Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των χριστιανών απέναντι στους «κεκοιμημένους»;

 Η χριστιανική αγάπη αγκαλιάζει όχι μόνο τους ανθρώπους που ζουν στη γη, αλλά κι εκείνους που έφυγαν από δω. Ο σωματικός θάνατος, που διακόπτει πρόσκαιρα την εξωτερική μας σχέση με τον πλησίον, δεν πρέπει να διακόπτει την εσωτερική μας σχέση και να καταργεί την αγάπη.

Τρεις είναι οι βασικές υποχρεώσεις της αγάπης μας προς τους «κεκοιμημένους» αδερφούς μας: πρώτη, η τακτική τέλεση ιερών Μνημοσυνών και, γενικότερα, οι προσευχές για την αιώνια ανάπαυση και σωτηρία τους- δεύτερη, η προσφορά του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας (Λειτουργίες)· και τρίτη, η ελεημοσύνη και, γενικά, τα καλά έργα στη μνήμη τους.

Καμιά ευεργεσία μας προς τους ζωντανούς συνανθρώπους μας δεν μπορεί να συγκριθεί με την αγαπητική μας φροντίδα για τους νεκρούς.

Γιατί, στο κάτω-κάτω, οι ζωντανοί μπορούν λίγο ή πολύ να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Οι νεκροί, όμως, δεν μπορούν καθόλου· χρειάζονται τη δική μας βοήθεια. Και αυτή τη βοήθεια κανένας μας δεν έχει το δικαίωμα να τους την αρνηθεί, με την πρόφαση ότι στερείται τα μέσα. Ποιος δεν μπορεί να ενώσει τις προσευχές του με τις προσευχές της Εκκλησίας, στα Μνημόσυνα και στις Λειτουργίες, για τους «κεκοιμημένους»; Αν πάλι, λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν έχει κανείς πλούτο, για να τον μοιράσει στους φτωχούς στη μνήμη των νεκρών, ας δώσει όσα μπορεί, όπως η χήρα του Ευαγγελίου (Λουκ. 21:1-4), και θα έχει κάνει πάρα πολλά. Μα κι αν δεν έχει τίποτα να δώσει, ας στενάξει με συμπόνια μπροστά στον Θεό γι’ αυτούς που έφυγαν απ’ αυτόν τον κόσμο, και ας παρακαλέσει τον Κύριο της ζωής να τους χαρίσει την αθανασία.

Δεν φτάνει, όμως, η φροντίδα μας για τις ψυχές των νεκρών. Οφείλουμε να νοιαζόμαστε και για τα σώματά τους. Το ανθρώπινο σώμα, βλέπετε, δεν είναι ανάξιο και κακό, αλλά αγαθό κι ευλογημένο, αφού δημιουργήθηκε από τον αγαθό Θεό. Θα μπορούσε ποτέ ο Θεός να κάνει κάτι κακό; Όλα όσα έκανε είναι πάρα πολύ καλά, όπως λέει και η Γραφή (Γέν. 1:31). Αυτό το σώμα, άλλωστε, πήρε από την Παρθένο Μαρία ο Υιός του Θεού, όταν έγινε άνθρωπος. Κάθε χριστιανικό σώμα είναι μέλος του σώματος του Χρίστου (Α’ Κορ. 6:15). Κάθε χριστιανικό σώμα είναι ναός του Αγίου Πνεύματος (Α’ Κορ. 6:19). Κάθε χριστιανικό σώμα κληρονομεί, μαζί με την ψυχή του, την αφθαρσία της δόξας του Θεού. Κάθε χριστιανικό σώμα θα αναστηθεί πνευματοποιημένο και άφθαρτο στη δεύτερη έλευση του Χριστού. Η περιφρόνηση, λοιπόν, του σώματος, ακόμα και ενός νεκρού σώματος, αποτελεί βαρύ αμάρτημα. Γι’ αυτό οφείλουμε να το φροντίσουμε με σεβασμό και αγάπη, μη ξεχνώντας ότι στην ίδια θέση θα βρεθεί κάποτε και το δικό μας σώμα, και έπειτα να το παραδώσουμε στη γη με τιμή και ευλάβεια, σύμφωνα με την τάξη της Εκκλησίας μας, δίχως άτοπους θεατρινισμούς και σπάταλη επιδεικτικότητα.

Τέλος, αν ένας νεκρός, όσο ακόμα ζούσε, μας είχε αναθέσει γραπτά ή προφορικά να εκπληρώσουμε κάποια του επιθυμία, οφείλουμε μετά το θάνατο του να εκτελέσουμε με ακρίβεια και ευσυνειδησία ό,τι μας ζήτησε, αν αυτό είναι σύμφωνο με τους νόμους του Θεού και του κράτους. Ο απόστολος λέει: «Κανένας δεν μπορεί να αθετήσει την έγκυρη διαθήκη κάποιου ανθρώπου ή να προσθέσει κάτι σ’ αυτήν» (Γαλ. 3:15).

( Γέροντος Ευστρατίου, Απαντήσεις σε ερωτήματα Χριστιανών, Ι. Μ. Παρακλήτου)