Σάρκωση και Ενανθρώπιση (4)

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

 ΚΖ. Αλλά μας κατηγορούν οι ειδωλολάτρες και οι Ιουδαίοι και ισχυρίζονται, ότι ήταν αδύνατο να γεννηθεί ο Χριστός από παρθένο. Τους ειδωλολάτρες πρώτα-πρώτα μπορούμε να τους αποστομώσουμε, χρησιμοποιώντας τους δικούς τους μύθους.  Εσείς λοιπόν που λέτε ότι είναι δυνατόν λίθοι που ρίχνονται, να μεταβληθούν σε ανθρώπους, πως ισχυρίζεστε ότι είναι αδύνατο να γεννήσει παρθένος; Εσείς που διηγείστε ότι γεννήθηκε κόρη από τον εγκέφαλο του πατέρα της, πώς λέτε ότι είναι αδύνατο να γεννηθεί υιός από κοιλιά παρθενική; Ενώ ισχυρίζεστε λανθασμένα ότι ο Διόνυσος κυοφορήθηκε από τον μηρό του Δία σας, γιατί δεν δέχεσθε την δική μας αλήθεια; Γνωρίζω ότι μιλώ λίγο άπρεπα γι’ αυτό το ακροατήριο, αλλά ανέφερα αυτά από τη μυθολογία των Ελλήνων, ώστε συ, ακροατή μου, να τους καταντροπιάσεις, όταν έρθει η ώρα, με επιχειρήματα από τους ίδιους τους μύθους τους.

ΚΗ. Στους Ιουδαίους έπειτα απάντησε, ρωτώντας τους: ποιό είναι δύσκολο, να γεννήσει γυναίκα ηλικιωμένη και στείρα, στην οποία δεν υπήρχαν πλέον οι προϋποθέσεις της γονιμότητας ή νεαρή σφριγηλή παρθένος; Στείρα ήταν η Σάρρα (Γέν. 11, 30) και ενώ δεν υπήρχαν πια σ’ αυτήν οι προϋποθέσεις της γονιμότητας (Πρβλ. Γέν. 18, 11), γέννησε κατά παράδοξο τρόπο. Και το να γεννήσει λοιπόν στείρα και το να γεννήσει νεαρή παρθένος είναι έξω από τη φύση. Ή λοιπόν περιφρόνησε και τα δύο ή παραδέξου και τα δύο. Γιατί ο Ίδιος Θεός είναι που έκανε δυνατό και εκείνο και τούτο το γεγονός. Μην τολμήσεις λοιπόν να πεις ότι για το ένα έχει δύναμη ο Θεός, ενώ για το άλλο δεν έχει. Και πάλι. Πώς είναι φυσικό να μεταβληθεί για λίγη ώρα χέρι άνθρωπου σε άλλο είδος και έπειτα να ξανάρθει στην αρχική του μορφή; Πώς λοιπόν το χέρι του Μωυσή έγινε λευκό και μαλακό σαν το χιόνι και πάλι αποκαταστάθηκε; (Πρβλ. Εξ. 4, 6-7). Λες όμως πως ο Θεός το θέλησε και το έκανε. Σ’ εκείνη την περίπτωση μπόρεσε ο Θεός να το κάνει, αφού το θέλησε και εδώ δεν μπορεί; Κι έπειτα εκείνο ήταν θαύμα μόνο για τους Αιγυπτίους, ενώ αυτό ήταν θαύμα που προσφέρθηκε σ’ όλη την οικουμένη. Ποιό είναι δυσκολότερο να γίνει, Ιουδαίοι; Να γεννήσει παρθένος ή να μεταμορφωθεί ένα ραβδί σε ζώο; Παραδέχεσθε ότι στην εποχή του Μωυσή ένα ραβδί ολόισο πήρε μορφή φιδιού (Πρβλ. Εξ. 4,3) και φόβιζε αυτόν που το πέταξε στη γη. Κι εκείνος, που πριν από τη μεταβολή το κρατούσε σαν ραβδί, τώρα έτρεχε μακριά του σαν να’ ταν δράκοντας. Γιατί πραγματικά για δράκοντα επρόκειτο. Κι έφυγε, όχι από φόβο μπροστά σ’ αυτό που κρατούσε, αλλά από φόβο μπροστά στο Θεό που το είχε μεταβάλει σε φίδι. Το ραβδί είχε δόντια και μάτια δράκοντα. Αφού λοιπόν από ένα ραβδί μπορούν να γίνουν μάτια που βλέπουν, δεν μπορεί, αν το θελήσει ο Θεός, να γεννηθεί παιδί από παρθενική κοιλιά; Και δεν ανέφερα ακόμα και το ότι το ραβδί του  Ααρών έκανε μέσα σε μια νύχτα, αυτό το οποίο κάνουν τα υπόλοιπα δέντρα σε μακρό χρονικό διάστημα. Γιατί όλοι γνωρίζουμε πως το ραβδί, το οποίο ξεφλουδίστηκε, δεν θα πετάξει ποτέ βλαστάρια, ούτε κι αν ακόμα φυτευτεί ανάμεσα σε ποτάμια.  Επειδή όμως ο Θεός δεν ακολουθεί τα φυσικά φαινόμενα που συμβαίνουν στα φυτά, αλλά είναι ο Δημιουργός των φυσικών καταστάσεων, το άκαρπο και ξερό και ξεφλουδισμένο ραβδί, άνθισε και βλάστησε κι έβγαλε καρπούς. Εκείνος λοιπόν που χάρισε, κατά παράδοξο τρόπο, καρπό στο ξερό ραβδί, για χάρη του Αρχιερέα Ααρών, που προτύπωνε και συμβόλιζε το Μόνο και Μέγα Αρχιερέα Ιησού Χριστό, δεν θα χάριζε στην Παρθένο, τη δυνατότητα να γίνει ανύμφευτη Μητέρα αυτού του αληθινού Αρχιερέα;

ΚΘ. Καλά είναι όλα αυτά τα παραδείγματα και εξηγούν τις θέσεις μας.  Αλλά ακόμη έχουν αντιρρήσεις οι Ιουδαίοι και δεν πείθονται με τα επιχειρήματα που αναφέρονται στο ραβδί, εάν δεν πληροφορηθούν πειστικά με άλλες παρόμοιες, παράδοξες και αντίθετες με τη φύση γεννήσεις. Ρώτησε τους λοιπόν ως εξής: Η Εύα, η πρώτη γυναίκα, από ποιόν γεννήθηκε; Ποιά μάνα τη συνέλαβε, αφού πριν απ’ αυτή δεν υπήρξε άλλη γυναίκα; Η Αγία Γραφή λέει ότι δημιουργήθηκε από την πλευρά του Αδάμ (Γέν. 2,22).  Αφού λοιπόν η Εύα γεννήθηκε, χωρίς μητέρα από την πλευρά του άνδρα, δεν μπορεί να γεννηθεί παιδί, χωρίς τη συνεργεία άνδρα, από παρθενική μήτρα;

Χρωστούσε λοιπόν το θηλυκό γένος χάρη στους άνδρες, γιατί η Εύα γεννήθηκε από τον  Αδάμ, χωρίς να συλληφθεί από μητέρα, αλλά γεννήθηκε μόνο από άνδρα.  Απέδωσε λοιπόν η Μαρία το χρέος της χάρης, αφού με τη δύναμη του Θεού γέννησε, όχι με τη συνέργεια ανδρός, αλλά από μόνη της, κατά τρόπο άγιο και υπερφυσικό, με την ενέργεια μόνο του Αγίου Πνεύματος.

Λ. Ας αναφέρουμε και κάτι που είναι ακόμα θαυμαστότερο από το προηγούμενο. Γιατί – αν και με τρόπο παράδοξο – όμως είναι δυνατό, να γεννηθούν σώματα, από τα ανθρώπινα σώματα. Το να γίνει όμως το χώμα της γης άνθρωπος, αυτό είναι ακόμα πιο αξιοθαύμαστο. Το να σχηματίζει ο ανακατεμένος πηλός τους χιτώνες των ματιών και να δέχεται τη φωτεινή ακτίνα είναι θαυμαστότερο. Το να δημιουργείται από ένα και το αυτό χώμα και η σκληρότητα των κοκκάλων και η απαλότητα των πνευμόνων και οι διάφορες άλλες μορφές και δομές των μελών-οργάνων του σώματος, αυτό είναι θαυμαστό. Το να πάρει ο πηλός ζωή και αυτοδύναμα να περιδιαβαίνει όλη την οικουμένη και να οικοδομεί είναι και αυτό θαυμαστό. Το να διδάσκει και να μιλάει (Ιώβ 38, 14) ο πηλός, να χτίζει και να βασιλεύει, είναι θαυμαστό. Λοιπόν, αμαθέστατοι  Ιουδαίοι, από πού γεννήθηκε ο  Αδάμ; Δεν πήρε ο Θεός χώμα από τη γη  και έπλασε αυτό το υπέροχο πλάσμα; Έπειτα, ο πηλός μετατρέπεται σε μάτι και η παρθένος δεν μπορεί να γεννήσει; Αυτό που φαίνεται στους ανθρώπους, σαν το περισσότερο αδύνατο, πραγματοποιείται και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί κάτι που φαίνεται πιό προσιτό στην ανθρώπινη φύση;

ΛΑ. Αυτά ας θυμόμαστε, αδελφοί μου. Αυτά ας χρησιμοποιούμε για να αμυνόμαστε. Ας μην ανεχόμαστε τους αιρετικούς, που διδάσκουν μόνο τη θεϊκή παρουσία του Λόγου του Θεοί στον άνθρωπο Χριστό και αρνούνται την ασύγχυτη ένωση της θεϊκής και ανθρώπινης φύσης στο Θεανδρικό Πρόσωπο του Χριστού. Ας περιφρονήσουμε και όσους υποστηρίζουν ότι από άνδρα και γυναίκα γεννήθηκε ο Σωτήρας, αυτούς που τόλμησαν να πουν ότι ήταν γιός του  Ιωσήφ και της Μαρίας, επειδή είναι γραμμένο «παρέλαβε τη γυναίκα του» (Ματθ. 1, 24). Ας θυμηθούμε όμως και τον Ιακώβ που λέει στο Λαβαν, πριν παντρευτεί τη Ραχήλ: «Δος μου τη γυναίκα μου» (Γέν. 29, 21). Γιατί όπως ακριβώς εκείνη, πριν παντρευτεί και μόνο με την υπόσχεση του γάμου, ονομαζόταν γυναίκα του Ιακώβ, έτσι και η Μαρία, όταν αρραβωνιάστηκε, ονομαζόταν γυναίκα του  Ιωσήφ. Και πρόσεχε με πόση ακρίβεια μιλάει το Ευαγγέλιο: «Κατά τον έκτο μήνα στάλθηκε από το Θεό, στην πόλη της Γαλιλαίας που ονομαζόταν Ναζαρέτ, ο άγγελος Γαβριήλ προς παρθένο που είχε μνηστευθεί άνδρα, ο οποίος ονομαζόταν  Ιωσήφ» κ.τ.λ. (Λουκ. 1, 26-27). Και πάλι, όταν γινόταν η απογραφή και ανέβηκε ο Ιωσήφ να απογραφεί τί λέει η  Αγία Γραφή; «Ανέβηκε ο Ιωσήφ από τη Γαλιλαία για να απογραφεί μαζί με τη Μαρία, τη γυναίκα που είχε μνηστευθεί, η οποία ήταν έγκυος» (Πρβλ. Λουκ. 2, 4-5). Ήταν έγκυος λοιπόν. Αλλά δεν είπε «με τη γυναίκα του», αλλά «με τη γυναίκα που είχε μνηστευθεί». Γιατί «έστειλε ο Θεός τον Υιό Του», λέει ο Απόστολος Παύλος, ο οποίος γεννήθηκε -δεν λέει από άνδρα και γυναίκα, αλλά μόνο από γυναίκα  Αυτό σημαίνει, από παρθένο. Το ότι και η παρθένος ονομάζεται γυναίκα, το αποδείξαμε προηγουμένως. Από παρθένο λοιπόν γεννήθηκε Αυτός που δημιουργεί τις ανθρώπινες ψυχές παρθένες, κατά την πλάση και κατά την ανάπλαση.

ΛΒ’. Απορείς μ’ αυτό το γεγονός; Απορούσε μ’ αυτό και η ίδια Εκείνη που τον γέννησε. Διότι λέει προς τον Γαβριήλ: «Πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό, αφού δεν γνωρίζω άνδρα;» (Λουκ. 1, 34). Κι εκείνος απαντάει: «Πνεύμα Άγιο θα έρθει σε σένα και η δύναμη του Υψίστου θα σε επισκιάσει. Γι αυτό και το Άγιο Βρέφος που θα γεννηθεί θα ονομαστεί Υιός του Θεού» (Λουκ. 1, 35). Άχραντη και αμόλυντη είναι η γέννηση. Γιατί όπου πνέει το Άγιο Πνεύμα, εξαφανίζεται κάθε μολυσμός. Αμόλυντη είναι η κατά σάρκα γέννηση του Μονογενούς Υιού του Θεού από την Παρθένο. Κι αν οι αιρετικοί προβάλλουν αντιρρήσεις προς την αλήθεια, θα τους ελέγξει το Άγιο Πνεύμα. Θα αγανακτήσει η Δύναμη του Υψίστου που επισκίασε την Παρθένο. Θα έρθουν αντιμέτωποι κατά την ήμερα της Κρίσεως με τον αρχάγγελο Γαβριήλ. Θα τους ντροπιάσει ο τόπος της φάτνης που δέχτηκε τον Δεσπότη. Θα καταθέσουν ως μάρτυρες οι ποιμένες που ευαγγελίστηκαν τότε και η στρατιά των αγγέλων που έψαλαν και ύμνησαν και είπαν: «Δόξα στο Θεό που βρίσκεται στους ουρανούς και ειρήνη σ’ όλη τη γη· και στους ανθρώπους η χάρη και η ευλογία του Θεού» (Λουκ. 2, 14). Θα μαρτυρήσουν και ο Ναός στον οποίο οδήγησαν το Βρέφος, όταν έγινε σαράντα ήμερων και τα ζεύγη των τρυγόνων, που προσφέρθηκαν για χάρη Του και ο Συμεών, που τον δέχτηκε τότε στην αγκαλιά του και η προφήτιδα Άννα, που παρευρέθηκε εκεί.

ΛΓ’. Αφού λοιπόν το μαρτυρεί ο Θεός, συμμαρτυρεί το Άγιο Πνεύμα και ο Ίδιος ο Χριστός λέει: «Γιατί ζητάτε να σκοτώσετε έναν άνθρωπο που σας έχει πει όλη την αλήθεια» (Ιωάν. 8, 40). Ας αποστομωθούν οι αιρετικοί, που δεν δέχονται την ανθρώπινη φύση του Χριστού, γιατί αντιλέγουν σ’ Αυτόν που είπε: «ψηλαφήστε με και δέστε ότι δεν είμαι πνεύμα, γιατί το πνεύμα δεν έχει σάρκα και οστά, όπως βλέπετε να έχω εγώ» (Λουκ. 24, 39). Ας προσκυνήσουμε τον Κύριο, που γεννήθηκε από την Παρθένο και ας μάθουν οι παρθένες της πολιτείας μας το έπαθλο. Ας γνωρίσει το τάγμα των μοναχών την τιμητική θέση της αγνότητας. Γιατί δεν έχουμε στερηθεί το αξίωμα της αγνότητας. Στην κοιλιά της Παρθένου έμεινε ο Σωτήρας εννέα μήνες και έγινε ο Κύριος άνδρας τριάντα τριών ετών. Ώστε, αν καυχιέται η Παρθένος για το διάστημα των εννέα μηνών, που τον κράτησε μέσα της, πολύ περισσότερο πρέπει να καυχόμαστε εμείς για το μακροχρόνιο διάστημα, που τον είχαμε κοντά μας στη γη, χορηγό και σύντροφο της αγνότητας.

ΛΔ’. Ας τρέξουμε λοιπόν όλοι, με τη Χάρη του Θεού, στο δρόμο της αγνότητας, νέοι και κοπέλλες, γεροντότεροι με τους νεώτερους (Ψαλμ. 148,12), χωρίς να μετέχουμε σε ακολασίες, αλλά υμνώντας το Όνομα του Χριστού. Ας μην παρατρέξουμε τη δόξα της αγνότητας, γιατί είναι αγγελικό το στεφάνι που θα δοθεί και υπεράνθρωπο το κατόρθωμα. Ας μην καταστρέφουμε τα σώματα που πρόκειται να λάμψουν σαν τον ήλιο (Πρβλ. Ματθ. 13,43). Ας μη μολύνουμε για μια στιγμιαία ηδονή το σώμα που έχει τέτοια αξία. Γιατί μικρή και προσωρινή είναι η αμαρτία, πολύχρονη όμως θα είναι και αιώνια η ντροπή. Αυτοί που αγωνίζονται για την αγνότητα μοιάζουν με αγγέλους που περπατούν πάνω στη γη. Οι παρθένες θα βρίσκονται κοντά στην Παρθένο Μαρία.

Ας απομακρύνουμε κάθε καλλωπισμό και κάθε ολέθριο βλέμμα, κάθε περίπατο που παρασύρει στο κακό και κάθε ντύσιμο και προκλητικό άρωμα. Ας είναι σ’ όλους μας άρωμα η ευωδία της προσευχής και ο αγιασμός των σωμάτων και των αγαθών πράξεων, για να πει και για μας – τους άνδρες που ακολουθούν το δρόμο της αγνότητας και τις γυναίκες που στεφανώνονται γι’ αυτήν- ο Κύριος: «Θα κατοικήσω και θα περπατήσω μέσα σ’ αυτούς. Θα είμαι ο Θεός τους και αυτοί θα είναι ο λαός μου» (Β’ Κορ. 6, 16: Λευιτ. 26, 12).

Σ’ Αυτόν ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

( ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Εκδ. Ετοιμασία, Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 1991.)