Τα παιδιά και σεξουαλική διαφώτιση

“Ενα παιδί με μόρφωση μόνο από το σχολείο, είναι ένα αμόρφωτο παιδί”

George Santayana (1863-1952)
Ισπανός φιλόσοφος, ποιητής και συγγραφέας

Συντάκτης:Νικόλαος Γ. Ιωσηφίδης (Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος Mb.bsc.Mmed.obgy (Specialist Consultant Gynecologist.)

Είναι πολύ σημαντικό για τους γονείς να μιλούν, να διαφωτίζουν και να επιμορφώνουν τα παιδιά τους για θέματα που αφορούν την αγάπη, την οικειότητα και το σεξ.

Ο ρόλος των γονιών για τα ευαίσθητα αυτά θέματα είναι πρωταρχικός διότι μπορούν δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες να περάσουν προς τα παιδιά τους τα σωστά μηνύματα που θα τα βοηθήσουν και θα τα προστατεύουν για ολόκληρη τη ζωή.

Όμως, είναι πράγματι γεγονός, ότι πολλοί γονείς δεν νιώθουν άνετα να μιλούν για τα θέματα αυτά και έτσι αποφεύγουν ή αναβάλλουν μια τέτοια συζήτηση με τα παιδιά τους.

Κάθε χρόνο έχει υπολογιστεί ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, 3 εκατομμύρια έφηβοι μολύνονται με σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες. Επίσης, κάθε χρόνο, ένα εκατομμύριο κορίτσια στην εφηβική ηλικία μένουν έγκυοι.

Τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται πληροφόρηση και καθοδήγηση από τους γονείς τους για να πάρουν τις ορθές και υγιείς αποφάσεις σχετικά με τη σεξουαλική τους συμπεριφορά. Τα όσα βλέπουν και ακούν στο σύγχρονο περιβάλλον που ζούμε τους προκαλούν σύγχυση, υπερβολικές εντυπώσεις και ερεθισμούς.

Η συζήτηση για θέματα σχετικά με το σεξ μπορεί να είναι δύσκολη για τους γονείς και για τα παιδιά. Οι γονείς όμως πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες πληροφόρησης και περιέργειας των παιδιών τους. Ανάλογα με το επίπεδο αυτής της ανάγκης και ζήτησης πρέπει να προσφέρουν όση πληροφόρηση χρειάζεται το παιδί τους.

Σε αρκετές περιπτώσεις είναι χρήσιμο οι γονείς να ζητούν συμβουλές από τους γιατρούς, τους παιδίατρους, τους ψυχολόγους, ανθρώπους της εκκλησίας όπως τους κληρικούς και άλλους ειδικούς. Ειδικά βοηθήματα όπως βιβλία ή σχεδιαγράμματα μπορούν να βοηθήσουν την επικοινωνία και την κατανόηση.

Τα παιδιά έχουν διαφορετικά επίπεδα περιέργειας και κατανόησης και αυτό εξαρτάται από την ηλικία τους και από το επίπεδο ωρίμανσης τους. Όσο μεγαλώνουν σε ηλικία τα παιδιά τόσο πιο συχνά θα ερωτούν λεπτομέρειες για το σεξ. Αρκετά παιδιά έχουν το δικό τους λεξιλόγιο για θέματα του σεξ. Είναι σημαντικό οι γονείς να βρούνε τις λέξεις που χρησιμοποιούν τα παιδιά τους και με τις οποίες αυτά νιώθουν άνετα. Μιλώντας με αυτό τον τρόπο η συζήτηση γίνεται πιο εύκολη.

Ένα πεντάχρονο παιδί θα είναι ευχαριστημένο με απλές απαντήσεις, όπως για παράδειγμα την απλή ερμηνεία ότι τα παιδιά δημιουργούνται από ένα σπόρο ο οποίος μεγαλώνει σε ειδικό χώρο μέσα στη μητέρα του. Αντιλαμβάνεται ότι ο πατέρας του βοηθά με το δικό του σπόρο, τον οποίον συνδυάζει με αυτόν της μητέρας του και έτσι το παιδί αρχίζει να μεγαλώνει.

Ένα οκτάχρονο παιδί μπορεί να χρειάζεται περισσότερες επεξηγήσεις. Μπορεί να θέλει να μάθει πώς φθάνει ο σπόρος του πατέρα του στον σπόρο της μητέρας του.

Οι γονείς σε τέτοια περίπτωση μπορούν να θέλουν να πουν ότι ο σπόρος του πατέρα που ονομάζεται σπερματοζωάριο προέρχεται από το πέος του και ότι συνενώνεται με τον σπόρο της μητέρας που ονομάζεται ωάριο μέσα στη μήτρα της. Μετά, το βρέφος αφού δημιουργηθεί, μεγαλώνει μέσα στην ασφάλεια της μήτρας της μητέρας για 9 μήνες μέχρι που να δυναμώσει αρκετά για να γεννηθεί.

Ένα εντεκάχρονο παιδί μπορεί να θέλει να μάθει περισσότερα. Σε τέτοια περίπτωση οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν εξηγώντας πως ένας άνδρας και μια γυναίκα ερωτεύονται και πως μπορεί να αποφασίσουν μετά να έχουν μεταξύ τους μια σεξουαλική σχέση.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μιλούν και να τονίζουν τις ευθύνες και τις συνέπειες που έρχονται μαζί με μια σεξουαλικά ενεργό ζωή. Η εγκυμοσύνη, οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες και τα αισθήματα σχετικά με το σεξ είναι σημαντικά θέματα που πρέπει να αναπτυχθούν.

Όταν οι γονείς μιλούν στα παιδιά τους για τα θέματα αυτά, τα βοηθούν να πάρουν τις αποφάσεις που είναι οι πιο κατάλληλες γι΄ αυτά χωρίς να νιώθουν ότι πρέπει να κάνουν κάτι προτού να είναι έτοιμα. Βοηθώντας τα παιδιά να καταλάβουν ότι οι αποφάσεις αυτές για να γίνουν χρειάζονται ωριμότητα και υπευθυνότητα, αυξάνονται οι πιθανότητες ότι τα παιδιά θα κάνουν τις σωστές επιλογές.

Οι έφηβοι έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και ανάγκες. Αντιλαμβάνονται και τοποθετούν τον έρωτα και το σεξ μέσα στα πλαίσια των σχέσεων των συναντήσεων και γνωριμιών.

Μπορεί να χρειαστούν βοήθεια σε θέματα που έχουν σχέση με την ένταση των δικών τους αισθημάτων που έχουν σχέση με το σεξ. Μπορεί ακόμη να χρειάζονται βοήθεια διότι υπάρχει σύγχυση μέσα τους για την σεξουαλική τους ταυτότητα ή ακόμη για την σεξουαλική τους συμπεριφορά σε μια σχέση.

Ενδιαφέροντα και ανησυχίες σχετικά με τον αυνανισμό, την περίοδο, την αντισύλληψη, την εγκυμοσύνη, και τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες είναι πολύ συχνές στην εφηβική ηλικία. Αρκετοί έφηβοι έχουν και αγωνίες και εσωτερικές διαμάχες σχετικά με την οικογένεια, την θρησκεία και άλλες πολιτιστικές αξίες.

Η ανοικτή επικοινωνία και συζήτηση με τους γονείς όπως επίσης και η παροχή σωστής πληροφόρησης αυξάνει τις πιθανότητες ότι οι έφηβοι θα αναβάλουν τη σεξουαλική επαφή και θα χρησιμοποιήσουν τις κατάλληλες μεθόδους αντισύλληψης όταν θα αρχίσουν την σεξουαλική τους ζωή.

΄ Oταν οι γονείς μιλούν με τα παιδιά ή τους έφηβους τους, είναι σε αρκετές περιπτώσεις βοηθητικό, να κάνουν τα ακόλουθα:

1. πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να μιλούν και να κάνουν ερωτήσεις

2. να επιδιώκουν να διατηρείται μια ήσυχη ατμόσφαιρα, χωρίς διάθεση άσκησης κριτικής για να μπορεί να γίνεται μια εποικοδομητική συζήτηση

3. πρέπει να χρησιμοποιούν λέξεις κατανοητές και εύκολες

4.πρέπει οι γονείς να καταβάλουν προσπάθεια για να μπορέσουν να υπολογίσουν το επίπεδο γνώσεων και κατανόησης του παιδιού τους

5. είναι καλό να διατηρείται κατά την διάρκεια των συζητήσεων αυτών μια εύθυμη διάθεση και οι γονείς να μην διστάζουν να μιλάνε και για τις δικές τους δυσκολίες να μιλούν για τα θέματα αυτά

6. πρέπει οι γονείς να συσχετίζουν την έννοια του σεξ με την αγάπη, την οικειότητα, το αίσθημα φροντίδας και σεβασμού και για το ίδιο το άτομο αλλά και για το σύντροφο του

7. πρέπει να υπάρχει ειλικρίνεια στην έκφραση των απόψεων του καθενός για θέματα που αφορούν τις αξίες και τις ανησυχίες

8. είναι σημαντικό να τονίζεται στις συζητήσεις η σημασία των ευθυνών που προκύπτουν από τις επιλογές και τις αποφάσεις

9. οι γονείς πρέπει να βοηθούν τα παιδιά τους να κατανοούν σωστά τα υπέρ και τα κατά των επιλογών τους

Συμπερασματικά θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η ανάπτυξη ενός ανοικτού, ειλικρινούς και συνεχούς διαλόγου μεταξύ των γονιών και των παιδιών τους, για τα θέματα που αφορούν το σεξ, την υπευθυνότητα και τις επιλογές μπορεί να αποτελέσει μια ουσιαστική βοήθεια για τα παιδιά και τους νέους για να διαφωτιστούν και ενημερωθούν για το σεξ με ένα τρόπο θετικό και υγιή.