Χριστούγεννα, η μητρόπολη των εορτών

Η Εκκλησία εορτάζει τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Η εορτή των Χριστουγέννων, όπως την ονομάζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, είναι η μητρόπολη των εορτών της Εκκλησίας. Σ’ όλη τη γη, όπου υπάρχουν χριστιανοί οποιασδήποτε ομολογίας και δόγματος, ακούεται πάλι σήμερα ο ύμνος της ουράνιας στρατιάς των Αγγέλων, όπως και τότε τη νύχτα της θείας γέννησης στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκίας». Η γέννηση του Σωτήρα Χριστού είναι η δόξα του Θεού στον ουρανό και η ειρήνη των ανθρώπων στη γη. Όταν ήλθε «το πλήρωμα του χρόνου», καθώς γράφει ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλατάς επιστολή, «εξαπέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού».

Η φανέρωση της επαγγελίας του Θεού, η εκπλήρωση του κηρύγματος των Προφητών, η αποκάλυψη του μυστηρίου «του χρόνοις αιωνίοις σεσιγημένου», αυτή είναι η δόξα του ουρανού και η χαρά των Αγγέλων. Ο Θεός δοξάστηκε και έδειξε τη δύναμη του, όχι αφήνοντας τον άνθρωπο να χαθεί μέσα στο παράπτωμα του, αλλά κατεβαίνοντας από τον ουρανό για να τον σώσει, και μαζί με τον άνθρωπο για να σώσει όλο τον κόσμο, που συμπαρασύρθηκε στην πτώση των Πρωτοπλάστων. Η ενανθρώπηση του θείου Λόγου, η γέννηση του Λυτρωτή είναι η ένδοξη νίκη του Θεού, που δεν άφησε το κακό να γίνει αθάνατο. Αθάνατος είναι μόνο ο Θεός και όσοι που εκείνος τους χαρίζει την αθανασία.

Αλλά πού είναι η πολυπόθητη ειρήνη της γης, που τον ερχομό της ύμνησαν οι Άγγελοι τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός; Είκοσι αιώνες από τότε, κι αντί για ειρήνη πόλεμοι ρημάζουν τον κόσμο και ξεθεμελιώνουν τη γη. Τί θέλει τάχα να πει ο ύμνος των Αγγέλων, όταν η ειρήνη παραμένει πόθος ανεκπλήρωτος και οι άνθρωποι ξεψυχούν και πεθαίνουν «από φόβου και προσδοκίας των επερχομένων τη οικουμένη»; Κάτι άλλο λοιπόν θα εννοεί ο ύμνος των Αγγέλων, γιατί δεν μπορεί, ο Θεός είναι αψευδής στις επαγγελίες του· ό,τι εβουλήθη «προ χρόνων αιωνίων», το φανέρωσε όταν ήλθε ο καιρός του. Ο Θεός προγνωρίζει τα πάντα «προ καταβολής κόσμου», και τα φανερώνει στους έσχατους καιρούς, ώστε η πίστη κι η ελπίδα μας να είναι πάντα σ’ αυτόν.

Αλλά ο ύμνος των Αγγέλων για την ειρήνη δεν είναι επαγγελία, που θα εκπληρωθεί σε κάποιο μακρινό μέλλον· είναι μια πραγματικότητα έτοιμη από το Θεό, αλλά που θα εξαρτηθεί από τη θέληση των ανθρώπων. Η ειρήνη, που κηρύχθηκε στη θεία γέννηση είναι μια βέβαιη πραγματικότητα στους ανθρώπους της ευδοκίας, στους ανθρώπους δηλαδή της καλής θέλησης, που δεν αντιστέκονται στη φανέρωση του Θεού, αλλά περιμένουν και υποδέχονται «τον ερχόμενον». Η ειρήνη και η σωτηρία, για την οποία ο Θεός έγινε άνθρωπος, δεν είναι μαγική πράξη. Πρέπει να ανοίξουμε τον εαυτό μας και να απλώσουμε τα χέρια μας για να την πάρομε και να την κάνομε δική μας. «Ο Λόγος σαρξ εγένετο» και γεννήθηκε «παιδίον νέον», για να ξαναγεννηθούμε εμείς και να γίνομε παιδιά του Θεού, μα δεν γίνονται και δεν έγιναν παρά μόνο «όσοι έλαβον αυτόν».

Η ειρήνη λοιπόν, που το μήνυμα της φέρνουν οι Άγγελοι κάθε χρόνο, όταν η Εκκλησία εορτάζει τη θεία γέννηση, δεν είναι ακόμα γεγονός επάνω στη γη, επειδή ακόμα δεν είναι πραγματικότητα μέσα στους ανθρώπους. Δεν θέλησαν ακόμα οι άνθρωποι να ειρηνέψουν με το Θεό· να ανοίξουν πύλες στον Βασιλέα της ειρήνης, που είναι ο Ιησούς Χριστός· να δεχθούν την ειρήνη του Θεού μέσα τους, που είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος. Εκείνοι που ενδιαφέρονται στ’ αλήθεια για την ειρήνη του κόσμου, φροντίζουν να έχουν μέσα τους την ειρήνη του Θεού. Φροντίζουν να φτιάξουν πρώτα τον εαυτό τους κι ύστερα ξεκινάνε για να φτιάξουν τον κόσμο. Αυτό είναι βασικό σημείο, όπου διαφέρει το Ευαγγέλιο και η διδασκαλία της Εκκλησίας από τα κηρύγματα όλων των συγχρόνων μας ιδεολογικών κοινωνικοπολιτικών συστημάτων.

Ο κόσμος δεν θα φτιάξει, αν δεν φτιάξουν πρώτα ένας – ένας οι άνθρωποι. Κάθε άλλη προσπάθεια που ξεκινάει ανάποδα, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, καταντάει αγώνας μάταιος, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη φτιάχνει και να μην ειρηνεύει ο κόσμος, αλλά και να επιβάλλεται παντού με την ανελεύθερη βία η υποδούλωση των ανθρώπων. Έτσι συμβαίνει, τόσο περισσότερο να φωνάζουν οι άνθρωποι και να δημαγωγούν για την ειρήνη, όσο λιγότερο στ’ αλήθεια πιστεύουν στην ειρήνη και την αγαπούν. Αλλά ο Θεός γι’ αυτό έγινε άνθρωπος, για να βάλει τον άνθρωπο στο δρόμο της σωτηρίας, που είναι δρόμος ελεύθερης εκλογής, προσωπικής ευθύνης και βαθειάς μέσα μας ειρήνης. Ένας – ένας, ελεύθερα και με τη θέλησή μας, ας δεχθούμε στη ζωή μας τον Σωτήρα Χριστό, κι ας ξεκινήσουμε, ειρηνευόμενοι και χωρίς πάθη μεταξύ μας, να φέρουμε στον κόσμο την ειρήνη. Αμήν.

 ( +Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου, Εικόνες Έμψυχοι, σ. 310).