Το Υποπόδιο

Ο προφήτης Δαυίδ, ο πιστός δούλος του Θεού, με το οξύ προφητικό του βλέμμα διασχίζει το αδιαπέραστο παραπέτασμα του μέλλοντος. Βγαίνει από το σκληρό κέλυφος της πεπερασμένης ανθρώπινης φύσεως· στρέφεται προς τους απέραντους ορίζοντες του πνευματικού κόσμου και αντικρίζει την περιοχή της βασιλείας του Θεού. Σαν αετός ατενίζει τα άυλα ανάκτορα του Παμβασιλέως του σύμπαντος και θαμπώνεται από το μεγαλείο και τη λαμπρότητα της δόξας του θρόνου του. Η συνείδηση της δικής του μικρότητας και το θάμπος του θείου μεγαλείου προκαλούν στην καρδιά του αλλεπάλληλες εκρήξεις, που εκδηλώνονται με θερμότατες προτροπές προς τους συνδούλους του· «Υψούτε Κύριον τον Θεόν ημών και προσκυνείτε τω υποποδίω των ποδών αυτού» (Ψα 98,5). Με τα ίδια αισθήματα ο συνθέτης του 131ου ψαλμού προτρέπει· «Προσκυνήσωμεν εις τον τόπον, ου έστησαν οι πόδες αυτού» (Ψα 131,7)’.

Οι παραπάνω προτροπές εκφράζουν το αίσθημα της άκρας, της απόλυτης  ταπεινώσεως, που κατέχει τον αφοσιωμένο δούλο του μεγάλου Αφέντη και Θεού, καθώς αυτός ετοιμάζεται να λατρεύσει τον Κύριό του. Συγκλονισμένος από το θεϊκό μεγαλείο ο ταπεινός δούλος του Θεού νιώθει την ανάγκη να ασπασθεί όχι το χέρι του Κυρίου, όχι τα πόδια του, αλλά τον τόπο όπου πατούν τα πόδια του, «το υποπόδιο».

Η εικόνα ανάγει στον τρόπο με τον οποίο οι ανατολίτες απένεμαν τον βαθύτατο σεβασμό τους προς υψηλότατα πρόσωπα. Αλλά τα μάτια της πίστεως βλέπουν πολύ πιο ψηλά από αυτή την αναγωγή, στην οποία μπορεί να προχωρήσει κάθε κοινός νους. Σ’ αυτή την υψηλότερη θέαση μας βοηθά η διόπτρα-ο φακός, της Γραφής, απαραίτητη για τήν εξιχνίαση των υψηλών νοημάτων του θείου λόγου.

Κατά την αγία Γραφή, λοιπόν, θρόνος του Θεού, είναι ο ουρανός και υποπόδιο του η γη. «Ο ουρανός μοι θρόνος, η δε γη υποπόδιον των ποδών μου», λέει στο προφήτη Ησαΐα ο Κύριος (Ήσ 66,1). Ο ίδιος ο Κύριος μας επαναλαμβάνει ως Θεάνθρωπος στην επί του όρους ομιλία· «Εγώ δε σας λέω να μην ορκίζεστε καθόλου· ούτε στον ουρανό, γιατί είναι ο θρόνος του Θεού· ούτε στη γη, γιατί είναι το σκαμνί όπου πατούν τα πόδια του» (Μθ 5,34-35). Αυτά όμως πρέπει να τα εννοήσουμε ως ανθρωποπαθείς εκφράσεις, που δηλώνουν υψηλότερα πνευματικά νοήματα:

-«Ουρανός» είναι ο πνευματικός κόσμος και μάλιστα η θεία φύση.

-«Γη» είναι ο επίγειος κόσμος και κατεξοχήν η ανθρώπινη φύση.

-Όσον άφορα στην ονομασία του Θεού «Κύριος», αυτή ειδικότερα στους Ψαλμούς αποδίδεται στον Υιό που ενανθρώπησε, στο Χριστό του Πατρός. «Κύριος» είναι ο αιώνιος Δεσπότης του ανθρώπινου γένους, ο κραταιός Αφέντης, ο μόνος άξιος να προσκυνείται δουλικά, χωρίς να μειώνεται η αξία όσων τον προσκυνούν. Είναι ο Θεάνθρωπος Ιησούς.

-Ως ανώτερο μέρος της μοναδικής του υποστάσεως, ως αΐδια κορυφή της, βλέπει ο Δαβίδ τη θεία του φύση· ως πόδια της βλέπει την ανθρώπινη φύση. Αυτή είναι το ταπεινότερο μέρος της θεανδρικής υποστάσεως του Κυρίου, οπωσδήποτε ασύγκριτα τιμιότερη από όλη τη λογική κτίση. Αυτή είναι κατά κάποιο τρόπο τα πόδια, με τα όποία ο Θεός περπάτησε στη γη, συναναστράφηκε τους ανθρώπους, κινήθηκε μέσα στον επίγειο κόσμο.

-Θρόνος της θείας φύσεως είναι ο ουρανός, ο άυλος πνευματικός κόσμος.

-Τής ανθρώπινης φύσεως θρόνος είναι η γη και ο κόσμος της.

Αλλά το μέρος της γης, με το οποίο κατεξοχήν συνδέθηκε ο Θεός που ενανθρώπησε, είναι ο Γολγοθάς. Εκεί ο Θεάνθρωπος νίκησε και συνέτριψε το κράτος του διαβόλου. Από τότε ο Γολγοθάς έγινε το σύμβολο του μαρτυρίου, ο φοβερότερος τόπος του κόσμου, η υψηλότερη κορυφή της γης, ο ομφαλός της. Φυσικά ο Γολγοθάς είναι ένα ασήμαντο σημείο της γης· ούτε καν σημειώνεται στον γεωγραφικό χάρτη. Από τη στιγμή όμως που η κορυφή του βάφτηκε με το αίμα του Θεανθρώπου, απέκτησε ύψιστη ιστορική και πνευματική αξία. Ανυψώθηκε σε υπερκόσμιες σφαίρες και το ύψος του ξεπέρασε το ύψος του Ολύμπου, των Άλπεων και των Ιμαλαΐων ορέων. Είναι το πεδίο της σημαντικότερης μάχης του κόσμου. Εκεί συγκρούστηκε η ζωή με το θάνατο. Εκεί αναμετρήθηκε το φως με το σκοτάδι, η αλήθεια με το ψέμα.

Το επίκεντρο της μάχης, το μέρος όπου προσηλώθηκε ο Κύριος, όπου ανέβηκε και πάτησε -και αποκλειστικά γι’ αυτό κατέβηκε από τον ουρανό- το μέρος που υψώθηκε, ενθρονίστηκε και περιβλήθηκε τη δόξα του, είναι ο σταυρός! Εάν ο θρόνος είναι η δόξα και η μεγαλοπρέπεια ενός βασιλιά, ανάλογη δόξα για τον Κύριο είναι η σταύρωση. Έτσι κήρυξε ο ίδιος ονομάζοντας τη σταύρωση του όχι ατίμωση άλλα δόξα  και ύψωση.

Επάνω στο ξύλο του σταυρού ιερουργεί ο Κύριος τη σωτηρία μας. Είναι ο ένδοξος θρόνος του, που μας προσφέρει χάρη και αμνηστία, ο θρόνος της χάριτος! Όσοι γονατίζουμε και προσκυνούμε το θυσιαστήριο του σταυρού, το υποπόδιο του Παμβασιλέως Κυρίου, λαμβάνουμε τη χάρη και απαλλασσόμαστε από το φόβο της κρίσεως. Κατά την ημέρα της κρίσεως θα μας δικαιώσει και θα μας δοξάσει ο Κύριος θρονιάζοντάς μας, όπως το υποσχέθηκε, στο θρόνο της δόξας, στα δεξιά του!

Λάμπει, λοιπόν, και αστράφτει από τη δόξα το υποπόδιο του Κυρίου μας, ο σταυρός, που πάτησαν τα τρυπημένα και πορφυρωμένα από το τίμιο αίμα πόδια του. Αυτό είναι το υψηλότερο νόημα των λόγων του Δαβίδ. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο ο προφήτης παροτρύνει να προσκυνήσουμε όχι το θρόνο του Κυρίου, άλλα «το υποπόδιο  των ποδών αυτού». Βλέπει το σταυρό! Κατανοεί ότι σ’ αυτόν θα δοξαστεί Εκείνος που υπέστη την άκρα ταπείνωση, και γίνεται ιερέας, για να προεξάρχει της πνευματικής δοξολογίας και προσκυνήσεως.

Αδελφοί! Ο Χριστός πατάει στο τίμιο υποπόδιο του. Ελάτε να προσκυνήσουμε το υποπόδιο των ποδιών του! Ελάτε να καταφιλήσουμε τον τόπο, «ου έστησαν οι πόδες αυτού». Να σκύψουμε και να γευθούμε από το ζωοπάροχο αίμα, που στάζει από το υποπόδιο. «Καθαρισμένοι» με την ιερή εξομολόγηση, φορώντας το λευκό ένδυμα του γάμου, που χαρίζει η άφεση, να προσπέσουμε στα πόδια του σταυρωμένου Βασιλιά μας. Να δροσίσουμε τη φλεγόμενη από τα πάθη ύπαρξή μας με το θείο νάμα που στάζει το υποπόδιο του. Ελάτε να κοινωνήσουμε στη δόξα, που ακτινοβολεί ο τόπος, «ου έ­στησαν οι πόδες Κυρίου»!

(Στέργιου Ν. Σάκκου, Ομ. Καθ.Παν/μιου Θεσ/νίκης. «Ο Σταυρός στην Παλαιά Διαθήκη»)