στη Βηθανία. Η Μαρία, η αδελφή του Λαζάρου, για να δείξει την αγάπη της στο Χριστό, αλείφει με πολύτιμο μύρο τα άχραντα πόδια του. Το σπίτι μοσχοβόλησε από το άρωμα. «Επληρώθη εκ της οσμής του μύρου». Αλλ’ η καρδιά του Ιούδα ήταν γεμάτη δυσοσμία, γεμάτη πονηριά και δόλο. Κατάλληλη η ευκαιρία να δημιουργήσει εντύπωση ο δόλιος Ιούδας. Αμέσως φοράει τη μάσκα της φιλοπτωχείας και φιλανθρωπίας και ρωτάει υποκριτικότατα: «Γιατί αυτό το μύρο δεν πουλήθηκε για τριακόσια δηνάρια ώστε να δοθεί στους πτωχούς;» (Ιωάν. 12,5).

Ποιός προτείνει τη φιλόπτωχη πράξη; Αυτός που ετοίμαζε την άτιμη «πράξη». Ο κλέφτης, ο φιλάργυρος. Αυτός, που του είχαν εμπιστευτεί το «γλωσσόκομον», το ταμείο, και το κατέκλεβε κρυφά. Αυτός, που ήθελε να πουληθεί το μύρο της Μαρίας, για να κλέψει κι από αυτό. Αυτός, που ετοιμαζόταν να πουλήσει τον Ατίμητο, αυτός τάχα ενδιαφερόταν για τους φτωχούς. Αυτός, που σχεδίαζε να παραδώσει το Χριστό στους εχθρούς του, «ίνα απολέσωσιν αυτόν (για να τον καταστρέψουν)», αυτός τώρα νοιαζόταν τάχα για την απώλεια του μύρου. «Αυτός που υπολόγιζε την τιμή του μύρου, δεν έφριξε που πωλούσε εσένα τον ατίμητο» (από τους αίνους της Μεγ. Πέμπτης). Μεγάλος μασκαράς! Φόρεσε τη μάσκα της φιλοπτωχείας. «Σήμερον ο Ιούδας αφαιρεί την μάσκα της αγάπης προς τους φτωχούς και φανερώνει την μορφή της πλεονεξίας. Δεν φροντίζει για τους φτωχούς. Δεν ζητά να πωληθεί το μύρο της αμαρτωλής γυναίκας, αλλά πωλεί το ουράνιο μύρο (δηλ. τον Κύριον) και από τη πώληση παίρνει τα χρήματα» (από τα απόστιχα της Μεγ. Τετάρτης).

Για φιλοπτωχεία μιλάει ο κλέφτης! Πόσες φορές δεν συναντάμε και σήμερα τέτοιου είδους υποκρισία ! Ακούς ανθρώπους να μιλάνε για ωραίες ιδέες, για ωραία συνθήματα, κι όμως όλα αυτά είναι προσωπεία που σκεπάζουν βρώμικες καταστάσεις. Μιλάνε για δικαιοσύνη οι άδικοι. Μιλάνε για ελεημοσύνη οι πλεονέκτες. Μιλάνε για λιτότητα οι σπάταλοι. Μιλάνε για δημοκρατία oι αυταρχικοί. Μιλάνε για ελευθερία οι τύραννοι. Μιλάνε για ηθική οι ανήθικοι. Μιλάνε για αρετή οι αλήτες. Μιλάνε για ειρήνη οι φιλοπόλεμοι. Πρόκειται για καπηλεία μεγάλων λέξεων και συνθημάτων. Πρόκειται για συνεχιστές της δολιότητας και υποκρισίας του Ιούδα.

(Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη, «Στη Μεγ. Εβδομάδα»)