Σάρκωση και Ενανθρώπιση του Κυρίου (2)

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

  Η. Έκαμε δεκτή την παράκληση των προφητών ο Κύριος. Δεν μπορούσε ο Πατέρας να παραβλέπει το γένος μας που χανόταν. Έστειλε τον Υιό Του, τον Κύριο, από τον ουρανό για να μας θεραπεύσει. Και λέει κάποιος από τους προφήτες: «Ο Κύριος τον Οποίο εσείς ζητάτε έρχεται και θα φτάσει ξαφνικά. Πού; Στο Ναό Του ο Κύριος» (Πρβλ. Μαλ. 3, 1). «Στο Ναό, όπου εσείς τον λιθοβολήσατε» (Πρβλ. Ιωαν.8, 5)

Θ. Έπειτα ο Σολομώντας, ακούγοντας αυτά από τον πατέρα του, οικοδόμησε θαυμαστό Ναό και προφητεύοντας Εκείνον που θα έρθει να κατοικήσει μέσα σ’ αυτόν λέει με θαυμασμό:  «αληθινά, θα έρθει να κατοικήσει στη γη, ανάμεσα στους ανθρώπους;» (Γ’ Βασ. 8, 27). «Μάλιστα», λέει πριν από αυτόν ο προφήτης Δαβίδ, στον ψαλμό που γράφτηκε για το Σολόμωντα και όπου αναφέρεται:  «Θα κατέβει, όπως η πρωινή δροσιά, η οποία πέφτει αόρατα και αθόρυβα και μουλιάζει τα μαλλιά από τα φρεσκοκουρεμένα πρόβατα» (Ψαλμ. 71,6). Οι δροσοσταλίδες (υετός) συμβολίζουν την κάθοδο της θεϊκής φύσης από τον ουρανό και τα μαλλιά (ο πόκος) συμβολίζουν την ανθρώπινη φύση με την οποία ενώθηκε η θεϊκή. Η αόρατη και αθόρυβη κάθοδος των δροσοσταλίδων φανερώνει την άγνοια του μυστηρίου της γεννήσεως του Θεανθρώπου, γι’ αυτό και οι Μάγοι ρωτούσαν: «Πού είναι ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων;» (Ματθ. 2, 2) και ο  Ηρώδης ταραγμένος εξέταζε τα σχετικά με το Γεννημένο Χριστό και έλεγε: «Πού έχει γεννηθεί ο Χριστός;» (Ματθ. 2, 4).

Ι. Ποιός είναι όμως αυτός που κατεβαίνει από τον ουρανό; Λέει στη συνέχεια: «Και θα εξακολουθεί να υπάρχει αιώνια, όπως ο ήλιος θα προηγείται και θα υπερέχει για πάντα από τη σελήνη» (Ψαλμ. 71, 5). Και πάλι άλλος προφήτης λέει: «Να χαίρεσαι μ’ όλη σου την ψυχή, κόρη Σιών, να το διαλαλείς ολόγυρα σου, κόρη  Ιερουσαλήμ. Να, που τώρα έρχεται σε σένα ο βασιλιάς σου δίκαιος, λυτρωτής και σωτήρας» (Ζαχ. 9, 9). Πολλοί βασιλείς υπάρχουν. Εξήγησε μας, προφήτη, για ποιόν από όλους μιλάς; Δείξε μας σημάδι που δεν το έχουν άλλοι βασιλιάδες. Εάν μιλήσεις για βασιλιά ντυμένο στην πορφύρα, έχουν λάβει άλλοι, πριν απ’ αυτόν, το αξίωμα που φέρει αυτό το σχήμα. Εάν μιλήσεις για κάποιον που τον περιτριγυρίζουν στρατιώτες και κάθεται σε χρυσοκόλλητα άρματα και αυτό το έχουν προλάβει άλλοι. Δες μας ένα ιδιαίτερο σημάδι για το βασιλιά, που τόσο σίγουρα και καθαρά μας φανερώνεις την παρουσία του ανάμεσά μας.

 Ο προφήτης λοιπόν απαντά και λέει: «Δες το βασιλιά σου έρχεται προς εσένα δίκαιος και φέρνοντας τη σωτηρία. Αυτός είναι πράος και ανεβασμένος σε υποζύγιο και σε μικρό πουλάρι» (Ζαχ. 9, 9) κι όχι σε άρματα. Έχεις λοιπόν μοναδικό και ανεπανάληπτο σημάδι του βασιλιά που πρόκειται να’ έρθει. «Μονάχα ο  Ιησούς από όλους τους βασιλιάδες κάθησε σε πουλάρι» (Πρβλ. Ματθ. 21, 7) ασαμάρωτο και επευφημήθηκε ως βασιλιάς, καθώς έμπαινε στην Ιερουσαλήμ. Και τι θάρθει να κάνει αυτός ο βασιλιάς; Απαντάει ο ίδιος ο προφήτης πιο κάτω και λέει: «Εσύ, Κύριε, τηρώντας τη Διαθήκη που είχες κάνει με αυτούς, με θυσίες αιματηρές ελευθέρωσες τους Ιουδαίους και τους έβγαλες από τον ξηρό και άνυδρο λάκκο της αιχμαλωσίας τους» (Ζαχ. 9, 11).

ΙΑ. Αλλά κάποιος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι δεν είναι τόσο αναμφισβήτητο και δυνατό σημάδι το ότι θα καθίσει πάνω στο πουλάρι. Δος μας όμως και άλλο σημάδι, φανέρωσε μας σε ποιό τόπο θα σταθεί, όταν θα μπει μέσα στην πόλη. Φανέρωσε μας τόπο που να μην είναι έξω από την πόλη και τον αγνοούμε. Φανέρωσε μας ένα τόπο προσιτό στα μάτια μας, κατά τρόπο που να μπορούμε να τον δούμε, καθώς θα είμαστε μέσα στην πόλη. Κι ο προφήτης αποκρίνεται και λέει: «Τα πόδια Του θα πατήσουν κατά την ημέρα εκείνη στο Όρος των  Ελαίων, που βρίσκεται απέναντι και ανατολικά της Ιερουσαλήμ» (Ζαχ. 14, 4). Δεν βλέπει λοιπόν καθένας, που βρίσκεται μέσα στη πόλη, αυτόν τον τόπο;

ΙΒ. Έχουμε πάρει μέχρι τώρα δυο ξεκάθαρες προφητικές μαρτυρίες, δυο τόσο χαρακτηριστικά σημάδια και θέλουμε να μάθουμε και ένα τρίτο. Θα μπορούσε άραγε να μας πει κάποιος τί θα κάνει ο Κύριος όταν θα ρθει; Λέει ένας άλλος προφήτης: «Να ο Θεός μας» και στη συνέχεια: «Αυτός θα’ ρθει και θα μας σώσει. Τότε θα ανοίξουν τα μάτια των τυφλών και οι κουφοί θα ακούσουν. Τότε θα χοροπηδήσει σαν ελάφι ο κουτσός και θα βροντοφωνάξουν οι μουγγοί» (Ησ. 35, 4-6). Πες μας κι άλλη μαρτυρία, προφήτη. Μας είπες ότι ο Κύριος, που θα’ ρθει, θα κάνει τόσα και τέτοια θαυμαστά σημεία, που ποτέ δεν έχουν ξαναγίνει (Πρβλ. Ιωάν. 15, 24). Έχεις να μας πεις κάποιο άλλο σημείο, ακόμη πιό συγκεκριμένο; Σ’ αυτό άπαντα ο προφήτης Ησαΐας και λέει: «Αυτός ο Κύριος θα βρεθεί σε κατάσταση αντιδικίας και θα κριθεί από τους πρεσβυτέρους και τους άρχοντες του λαού» (Ησ. 3,14). Να λοιπόν, ένα ακόμη πολύ ξεχωριστό και χαρακτηριστικό σημάδι: Ο Δεσπότης να ανεχθεί και να υπομείνει να κριθεί από τους δούλους Του, τους πρεσβυτέρους του λαού.

ΙΓ. Ενώ όμως τα διαβάζουν όλα αυτά οι  Ιουδαίοι, δεν τα καταλαβαίνουν σωστά και δεν τα δέχονται. Μοιάζουν σαν να τους τα φωνάζει κανείς και δεν τα ακούνε, λες και έχουν επίτηδες κλείσει τα αυτιά της καρδιάς τους, με την άρνηση και την προκατάληψη. Αλλά εμείς πιστεύουμε στον  Ιησού Χριστό, ο  Οποίος προσέλαβε σάρκα κι έγινε άνθρωπος, γιατί κατανοούμε ότι δεν ήταν δυνατόν να γίνουν διαφορετικά τα πράγματα. Εφόσον εμείς δεν μπορούσαμε να αντικρίζουμε ή να απολαμβάνουμε τη μορφή Του, καθώς ήταν, έγινε Εκείνος σαν εμάς, ώστε μ’ αυτόν τον τρόπο ν’ αξιωθούμε να Τον απολαύσουμε. Γιατί, αν δεν μπορούμε καθόλου να αντικρύσουμε τον ήλιο, που δημιουργήθηκε την τέταρτη χρονική περίοδο της δημιουργίας του κόσμου από το Θεό, πώς θα ήταν δυνατόν ν’ αντικρίζουμε το δημιουργό του ήλιου, δηλαδή το Θεό; Μέσα σε φλόγες κατέβηκε ο Κύριος στο όρος Σινά και δεν μπόρεσε ν’ αντέξει ο λαός, άλλα είπαν στο Μωυσή: «Μίλησε μας εσύ και θα σε ακούσουμε. Και ας μη μας μιλάει απευθείας ο Θεός για να μην πεθάνουμε» (Εξ. 20, 19). Και πάλι λέει η Αγία Γραφή: «Γιατί ποιός άνθρωπος θα ακούσει τη φωνή του αληθινού Θεού, να μιλάει μέσα από τη φωτιά, και θα ζήσει;» (Δευτ. 5, 26). Κι αν μόνο με το να ακούσει κανείς τη φωνή του Θεού πεθαίνει, πώς, όταν δει τον Ίδιο το Θεό, δεν θα πεθάνει; Γιατί απορείς; Κι ο Ίδιος ο Μωυσής είπε: «Είμαι γεμάτος φόβο και τρόμο» (Εβρ. 12, 21).

ΙΔ. Τί λοιπόν; Θα ήθελες να γίνει πρόξενος καταστροφής Αυτός που ήρθε για να φέρει τη σωτηρία, επειδή δεν θα τον άντεχαν οι άνθρωποι ή θα ήθελες να βρεθεί τρόπος ώστε η Χάρη να μας προσφερθεί σύμφωνα με τις δυνατότητες μας;  Ο Δανιήλ δεν άντεξε την οπτασία του αγγέλου και συ θα μπορούσες ν’ αντικρίσεις τη θέα του Δεσπότη των αγγέλων; Εμφανίστηκε ο Γαβριήλ και ο προφήτης Δανιήλ έπεσε καταγής (Πρβλ, Δαν, 10, 9). Και πώς ήταν αυτός που εμφανίστηκε ή ποιά μορφή είχε; Το πρόσωπο του ήταν, όχι σαν τον ήλιο, αλλά σαν αστραπή και τα μάτια του έλαμπαν, όχι σαν καμίνι, αλλά σαν λαμπάδες και η φωνή του αντηχούσε, όχι σαν ήχος δώδεκα λεγεώνων αγγέλων, άλλα σαν βουητό πολυάριθμων ανθρώπων. Κι όμως ο προφήτης έπεσε καταγής και πλησιάζει ο άγγελος και του λέει: «Μη φοβάσαι Δανιήλ, εισακούστηκαν τα λόγια σου, σήκω επάνω και πάρε θάρρος» (Πρβλ, Δαν. 10, 12). Και ο Δανιήλ είπε: «Σηκώθηκα κατατρομαγμένος». Αυτή την απάντηση όμως δεν του την έδωσε, μέχρι τότε που τον άγγιξε ο άγγελος με ανθρώπινο χέρι. Και μόνο τότε, που ο άγγελος, ο οποίος του φανερώθηκε, πήρε ανθρώπινη όψη, τότε του μίλησε ο Δανιήλ και τί του είπε; «Κύριε, καθώς σε αντίκρισα, ταράχτηκαν τα σωθικά μου. Έχασα τη δύναμη μου και μου κόπηκε η αναπνοή». Εάν η παρουσία του αγγέλου αφαίρεσε τη φωνή και τη δύναμη του προφήτη, η θέα του Θεού θα άφηνε τον άνθρωπο ζωντανό; Και όπως λέει η Αγία Γραφή, ο Δανιήλ δεν ξαναβρήκε το θάρρος του, μέχρι που του φάνηκε ότι κάποιος άνθρωπος τον άγγιξε (Πρβλ. Δαν. 10, 18).

Αφού λοιπόν δοκιμάστηκε και καταδείχθηκε ξεκάθαρα η αδυναμία μας, ανέλαβε ο Κύριος να κάνει αυτό που ζητούσε και μπορούσε να σηκώσει ο άνθρωπος. Γιατί αφού ο άνθρωπος ήθελε να ακούσει κάποιον όμοιο του – δεν άντεχε ούτε την παρουσία, ούτε τη μορφή του αγγέλου – πήρε ο Σωτήρας την ανθρώπινη φύση, έγινε άνθρωπος, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να οδηγηθούν στο δρόμο της σωτηρίας τους, πιό άνετα και πιό καρποφόρα. Αυτός είναι ο πρώτος και βασικός λόγος της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου.

ΙΕ. Υπάρχει όμως και άλλος λόγος. Ήρθε ο Χριστός για να βαπτιστεί και να αγιάσει το Βάπτισμα. Ήρθε για να θαυματουργήσει, περπατώντας πάνω στα κύματα της θάλασσας (Ματθ. 14,25).  Επειδή λοιπόν, πριν σαρκωθεί ο Κύριος, τον είδε η θάλασσα και υποχώρησε και ο Ιορδάνης στράφηκε πίσω (Ψαλμ. 113, 3), έλαβε ο Κύριος το σώμα, για να αντέξει η θάλασσα τη θέα Του και να τον υποδεχτεί άφοβα ο  Ιορδάνης. Αυτή λοιπόν είναι μία αιτία της θείας ενανθρωπήσεως, υπάρχει όμως και άλλη.

Ο θάνατος ήρθε στον κόσμο διά μέσου παρθένου, της Εύας. Έπρεπε λοιπόν διά μέσου παρθένου ή καλύτερα από παρθένο να φανερωθεί η ζωή. Ώστε, όπως ακριβώς εκείνη την εξαπάτησε το φίδι με τα παραπλανητικά και διαβολικά λόγια, έτσι και αυτή, τη Μαρία, να τη βεβαιώσει ο Γαβριήλ για τη σωτηρία, με το χαρμόσυνο μήνυμα.

Αφού εγκατέλειψαν οι άνθρωποι το Θεό, έφτιαξαν αγάλματα με ανθρώπινη μορφή. Επειδή λοιπόν οι άνθρωποι προσκυνούσαν ανθρωπόμορφο άγαλμα ως Θεό, πλανεμένοι όπως ήταν, έγινε ο Θεός αληθινός άνθρωπος, για να διαλυθεί αυτή η πλάνη.

Σαν όργανο εναντίον μας χρησιμοποίησε ο διάβολος τη σάρκα. Γνωρίζοντας αυτό ο  Απόστολος Παύλος, λέει: «Βλέπω να κυριαρχεί στα μέλη μου ένας άλλος νόμος, ο οποίος αντιστρατεύεται σ’ αυτά που ο νους και η συνείδηση μου αναγνωρίζουν ως σωστά και με αιχμαλωτίζει» (Ρωμ. 7, 23). Με τα ίδια λοιπόν όπλα, με τα οποία μας πολέμησε ο διάβολος, μ’ αυτά και σωθήκαμε. Πήρε ο Κύριος ίδια μορφή μ^’ εμάς, από εμάς τους ίδιους, ώστε να σωθούμε μέσω της ανθρώπινης φύσης Του. Πήρε τη δική μας ανθρώπινη φύση, για να της δώσει ό,τι της έλειπε, να τη χαριτώσει πληρέστερα και ασφαλέστερα, για να κάμει τη φύση του ανθρώπου κοινωνό της θεϊκής φύσης. Αυτό φανερώνει και ο  Απόστολος Παύλος τότε που λέει στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους: «Όπου η αμαρτία ξεπέρασε κάθε μέτρο, εκεί και η Χάρη δόθηκε με υπερβολική περίσσεια» (Ρωμ. 5, 20).

Έπρεπε ο Κύριος να υποφέρει για χάρη μας (Πρβλ. Λουκ. 24, 26). Αλλά ο διάβολος δεν θα τολμούσε να τον πλησιάσει, εάν τον αναγνώριζε. Γιατί: «αν τον αναγνώριζαν δεν θα σταύρωναν τον Κύριο της δόξας» (Α’ Κορ. 2, 8). Το σώμα λοιπόν έγινε δόλωμα του θανάτου. Έτσι ο δράκοντας, ενώ είχε ελπίσει ότι θα τον καταπιεί, έβγαλε έξω και όσους είχε ήδη καταπιεί. Αυτή την πραγματικότητα φανερώνει και ο Προφήτης Ησαΐας τότε που λέει: «Ο θάνατος έγινε πολύ ισχυρός και κατάπιε πολλούς» (Ησ. 25, 8). Και πάλι: «Εξάλειψε ο Θεός τα δάκρυα από κάθε ανθρώπινο πρόσωπο» (Ησ. 25, 8).

ΙΣΤ. Μήπως λοιπόν μάταια έγινε ο Χριστός άνθρωπος; Μήπως οι διδασκαλίες Του είναι ρητορικές εφευρέσεις και ανθρώπινα επινοήματα; Δεν είναι οι θείες Γραφές εκείνες που μας φανερώνουν το πώς ο Θεός μας έσωσε; Αυτό δεν φανερώνουν και οι προφητικές μαρτυρίες; Κράτα λοιπόν γερά μέσα σου αύτη την παρακαταθήκη και κανείς ας μη σε μεταπείσει. Πίστευε ότι ο Αληθινός Θεός έγινε και πραγματικός άνθρωπος.

Το ότι λοιπόν ήταν δυνατόν να γίνει ο Θεός άνθρωπος έχει αποδειχτεί. Αν όμως ακόμα δεν πιστεύουν οι Ιουδαίοι, τους ρωτάμε: Τί παράξενο κηρύττουμε, λέγοντας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, αφού εσείς λέτε ότι ο  Αβραάμ υποδέχθηκε τον Κύριο; Τί παράξενο κηρύττουμε, ενώ ο  Ιακώβ λέει: «Είδα τον Κύριο πρόσωπο προς πρόσωπο, και όμως δεν απέθανα;» (Πρβλ. Γέν. 32,31).  Ο Κύριος που έφαγε πλάι στον Αβραάμ, έφαγε και κοντά μας (Γέν. 18, 8). Τί παράξενο λοιπόν κηρύττουμε;

 Επί πλέον μπορούμε να παρουσιάσουμε και δύο μάρτυρες. Είναι αυτοί που στάθηκαν πλάι στον Κύριο στο όρος Σινά. Ο Μωυσής βρισκόταν στο άνοιγμα του βράχου (Πρβλ.  Εξ. 33, 22) και ο  Ηλίας, στην εποχή που έζησε, στην τρύπα της σπηλιάς.  Εκείνοι παρουσιάστηκαν δίπλα Του κατά τη Μεταμόρφωση και ανήγγειλαν στους μαθητές την έξοδο Του, η οποία επρόκειτο να συντελεστεί στην  Ιερουσαλήμ (Πρβλ. Λουκ. 9, 30-31). Αλλά έχει αποδειχθεί, όπως είπα και προηγουμένως, ότι ήταν δυνατόν να λάβει Εκείνος και την ανθρώπινη φύση.  Εμείς, ας αφήσουμε να μιλούν για περισσότερες αποδείξεις, όλοι εκείνοι που τους αρέσει να επαναλαμβάνουν τα ίδια και τα ίδια.

ΙΖ. Στην αρχή όμως της ομιλίας υποσχεθήκαμε να μιλήσουμε και για το χρόνο και τον τόπο της διαμονής του Σωτήρα. Και δεν πρέπει να φύγουμε από εδώ με την κατηγορία πως είπαμε ψέματα, αλλά πολύ περισσότερο πρέπει να βοηθήσουμε τους νεοφώτιστους της  Εκκλησίας μας να φύγουν πιο εδραιωμένοι στην πίστη τους. Ας αναζητήσουμε λοιπόν το χρόνο κατά τον οποίο ήρθε ο Κύριος.  Επειδή είναι πρόσφατη η παρουσία Του γι’ αυτό ακριβώς και αμφισβητείται. Και ακόμα επειδή «ο Χριστός είναι ο Ίδιος χθες και σήμερα και στους αιώνες των αιώνων» (Εβρ, 13, 8). Η παρουσία Του θα είναι πάντοτε πρόσφατη. Ο προφήτης Μωυσής λοιπόν λέει: «Ο Κύριος και Θεός για χάρη σας θα αναδείξει ανάμεσα από τους αδελφούς σας ένα προφήτη σαν εμένα» (Δευτ. 18,15 και Πράξ. 7,37). Ας αφήσουμε όμως επί του παρόντος την ανάπτυξη του σημείου «σαν κι εμένα» για να το εξετάσουμε εκεί που πρέπει.  Αλλά πότε θα έρθει αυτός ο προφήτης που περιμένουμε; Ανάτρεξε, λέει, σ’ αυτά που έχω γράψει. Εξέτασε σε βάθος την προφητεία που είπε ο Ιακώβ για τον Ιούδα: «Ιούδα, θα σε υμνήσουν οι αδελφοί σου» (Γέν. 49, 8) και τα υπόλοιπα, για να μην τα αναφέρουμε όλα. «Δεν θα λείψει άρχοντας από τη φυλή του  Ιούδα, ούτε αρχηγός από τους απογόνους του, μέχρις ότου έρθει  Εκείνος στον  οποίο έχει επιφυλαχθεί η ηγεμονία και Αυτός είναι η προσδοκία, όχι των Ιουδαίων, αλλά των εθνών» (Γέν. 49, 10). Το ότι λοιπόν έπαυσαν να έχουν την εξουσία οι Ιουδαίοι, είναι σημείο της παρουσίας του Χριστού. Εάν δεν βρίσκονταν τώρα υπό την εξουσία των Ρωμαίων, δεν θα είχε έρθει ακόμα ο Χριστός.  Εάν τους κυβερνάει απόγονος του  Ιούδα και του Δαβίδ, δεν έχει έρθει ακόμα ο αναμενόμενος. Ντρέπομαι να μιλάω για τις πρόσφατες υποθέσεις τους, σχετικά μ’ αυτούς που ονομάζουν πατριάρχες. Ποιά δηλαδή είναι η καταγωγή τους και ποιά η μητέρα τους. Τ’ αφήνω σ’ αυτούς που τα γνωρίζουν.  Αλλά Αυτός που έρχεται, η προσδοκία των εθνών, τί σημείο έχει να παρουσιάσει; Η  Αγία Γραφή λέει στη συνέχεια: «Δένοντας το πουλάρι του στην άμπελο» (Γεν. 49,11). Βλέπεις τώρα ολοκάθαρα ότι πρόκειται για εκείνο το πουλάρι, για το οποίο μιλάει ο προφήτης Ζαχαρίας; (Ζαχ. 9, 9).

 Συνεχίζεται…