Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος: Μετάνοια

 

Τα αμαρτήματα σας είναι μεγάλα και φοβερά. Τίποτε όμως δεν υπερβαίνει την άπειρη ευσπλαχνία του Θεού. Η άφεση των αμαρτιών δεν δίνεται σύμφωνα με την αξία μας, αλλά σύμφωνα με το έλεος του φιλάνθρωπου Θεού. Ο Θεός είναι έτοιμος να συγχωρήσει, όταν υπάρχει ειλικρινής μετάνοια. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο ανάξιο να συγχωρηθεί δεν είναι το μέγεθος και το πλήθος των αμαρτιών, άλλα η αμετανοησία του.

Μόλις μετανοήσατε με συντριβή και εξομολογηθήκατε σας δόθηκε η άφεση στον ουρανό. Κατά την εκφώνηση της συγχωρητικής ευχής, αυτή η ουράνια απόφαση σας γνωστοποιήθηκε.

Το χειρόγραφο των αμαρτιών όλων των ανθρώπων το έφερε ο Κύριος πάνω στον Σταυρό και εκεί με την θυσία Του το έσκισε. Στο μυστήριο της εξομολογήσεως έχουμε την εφαρμογή στον κάθε εξομολογούμενο αυτής της θεϊκής ενεργείας. Μετά την εξομολόγηση ο πιστός στέκεται ενώπιον του Θεού ακατάκριτος.

Η αδυναμία της πίστεως σ’ αυτό και η έλλειψη εμπιστοσύνης στο έλεος του Θεού προέρχονται από τον εχθρό μας. Αυτός κτίζει φράκτη ανάμεσα σε μας και στον Θεό. Η μετάνοια και η εξομολόγηση καταστρέφουν αυτόν τον φράκτη. Γνωρίζοντας λοιπόν ο διάβολος ότι το μυστήριο αυτό καταστρέφει τους κόπους του για την οριστική απώλεια των αμαρτωλών, προσπαθεί με κάθε τρόπο ν’ ανακόψει την καρποφορία του, είτε απομακρύνοντας μας τελείως απ’ αυτό είτε σπείροντος αμφιβολίες για την δύναμή του και απελπισία για τήν άφεση των αμαρτιών. Η ολιγοπιστία και η απελπισία είναι παγίδες του διαβόλου. Οπλισθείτε εναντίον του και αποκρούστε τα δόλια βέλη του.

Ο Κύριος θέλει την σωτηρία όλων, άρα και την δική σας. Ο Κύριος προσκαλεί όλους, άρα και σας. Το ενδιαφέρον που τώρα εκδηλώνετε για την σωτηρία της ψυχής σας τί σημαίνει; Σημαίνει την πρόσκληση του Κυρίου: «Δεύτε προς με… καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. 11, 28). Το ενδιαφέρον αυτό είναι έργο δικό σας; Όχι! Ο Κύριος το έσπειρε. Και εφ’ όσον Αυτός το έσπειρε, υπάρχει περίπτωση ν’ αμφιβάλλουμε αν θα μας χαρίσει και την σωτηρία; Αυτός που σας ενθαρρύνει να ζητάτε την συγχώρηση, ασφαλώς και θα σας την χαρίσει. Πλησιάστε Τον λοιπόν με πίστη και μην επιτρέπετε στον εχθρό να σπέρνει ζιζάνια αμφιβολίας και απογνώσεως.

Ο διάβολος, λένε οι Πατέρες, μας διαβεβαιώνει πριν από την αμαρτία ότι ο Θεός είναι εύσπλαχνος και συγχωρητικός. Όμως μετά την αμαρτία μας ταράζει και μας συγχύζει λέγοντας: «Δεν υπάρχει για σένα σωτηρία».

Προσπαθήστε να στερεώνετε την πίστη σας και την ελπίδα της σωτηρίας. Συχνά να ενθυμείσθε την παραβολή του άσωτου υιού. Δεν περίμενε ο πατέρας να πλησίαση ο άσωτος κοντά του, άλλα έτρεξε ο ίδιος να τον συναντήσει και να τον σφίξει στην αγκαλιά του.

Ο ουράνιος Πατέρας μας βεβαιώνει ότι δεν θέλει τον θάνατο του αμαρτωλού. Ο Υιός του Θεού που βρίσκεται στα δεξιά του Πατρός, τί κάνει; Διαρκώς πρεσβεύει για μας. Και το Πνεύμα το Άγιο; Και Αυτό επίσης πρεσβεύει για μας με στεναγμούς αλάλητους. Να τι συμβαίνει στον ουρανό. Ενώ, αντίθετα, ο εχθρός θέλει να σας πείσει ότι δεν υπάρχει για σας σωτηρία από τον Θεό που παροργίσατε. Και σεις πιστεύετε σ’ αυτόν τον πλάνο και τον ψεύτη, ξεχνώντας ότι ο Θεός μια σκέψη και μια επιθυμία έχει: Να ελεεί, να ελεεί, να ελεεί…».

«Λέτε ότι ο Θεός αποτελεί για σας την μόνη ελπίδα. Σωστό είναι αυτό και έτσι πρέπει πάντοτε να σκέπτεστε. Χωρίς το θέλημα του Θεού, χίλιες ανθρώπινες ευεργεσίες δεν θα σας βοηθήσουν. Όμως η σκέψη σας ότι εφ’ όσον είσθε αμαρτωλή, δεν πρέπει να προσεύχεσθε, είναι ολότελα λανθασμένη. Ο Κύριος αποστρέφεται τους αμαρτωλούς όταν παραμένουν αμετανόητοι. Όταν όμως μετανοούν, τότε αφήνει όλους τους δικαίους, όπως ο καλός βοσκός τα ενενηνταεννέα πρόβατα, και στρέφεται προς αυτούς με αγάπη και ευσπλαχνία».

«Πέσατε σε παράπτωμα; Σηκωθείτε. Ο Κύριος εκδηλώνει πλούσιο το έλεος Του σε όποιον ειλικρινά μετανοεί. Αντίθετα ο εχθρός σας προτρέπει ύπουλα σε νέες πτώσεις υποβάλλοντας την σκέψη ότι και χωρίς μετάνοια συγχωρεί ο Θεός: Αυτό αποτελεί θανάσιμη πλάνη. Είναι φοβερό ν’ αμαρτάνει κανείς ελπίζοντας στο έλεος του Θεού. Βέβαια το έλεος του Θεού είναι απέραντο, εμείς όμως είμαστε περιορισμένοι και όταν φθάσουμε στο σημείο να παύσουμε να μετανοούμε για τις συχνές πτώσεις μας, τότε δεν αποτελούμε κατάλληλο δοχείο για να δεχθεί την χάρη και την ευσπλαχνία του Κυρίου. Να ενθυμείσθε αυτές τις σκέψεις και να αγωνίζεσθε για την σωτηρία σας με φόβο και τρόμο.

Εφ’ όσον σας επισκέπτονται αρκετοί και αναγκάζεσθε να συζητάτε μαζί τους λέγοντας πολλά, αυτό έχω να σας πω: Όταν μένετε μόνος καθαρίστε την ψυχή σας, όπως “σκουπίζουν” ένα δωμάτιο. Ταπεινωθείτε και θυμηθείτε τις θλιβερές πτώσεις του παρελθόντος σας. Έτσι θ’ απαλλαγείτε από τον λογισμό ότι κάτι αξίζετε και ότι κάνετε καλή εντύπωση στους άλλους.

Η εγκράτεια από τα πάθη είναι το καλύτερο φάρμακο και συντελεί στην μακροημέρευση.