Τον αντικρίζουμε και παίρνουμε θάρρος!

Ο Ζωηφόρος Σταυρός

Στις 6 Μαρτίου η Εκκλησία γιορτάζει την υπό της Αγίας Ελένης της Ισαποστόλου εύρεση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού του Χριστού. Επίσης, την Τρίτη Κυριακή των Νηστειών, που συνήθως δεν απέχει χρονικά από την ημερομηνία αυτή, κατ’ αρχαία παράδοση και τάξη εκκλησιαστική, το Ζωοποιό Ξύλο προτίθεται σε προσκύνηση εκ μέρους των πιστών, και η Κυριακή αυτή ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.

Οι δύο αυτές ευκαιρίες δίδουν ώθηση στο ταπεινό κονδύλι του γράφοντος να προσπαθήσει να χαράξει δυο λόγια για το μεγάλο σέβασμα των Ορθοδόξων, τον Ζωηφόρο Σταυρό.

«Λάμψον ο του Κυρίου Σταυρός, τας φεγγοβόλους αστραπάς Σου της χάριτος» στο νου και στην καρδιά μου, για να μπορέσω, όχι να πω τον άξιό Σου λόγο, αφού αυτό, ούτως ή άλλως, ξεπερνά τις ασθενείς δυνάμεις μου, μα για να μη βεβηλώσω το μυστήριο Σου, που υπερβαίνει τη δύναμη των λόγων και τα όρια της λογικής…

Μέχρι της Σταυρώσεως του Σωτήρος μας στο Γολγοθά, ο σταυρός ήταν, βεβαίως, ένα όργανο φονικό,  ένας τρόπος εκτελέσεως θανατικής καταδίκης, ο πιο εξευτελιστικός και ταπεινωτικός! Μα από κείνη την Παρασκευή, τη μεγαλώνυμη και αγία, ο σταυρός μεταποιήθηκε και μεταστοιχειώθηκε! Έγινε ο «Ζωοφόρος Σταυρός» του Χριστού, «το ανίκητο τρόπαιο της ευσέβειας, η θύρα του Παραδείσου, το στήριγμα των πιστών, το κάστρο της Εκκλησίας»! Γιατί διαδραμάτισε το ρόλο του Θυσιαστηρίου, του κατ’ εξοχήν και ανεπανάληπτου, πάνω στο οποίο συντελέσθηκε η καθαρή και άμωμη Θυσία του μόνου Καθαρού και Άμωμου! Ποτίσθηκε με το «ζωηρόν Αίμα» του Δεσπότου, και πήρε χάρη από τη Χάρη Του, δύναμη από τη Δύναμή Του, αγιασμό από την Αγιότητά Του, σωτηριώδη ενέργεια από τις Άκτιστες Ενέργειές Του! Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διά του Σταυρού «εξαφανίστηκε η κατάρα και καταργήθηκε,  του θανάτου η δύναμη και την κατάπιε η απώλεια, και εμείς υψωθήκαμε από τη γη στα ουράνια», κι έγινε πια για μας «της αληθινής χαράς σημείο, με το οποίο το ανθρώπινο γένος λυτρώθηκε από την κατάρα»!

Ο ορθολογισμός, που σαν άλλη φυλλοξήρα ξεραίνει και νεκρώνει, τα κλήματα της πίστεως, μυκτηρίζει(κοροϊδεύει) από παλιά τον «λόγο του Σταύρου» (Α’ Κορ. 1: 18). Τόσο το λόγο για τη Σταυρική Θυσία του Θεανθρώπου, όσο και το λόγο για τον ίδιο τον Τίμιο Σταυρό. Αλλά η Πίστη μας κ’ οι άγιες Αλήθειες Της, είναι Μυστήριο υπέρλογο! Δεν είναι αρκετά ευρύχωρη η λογική του «δύο και δύο κάνουν τέσσερα!», για να τη χωρέσει! Αν υποτασσόταν στα όρια του λόγου, τότε θα επρόκειτο για καθαρή ειδωλολατρία! Ξεπερνά, όμως, το λόγο! Υπερβαίνει κάθε είδους λογική! Έτσι και το Μυστήριο του Σταυρού δεν γνωρίζεται, ούτε κατανοείται με μέσα ανθρώπινα, αλλά αποκαλύπτεται μυστικά και βιώνεται εν κρύπτω, στα βάθη της καθαρής από πάθη και φωτισμένης, ύστερα από κόπους πολλούς, και δάκρυα, και φιλότιμα πνευματικά παλαίσματα, χριστιανικής καρδιάς και ψυχής. Όσοι δεν καθαρισθήκαμε και δεν φωτισθήκαμε ακόμα, παρατηρούμε την έξω όψη και τις μαρμαρυγές των θαυμάτων του Σταυρού, και μας είναι τούτο αρκετό για παρηγοριά μας, αν δε μας λείπει η καλή προαίρεση! Βλέπουμε το Σταυρό ν’ αγιάζει και ν’ αφθαρτίζει το νερό, να «ανεβάζει» προζύμι, να θεραπεύει ασθένειες, να φυγαδεύει δαιμόνια, να ευλογεί τον τετραπέρατο κόσμο, και μας αρκεί! Τον αναρτούμε στο στήθος μας και αισθανόμαστε δυνατοί! Τον σημειώνουμε στο σώμα μας και γαληνεύουμε! Τον χαράζουμε στο προσκεφάλι μας και ησυχάζουμε! Τον προσκυνούμε και παρηγορούμαστε! Τον ψαύουμε και στηριζόμαστε! Τον αντικρίζουμε και παίρνουμε θάρρος! Προφέρουμε το όνομά του και αγιάζεται το στόμα μας! Ψάλλουμε τους ιερούς ύμνους που του συνέθεσαν άγιοι και πνευματοφόροι άνθρωποι, και υψωνόμαστε ως τον ουρανό!…

Για μας τους Ορθοδόξους, χωρίς υπερβολή, ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού δεν είναι ένα «πράγμα», ένα «αντικείμενο», αλλά τον θεωρούμε, σχεδόν σαν «πρόσωπο»! Στην Ιερή υμνογραφία της Εκκλησίας μας αφθονούν οι προσφωνήσεις του είδους: «Χαίροις ο Ζωηφόρος Σταυρός», «χαίροις ο του Κυρίου Σταυρός», «χαίροις ο των τυφλών οδηγός, των ασθενούντων ιατρός, η ανάστασις πάντων των τεθνεώτων», καθώς και επικλήσεις όπως: «Σταυρέ του Χριστού, σώσον ημάς τη δυνάμει σου», «Σταυρέ πανσεβάσμιε, καθαγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα τη δυνάμει σου», ενώ παράλληλα υπάρχει ολόκληρη Ακολουθία «Χαιρετισμών» του Τιμίου Σταυρού με εικοσιτέσσερις «Οίκους», ανάλογη μ’ εκείνη της Υπεραγίας Θεοτόκου, και στην οποία κυριαρχεί ο χαιρετισμός: «Χαίρε, Ξύλον μακάριον »!

Μα και σε ώρες δύσκολες ο ευσεβής δεν διστάζει να επικαλεσθεί: «Σταυρέ, βοήθει μοι», ή να ψάλει ικετευτικά: «Η αήττητος και ακατάλυτος και θεία δύναμις του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, μη εγκαταλίπης ημάς τους αμαρτωλούς». Στην Κρήτη δε, όταν τα στοιχεία της φύσεως μαίνονται κι οι αστραπές αυλακώνουν τον ουρανό κ’ οι κεραυνοί προξενούν φόβο και τρόμο, οι Χριστιανοί σταυροκοπιούνται και λένε: «Σταυρέ, βοήθεια»!

Και δεν είναι όλα τούτα παρατραβηγμένα ή αυθαίρετα, αν λάβει υπ’ όψη του κανείς τ’ αναφερόμενα περί τού θυσιαστηρίου της Βαιθήλ στο Γ βιβλίο των Βασιλειών (Γ Βασ. 13: 1-3, 5) και τα περί του «θυσιαστηρίου του χρυσού ενώπιον του Θεού» στην Αποκάλυψη (Αποκ. 9: 13-15), τα οποία προδήλως αφορούν στο αιώνιο Θυσιαστήριο του Χριστού, τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό. Βλέπει εκεί κανείς θυσιαστήριο με ιδιότητες προσώπου! Ν’ ακούει, και μάλιστα να υπακούει στην εντολή του Θεού (σημείο ότι δεν είναι αυτό το ίδιο Θεός). Θυσιαστήριο να μιλάει, και μάλιστα να διατάζει Αγγέλους (άρα πρόκειται για «πρόσωπο» τιμιότερο και υψηλότερο και απ’ τους ίδιους τους Αγγέλους).

Όσοι πιστοί, λοιπόν, όσοι ευσεβείς και φιλόχριστοι, «ελάτε να αντλήσετε νάματα που δεν εξαντλούνται ποτέ, καθώς προέρχονται από τη χάρη του Σταυρού. Να! Μπροστά μας βλέπουμε να είναι το άγιο Ξύλο, που είναι μια πηγή χαρισμάτων, η οποία τροφοδοτείται συνέχεια και εμπλουτίζεται με το αίμα και το νερό που πήγασε από την πλευρά του Δεσπότου των όλων, που με τη θέλησή του ανέβηκε στο Σταυρό και έτσι ανύψωσε τους πιστούς»(από τους Αίνους της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως.)

(Μητροπ.Προικοννήσου Ιωσήφ, «Οσμή ζωής», εκδ.Άθως)