Σάρκωση και Ενανθρώπιση του Κυρίου (1)

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

 Α. Ω εσείς που έχετε μόνιμο σύντροφο την παρθενική αγνότητα και σεις που μαθητεύετε στη ζωή της σωφροσύνης, ελάτε να λατρεύσουμε με ύμνους, που βγαίνουν από τα αγνισμένα χείλη μας, το Θεό που γεννήθηκε από την Πάναγνη Παρθένο. Ελάτε όλοι εμείς, που αξιωνόμαστε να μεταλάβουμε σαν μυστική τροφή το Σώμα του Χριστού, το οποίο συμβολίζεται ως  Αμνός, ελάτε να φάμε το κεφάλι μαζί με τα πόδια (Πρβλ.  Εξ. 12,9), νοώντας με το «κεφάλι» τη θεότητα και με τα «πόδια», την ανθρώπινη φύση Του, την ανθρωπότητα. Οι ακροατές των αγίων Ευαγγελίων, ας πιστεύσουμε στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, που είπε: «Στην αρχή υπήρχε ο Λόγος και ο Λόγος ήταν ενωμένος με το Θεό και Θεός ήταν ο Λόγος» (Ιωάν. 1, 1). Και πρόσθεσε: «Και ο Λόγος προσέλαβε σάρκα και έγινε άνθρωπος» (Ιωάν. 1, 14). Γιατί δεν είναι ευσεβές να τον προσκυνούμε ως απλό άνθρωπο, ούτε να τον ομολογούμε μόνο Θεό, χωρίς την ανθρώπινη φύση Του. Γιατί αν, όπως φυσικά και συμβαίνει, ο Χριστός είναι αληθινά Θεός, δεν έχει προσλάβει όμως ανθρώπινη φύση, εμείς δεν είναι δυνατόν να σωθούμε. Ας τον προσκυνούμε λοιπόν ως Θεό κι ας πιστεύουμε συνάμα ότι έγινε και άνθρωπος. Γιατί ούτε το να τον ομολογούμε απλό άνθρωπο, χωρίς τη θεότητα Του μας ωφελεί, ούτε το να δεχόμαστε μόνο τη θεότητά Του μας οδηγεί προς τη σωτηρία. Ας ομολογήσουμε την παρουσία του βασιλιά και ιατρού. Διότι ο Βασιλιάς  Ιησούς, που επρόκειτο να μας γιατρέψει, ζώστηκε τη δουλική ποδιά της ανθρώπινης φύσης και θεράπευσε την αρρώστια της.  Ο τέλειος διδάσκαλος των νηπίων έγινε μαζί τους νήπιο, για να κάνει σοφούς τους ανόητους. Ο επουράνιος Άρτος κατέβηκε στη γη , για να θρέψει τους πεινασμένους.

 Β. Και οι απόγονοι των  Ιουδαίων, με το να αρνούνται Αυτόν που ήλθε και με το να περιμένουν κακώς κάποιον που θα έλθει, παραγνώρισαν τον αληθινό Χριστό. Και μέσα στην πλάνη τους περιμένουν ως Χριστό τον Αντίχριστο, για να βγει αληθινός και σ’ αυτό ο Σωτήρας που είπε:«Εγώ ήρθα εξ ονόματος του Πατέρα μου και δεν με δέχεσθε, αν όμως άλλος έρθει εξ ονόματος του εαυτού του, εκείνον θα τον δεχτείτε» (Ιωάν. 5, 43). Ακόμη θα μπορούσαμε να κάνουμε μια ερώτηση στους  Ιουδαίους. Λέει αλήθεια ή ψέματα ο προφήτης  Ησαΐας , όταν προφητεύει ότι ο Εμμανουήλ θα γεννηθεί από παρθένο; Γιατί βέβαια δεν είναι καθόλου παράδοξο να τον κατηγορούν ως ψεύτη. Επειδή το συνηθίζουν αυτοί, δηλαδή όχι μόνο να θεωρούν τους προφήτες ψεύτες, αλλά και να τους λιθοβολούν. Αν όμως ο προφήτης λέει την αλήθεια, δείξτε τον Εμμανουήλ και από πού θα προέλθει αυτός που προσδοκάτε. Θα γεννηθεί από παρθένο ή όχι; Γιατί, αν δεν γεννηθεί από παρθένο, βγάζετε ψεύτη τον προφήτη. Και αν προσδοκάτε να συμβεί αυτό στο μέλλον, γιατί απορρίπτετε αυτό που ήδη έγινε;

 Γ. Αφού το θέλουν λοιπόν οι Ιουδαίοι ας πλανώνται, κι ας δοξάζεται η Εκκλησία του Θεού. Διότι εμείς παραδεχόμαστε ότι πραγματικά και αληθινά ο Θεός Λόγος έγινε και άνθρωπος. Άνθρωπος που δεν γεννήθηκε από ανθρώπινη σαρκική επιθυμία, όπως ισχυρίζονται οι αιρετικοί, αλλά κατά τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, έγινε και άνθρωπος με τη συνεργεία του  Αγίου Πνεύματος και της Παρθένου Μαρίας, όχι φανταστικά αλλά αληθινά. Και για το ότι πραγματικά έγινε άνθρωπος από Παρθένο, περίμενε στη συνέχεια του λόγου και θα πάρεις την κατάλληλη στιγμή τις αποδείξεις. Γιατί η πλάνη των αιρετικών είναι πολύ μπερδεμένη. Άλλοι ισχυρίζονται ότι σε καμιά περίπτωση δεν γεννήθηκε Αυτός από παρθένο. Άλλοι λένε ότι γεννήθηκε βέβαια, όχι όμως από παρθένο, αλλά από γυναίκα που ήρθε σε σχέση με άνδρα. Κι άλλοι λένε ότι Χριστός δεν είναι ο Θεός ο οποίος έγινε και άνθρωπος αλλά κάποιος άνθρωπος που έχει εξυψωθεί σε Θεό. Γιατί τόλμησαν να πουν ότι δεν έγινε άνθρωπος ο προϋπάρχων Λόγος, αλλά ότι ο Χριστός είναι ένας άνθρωπος κοινός, που πρόκοψε τόσο πολύ στην αρετή, ώστε επιβραβεύτηκε με θεοποίηση.

Δ. Συ όμως διατήρησε στη μνήμη σου όσα ειπώθηκαν για τη θεότητα του Χριστού. Πίστεψε ότι  Εκείνος, ο Μονογενής Υιός του Θεού , ο ίδιος γεννήθηκε και από την Παρθένο. Πίστεψε στον Ευαγγελιστή Ιωάννη που είπε: «Και ο Λόγος προσέλαβε σάρκα και έζησε ανάμεσα μας ως τέλειος άνθρωπος» (Ιωάν. 1, 14). Γιατί ο αιώνιος Λόγος που γεννήθηκε από τον Πατέρα, πριν απ’ όλους τους αιώνες, έλαβε τα τελευταία τούτα χρόνια ανθρώπινη σάρκα για τη σωτηρία μας.

Πολλοί όμως προβάλλουν αντιρρήσεις και λένε: Ποιά ήταν η τόσο μεγάλη ανάγκη που έκανε το Θεό να ενανθρωπίσει; Από τη φύση Του ο Θεός μπορεί να συναναστρέφεται τους ανθρώπους; Σηκώνει η θεία Φύση κάτι τέτοιο; Είναι δυνατόν να γεννήσει παρθένος, χωρίς συνάφεια ανδρός; Επειδή λοιπόν υπάρχουν τόσες αντιρρήσεις και η μάχη παίρνει πολλές μορφές και διαστάσεις, ας διαλύσουμε, με τη Χάρη του Χριστού και με τις ευχές των παρόντων, καθένα από τα ενάντια επιχειρήματα.

 ­Ε. Αρχικά ας εξετάσουμε για ποιό λόγο κατέβηκε στη γη ο Ιησούς. Και μη δίνεις σημασία στα λόγια μου, αν τα θεωρείς επιτηδευμένα και κακόβουλα, γιατί καμιά φορά είναι ενδεχόμενο να σκεφθείς έτσι μειωτικά, προβληματικά για μένα. Και εγώ λοιπόν σου λέω: Αν δεν ακούσεις για κάθε διδασκαλία τη σύμφωνη γνώμη των προφητών, να μην πιστέψεις σε όσα θα σου πω. Αν δεν διδαχθείς από τις θείες Γραφές τα σχετικά με την Παρθένο, τον τόπο, το χρόνο και τον τρόπο της γεννήσεως του Χριστού, να μη δεχτείς κανενός ανθρώπου τη μαρτυρία (Ιωάν. 5, 34). Γιατί όποιον βλέπει κανείς με τα μάτια του να βρίσκεται μπροστά του και να διδάσκει, μπορεί και να τον θεωρήσει ύποπτο. Ποιός όμως μυαλωμένος άνθρωπος θα θεωρήσει ύποπτο εκείνον τον προφήτη που προφήτευσε, πριν από χίλια και περισσότερα χρόνια;

Αν λοιπόν αναζητάς την αιτία της παρουσίας του Χριστού στον κόσμο, να καταφύγεις στο πρώτο βιβλίο της  Αγίας Γραφής, τη Γένεση. Σε έξι ημέρες δημιούργησε ο Θεός τον κόσμο. Αλλά ο κόσμος δημιουργήθηκε για τον άνθρωπο. Κι ο ήλιος, ο οποίος ακτινοβολεί λαμπρότατες ακτίνες, φτιάχτηκε για να φωτίζει τον άνθρωπο. Κι όλα τα ζώα έγιναν για να μας υπηρετούν. Τα φυτά και τα δέντρα δημιουργήθηκαν για να τα απολαμβάνουμε εμείς. Όλα τα δημιουργήματα είναι πολύ τέλεια και ωραία (Γεν. 1, 21). Αλλά κανένα από αυτά δεν είναι εικόνα του Θεού, παρά μόνο ο άνθρωπος. Ο ήλιος δημιουργήθηκε με το δημιουργικό πρόσταγμα του Θεού, ενώ ο άνθρωπος δημιουργήθηκε με ξεχωριστή ενέργεια και επιμέλεια του Θεού. Και φανερώνοντας ο Τριαδικός Θεός, τη στιγμή της δημιουργίας τις προθέσεις Του για τον άνθρωπο, παρουσιάζεται ο Θεός-Πατέρας να λέει στα άλλα δυό Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος: «Ας πλάσουμε τώρα τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα μας και με προϋποθέσεις να γίνει όμοιος μ’ εμάς» (Γεν. 1,26).  Αφού η ξύλινη εικόνα του επίγειου βασιλιά τιμάται, πόσο περισσότερο θα τιμάται η λογική εικόνα του Θεού, δηλαδή ο άνθρωπος; Τούτο όμως το πλάσμα, το ανώτερο από όλα τα δημιουργήματα του Θεού, που ζούσε με ευφροσύνη στον Παράδεισο, το έβγαλε έξω ο φθόνος του διαβόλου (Πρβλ. Σοφ. Σολ. 2, 24). Και χαιρόταν ο εχθρός με την πτώση εκείνου που αυτός φθόνησε. Θα ήθελες λοιπόν να εξακολουθεί να χαίρεται ο εχθρός; Αυτός, επειδή δεν τόλμησε να πλησιάσει τον άνδρα εξαιτίας της δύναμης του, πλησίασε τη γυναίκα ως ασθενέστερη, η οποία ήταν ακόμα παρθένος. Γιατί ο Αδάμ γνώρισε την Εύα, ως σύζυγο του, μετά την πτώση του και την έξοδό του από τον Παράδεισο (Πρβλ. Γέν. 4, I).

  ΣΤ. Οι επόμενοι διάδοχοι του ανθρώπινου γένους ήταν ο Κάιν και ο Άβελ. Ο Κάιν έγινε ο πρώτος ανθρωποκτόνος. Ύστερα ακολούθησε κατακλυσμός, εξαιτίας της μεγάλης κακοήθειας των ανθρώπων. Μετά κατέβηκε φωτιά από τον ουρανό εναντίον των κατοίκων των Σοδόμων, εξαιτίας της παρανομίας τους. Έπειτα από χρόνια ξεχώρισε ο Θεός από τα έθνη τον εκλεκτό λαό του Ισραήλ. Αλλά κι αυτός παραδόθηκε στη διαφθορά και έτσι το εκλεκτό γένος τραυματίστηκε. Γιατί ενώ ο Μωυσής βρισκόταν πάνω στο Όρος, ενώπιον του Θεού, κάτω ο λαός προσκυνούσε για Θεό ένα μοσχάρι. Την εποχή του Μωυσή, ο οποίος νομοθέτησε το «να μη μοιχεύσεις» (Εξ. 20, 13), κάποιος άνδρας τόλμησε, μπαίνοντας σε καμίνι, να πράξει ακολασία ενώπιον του.  Μετά το Μωυσή στάλθηκαν προφήτες για να γιατρέψουν τον  Ισραήλ.  Αλλά στην προσπάθεια τους να θεραπεύσουν την πνευματική ασθένεια, θρηνούσαν, γιατί δεν το κατόρθωναν, όπως λέει και κάποιος από αυτούς: «Αλλοίμονο χάθηκε ο ευσεβής από τη γη, άνθρωπος αρετής και καλών έργων δεν υπάρχει μεταξύ μας» (Μιχ. 7,1-2). Και πάλι «όλοι έχουν παραστρατίσει, κατάντησαν αχρείοι, δεν υπάρχει κανείς που να πράττει το αγαθό, δεν υπάρχει ούτε ένας»(Ψαλμ. 13, 3). Και πάλι: «Κατάρα  και κλοπή και μοιχεία και φόνος έχουν πλημμυρίσει τη χώρα» (Ωσ.4, 2). «Τους γιους και τις θυγατέρες τους θυσίασαν στους δαίμονες» (Ψαλμ. 105, 37). «Ασχολούνταν με οιωνούς, μάγια και μαντείες» και «δένοντας τα ρούχα τους με σχοινιά τα έκαναν παραπετάσματα μπροστά στο θυσιαστήριο»(Αμώς 2, 8).  Μετά κάποιος άλλος προφήτης που τ’ άκουσε αυτό, του λέει: «Τόσο ήρεμα μιλάς ενώ αναγγέλλεις τη σωτηρία που φέρνει ο Θεός; Εσύ πού ευαγγελίζεσαι την παρουσία του Θεού στον κόσμο για τη σωτηρία μας, μιλάς κρυφά; Ανέβα σε ψηλό βουνό, εσύ που φέρνεις το χαρμόσυνο άγγελμα της σωτηρίας. Πες στις πόλεις του  Ιούδα. Τί να πω; Δείτε το Θεό μας. Δείτε τον Κύριο που έρχεται με μεγάλη δύναμη».  Ο Κύριος πάλι είπε: «Να, εγώ έρχομαι και θα κατασκηνώσω ανάμεσα σας, λέει ο Κύριος. Και πολλοί λαοί θα καταφύγουν προς τον Κύριο» (Ζαχ. 2,14-15). Οι Ισραηλίτες αμέλησαν τη σωτηρία που τους έφερα. «Έρχομαι να συναθροίσω όλους τους λαούς και όλες τις γλώσσες» (Ησ. 66, 18). Γιατί «ήρθε στους δικούς Του και οι δικοί Του δεν τον δέχτηκαν» (Ιωάν. 1, 11). Έρχεσαι και τί χαρίζεις στα έθνη; Έρχομαι να συγκεντρώσω όλους τους λαούς και να τους προικοδοτήσω με το εξαίσιο και φρικτό και θαυμαστό γεγονός της σωτηρίας (Πρβλ. Ήσ. 66, 18-19). Από το δικό μου αγώνα πάνω στο Σταυρό, θα δώσω σε καθέναν από τους στρατιώτες μου βασιλική σφραγίδα να τη φέρει στο μέτωπο του». Και άλλος προφήτης έλεγε:«χαμήλωσε τους ουρανούς και κατέβηκε και σκοτεινό σύννεφο απλώνονταν κάτω από τα πόδια Του»( Ψαλμ. 17, 10). Γιατί τότε ακόμη αγνοούσαν οι άνθρωποι την κάθοθό Του από τον ουρανό. Αυτή την άγνοια συμβολίζει το σκοτεινό σύννεφο.

 Ζ. Πολύ βαθιά και πολύ μεγάλη ήταν λοιπόν η πληγή της ανθρωπότητας. « Από τα πόδια μέχρι το κεφάλι δεν υπήρχε κανένα μέλος σε άρτια κατάσταση. Δεν ήταν δυνατόν να γιατρευτούν οι πληγές με κατάπλασμα, ούτε με θεραπευτικό λάδι, ούτε με επιδέσμους» (Ησ. 1, 6). Και οι προφήτες, θρηνώντας και υποφέροντας, έλεγαν: «Ποιός λοιπόν θα έρθει από τη Σιών για να δώσει τη σωτηρία στον  Ισραηλιτικό λαό;» (Ψαλμ. 13, 7). Και πάλι: «Ας έρθει βοηθός η δεξιά Σου υπέρ του εκλεκτού λαού Σου, στους ανθρώπους αυτούς, τους οποίους ενίσχυσες Εσύ ο Ίδιος, για τη δική Σου δόξα» (Ψαλμ. 79, 18). Και «δεν θα απομακρυνθούμε από Σένα». Και άλλος προφήτης παρακαλούσε, λέγοντας: «Κύριε χαμήλωσε τους ουρανούς και κατέβα» (Ψαλμ. 143, 5). «Κατέβα γιατί τα τραύματα της ανθρωπότητας ξεπερνούν τις δυνάμεις μας, τη δική μας δυνατότητα για θεραπεία. Σκότωσαν τους προφήτες σου και κατέσκαψαν τα θυσιαστήρια σου» (Γ’ Βασ. 19, 10). Το κακό δεν μπορεί να διορθωθεί από εμάς, χρειάζεσαι  Εσύ για να το διορθώσεις.

 Συνεχίζεται…