Η άσκηση προσφέρει στους ηλικιωμένους!
18 Ιανουαρίου 2010
Η πρόοδος της Ιατρικής, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, η τεχνολογία, η γνώση, έχουν συντελέσει στην παράταση της ζωής του ανθρώπου. Τα τελευταία χρόνια η Ιατρική της τρίτης ηλικίας έχει γνωρίσει σημαντική άνθηση. Για να ζήσουμε πολλά χρόνια όντος καλά θα πρέπει να ασκούμεθα τακτικά, να διατρεφόμαστε με φυσικές τροφές να μην έχουμε άγχος να κάνουμε προληπτικούς ελέγχους υγείας γιατί όσο γερνάμε όλο και κάποια προβλήματα θα έχουμε από την καρδιά, τα μάτια, τα αυτιά, τις αρθρώσεις κ.α.
Η κίνηση είναι απαραίτητη στην τρίτη ηλικία. Το περπάτημα, η κολύμβηση, η ορειβασία, το ποδήλατο, οι ήρεμες αεροβικές ασκήσεις ωφελούν τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Η άσκηση προλαβαίνει την αρτηριοσκλήρυνση, τις καρδιοπάθειες, την υπέρταση, τον διαβήτη, την υπερχοληστεριναιμία. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας θα πρέπει να αθλούνται σε ειδικούς χώρους χωρίς επικίνδυνα εμπόδια και τροχοφόρα. Τέτοιοι χώροι είναι τα πάρκα, οι εξοχικοί δρόμοι, τα μονοπάτια. Θα πρέπει να γίνεται η σωστή προθέρμανση με διατάσεις και ήπιες ασκήσεις για 10-15 λεπτά. Θα πρέπει να επιλέγουν την σωστή ενδυμασία ανάλογα με την εποχή (παπούτσια, φόρμα). Θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για το πρόγραμμα και το είδος της άσκησης που επιλέγουν.
Ο χρόνος της άσκησης δεν πρέπει να υπερβαίνει την 1 ώρα. Η καλύτερη ώρα άσκησης είναι η πρωινή γιατί ο οργανισμός είναι ξεκούραστος και η πέψη έχει γίνει ύστερα από το βραδινό φαγητό. Θα πρέπει το στομάχι να είναι κενό τροφής. Καλό θα είναι να ασκούμεθα 3-4 ώρες τουλάχιστον μετά το φαγητό. Η άσκηση βοηθά στην διατήρηση της φυσικής κατάστασης (φόρμα) στην διατήρηση της διανοητικής και συναισθηματικής ευεξίας, στην διατήρηση της σεξουαλικής λειτουργίας του ηλικιωμένου, στην διατήρηση της καλής λειτουργίας των αρθρώσεων (ευλυγισία) και της καλής λειτουργίας των πνευμόνων και της καρδιάς.
Η άσκηση προλαμβάνει την οστεοπόρωση και την παχυσαρκία. Η φράση «use it or lose it» (αν δεν χρησιμοποιήσεις κάτι θα το χάσεις) εφαρμόζεται πλήρως στην συγκεκριμένη περίπτωση. Όλα τα όργανα θα πρέπει να τα χρησιμοποιεί ο ηλικιωμένος για να έχουν λειτουργικότητα. Με την άσκηση επιτυγχάνουμε καλή αιμάτωση όλων των ιστών και οργάνων του σώματός μας (εγκεφάλου, καρδιάς, μυών, γεννητικών οργάνων κ.α.). Ο σωστός σχεδιασμός, η σωστή πληροφόρηση, η προθέρμανση όχι υπερβολές, η συγκέντρωση στην άσκηση, η σωστή χρονική διάρκεια της άσκησης, προλαμβάνουν τα ηλικιωμένα άτομα από το ατύχημα. Κάθε άτομο έχει τα όρια του. Δεν πρέπει να κάνουμε υπερβολές. Μετά την άσκηση η πίεση θα πρέπει να είναι γύρο στο 14-15 η μέγιστη και γύρο στο 8-9 η ελάχιστη. Οι σφίξεις θα πρέπει να είναι γύρω στις 70 με 80 ανά λεπτό (δηλαδή το 60% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας).
Άτομα με προβλήματα όρασης, ακοής, ευστάθειας θα πρέπει να αποφεύγουν τους πολυσύχναστους δρόμους ή την νυκτερινή άσκηση. Η βάδιση σε έναν επίπεδο δρόμο στην εξοχή βοηθά το ηλικιωμένο άτομο να έχει ιδανική άσκηση για χαλάρωση και τόνωση του μυοσκελετικού συστήματος.
Η άσκηση αντενδείκνυται στα ηλικιωμένα άτομα που έχουν υποστεί πρόσφατο έμφραγμα, που έχουν μυοκαρδίτιδα, που έχουν πρόσφατο πνευμονικό οίδημα, που παθαίνουν συχνά στηθαγχικές κρίσεις, που έχουν ανευρύσματα, θρομβοφλεβίτιδα, αρρυθμίες, οξείες φλεγμονές, αορτικές στενώσεις, σπάνια σύνδρομα (Marfan). Σε κοινωνικό επίπεδο η άσκηση βοηθά τα άτομα της τρίτης ηλικίας να ξεφύγουν από την κατάθλιψη της συνταξιοδότησης. Η απόσυρση από την ενεργή δράση λόγω συνταξιοδότησης δημιουργεί στα άτομα πληθώρα ψυχοσωματικών προβλημάτων. Η άσκηση τους βάζει πάλι στην ενεργό δράση. Η άσκηση σε συνδυασμό και με άλλες κοινωνικές, πολιτιστικές, καλλιτεχνικές και φιλανθρωπικές δραστηριότητες δίδει νόημα και ζωντάνια στην βελτίωση των ψυχικών και σωματικών δραστηριοτήτων των ηλικιωμένων.
Οι ηλικιωμένοι κατά την διάρκεια της άσκησης κινδυνεύουν από ατυχήματα λόγω παθήσεως ή λόγω καρδιακής δυσλειτουργίας. Είναι συχνά τα κατάγματα του ισχίου και των χεριών (πηχεοκαρπικής περιοχής). Αποτέλεσμα τραυματισμών είναι οι ρήξεις αγγείων (αιματώματα) λόγω ευθραυστότητας των αγγείων των ηλικιωμένων, οι ρήξεις μυϊκών ινών λόγω τραυματισμών και από υπερβολικό τέντωμα, το διάστρεμμα της ποδοκνημικής αρθρώσεως, η κράμπα λόγω κακής κυκλοφορίας, οι δερματίτιδες (έκζεμα) λόγω τριβής στα εσώρουχα. Οι αρρυθμίες, οι ζαλάδες, η ταχύπνοια (το λαχάνιασμα) συμβαίνουν στα ηλικιωμένα άτομα με καρδιακή δυσλειτουργία.
Άτομα με υπέρταση, βαλβιδοπάθειες, με στεφανιαία νόσο θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην άσκηση τους και να μην κάνουν υπερβολές. Μια έντονη προσπάθεια μπορεί να τους στοιχίσει την ζωή τους στην χειρότερη περίπτωση ή να τους οδηγήσει στο πλησιέστερο νοσοκομείο με έμφραγμα ή πνευμονικό οίδημα. Προσοχή οι έντονες συναισθηματικές φορτίσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην καρδιακή λειτουργία. Το 60% των εμφραγμάτων προκαλούνται από απότομες συναισθηματικές μεταβολές. Έχει αποδειχθεί ότι οι ηλικιωμένοι που ασκούνται συστηματικά δεν έχουν χοληστερίνη δεν έχουν σάκχαρο, δεν έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, δεν έχουν δυσκοιλιότητα δεν έχουν οστεοπόρωση, δεν έχουν νεύρα.
Το κάπνισμα στην τρίτη ηλικία απαγορεύεται όπως και η κατάχρηση αλκοόλ. Ένα ποτηράκι κρασί την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα. Το κρασί κάνει καλό στην καρδιά και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η σωστή διατροφή παίζει σπουδαίο ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας αλλά και της ενέργειας. Τα φρούτα και τα λαχανικά θα πρέπει να καταναλώνονται σε αφθονία, τα μικρά ψάρια (σαρδέλες, σκουμπρί) είναι πλούσια σε Ω-3 λιπαρά που προστατεύουν την καρδιά. Τα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα το γιαούρτι είναι πλούσια σε ασβέστιο για γερό νευρικό και οστικό σύστημα. Το πιτυρούχο ψωμί βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου. Τα μεγάλα και βαριά γεύματα με πλούσια λιπαρή τροφή κουράζουν τα όργανα του πεπτικού και δημιουργούν προβλήματα σε όλα τα όργανα.
Γι’ αυτό συνιστώνται μικρά και πολλά γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας. Η πρόληψη μπορεί να ανιχνεύσει μια πάθηση έγκαιρα, ούτως ώστε η θεραπευτική αντιμετώπιση να είναι αποτελεσματική. Η εξέταση του προστάτη στους άνδρες θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο καθώς και το test pap και η μαστογραφία στις γυναίκειες. Η μέτρηση οστικής μάζας, ο έλεγχος των ματιών, των δοντιών, της καρδιάς θα πρέπει επίσης να γίνονται κάθε χρόνο.
Η υγεία μας στην τρίτη ηλικία εξαρτάται από τον τρόπο ζωής μας αλλά και από τα προληπτικά μέτρα που θα λαμβάνουμε.
