Μαγική συνταγή αναγέννησης κυττάρων

Ερευνητές επέτυχαν να μετατρέψουν ενήλικα δερματικά κύτταρα σε νευρώνες παρακάμπτοντας το στάδιο του βλαστικού κυττάρου.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.  Ερευνητές επέτυχαν για πρώτη φορά να μετατρέψουν ενήλικα δερματικά κύτταρα ποντικού σε νευρώνες, παρακάμπτοντας το ενδιάμεσο στάδιο μετατροπής τους σε πολυδύναμα κύτταρα με τις ιδιότητες των βλαστικών. Το γεγονός ότι αυτό το στάδιο… βγαίνει τώρα από τη μέση αναμένεται να επιταχύνει σημαντικά το πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Το νέο επίτευγμα μπορεί μια μέρα να μεταφραστεί σε λήψη δείγματος δέρματος ενός ασθενή και σε άμεση μετατροπή των δερματικών κυττάρων του σε νευρικά κύτταρα από τα οποία θα δημιουργούνται μοσχεύματα «κομμένα και ραμμένα» στα μέτρα του για την αντιμετώπιση ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον ή η νόσος Αλτσχάιμερ, ακόμη για την επούλωση τραυμάτων του νωτιαίου μυελού.

«Η μελέτη αυτή αποτελεί ένα τεράστιο άλμα μπροστά» ανέφερε ο δρ Ιρβινγκ Βάισμαν, διευθυντής του Ινστιτούτου για τη Βιολογία των Βλαστικών Κυττάρων και την Αναγεννητική Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, όπου έλαβε χώρα η νέα μελέτη. Αν και τα καινούργια ευρήματα αφορούσαν ποντίκια, προηγούμενες επιτυχίες του τομέα των βλαστικών κυττάρων δείχνουν ότι ίσως είναι δυνατόν να «περάσουν» στον άνθρωπο μέσα σε μερικούς μήνες.

Οι επιστήμονες από το  ελπίζουν ότι η συγκεκριμένη απλοποιημένη μέθοδος επαναπρογραμματισμού ενηλίκων δερματικών κυττάρων θα μπορούσε μελλοντικά να εφαρμοστεί για τη δημιουργία και άλλων κυτταρικών τύπων πλην των νευρώνων, χρήσιμων για την αντιμετώπιση πλήθους νόσων, όπως οι ηπατοπάθειες, ο διαβήτης, ακόμη και ο καρκίνος. «Μετατρέψαμε απευθείας έναν τύπο ενηλίκου κυττάρου σε άλλον» ανέφερε ο επικεφαλής των ερευνητών καθηγητής Παθολογίας Μάριους Βέρνινγκ και προσέθεσε: «Δημιουργήσαμε πλήρως λειτουργικούς νευρώνες οι οποίοι μπορούν να φέρουν εις πέρας όλα τα βασικά καθήκοντα των νευρώνων του εγκεφάλου». Ο ίδιος ο ερευνητής ανέφερε ότι έμεινε άναυδος από την επιτυχία της ομάδας του. Και αυτό διότι πιστευόταν ότι είναι απαραίτητο κατά τη μετατροπή ενός τύπου ενηλίκου κυττάρου σε άλλον να παρεμβληθεί ένα πιο πρόδρομο στάδιο, που μοιάζει με το στάδιο των βλαστικών κυττάρων, το οποίο και δίνει την «κατεύθυνση» στα κύτταρα για τη μετατροπή τους (αυτό έδειξε για πρώτη φορά μελέτη του Σίνγια Γιαμανάκα από το Πανεπιστήμιο του Κιότο και της ομάδας του που δημοσιεύτηκε πριν από τέσσερα χρόνια). Και όμως, όπως αποδείχθηκε με τη χρήση των κατάλληλων παραγόντων μεταγραφής (γονίδια που δίνουν εντολές σε άλλα γονίδια σχετικά με το πώς να λειτουργήσουν), η άμεση μετατροπή ενηλίκου κυττάρου σε άλλο ενήλικο κύτταρο είναι δυνατή. Η ερευνητική ομάδα επιχειρεί να επιτύχει τώρα το ίδιο με ανθρώπινα κύτταρα, ωστόσο, σύμφωνα με τον δρα Βέρνιγκ, η διαδικασία φαίνεται να είναι λίγο πιο πολύπλοκη. Ενα από τα μειονεκτήματα των νέων κυττάρων είναι ότι δεν πολλαπλασιάζονται με τους επιθυμητούς ρυθμούς στο εργαστήριο και δεν επιζούν όσο τα πιο πρόδρομα βλαστικά κύτταρα. Ο δρ Βέρνιγκ υποστηρίζει ότι τα δερματικά κύτταρα θα μπορούσαν με τη μέθοδό του να μετατραπούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρων του οργανισμού. «Αν ανακαλύψουμε το σωστό κοκτέιλ παραγόντων μεταγραφής θα μπορούμε να μετατρέψουμε οποιοδήποτε κύτταρο σε οποιοδήποτε άλλο κύτταρο» κατέληξε ο επικεφαλής της μελέτης.

Τα τρία γονίδια των ποντικών

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Με σημερινή δημοσίευσή τους στην έγκριτη επιθεώρηση «Νature» οι ερευνητές αναφέρουν ότι χρησιμοποίησαν μόλις τρία γονίδια για τη μετατροπή των δερματικών κυττάρων που ελήφθησαν από την ουρά νεαρών ποντικών σε νευρώνες. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες εντόπισαν 19 διαφορετικά γονίδια τα οποία είναι ενεργά στους νευρώνες και τα εισήγαγαν στα δερματικά κύτταρα των ποντικών. Η μεταφορά των γονιδίων έγινε με χρήση ενός ιού (lentivirus). Υστερα από έναν μήνα λίγα μόνο δερματικά κύτταρα είχαν μετατραπεί σε νευρώνες. Στη συνέχεια η ομάδα αναζήτησε τρία από τα 19 γονίδια που θα ήταν ικανά να μετατρέψουν από μόνα τους τα δερματικά κύτταρα σε νευρώνες- τα εντόπισε δοκιμάζοντας διαφορετικές ομάδες γονιδίων κάθε φορά. Οταν τα σωστά γονίδια βρέθηκαν και εισήχθησαν στα δερματικά κύτταρα μέσα σε δύο εβδομάδες το 20% των δερματικών κυττάρων μετετράπη σε λειτουργικούς νευρώνες.

Πηγἠ:  ΤΟ ΒΗΜΑ