…Στα χέρια της δεν κρατάει σκήπτρο εξουσίας ! Είναι όμως φάρος της οικουμένης.
21 Φεβρουαρίου 2010
«Ημέρα χαρμόσυνος και ευφροσύνης ανάπλεως»
Η πρώτη Κυριακή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι αφιερωμένη στην Αγία μας Ορθοδοξία. Μετά από έξι μέρες νηστείας αυστηρής της Καθαρής Εβδομάδας, προσευχής πυκνής και θερμής, καθαρμών ψυχής και σώματος, οι πιστοί βρίσκονται σε ατμόσφαιρα χαρούμενη και εορταστική.
Ημέρα χαρμόσυνη! Γεμάτη ευφροσύνη! Ήμερα, κατά την οποία αστράφτει και λάμπει η Εκκλησία του Χριστού, στολισμένη με τις άγιες Εικόνες, πλουτισμένη με τα Ιερά Λείψανα των Αγίων, τιμημένη και δοξασμένη με τα τίμια αίματα των Μαρτύρων! Ημέρα, κατά την οποία, με τρόπο επίσημο και πανηγυρικό διακηρύττουμε πως είμαστε γνήσια τέκνα Της! Πως κρατούμε αλώβητο τον θησαυρό της Πίστεως, ανόθευτο από πλάνες και αιρέσεις! Πως συνεχίζουμε την παράδοση της ευσέβειας και της κατά Θεόν ζωής, όπως είδαν οι Προφήτες, όπως μας δίδαξαν οι Απόστολοι, όπως παρέλαβε η Εκκλησία, όπως δογμάτισαν οι Διδάσκαλοι, όπως ομόφωνα αποδέχθηκε η Οικουμένη, όπως έλαμψε η Χάρις, όπως η Αλήθεια αποδείχθηκε, όπως το ψεύδος εξαφανίσθηκε, όπως με παρρησία εμφανίσθηκε η Σοφία, όπως βράβευσε ο Χριστός!
Κυριακή της Ορθοδοξίας! Ημέρα αφιερωμένη στην πάναγνη και πανάγια Νύμφη του Ιησού Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας πάντοτε είχε και έχει συνείδηση της ιδιότητάς Της ως Νύμφης του Νυμφίου Χριστού. Έτσι, ποτέ δεν ερωτοτρόπησε με το ψέμα. Ποτέ δεν αγκάλιασε την πλάνη και την αίρεση. Αρνήθηκε τα θέλγητρα του κοσμοκράτορα, του άρχοντα του σκότους, «του αιώνος τούτου, του απατεώνος»! Πάντα υπήρξε «σώματι και ψυχή και νοΐ» απόλυτα πιστή και αφοσιωμένη στον ουράνιο Νυμφίο Της, τον «κάλλει ωραίον παρά πάντας ανθρώπους». Βάσταξε και βαστάζει πάντοτε τον ονειδισμό του Χριστού και τον περιφέρει στον κόσμο. Φτωχή και αδύναμη κατά κόσμον πάντοτε! Ταπεινή και περιφρονημένη από τα υπερφίαλα πνεύματα και τους πεφυσιωμένους (υπερήφανους) ορθολογιστές! Διωγμένη και κατατρεγμένη από τους ισχυρούς της γης εδώ και είκοσι αιώνες! Ο χιτώνας Της είναι καταπόρφυρος από τα αίματα των παιδιών Της! Τα πόδια Της είναι καταπληγωμένα και ταλαιπωρημένα από το συνεχές κι αδιάκοπο ανέβασμα της στενής και τεθλιμμένης οδού! Στα χέρια Της δεν κρατάει σκήπτρο εξουσίας κοσμικής – αυτό το άφησε σ’ εκείνους που αγάπησαν τον νυν αιώνα! Η σάρκα Της είναι στεγνή από την άσκηση! Το πρόσωπο Της προδίδει ότι βαστάζει φιλότιμα τον καύσωνα της ημέρας! Στο βλέμμα Της αντικατοπτρίζεται η καθαρότητά Της· η αγνότητά Της· η λατρεία Της για τον Ένα, τον μοναδικό Της Έρωτα! Εκείνον, τον οποίο πρώτος ο Ιερομάρτυρας Ιγνάτιος ονόμασε έτσι. λέγοντας: «ο εμός έρως εσταύρωται»!
Ο μακαριστός Φώτης Κόντογλου μιλούσε κι έγραφε για «Πονεμένη Ρωμηοσύνη». Απ’ αυτό παίρνοντας αφορμή ο Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος, έκαμε λόγο κάποτε για «Πονεμένη Ορθοδοξία»! Νομίζω πως ο όρος είναι προσφυέστατος και ίσως μ’ αύτη Της την ιδιότητα θα πρέπει να την αντικρίζουμε οι ίδιοι και να την προβάλλουμε και προς τους έξω. Ορθοδοξία πονεμένη! Ορθοδοξία ταπεινή! Ορθοδοξία σεμνή! Ορθοδοξία της οποίας «ουκ ην άξιος ο κόσμος»! (Έβρ. 11: 38). Ορθοδοξία που δεν έχει να δείξει κράτη «εκκλησιαστικά» και παποκαισαρισμούς και ξίφη και πολέμους στο όνομα -τάχατες!- του Χριστού. Ορθοδοξία που δεν έχει να δείξει κοσμική δύναμη και δόξα, ούτε πλούτο χρημάτων, ούτε Τράπεζες, βλάσφημα κάποτε ονοματισμένες στο όνομα του Αγίου Πνεύματος!. Ορθοδοξία που λογαριάζει για δόξα Της την από μέρους των ανθρώπων αδοξία· για πλούτο Της τη φτώχεια στα υλικά και γήινα· για τιμή Της την εξουθένωση από τον απνευμάτιστο κόσμο· για σοφία Της την «μωρία» του κηρύγματος του λόγου του Σταυρού! Πονεμένη Ορθοδοξία των διωγμών και του Μαρτυρίου! Πονεμένη Ορθοδοξία του Ησυχαστικού Μοναχισμού και της ασκήσεως! Πονεμένη Ορθοδοξία που κρύβεται στα όρη, τις σπηλιές και τις τρύπες της γης! Στις Κατακόμβες, αρχαίες και πρόσφατες! Στις ερήμους της γης και στην ερημιά των πόλεων! Πονεμένη Ορθοδοξία των μέχρι χθες ακόμη λειτουργούντων «Γκουλάγκς» και «ψυχιατρείων»! Πονεμένη Ορθοδοξία του αίματος και των δακρύων! Ορθοδοξία που δεν είναι μια λέσχη αναμάρτητων, μα η έσχατη ελπίδα και καταφυγή των αμαρτωλών! Χώρος και τρόπος μετανοίας, και δυνατότητα επιστροφής στο πρωτόκτιστο κάλλος και την αρχαία ωραιότητα της εικόνας του Θεού! Ορθοδοξία όπου οι πόρνες κ’ οι τελώνες, οι ληστές κ’ οι κριματισμένοι «προάγουσι» πολλούς «ευσεβείς» στη Βασιλεία του Θεού, μεταποιούμενοι δια μετανοίας υπαρξιακής σε φίλους του Χριστού πιστούς και γνήσιους! Πονεμένη Ορθοδοξία της νήψεως και των αλάλητων στεναγμών της καρδίας! Πονεμένη Ορθοδοξία που βιώνει την αγωνία του Κήπου της Γεθσημανή και την κάμινο του Σταυρού! Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κέντρο Της, το πάνσεπτο Οικουμενικό Πατριαρχείο μας της Κωνσταντινουπόλεως, τήν Μεγάλη Παρασκευή δεν γίνεται Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου! Πονεμένη Ορθοδοξία που, ευρισκόμενη πάνω στον Σταυρό Της. διδάσκει τα τέκνα Της ν’ ανεβαίνουν μαζί με τον Κύριο τον Γολγοθά τους. να σταυρώνουν τα πάθη τους και τον ενυπάρχοντα μέσα τους παλαιό άνθρωπο, προσδοκώντας την αναστάσιμη λύτρωση στη Βασιλεία: και Πονεμένη Ορθοδοξία που βαστάζει αποστολικώς τα «στίγματα» του Κυρίου Ιησού και κατεβαίνει καθημερινά μέχρις Άδου ταμείων, «νεκρός ζωαρχικότατος» κι Αυτή, όπως Εκείνος! Αλλά που όλα ακριβώς αυτά της δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να μετέχει και στο φώς και τη χαρά της Αναστάσεως.
Αύτη την Ορθοδοξία, την πονεμένη, της οποίας όμως η εν Χριστώ «ελπίς, αθανασίας πλήρης», αυτή την Ορθοδοξία μας που είναι η Μία. Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού, γιορτάζουμε και πανηγυρίζουμε την Πρώτη Κυριακή των Νηστειών, γιορτάζοντας και πανηγυρίζοντας την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τη δικαίωση της αποδόσεως τιμής και σεβασμού και προσκυνήσεως στα ιερά Λείψανα των Αγίων, κατά την απλανή και θεοφώτιστη διδασκαλία της Αγίας Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου και τη διδαχή όλων των πνευματέμφορων και τεθεωμένων Αγίων Πατέρων.
Η ορθόδοξη Εικόνα είναι η διά της ζωγραφικής έκφραση της Ορθοδόξου Πίστεως και Ζωής. Η διά σχημάτων και χρωμάτων θεία Γραφή! Μεγαλόφωνη κήρυξη της πνοής και των ενεργειών του Παναγίου Πνεύματος μέσα στη ζωή της Εκκλησίας! Μυσταγωγός, όσων την βλέπουν και την προσκυνούν με πίστη και ευλάβεια, στο μυστήριο της ευσέβειας! Φορέας της θείας Χάριτος, όπως τόσες και τόσες θαυματουργές και μυροβλύζουσες Εικόνες βεβαιώνουν. Τα ιερά, εξ άλλου, Λείψανα των Αγίων, είτε ολόσωμα σώζονται, όπως των Αγίων Σπυρίδωνος, Γερασίμου, Διονυσίου, Ιωάννου του Ρώσου και πολλών άλλων, είτε σε τμήματα ή και θρύμματα ακόμη των οστών, με την αφθαρσία τους, με την ευωδία τους και με τα θαύματα που επιτελούν, αποτελούν την πιο τρανή απόδειξη του γεγονότος ότι ο Θεός είναι μεθεκτός δια των Ακτίστων Του Ενεργειών. Κι ο άνθρωπος κατά τον «υπογραμμόν» του Ιησού Χριστού, καλλιεργώντας τις ευαγγελικές αρετές, τρεφόμενος διά των Αχράντων Μυστηρίων και αγιαζόμενος με τη συμμετοχή του στην όλη ζωή του Σώματος της Εκκλησίας «συν πάσι τοις Αγίοις», κοινωνεί του Θεού, όχι μόνο πνευματικά, άλλα και σωματικά! Γίνεται «θείας φύσεως κοινωνός» ο όλος άνθρωπος· σώμα και ψυχή!
Οι σεπτές Εικόνες, λοιπόν, και τα ιερά Λείψανα των Αγίων, μαζί με το «Σημείον» του Υιού του Θεού, τον Τίμιο δηλ. και Ζωοποιό Σταυρό, όντας στο προσκήνιο κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας, αποτελούν μια μεγαλόφωνη πρόσκληση για κάθε πιστό, να βιώσει «επόμενος τοις Αγίοις Πατράσι», την αγία ευαγγελική ζωή και κατά Θεόν πολιτεία, συνδυάζοντας ορθότητα δόγματος (Ορθοδοξία) με ορθότητα βίου (Ορθοπραξία). ώστε ν’ αξιωθεί ν’ αναχθεί στο «καθ’ ομοίωσιν Θεού» κατά το δυνατόν, όπως η Θεοτόκος και όλοι οι Άγιοι, και να βρεθεί στη χαρά του θείου νυμφώνος, «όπου ήχος καθαρός εορταζόντων και βοώντων απαύστως· Κύριε, δόξα Σοι».
(Μητρ. Προικοννήσου Ιωσήφ, «Οσμή ζωής».Εκδ. Άθως, 2009)