“Σκληρές αλήθειες” ή (πάλι) αδίστακτη προπαγάνδα για την Επανάσταση;
26 Μαρτίου 2010
Το κρυφό σχολειό. Έργο του Νικόλαου Γύζη
Επανάσταση 1821
Γιώργος Κεκαυμένος
Έχω γράψει για την 25η Μαρτίου και το Κρυφό Σχολειό τρία μακροσκελέστατα μελετήματα στο Αντίβαρο, όποτε δεν μένουν και πολλά να πω εδώ. [Σημείωση του Αντίβαρου: 1. Το Κρυφό Σχολειό κι η Ιστορία: Οι πηγές, οι μαρτυρίες, η αλήθεια 2. 25η Μαρτίου και Ελληνική Επανάσταση: Οι Μυθοπλόκοι μένουν πάντα Αδιόρθωτοι 3. 25 Μαρτίου – Αγία Λαύρα: Μύθοι; ενώ θα προσθέταμε και ένα τέταρτο 4. Ο Καρλ Μαρξ και η Επανάσταση του 1821. Μια άγνωστη σχέση ]
Όμως, επειδή λέγονται, για μια ακόμη φορά, απίστευτες ανακρίβειες, πρέπει να βάλουμε και πάλι λίγα πράγματα στην θέση τους.
Λέγει ο καθηγητής Πολίτης πως “Τα ελληνικά διδάσκονταν ελεύθερα επί Τουρκοκρατίας ήδη από τον 14ο αιώνα”.
Καταρχήν, να σημειώσουμε πως η τουρκοκρατία συμβατικά αρχίζει από τα μέσα του 15ου αιώνα, με την άλωση της Πόλης. Γιατί αν οριοθετήσουμε την τουρκοκρατία από την στιγμή που “οι Τούρκοι άρχισαν να ελέγχουν περιοχές με χριστιανικούς πληθυσμού”, τότε πρέπει να πάμε πίσω στον 11ο αιώνα, οπότε οι Σελτζούκοι Τούρκοι καταλαμβάνουν την μισή Μικρά Ασία.
Λίγο μας τα μπερδεύει ο κύριος καθηγητής…
Τέλος πάντων.
Τώρα: Ο σεβαστός καθηγητής όχι μόνον μας λέγει, με το από καθέδρας κύρος του, πως “τα ελληνικά διδάσκονταν ελεύθερα επί Τουρκοκρατίας”, αλλά μας διαβεβαιώνει πως “δεν υπάρχει ΟΥΤΕ ΜΙΑ μαρτυρία που να λέει ότι εμποδιζόταν” η διδασκαλία των ελληνικών. Δεν υπάρχει λοιπόν “καμία [μαρτυρία] ότι κάποιος εμποδίστηκε να μάθει ελληνικά”.
Μάλιστα. Στην μελέτη μου για το κρυφό σχολειό έχω πολλές σχετικές μαρτυρίες, αλλά εδώ θα αναφέρω μόνον μία, πραγματικά συνταρακτική, που κι εγώ την ανακάλυψα αργότερα, αλλά ο κ. καθηγητής θα έπρεπε εδώ και πολύ καιρό να την γνωρίζει.
Η μαρτυρία αυτή μας έρχεται από το τέλος του 16ου αιώνα, και βρίσκεται σε μια επιστολή του Μελέτιου Πηγά, πατριάρχη Αλεξανδρείας, την οποία έστειλε το 1597 στους χριστιανούς της Πολωνίας.
Εκεί λοιπόν ο πατριάρχης λέει πως κάποτε οι Τούρκοι έκοψαν, στην Αίγυπτο, τριάντα χιλιάδες γλώσσες ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ!
Και ο λόγος;
Επειδή οι άνθρωποι αυτοί μιλούσαν ΕΛΛΗΝΙΚΑ!!!
(Μητροπολίτου Αξώμης Μεθοδίου (Φούγια), Μελετίου Πηγά, Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Επιστολαί, Αθήναι 1976, σσ. 240-241, επιστολή Σ΄).
Η πληροφορία για αυτήν την συγκεκριμένη τουρκική θηριωδία υπάρχει και στο πασίγνωστο έργο-πηγή του Αθανασίου Κομνηνού Υψηλάντου, Τα μετά την Άλωσιν (1453-1789), σ. 117. Ο Υψηλάντης τοποθετεί μάλιστα την τέλεση αυτής της θηριωδίας στην εποχή του πατριάρχη Αλεξανδρείας Σίλβεστρου, περίπου το 1565, οπότε, όπως λέγει, “εκινήθη κατά των χριστιανών ΔΙΩΓΜΟΣ ΧΑΛΕΠΩΤΑΤΟΣ”: όπ. παρ. σ. 100.
Τόσο ελεύθερα διδάσκονταν λοιπόν τα ελληνικά επί τουρκοκρατίας!!!!
(Το βιβλίο του Υψηλάντη υπάρχει, για όποιον θέλει να το μελετήσει, και στην Ανέμη, στην δημιουργία της οποίας τόσο έχει συμβάλει ο καθηγητής Πολίτης).
Φυσικά, ο Μελέτιος Πηγάς δεν παραλείπει να μας πληροφορήσει πως από τότε που επικράτησε η “πάνδημος λύμη και φθορά” των Τούρκων πρόσταξε, η τουρκική χολέρα, “τας βίβλους της ελληνικής σοφίας κατακαήναι”… (Μελετίου Φούγια, όπ. παρ.)
Ναι, ΤΟΣΟ ελεύθερη άφηναν οι Τούρκοι την παιδεία και τα σχολεία, που δεν άφησαν βιβλίο για βιβλίο που να μην το κάψουν!!!
Μας λέει ακόμη ο καθηγητής Πολίτης, με την ΑΠΟΛΥΤΗ βεβαιότητα του ειδικού πάντα, πως οι Τούρκοι “αναγνώριζαν τον χριστιανισμό, όπως και τον εβραϊσμό, ως θρησκεία κατώτερη μεν της μουσουλμανικής, αλλά νόμιμη”.
Νόμιμη λοιπόν η χριστιανική πίστη. Αλλά, πάντοτε;
Όχι, βέβαια!
Και θα το γνώριζε αυτό ο καθηγητής, αν είχε κάνει ποτέ τον κόπο να διαβάσει το θεμελιώδες για την ειδικότητά του έργο του Ράνσιμαν, Η Μεγάλη Εκκλησία εν Αιχμαλωσία. Εκεί ο Ράνσιμαν αναφέρεται στο βιβλίο του Άγγλου διπλωμάτη Sir Paul Rycaut, The Present State of the Greek and Armenian Churches. A.D. 1678. Το βιβλίο αυτό ο Άγγλος αξιωματούχος το έγραψε με εντολή του βασιλιά Καρόλου του Β΄, και αποτελεί ουσιαστικά την επίσημη αναφορά του προς εκείνον από το ταξίδι του στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Εκεί, ο Άγγλος ευγενής αναφέρει, ανάμεσα στα άλλα, και τα εξής:
“Είναι τραγική η μετατροπή των ιερών της θρησκείας, η αποπομπή του βασιλικού ιερατείου και η μετατροπή των ναών σε τζαμιά. Τα μυστήρια του θυσιαστηρίου τελούνται κρυφά σε μυστικές και σκοτεινές τοποθεσίες. Τέτοιες είδα στις πόλεις και τα χωριά που ταξίδεψα και μοιάζουν μάλλον με κρύπτες ή τάφους παρά με εκκλησίες. […] Είναι [λοιπόν] θαύμα που η εκκλησία εξακολουθεί να διατηρείται μέσα σε τόσο μεγάλη καταπίεση, και παρά την τυραννία και τα τεχνάσματα που στρέφονται εναντίον της ”.
(S. Runciman, The Great Church in Captivity, Cambridge 2003 [1968], σ. 204. Ελλ. μετάφραση: Σ. Ράνσιμαν, Η Μεγάλη Εκκλησία εν Αιχμαλωσία, τ. Β΄, Αθήνα 1979, σσ. 390-391).
Δηλαδή, τι μας λέει το 1678 ο Sir Paul Rycaut; Ότι υπήρχε ΑΓΡΙΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ σε κάποια μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, πράγμα που ανάγκαζε τους πιστούς να τελούν την λειτουργία ΚΡΥΦΑ, ΣΕ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ!!!
Κατά τα άλλα, όλα ήταν ιδανικά και τέλεια στην τουρκοκρατία… Απόλυτη ελευθερία, λέμε!
Και ένα τελευταίο. Μας λέει ο καθηγητής Πολίτης ότι “Άδεια απαιτείτο μόνο για την ανέγερση καινούργιων ναών”. Πράγμα που σημαίνει ότι οι παλιοί ναοί μπορούσαν να υπάρχουν και να ανακαινίζονται ελεύθερα!
Τέτοια προκλητική άγνοια των πηγών από έναν ειδικό καιρό είχα να δω…
Ας μάθουμε λοιπόν πως άδεια απαιτούνταν ακόμη και για την ελάχιστη δυνατή ανακαίνιση που θα ήθελαν να κάνουν οι χριστιανοί σε όσους ναούς τους είχαν απομείνει… Τα έχω εξηγήσει όλα αυτά αναλυτικά στην μελέτη μου, στο Αντίβαρο, για το κρυφό σχολειό.
Αλλά το σημαντικότερο είναι πως κυρίως απαιτούνταν άδεια για την λειτουργία των σχολείων, όπως τόσο γλαφυρά αλλά και τόσο δραματικά μας πληροφορεί ο Σπ. Τρικούπης στην Ιστορία του, όταν μας λέει πώς οι Τούρκοι έκλεισαν στην Κρήτη δύο αλληλοδιδακτικά σχολεία, κρεμώντας τους δασκάλους τους και τον επίσκοπο Κισάμου Μελχισεδέκ.
(Σ. Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. 1, Β΄ έκδοσις, εν Λονδίνω 1860, σ. 194· Γ΄ έκδοσις, εν Αθήναις 1888, σ. 153).
Μετά από τα λίγα που αναφέραμε, μπορούμε τώρα να καταλάβουμε και το πόσο σοβαρά μπορούμε να πάρουμε την δήλωση του Βασίλη Παναγιωτόπουλου ότι “η επιστημονική ιστορία γίνεται όλο και πιο σοβαρή [και ότι] λύνει προβλήματα της εθνικής συγκρότησης”.
Πόσο σοβαρή μπορεί να είναι μια ιστορία που αγνοεί πηγές, ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ, αλλά και βιβλιογραφία, που ΟΦΕΙΛΕ να γνωρίζει, ας το κρίνει ο αναγνώστης…
Τέλος πάντων, ο καθένας έχει δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει. Το μόνο στενάχωρο με τον κ. Παναγιωτόπουλο είναι ότι είναι ομότιμος διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ωραία επιστήμη, στ’ αλήθεια…
—————————
Η παραπάνω επιστολή στάλθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, ως απάντηση στο άρθρο της με τίτλο
«Μύθοι και σκληρές αλήθειες για την Επανάσταση του 1821» και υπέρτιτλο «Το “φανερό” σχολείο έφερε τον…ξεσηκωμό» στις 22 Μαρτίου 2010
