Με σκεπτικισμό και αμφιβολία.

 Το βιωμα της προσωπικής συναντήσεως με τον Χριστό.

Τη γνωριμία του με τους πρώτους μαθητές του μας αφηγείται ο Ιωάννης στο πρώτο κεφαλαίο του Ευαγγελίου του· ειδικότερα η περικοπή που διαβάζεται την Α’ Κυριακή των Νηστειών αναφέρεται στη γνωριμία του Ναθαναήλ με τον Ιησού μέσω του Φιλίππου. Πρόκειται άλλωστε για τη μοναδική σκηνή που γνωρίζουμε από τη ζωή αυτού του μαθητή. Χαρούμενος ο Φίλιππος γιατί ανακάλυψε στο πρόσωπο του Ιησού το Μεσσία, για τον οποίο χρόνια τώρα διάβαζε στην Π. Διαθήκη, σπεύδει να μοιρασθεί τη συγκίνηση του ευρήματός του με το φίλο του. Αυτός όμως με σκεπτικισμό και αμφιβολία αντιμετωπίζει τον ενθουσιασμό του Φιλίππου λέγοντας: «εκ Ναζαρέτ δύ­ναταί τι αγαθόν είναι;» Δηλ. από την άσημη και μικρή Ναζαρέτ είναι δυνατό να κατάγεται ο  Μεσσίας μας;

Στο σκεπτικισμό του Ναθαναήλ αντιπαραθέτει ο Φίλιππος μια απλή πρόσκληση: «Έρχου και ίδε». Η απ’ ευθείας γνωριμία με το πρόσωπο του Ιησού θα σου αφαιρέσει κάθε αμφιβολία γι’ αυτόν. Η επιστράτευση όλων των διανοητικών δυνάμεων του ανθρώπου δεν ωφελεί σε τίποτε, εκμηδενίζεται και αχρηστεύεται μπροστά στη δύναμη του βιώματος. Αυτό που ζει κανείς συναντώντας τον Ιησού αγγίζει το βαθύτερο είναι του, γιατί περνά πέρα από τη σφαίρα του μυαλού και ζεσταίνει τα βάθη της καρδίας του· τον πείθει υπαρξιακά, πάρα τις εγκεφαλικές αντιρρήσεις, που χάνουν με μιας τη δύναμή τους.

Η δυσπιστία και ο ορθολογισμός του Ναθαναήλ δεν προερχόταν από διαφθορά ή κακία· ο Χριστός σε λίγο αναγνώρισε σ’ αυτόν ένα γνήσιο και άδολο Ισραηλίτη, και του το είπε ευθέως· του θύμισε μάλιστα και ένα προηγούμενο επεισόδιο της ζωής του για να του αποδείξει πόσο άδικο είχε να αμφιβάλλει για τη μεσσιανική του και θεία ιδιότητα. Η δυσπιστία του Ναθαναήλ προερχόταν από την απόσταση που δεν είχε γεφυρωθεί ακόμη με την εμπειρία της προσωπικής συνάντησης. Η προσωπική γνωριμία αίρει κάθε επιφυλακτικότητα και αμφιβολία, αχρηστεύει την αξία των επιχειρημάτων και δημιουργεί πειστικότητα μέσα στο βαθύτερο κέντρο της υπάρξεως.

Πολλοί αρνητές του Ιησού παρουσιάσθηκαν στην ιστορία. Δεν μας ενδιαφέρουν όμως αυτή τη στιγμή. Η σκέψη μας στρέφεται σ’ αυτούς που σαν το Ναθαναήλ δεν είναι αρνητές αλλά δύσπιστοι και σκεπτικοί, χωρίς κατά βάθος να είναι κακοί. Πολλοί τέτοιοι, μας είναι γνωστοί από παλαιότερα ή νεώτερα χρόνια, πού είδαν τον Ιησού σαν ένα συμπαθητικό και γοητευτικό διδάσκαλο απλώς, ή σαν ένα δυνατό ήρωα που έκανε θαυμαστά έργα, ή άλλοι πάλι που τον είδαν σαν μάγο που κατάφερε να πλανήσει τους ανθρώπους και να κερδίσει οπαδούς, ή σαν ένα επαναστάτη που ξεσήκωσε το λαό εναντίον των Ρωμαίων. Άλλοι αμφέβαλαν για την αλήθεια των όσων αφηγούνται οι ευαγγελιστές γι’ αυτόν και προσπάθησαν να ξεχωρίσουν το φανταστικό από το πραγματικό στις διηγήσεις τους.

Πολλοί αμφιβάλλουν και δυσπιστούν μέχρι σήμερα όχι από εχθρότητα ή κακότητα, αλλά γατί βλέπουν τελείως εξωτερικά, επιφανειακά, εγκεφαλικά.

Το μήνυμα της σημερινής διηγήσεως είναι μία πρόσκληση: «Έρχου και ίδε». Έλα να δεις το Χριστό από κοντά, μέσα από την Εκκλησία, μέσα από τη ζωή των μυστηρίων, μέσα από το βίωμα της προσωπικής συναντήσεως, μέσα από την εμπειρία της σχέσεως του ανθρώπινου προσώπου προς το θείο Πρόσωπο.

Ο δύσπιστος και επιφυλακτικός Ναθαναήλ μετά την προσωπική συνάντηση του με τον Ιησού πείθεται για τη μεσσιανική του ιδιότητα και στη συνέχεια της διηγήσεως ομολογεί την πίστη του σ’ αυτόν λέγοντας: «Συ είσαι ο υιός του Θεού, συ είσαι ο βασιλεύς του Ισραήλ». Η πίστη ότι ο Χριστός δεν είναι απλώς ένας ελκυστικός δάσκαλος ηθικής αλλά ο Υιός του Θεού που σταυρώνεται από τους ανθρώπους και ανασταίνεται όχι για να τους τιμωρήσει αλλά για να τους σώσει. Η πίστη στη λυτρωτική προσφορά του Χριστού, δεν είναι αποτέλεσμα μιας λογικής διεργασίας μέσα στον άνθρωπο αλλά καρπός του βιώματος. Με το πρίσμα αυτής της προσωπικής εμπειρίας βλέπει κανείς και συνειδητοποιεί αλήθειες βασικές για τη ζωή του, για την καταξίωση της υπάρξεώς του, για την ηθική και πνευματική εξύψωσή του.

«Μείζω τούτων όψει», λέγει προς το Ναθαναήλ ο Χριστός· δηλ. θα δεις ακόμη ανώτερα και μεγαλύτερα πράγματα. Η σωστότερη ερμηνεία της ζωής, η πιο σίγουρη πραγμάτωση των ιδανικών, η ολοκλήρωση της υπάρξεως, θα είναι οι καρποί της πρόσκλησης «Έρχου και ίδε».

(Ιωαν.Δ.Καραβιδόπουλου, Ομότιμου Καθ. Παν/μίου, «Οδός ελπίδας»)