Ομηρική Τροία

Η αρχαία Τροία βρίσκεται στη Β.Δ. Μικρά Ασία, απέναντι από την Τένεδο και πολύ κοντά στην πόλη Τσανάκκαλε. Είναι γνωστή σε εμάς από τον Τρωικό Πόλεμο, το Δούρειο Ιππο και το «Θησαυρό τού Πριάμου». Η επίσκεψη στην Όμηρική Τροία, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή αναδύει τις ρίζες και το μεγαλείο του Ελληνισμού. 

Αφορμή γιά να γνωρίσουμε την Όμηρική Τροία, ήταν η άμεση ανταπόκριση μας στην πρόσκληση των Τούρκων αστρονόμων να συμμετάσχουμε στο Συνέδριο Αστροφυσικής: New Directions for Close Binaries Studies: The Royal Road to the Stars (24-28 Ιουνίου 2002), στο Τσανάκκαλε. το ι συνέδριο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του αείμνηστου αστρονόμου Zdenek Kopal, καθηγητή Αστροφυσικής στο Μάντσεστερ και δασκάλου πολλών Ελλήνων αστρονόμων.

“Αλλωστε, έπ’ ευκαιρία μέσα στο πρόγραμμα μας ήταν τόσο η επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη, όσο και η επίσκεψη στην Όμηρική Τροία πού από μικροί «γνωρίζαμε» μέσω του Τρωικού Πολέμου.

Πράγματι, μετά την άφιξη μας στην Κωνσταντινούπολη και την απαραίτητη ξενάγηση μας στην πόλη, ξεκινήσαμε γιά το  Τσανάκκαλε. Διασχίσαμε οδικά όλη τή Χερσόνησο της Καλλίπολης μέ το πούλμαν του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου της Κωνσταντινούπολης. δεν είναι κοντά. Είναι αρκετά μεγάλη η διαδρομή. Χρειαστήκαμε πάνω από επτά ώρες γιά να φθάσουμε στην ακτή απέναντι από το  Τσανάκκαλε.

Ή Καλλίπολη 

Ή Καλλίπολη (τουρκ. Gelibolou) είναι σήμερα μιά μικρή πόλη στο σημείο όπου τά Δαρδανέλλια αρχίζουν να διευρύνονται και να σχηματίζουν τή Θάλασσα του Μαρμαρά. Η σπουδαιότητα αυτής της πόλης πού έδωσε την ονομασία της και σέ ολόκληρη τή χερσόνησο, συνδέθηκε με τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στο Βυζάντιο. Η καίρια στρατηγική της θέση στά Στενά ήταν αποφασιστική γιά την προστασία της Βασιλεύουσας γι’ αυτό το ι λόγο προστατεύθηκε μέ ειδικά οχυρωματικά έργα από τούς πρώτους χρόνους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και από πολλά άλλα στη συνέχεια. 

Τελικά, η Καλλίπολη -μετά από πολλές περιπέτειες- λόγω της στρατηγικής της θέσης, περιήλθε στους Τούρκους, το  1354 πού την χρησιμοποίησαν ώς βάση γιά την παραπέρα επέκταση τους στη Βαλκανική Χερσόνησο, ενώ αποτελούσε παράλληλα και το  ορμητήριο τους γιά τις ναυτικές επιχειρήσεις τους στη Μεσόγειο. 

Στή νεότερη ιστορία και κατά τή διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επιχειρήθηκε η κατάληψη της από τις δυνάμεις της Άντάντ γιά τόν έλεγχο των Στενών. Η εκστρατεία της Καλλίπολης, άρχισε στις 12 Απριλίου του Ιουλιανού ημερολογίου (15 Απριλίου Γρηγοριανού) του 1915 και διάρκεσε 8,5 μήνες. Αύστραλο-νεοζηλανδικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στο ακρωτήριο της Έλλης, δημιούργησαν προγεφύρωμα, αλλά συνάντησαν τή λυσσαλέα αντίσταση του οργανωμένου από τούς Γερμανούς, τουρκικού στρατού. Ό Γερμανός στρατηγός Όττο Λίμαν φόν Σάντερς (Otto Liman von Sanders), συνεπικουρούμενος από το  νεαρό τότε αντισυνταγματάρχη Μουσταφά Κεμάλ, τόν Τούρκο διοικητή, οργάνωσε μιά απροσπέλαστη άμυνα γιά την απόκρουση τών επιθέσεων. 

Οί συμμαχικές δυνάμεις, όπως και οι Τούρκοι, είχαν φοβερές απώλειες. Χάθηκαν 214.000 ανθρώπινες ζωές, χωρίς οι δυνάμεις της Αντάντ να πετύχουν τίποτα το  ιδιαίτερο, γι’ αυτό το  λόγο αποχώρησαν από τή Χερσόνησο της Καλλίπολης σέ δυό στάδια, το Δεκέμβριο του 1915 και τόν Ιανουάριο του 1916. Όλοι τιμούν τούς νεκρούς τους. Ιδιαίτερα οι Τούρκοι έχουν ανακηρύξει τή Χερσόνησο της Καλλίπολης Εθνικό Πάρκο, με τά αντίστοιχα μνημεία στις πλαγιές τών λόφων να τιμούν τούς νεκρούς Τούρκους πολεμιστές. 

Είσοδος τάφου στο Τσανάκαλλε πού μάλλον άνηκε σέ κάποια ευγενή οικογένεια τήςΔαρδάνου. Στην πόρτα της εισόδου υπάρχει επιγραφή στά ελληνικά (!), πού πιθανότατα αναφέρεται σε εκείνους γιά τούς οποίους είχε κατασκευαστεί ό τάφος.

Η πόλη Τσανάκκαλε

Μετά το πολύωρο ταξίδι μας, μόλις φθάσαμε στην ακτή, έπιβιβαστήκαμε σέ ένα τοπικό φέρρυ-μπώτ και περάσαμε στην απέναντι ακτή στο Τσανάκκαλε. 

Κατά τή διάρκεια του Συνεδρίου και από τη σάλα τών διαλέξεων, αγναντεύαμε τόν Πορθμό τών Δαρδανελλίων πού κατέχει σημαντική θέση στην αρχαία και νεότερη ιστορία μας. Στόν Ελλήσποντο πού πήρε την ονομασία του από την πτώση της Έλλης, όταν ταξίδευε μέ τόν αδελφό της Φρίξο γιά την Κολχίδα, στη ράχη του χρυσόμαλλου Κριού, διαδραματίστηκε και ό μύθος της Ηρώς και του Λέανδρου. στην ευρύτερη περιοχή, η Τροία -ή πόλη κλειδί στά Στενά τών Δαρδανελίων- συνδέεται μέ τόν περίφημο Τρωικό Πόλεμο, ενώ η μυθολογία μας έχει έντονη παρουσία στην περιοχή. 

Ό πορθμός οφείλει την ονομασία του στην πόλη Δάρδανο της Τρωάδος πού κατά την παράδοση είχε ιδρύσει ό γιός του Δία, Δάρδανος. 

Ή Δάρδανος βρισκόταν μεταξύ της Αβύδου και του “Ιλιον και μάλλον ιδρύθηκε από Αιολείς στο λόφο πού σήμερα ονομάζεται Μάλτεπέ, 10 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τσανάκκαλε. Γι’ αυτή την πόλη πίστευαν ότι ήταν αρχαιότερη από το ι Ίλιον, άλλά εξαφανίστηκε νωρίς από την ιστορία, άφού ό Στράβων μαρτυρεί ότι στην εποχή του δεν υπήρχαν ούτε κάν τά ερείπια της. 

Πράγματι, δεν υπάρχουν ερείπια άφού η τοποθεσία της βρίσκεται μάλλον στην περιοχή όπου και γίνονταν οι εργασίες του Συνεδρίου, στο Συνεδριακό και κατασκηνωτικό, τρόπο τινά, χώρο του Πανεπιστημίου του Τσανάκκαλε. Έτσι, παρόλο το  ένδοξο παρελθόν της και το ηχηρό όνομα της δεν υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή της. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ένα τύμβο, καθώς και κάποια άλλα αρχαιολογικά κατάλοιπα πού χρονολογούνται από τόν 8ο π.Χ. έως το  2ο μ.Χ. αιώνα, και φυλάσσονται στο Μουσείο του Τσανάκκαλε. Ό τάφος αυτός πού ανακαλύφθηκε, εντελώς τυχαία, βρίσκεται σέ απόσταση πέντε λεπτών πορεία από το  Συνεδριακό χώρο του Πανεπιστημίου. Είναι μάλλον εγκαταλελειμμένος από τις αντίστοιχες αρχαιολογικές υπηρεσίες η τρόπο τινά πρόχειρα φυλασσόμενος. Ανακαλύφθηκε το 1959 κατά τή διάρκεια της κατασκευής κάποιων εξοχικών κατοικιών γιά την Τσιμεντοβιομηχανία πού κατείχε τή συγκεκριμένη περιοχή. Στη συνέχεια, ανέλαβαν τις συστηματικές ανασκαφές Τούρκοι αρχαιολόγοι μέ επικεφαλής τόν Rusten Duyran και τόν Ergon Ataceri οι όποιοι χαρτογράφησαν τόν τάφο πού μάλλον άνηκε σέ κάποια ευγενή οικογένεια της Δαρδάνου. Η είσοδος του τάφου έχει ύψος 1, 70 μ. και μήκος 5,20 μ., ενώ στην πόρτα της εισόδου φέρει μία επιγραφή στά ελληνικά(Ι) πού μάλλον αναφέρεται σε εκείνους γιά τούς όποιους ο τάφος είχε κατασκευαστεί. Τελικά, καταλήγει σέ μία μικρή αίθουσα 3,22 μ. -1,24 μ. – 2, 64μ., όπου βρέθηκε μία σαρκοφάγος πού κι αυτή έφερε επιγραφή στά ελληνικά. 

Πρός το  τέλος τών ημερών του Συνεδρίου, έφθασε και η στιγμή της προγραμματισμένης επίσκεψης μας στην Τροία στην όποια η απαράμιλλη τέχνη του Όμηρου προσέδωσε τή φήμη πού ξεσήκωσε τή φαντασία όλων όσων γνώρισαν μέσα από τά έπη του την ιστορία της. 

Τά ερείπια της Τροίας βρίσκονται στο λόφο Χισαρλίκ

Ή επίσκεψη στην Τροία

Άπό το Τσανάκκαλε φθάσαμε στην Τροία σέ λιγότερο από 30 λεπτά της ώρας. Δεν μπορώ να πώ ότι εντυπωσιάστηκα από την πρώτη οπτική επαφή. Φαίνεται ότι υποσυνείδητα περίμενα κάτι διαφορετικό. Εντούτοις, από αρχαιολογική άποψη, όπως ανέφερε ό εξαίρετος Τούρκος ξεναγός μας -φοιτητής της αντίστοιχης Σχολής- τά ερείπια της, μολονότι δεν είναι εκτεταμένα, παρουσιάζουν μιά θέση κλειδί πού απεικονίζει τά αντικείμενα πού βρέθηκαν -στά διαδοχικά στρώματα κατοίκησης της- τή βαθμιαία εξέλιξη του πολιτισμού της Μικράς Ασίας. 

Ό Ερρίκος Σλήμαν (1822-1890) γνωστός από τίς ανασκαφές του στην Τροία χαρακτηρίστηκε ώς ό θεμελιωτής της «τρωικής αρχαιολογίας».

Ό “Ομηρος αναφέρει την πόλη Ίλιον, από το βασιλιά Ίλο, γιό του Τρώα και δισέγγονο του Δάρδανου (Ιλιάδα Υ 321 κ.έξ.). 

Ωστόσο, ό ‘Ομηρος αναφέρει παράλληλα και την ονομασία Τροία (Όδ. α 2: Τροίης ιερόν πτολίεθρον) μία ονομασία πού πιθανότατα προέρχεται από το βασιλιά Τρώα. 

Στις φωτογραφίες μας φαίνονται τά διαδοχικά στρώματα της Τροίας πού δεν ήταν μιά πόλη, άλλά πολλές χτισμένες η μία πάνω στην άλλη. η ιδανική θέση της Τροίας την έκανε στόχο επιδρομέων πού πολλές φορές την κατάκτησαν και την κατάστρε-ψαν ολοσχερώς. Άλλά και πάλι ξαναχτιζόταν, άφού η θέση της ήταν καταπληκτική, ένας στρατηγικός λόφος πού έλεγχε απόλυτα τά Στενά. Πράγματι, ανεβαίνοντας στόν ψηλότερο λόφο της πού οι Τούρκοι ονομάζουν Χισαρλίκ (Καστράκι) είδαμε ότι δεσπόζει της περιοχής. Αφενός μέν έλεγχε τά σταυροδρόμια τών οδών πού ένωναν την Ασία μέ την Ευρώπη, στη χερσαία οδό πού οδηγούσε από τις δυτικές παράλιες περιοχές της Μικράς Ασίας στο συντομότερο πέρασμα πρός την ευρωπαϊκή ακτή (Δαρδανέλλια), αφετέρου δέ δέσποζε έπί της θαλάσσιας όδού πού κατέβαινε από τόν Εύξεινο Πόντο μέσω της Προποντίδας και κατέληγε στο Αιγαίο Πέλαγος μέσω του Ελλήσποντου. 

Ή πόλη της Τροίας ήταν κτισμένη στις κλιτύς ενός λόφου πού δέσποζε στην Πεδιάδα του Σκάμανδρου ποταμού, στις δυτικές υπώρειες του όρους Τδη. Δεν πρέπει να μας προκαλούν εντύπωση οι ονομασίες. 

Σύμφωνα μέ την παράδοση η ίδρυση της Τροίας ήταν έργο Κρητών άποικων πού εγκατέλειψαν γιά κάποιον άγνωστο λόγο το νησί τους και εγκαταστάθηκαν στις υπώρειες του όρους πού -όπως στην Κρήτη- το ονόμασαν “Ιδη, μιά ονομασία πού οφείλεται στην “Ιδη, θυγατέρα του βασιλιά Μελισσέα η όποια μαζί μέ την αδελφή της Αδράστεια ανάθρεψαν το μικρό Δία στο Ιδαίον άντρον της Κρήτης. 

Στήν Ίδη (τουρκ. Κάζ νταγί) ό Πάρις έδωσε το μήλο στην Αφροδίτη. Επίσης θρυλείται ότι από την ψηλότερη κορυφή της (1800 μ.) οι Όλύμπιοι Θεοί παρακολουθούσαν την εξέλιξη του Τρωικού Πολέμου. 

Αρχηγός τών Κρητών ήταν ό Τεύκρος, γιός του ποτάμιου θεού Σκάμανδρου πού ήταν γιός του Ωκεανού και της Τηθύος. Ό Σκάμανδρος συνόδευσε το γιό του στόν αποικισμό, άλλά σέ κάποια σύγκρουση τους μέ γειτονικούς λαούς έπεσε στόν ποταμό Ξάνθο και πνίγηκε. από τότε ο ποταμός αυτός μετονομάστηκε σέ Σκάμανδρο. 

Ή μυθολογία μάς αναφέρει ότι ο Τεύκρος, ως βασιλιάς, υποδέχθηκε το Δάρδανο, όταν αυτός έφθασε στη χώρα του, και μάλιστα του έδωσε, ώς σύζυγο, τή θυγατέρα του Βάτεια η Αρίσβη. Από τή Βάτεια ό Δάρδανος απόκτησε τέσσερα παιδιά: τόν Ίλο, το Ζάκυνθο, την Ίδαία και τόν Εριχθόνιο. Διάδοχος του Έριχθόνιου θεωρείται ο γιός του Υρώς από τόν όποιο πήρε την ονομασία της η πόλη, καθώς και ό λαός της. από την Καλλιρρόη, θυγατέρα του Σκάμανδρου, ό Ύρώς απέκτησε το Γανυμήδη, τόν Ασσάρακο και τόν “Ιλο. από τόν τελευταίο πού έγινε ό επόμενος βασιλιάς της Τροίας, η περιοχή αυτή ονομάστηκε και “Ιλιον. 

Άπό τόν ψηλότερο, λοιπόν, λόφο όπου ήταν χτισμένη η Τροία, άγναντεύσαμε πρός το Αιγαίο Πέλαγος, στην εύφορη πεδιάδα πού απλώνεται γύρω της την όποια διασχίζουν ακόμη και σήμερα ό ποταμός Σκάμανδρος (τουρκ. Κιουτσούκ Μεντερές) και ό παραπόταμος του Σιμόεις (Ντυμρέκ Τσάι). και πράγματι είδαμε ότι η κατάκτηση της οχυρής πόλης μέ την ακρόπολη της θά ήταν πολύ δύσκολη και πραγματικά θά διάρκεσε τά 10 χρόνια πού αναφέρει ό Όμηρος. η πεδιάδα αυτή η όποια σχηματίζεται μεταξύ της Τροίας και τών ακτών στο Αιγαίο πού απέχουν περίπου 6,5 Km, πρέπει να υπήρξε το θέατρο τών μαχών τίς όποιες περιγράφει ό Όμηρος στην Ίλιάδα. Οι εκβολές τού Σκάμανδρου στόν Ελλήσποντο είναι ό χώρος όπου έστησαν οι Αχαιοί το στρατόπεδο τους και όπου προσάραξαν τά πλοία τους. 

Στό λόφο Χισαρλίκ υπήρχαν ανέκαθεν τά ερείπια πόλης πού αρχικά από τόν Charles Maclaren, το ι 1822, και αργότερα από το ι Heinrich Schliemann, από το ι 1870 έως το ι 1890, ταυτίστηκε μέ την Τροία. Ό Ερρίκος Σλήμαν αρίθμησε τά κύρια στρώματα μέ τούς λατινικούς αριθμούς από το ι I έως το ι IX. Αρχίζοντας από την Τροία I (3000-2500 π.Χ.) έως την Τροία IX τών ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων την όποια προσδιορίζει και η επίσκεψη στην πόλη τοΰ Μεγάλου Αλεξάνδρου (334 π.Χ.). από την περίοδο αυτή είδαμε τά ερείπια του Βουλευτηρίου και του ρωμαϊκού Ωδείου. 

Μετά τόν Σλήμαν η επιστημονική αποστολή του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι θεώρησε ότι η ομηρική Τροία πρέπει να ήταν η Τροία VΙΙa. Αντιθέτως ό Σλήμαν πίστευε ότι η Τροία του Πριάμου ήταν η Τροία II. Η ομηρική Τροία πού εξυμνήθηκε από την ποιητική ιδιοφυία του Όμηρου ήταν μιά πόλη μεγαλοπρεπής. Μολονότι η Τροία VΙΙa δεν παρουσιάζει τά ίχνη σπουδαίας πόλης, εντούτοις σ’ αυτή ακριβώς τή θέση της Τροίας Vila υπάρχουν φανερά σημάδια λεηλασίας και πυρπόλησης. 

Ό Τρωικός Πόλεμος 

Ή ποίηση του Όμηρου περιέβαλε το ι αναμφισβήτητο ιστορικό γεγονός μέ την άχλύ τού μύθου. Ό Θουκυδίδης θεωρούσε ότι ό Τρωικός Πόλεμος αποτελούσε ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός και το πρώτο πού οι Έλληνες κατόρθωσαν συνενωμένοι: «Πρό γάρ τών Τρωικών ου δεν φαίνεται πρότερον κοινή έργασαμένη η Ελλάς» πού μεταγράφεται ώς έξης: «Πριν τόν Τρωικό Πόλεμο, δηλαδή, φαίνεται ότι οι “Ελληνες δεν είχαν κατορθώσει τίποτα σέ συνεργασία» (Τστοριών Α’ 3). 

Μολονότι ό Θουκυδίδης θεωρεί τόν Τρωικό Πόλεμο ώς την πρώτη μεγάλη σύγκρουση λαών στην όποια άποδύθηκε σύσσωμη η Ελλάδα, εντούτοις οι σχετικές ερωτήσεις μας έφεραν σέ δύσκολη θέση τόν αξιόλογο Τούρκο ξεναγό μας. Τί γλώσσα μιλούσαν οι Τρώες πού τά ονόματα τους Έκτωρ, Ανδρομάχη, Κασσάνδρα, Πάρις κ.ά. συναντούνται ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα; η απάντηση του ήταν, πιθανότατα, ελληνικά! Άλλωστε, αυτό πιστοποιούσαν και τά σχετικά νεότερα -είναι γεγονός-εύρήματα στόν ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Τροίας, όπου οι επιγραφές στά υπολείμματα κιόνων ήταν είτε ελληνικές είτε μεταγενέστερες λατινικές. η δεύτερη ερώτηση μας, λοιπόν, ήταν άν βρέθηκε κάποια επιγραφή σέ άλλη γλώσσα. και πάλι η απάντηση ήταν αρνητική. Άρα το αβίαστο συμπέρασμα μας ήταν ότι ό Τρωικός Πόλεμος ήταν ουσιαστικά ένας εμφύλιος ελληνικός πόλεμος! Άλλωστε η πλειοψηφία τών ερευνητών διεθνώς θεωρεί ότι οι Τρώες ήταν φύλο συγγενές πρός τούς “Ελληνες. 

Αυτό δεν μπορούν ακόμη να μας το συγχωρήσουν οι «γείτονες» Τούρκοι. “Ετσι, θέλοντας να δείξουν την «αγάπη» τους πρός το αρχαίο ελληνικό δράμα, μας προσκάλεσαν στην αίθουσα τελετών του Δημαρχείου του Τσανάκκαλε να παρακολουθήσουμε μιά παράσταση του. Αυτό ήταν το δράμα «Τροάδες» του Ευριπίδη (415 π.Χ.), στη βραχύτερη βέβαια εκδοχή του Les Troades του Σαρτρ (1965). Το έργο αυτό μπορεί να είναι ένα από τά δραματικότερα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, άλλά στη συγκεκριμένη παράσταση μάλλον «υποδείκνυε» τόν «πολεμοχαρή» χαρακτήρα τών Ελλήνων. 

Ό τραγικός ποιητής Ευριπίδης, μέ φόντο την καμένη πόλη της Τροίας, βάζει την Εκάβη, τή χαροκαμένη βασίλισσα σύζυγο του Πριάμου, νά εκφράζει την οδύνη της γιά τόν ολοκληρωτικό χαμό της οικογένειας της και της χώρας της, ένώ μέ τή συνδρομή της μάντισσας κόρης της, της Κασσάνδρας, προλέγουν τίς συμφορές πού θά ακολουθήσουν, καθώς η Τροία φλέγεται. Στην οδύνη τους αυτή τούς συμπαραστέκεται ό χορός πού αποτελείται από αιχμάλωτες Τρωαδίτισσες. Βεβαίως, μέ το έργο αυτό ό Ευριπίδης θέλησε να δείξει το πρόσκαιρο τών στρατιωτικών επιτυχιών, αφού οι σημερινοί νικητές πιθανότατα θά είναι οι αυριανοί νικημένοι. Άλλά, έπί της ουσίας, μας φάνηκε ότι η όλη παράσταση «εξυπηρετούσε» μάλλον προπαγανδιστικούς σκοπούς, & ένα διεθνές ακροατήριο, όπως οι αστρονόμοι άπ’ όλο τόν κόσμο. 

Ό Δούρειος ίππος και ό «Θησαυρός του Πριάμου» 

Μετά την παρένθεση μας, ολοκληρώνοντας μπορούμε να πούμε ότι, σύμφωνα μέ τά έπη του Όμηρου, ό Τρωικός Πόλεμος έδειχνε να μήν έχει τέλος. Γι’ αυτό το λόγο ό Όδυσσέας, ό πολυμήχανος βασιλιάς της Ιθάκης, έπεισε τούς Αχαιούς να κατασκευάσουν ένα τεράστιο ξύλινο άλογο, το Δούρειο ίππο μέ τόν όποιο θά επιχειρούσαν μέ δόλο την άλωση της Τροίας, πράγμα πού τελικά έγινε. 

Σέ ανάμνηση του γεγονότος και γιά τουριστικούς λόγους, οι Τούρκοι κατασκεύασαν τόν τεράστιο Δούρειο ίππο, τοποθετημένο ακριβώς στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου να υποδέχεται τούς επισκέπτες. Καί, όπως καταλαβαίνετε, παρά το «κιτς» της υπόθεσης, βγήκαν και οι σχετικές φωτογραφίες. Δίπλα από το Δούρειο ίππο, σέ μικρό στεγασμένο χώρο υπάρχουν σέ τεράστιες πλαστικοποιημένες φωτογραφίες τά στάδια της ανασκαφής και σέ μία από τίς φωτογραφίες αυτές παρουσιάζεται η ελληνίδα σύζυγος του Σλήμαν, η Σοφία, να φορά τά κοσμήματα πού βρήκε ό σύζυγος της στην Τροία. 

Ό Σλήμαν ονόμασε τά πολύτιμα ευρήματα τών ανασκαφών «Θησαυρό του Πριάμου». Ό θησαυρός αυτός πού άποτελούνταν από 12.000 ευρήματα ανυπολόγιστης αρχαιολογικής άξιας, μεταφέρθηκε μυστικά στο Βερολίνο. Μετά την ήττα τών Ναζί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ό «Θησαυρός του Πριάμου» μεταφέρθηκε από τούς Ρώσους στη χώρα τους. Σήμερα βρίσκεται στην κατοχή του Μουσείου Πούσκιν και το  μεγαλύτερο μέρος του φυλάσσεται στην Μονή Ζαγκόρσκ. Βιβλιογραφία: 

1. Όμηρου Ίλιάδα, Homer, The Iliad, The Loeb Classical Library, with an English Translation by Murray, PhD. London. William Heinemann Ltd. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLIV (First printed 1924, reprinted 1928, 1934, 1937, 1939, 1942,1946,1954). 

2. Όμηρου Όδύσσεια, Homer, The Odyssey, The Loeb Classical Library, with an English Translation by Murray, PhD., Revised by Dimock, London. William Heinemann Ltd. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press (First publ. 1919, second Edit. 1995). 

3. Hooker, 1980, The Encyclopedia of Ancient Civilizations. 

Πηγή: Περιοδικό Πεμπτουσία, τεύχος 10.