Διακονία αγάπης… Γέρων Παΐσιος Αγιορείτης (1924 – 1994)

Παταπίου μοναχού Καυσοκαλυβίτου

Στον π. Κωνσταντίνο Καλλιανό, ως αντίδωρο αγάπης

Ο Θεός ας πλημμυρίσει την καρδιά σας με την καλοσύνη Του και την πολλή Του αγάπη, μέχρι να παλαβώσετε, για να φύγει ο νους σας πια από την γη και να βρίσκεται από τώρα κοντά Του στον Ουρανό.

Να τρελαθείτε από την θεία τρέλα της αγάπης του Θεού! Να κάψει ό Θεός με την αγάπη Του τις καρδιές σας!.

Το να γράψει κανείς για μορφές σαν το Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη, αποδεικνύεται πολύ δύσκολο έργο, μια πού «θέλει αρετήν και τόλμην» κατά τον ποιητή, ή προσέγγιση με το ιερό αυτό πρόσωπο. Κι αφού στο πρώτο βιώνουμε – μόνο εκεί – την πλήρη ακτημοσύνη, απέμεινε ή τόλμη, πού με την παρακίνηση των υπευθύνων του παρόντος εγκρίτου περιοδικού, προσδοκούμε να μας ενισχύσει στο να εκφράσουμε τις παρακάτω σκέψεις.

Είναι γεγονός ότι για το μακαριστό Γέροντα, ή σχετική βιβλιογραφία κάθε χρόνο πού περνάει εμπλουτίζεται συνεχώς. Όχι μόνο βιβλία και άλλες εργασίες πού αναφέρονται στην μορφή του και στις εμπειρίες ανθρώπων πού έχουν ωφεληθεί απ’ αυτόν, βρίσκουν συχνά το φως της δημοσιότητας, αλλά και – αυτό κατά τη γνώμη μου είναι και το σπουδαιότερο – τα Έργα, οι Λόγοι και οι Διδαχές του ίδιου του Γέροντα, είναι πλέον προσιτές στο σύγχρονο πιστό, μέσα από τις εκδόσεις της μονής οπού αναπαύεται το ασκητικό του λείψανο.

Αναδιφώντας για τις ανάγκες του παρόντος άρθρου, μέσα από τις τόσες εκδόσεις τα βιογραφικά του στοιχεία, πού φαίνεται να είναι αρκετά λεπτομερή, διαπίστωσα ότι πουθενά δεν αναφέρεται ότι τα πρώτα βήματα της μοναχικής του ζωής τα έκανε εδώ, στην αγιοτόκο Σκήτη Αγίας Τριάδος των Καυσοκαλυβίων.

Σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων πατέρων πού τον γνώρισαν εκείνη την εποχή, ο Γέρο Παΐσιος – λαϊκός τότε «με τα παντελόνια του», Αρσένιος ονόματι – ήλθε στα Καυσοκαλύβια το καλοκαιρι του 1952 ή του 1953 και έμεινε λίγους μήνες ως δόκιμος στην Καλύβη της Υπαπαντής του Σωτήρος, υποτασσόμενος στο Γέροντα Κοσμά μοναχό πού είχε υποτακτικό τον μοναχό Δημήτριο. Οι πατέρες μάλιστα τον θυμούνται να σκαλίζει με επιμέλεια το μικρό περιβόλι της Καλύβης.

Τελικά ό Αρσένιος αναχώρησε από τη Σκήτη, αφού -όπως εμπιστεύτηκε στον αρχάριο τότε μοναχό Παύλο, της γειτονικής Καλύβης της Αγίας Αννης – οι Γεροντάδες ήταν «ζηλωτές» και μάλιστα από διαφορετικές μεταξύ τους παρατάξεις και ως εκ τούτου δεν ακολουθούσαν το Κυριάκο. Κι αυτό ήταν κάτι πού πολύ τον στενοχωρούσε.

Τα παραπάνω, σαν μια ακόμη παράγραφος στο θαυμαστό συναξάρι του μακαριστού Γέροντα.

Αναπολώντας κατά καιρούς τη σεβάσμια μορφή του Γέροντα καθώς και τις φωτισμένες νουθεσίες και διδαχές του, πού πάντα στάλαζαν σα βάλσαμο στις ψυχές όλων πού, λίγο ως πολύ, είχαμε την ευλογία να τον συναντήσουμε, μου έμενε ή αίσθηση ότι όλα όσα υπέφερε καρτερικά στην ασκητική του ζωή: στερήσεις, κακουχίες, πειρασμοί, κοπιώδεις μετακινήσεις, ενοχλήσεις και κόπωση από τους αναρίθμητους προσκυνητές και τέλος, οδυνηρές ασθένειες, τα υπέμενε από αγάπη για το Θεό και για τον άνθρωπο.

Και στις μονές που διακόνησε, εντός και εκτός Αγίου Όρους, και όταν ζούσε μόνος του στην ησυχία, ή ζωή του, ήταν μια συνεχής διακονία αγάπης. Μιας αγάπης χωρίς σύνορα πού επειδή ήταν ειλικρινής και απαύγασμα της θεοειδούς του ψυχής, ξεκούραζε όλους όσους τη γεύονταν. Ακόμη και στην περίοδο πριν την οσιακή του κοίμηση, αν και εξ αιτίας της επάρατης νόσου είχε οδυνηρότατους πόνους, εκείνος θυσιάζοντας τον εαυτό του για τους αδελφούς του, διακονούσε με αυταπάρνηση και αυτοθυσία όσους προσέτρεχαν σ’ αυτόν για να βοηθηθούν.

Μα κι από την πλούσια διδασκαλία του, πού αναφέρεται διεξοδικά σε όλα τα θέματα της εν Χριστώ ζωής και πού πραγματικά μας «αφυπνίζει πνευματικά», βλέπουμε το Γέροντα να μιλάει «με πόνο και αγάπη» για όλους μας.

Από το πάνθεον των αρετών, ή αγάπη – ξεχωριστά ανάμεσα στις άλλες – φαίνεται να διαπνέει τη σύνολη ζωή και διδασκαλία του π. Παϊσίου. Έλεγε στους ακροατές του, υπογραμμίζοντας τη δύναμη της αγάπης: «…επειδή δεν ξέρουμε τι μας περιμένει, όσο μπορείτε, να καλλιεργήσετε την αγάπη. Αυτό είναι το κυριότερο απ’ όλα: να έχετε μεταξύ σας αγάπη αληθινή, αδελφική, όχι ψεύτικη. Πάντα όταν υπάρχει το καλό ενδιαφέρον, ό πόνος, ή αγάπη, ενεργεί κανείς σωστά. Ή καλοσύνη, ή αγάπη, είναι δύναμη.

Μία από τις τελειότερες εκφράσεις αγάπης είναι το να προσευχόμαστε για τους άλλους.

Την αλήθεια αυτή καθώς και την αξία της τονίζει ό Γέροντας: Ή καρδιακή προσευχή βοηθάει όχι μόνο τους άλλους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας, γιατί βοηθάει να έρθει ή εσωτερική καλοσύνη. Όταν ερχόμαστε στη θέση του άλλου, έρχεται φυσιολογικά ή αγάπη, ό πόνος, ή ταπείνωση, ή ευγνωμοσύνη μας στο Θεό με τη συνεχή δοξολογία, και τότε ή προσευχή για το συνάνθρωπο μας γίνεται ευπρόσδεκτη από τον Θεό και τον βοηθάει.

Και σε ερώτηση για το πώς καταλαβαίνει ότι με την προσευχή του βοηθήθηκε ό άλλος, απαντάει: «Το πληροφορείται από τη θεία παρηγοριά πού νιώθει μέσα του από την πονεμένη του καρδιακή προσευχή πού έκανε. Πρέπει όμως πρώτα τον πόνο του άλλου να τον κάνει δικό σου πόνο και υστέρα να κάνεις και καρδιακή προσευχή. Ή αγάπη είναι ιδιότητα θεϊκή και πληροφορεί τον άλλο.

Η αγάπη είναι προϋπόθεση για να φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα του ελέγχου των σφαλμάτων του αλλού κι αυτό είναι κάτι πού το υπογραμμίζει ό π. Παϊσιος: «Όταν ελέγχουμε κάποιον από αγάπη, είτε την καταλαβαίνει ό άλλος την αγάπη μας είτε όχι, ή αλλοίωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε από καθαρή αγάπη. Ενώ ό έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, με εμπάθεια, τον κάνει τον άλλο θηρίο γιατί ή κακιά μας προσκρούει στον εγωισμό του… Όταν ανεχόμαστε τον άλλον από αγάπη, εκείνος το καταλαβαίνει.

Η θυσία για τον αδελφό είναι μίμηση Χρίστου. «Να μάθει κανείς να χαίρεται με το να δίνει», έλεγε ό μακαριστός Γέροντας και συνέχιζε: «Τέτοιοι άνθρωποι πού δίνονται χωρίς να υπολογίζουν τον εαυτό τους, θα μας κρίνουν μεθαύριο». «Ό Χριστός συγκινείται, όταν αγαπάμε τον πλησίον μας πιο πολύ από τον εαυτό μας, και μας γεμίζει με θεία ευφροσύνη. Βλέπεις Εκείνος δεν περιορίστηκε στο «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν» αλλά θυσιάστηκε για τον άνθρωπο»6. Και συμπληρώνει: «Αδύνατο είναι να έλθει ή αγάπη του Χριστού μέσα μας, εάν δεν βγάλουμε έξω τον εαυτό μας από την αγάπη μας και να την δώσουμε στον Θεό και στις εικόνες Του και να δινόμαστε πάντα στους άλλους, χωρίς να θέλουμε να μας δίνονται οι άλλοι.

Επιμένοντας ό Γέροντας στην θυσιαστική προσφορά ως έκφραση τέλειας αγάπης, μας νουθετεί: «Η θυσία για τον συνάνθρωπο μας κρύβει την μεγάλη μας αγάπη για τον Χριστό. Όσοι έχουν μεν την αγαθή προαίρεση για να ελεήσουν, αλλά δεν έχουν τίποτα και πονάνε γι αυτό, ελεούν με το αίμα της καρδιάς τους». Και για να ενθαρρύνει όσους αγωνίζονται να καλλιεργούν την βασίλισσα των αρετών, συμπληρώνει: «Οί εύσπλαχνοι, επειδή πάντα χορταίνουν τους άλλους με αγάπη, πάντοτε είναι χορτασμένοι από την αγάπη του Θεού και από τις άφθονες ευλογίες Του.

Στρέφοντας την προσοχή του στη σωστή πραγμάτωση του μοναχικού Ιδεώδους και ορίζοντας την αγάπη αρχή και τέλος της αποταγής του μοναχού από τον κόσμο, μας διδάσκει: «Έργο του μοναχού είναι να γίνει δοχείο του Αγίου Πνεύματος. Να κάνει την καρδιά του ευαίσθητη σαν το φύλλο του χρυσού των αγιογράφων. Όλο το έργο του μοναχού είναι ή αγάπη, όπως και το ξεκίνημα του έγινε από αγάπη προς τον Θεό, ή οποία έχει και την αγάπη για τον πλησίον». Και συνεχίζει, απαντώντας ταυτόχρονα και στους ανά τους αιώνας επικριτές του μοναχισμού, ότι τάχα έφυγαν από τον κόσμο επειδή δεν τον αγαπούν: «Ό μοναχός φεύγει μακριά από τον κόσμο, όχι γιατί μισεί τον κόσμο, αλλά γιατί αγαπάει τον κόσμο, και ζώντας μακριά από τον κόσμο, θα τον βοηθήσει με την προσευχή του σε ότι δεν γίνεται ανθρωπίνως παρά μόνο με θεϊκή επέμβαση.

Ορίζοντας άλλη μια φορά την αγάπη σαν μια από τις βασικές συντεταγμένες της πορείας του μονάχου, αλλά και κάθε χριστιανού πού ζει με Λιτότητα και εγκράτεια, ό μακαριστός Γέροντας Παΐσιος θα μας πει: «Ή αγάπη με την εξωτερική ακτημοσύνη πολύ βοηθάει για να αποκτήσει κανείς και την εσωτερική ακτημοσύνη από τα πάθη. Ο! δύο αυτές ακτημοσύνες κάνουν τον άνθρωπο πλούσιο από καλοσύνη Θεού.

Έχουν περάσει ήδη 10 χρόνια από τη μακαριά και οσιακή κοίμηση του αλησμόνητου Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου. Όμως ούτε αυτά κατάφεραν ούτε όσα ό Θεός θα επιτρέψει να ζήσει ακόμη αυτός ό κόσμος θα καταφέρουν να σβήσουν την χαριτωμένη μορφή του από τις καρδιές των ανθρώπων πού αγάπησε μέσα από την πολλή του μανική αγάπη προς τον Χριστό. Ολόκληρη ή ζωή του ήταν μια διακονία αγάπης. Μιας αγάπης χωρίς σύνορα! Γι’ αυτό και όσο ό ήλιος θα ανατέλλει στη γη, δεν θα πάψει να μας εμπνέει και να διδάσκει πώς ν’ αγαπούμε πραγματικά.

Εκείνοι πού αγαπούν αληθινά και αγωνίζονται σωστά, ανέχονται με αγάπη, θυσιάζονται, στερούνται και αναπαύουν τον πλησίον τους, πού είναι ο Χριστός.

Ας έχουμε την ευχή του!

Πηγή: http://www.pigizois.net/afieromata/paisios/diakonia_agapis.htm