Оδοιπορικό στην Ορθόδοξη γη της Ρουμανίας, (μέρος 3ο)

Συνέχεια από (2)

Οι ελληνικής καταγωγής τιμώμενοι άγιοι στην Ρουμανία (με πλούσιο φωτογραφικό υλικό)

Ο Θεός ευδόκησε, επειδή δεν σώζονται σήμερα ολόσωμα λείψανα Ρουμάνων αγίων στην Ρουμανία, να υπάρχουν άγιοι αλλοεθνείς και μάλιστα, οι περισσότεροι, ελληνικής καταγωγής, που τα ολόσωμα λείψανα τους απολαμβάνουν μεγίστης τιμής και ευλάβειας από τον πιστό ρουμανικό λαό.

Η οσία Παρασκευή του Ιασίου ή η Νέα η Επιβατηνή

Η λαοφιλέστερη αγία της Ρουμανίας σήμερα που προσελκύει πολλούς προσκυνητές απ΄ όλη την χώρα, όχι μόνο κατά την εορτή της μνήμης της αλλά και καθημερινά, είναι η όσία Παρασκευή του Ιασίου ή η Νέα η Έπιβατηνή, όπως την γνωρίζουμε στην Ελλάδα, καθώς καταγόταν από τους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης. Γεννήθηκε στις αρχές του 11ου αι. Οι ευσεβείς γονείς της έκαναν και άλλο γιό, τον μετέπειτα Επίσκοπο Μαδύτων άγιο Ευθύμιο τον Μυροβλύτη. Από μικρή η Παρασκευή ήταν πολύ φιλακόλουθη και ελεήμων. Σ΄ αυτό βοήθησε πολύ και η ευσεβής μητέρα της, που χαιρόταν για την πνευματική προκοπή της κόρης της. Στα δεκαπέντε της χρόνια, εγκαταλείπει το πατρικό της σπίτι ποθώντας την μοναχική ζωή και πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου επισκέπτεται όλα τα εκεί προσκυνήματα, και αργότερα στην Μικρά Ασία και στην Ηράκλεια του Πόντου, όπου παρέμεινε πέντε χρόνια στον ναό της Παναγίας. Αργότερα την βρίσκουμε στα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων, όπου κατέληξε σε γυναικεία μονή στην έρημο του Ιορδάνου, πα¬ραμένοντας στην άσκηση μέχρι τα εικοσιπέντε της. Κατόπιν θείας οπτασίας, εγκατέλειψε την Παλαιστίνη και επέστρεψε στην πατρίδα της. Εκεί βοήθησε όλους όσους είχαν ανάγκη, υπηρετώντας συνάμα στον ναό. Αργότερα πήγε στην Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης και υπηρέτησε στον Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων, ώσπου σε ηλικία εικοσιεπτά ετών έκοιμήθη οσιακώς εν Κυρίω. Οι χριστιανοί του χωριού έθαψαν την αγία πλησίον του ναού και κοντά στην θάλασσα. Στο πέρασμα των χρόνων, η ξένη που υπηρέτησε στον ναό τους ξεχάστηκε, ώσπου μετά από χρόνια, τα κύματα της θάλασσας εξέβρασαν στην παραλία το πτώμα ενός ναυτικού και οι ντόπιοι το έθαψαν, χωρίς να το γνωρίζουν, δίπλα στον τάφο της αγίας. Επειδή όμως αυτός ήταν ακάθαρτος ενώπιον του Θεού και γεμάτος αμαρτίες, η οσία δεν ανεχόταν το σώμα του δίπλα στο δικό της. Εμφανίστηκε λοιπόν σ΄ έναν άγιο γέροντα ασκητή τρεις φορές στο όνειρο του και του είπε να ξεθάψει το ξένο σώμα και να το θάψει αλλού. Του αποκάλυψε επίσης και τον τόπο που είναι θαμμένη, το όνομά της και τον τόπο καταγωγής της. Τότε κλήρος και λαός μετέφεραν το ιερό λείψανο στον ναό των Αγίων Αποστόλων της Καλλικράτειας και το έθαψαν με μεγάλες τιμές και ψαλμωδίες.

Την εποχή που καταλύθηκε η βυζαντινή αυτοκρατορία από τους Σταυροφόρους (1204), ο τσάρος των Βουλγάρων Ιωάννης Άσσάν Β΄, πίεσε έντονα τους Φράγκους και του έδωσαν το λείψανο της οσίας Παρασκευής. Έτσι, περί το 1238, το ιερό λείψανο με πολλές τιμές και πανηγυρισμούς μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα του В΄ Βουλγαρικού Βασιλείου, Μεγάλο Τύρνοβο. Εδώ παρέμεινε ως το 1393. Όταν το ιερό λείψανο της οσίας μεταφερόταν από την Καλλικράτεια στο Τύρνοβο, πέρασε και από τον τόπο που γεννήθηκε η οσία, τους Επιβάτες. Το αμάξι που μετέφερε την ιερή λάρνακα σταμάτησε εκεί και ήλθαν όλοι οι Έλληνες συντοπίτες της οσίας, χριστιανοί του χωριού, και το ασπάστηκαν. Ο αμαξάς ετοιμάστηκε να ξεκινήσει. Στάθηκε όμως αδύνατον να προχωρήσει. Μόνο τότε ξεκίνησε όταν ήλθε μία ευλαβής γριούλα και ασπάστηκε το άγιο λείψανο.

Με την ήττα των Βουλγάρων από τους Τούρκους και την ακόλουθη άλωση του Τυρνόβου, τόσο το λείψανο της αγίας Παρασκευής όσο και αυτό της αγίας Φιλοθέας, μεταφέρονται για λίγο στον Βιδύνιο (1393-1398) και από εκεί στο ελεύθερο ακόμη Βελιγράδι, όπου παρέμεινε ως το 1521. Στο Βελιγράδι υπάρχει ναός και άγιασμα της όσιας που τιμάται ιδιαίτερα στην Σερβία. Το έτος 1521 ήλθε και η σειρά του Βελιγραδίου να πέσει στα χέρια των Τούρκων. Τότε ο σουλτάνος Σουλεϋμάν ο Μεγαλοπρεπής πήρε το άγιο λείψανο στην Κωνσταντινούπολη και το έδωσε αντί πολλών χρημάτων στο Πατριαρχείο. Τοποθετήθηκε στον ναό της Παμμακάριστου, έδρα τότε του Πατριαρχείου. Το έτος 1640, επειδή το Πατριαρχείο είχε ένα τεράστιο φορολογικό χρέος, παρακάλεσε τον ηγεμόνα της Μολδαβίας Βασίλειο Λούπου να το βοηθήσει. Τότε ο ηγεμόνας απάλλαξε την Μεγάλη Εκκλησία από το χρέος αυτό. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και ως ευλογία, ο Πατριάρχης Παρθένιος ο Γέρων, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου, έδωσε στον ρουμανικό λαό το λείψανο της οσίας Παρασκευής. Το λείψανο κατέβασαν κρυφά άπό τα τείχη της Πόλεως και το μετέφεραν με ασφάλεια στο Ιάσιο, την πρωτεύουσα της ηγεμονίας της Μολδαβίας, το 1641. Αρχικά τοποθετήθηκε στο δεξιό μέρος του περικαλλούς ναού των Τριών Ιεραρχών, όπου παρέμεινε επί 250 χρόνια. Κάθε χειμώνα το ίερό λείψανο διατηρούνταν στο γοτθικού ρυθμού παλάτι του ηγεμόνα της Μολδαβίας Βασιλείου Λούπου. Την 22α Φεβρουαρίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης και τα παλληκάρια του Ιερού Λόχου, αφού προσευχήθηκαν στον ναό και ασπάστηκαν τα λείψανα της αγίας, ύψωσαν στον προαύλιο χώρο το λάβαρο της Ελληνικής επανάστασης. Αργότερα, στις 27 Δεκεμβρίου 1888, με ενέργειες του Μητροπολίτου αγίου Ιωσήφ Νανιέσκου του Ελεήμονος, όταν ολοκληρώθηκε η ανέγερση του νέου Μητροπολιτικού Ναού που τιμάται στην μνήμη της και στον άγιο Γεώργιο, το ιερό λείψανο μετακομίστηκε στον περικαλλή και υπερμεγέθη αυτό ναό, όπου παραμένει ως σήμερα πραγματοποιώντας πολλά θαύματα.

Η πανήγυρη στην μνήμη της οσίας Παρασκευής την 14η Οκτωβρίου, γίνεται περίλαμπρα με συμμετοχή χιλιάδων προσκυνητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1944, όπου έγινε η μεταπολίτευση στην χώρα, υπήρχε ειδικός νόμος για το μεγάλο προσκύνημα και όλα τα μέσα συγκοινωνίας μετέφεραν μετ΄ επιστροφής δωρεάν για ένα τριήμερο πιστούς απ΄ όλη την χώρα. Τον βίο της οσίας συνέγραψαν, μετέφρασαν ή διασκεύασαν ο άγιος Ευθύμιος Τυρνόβου (1375-1393), ο διάκονος Βασιλικός, οι Μητροπολίτες Μολδαβίας Βαρλαάμ (το 1643) και Δοσίθεος (το 1682), Μελέτιος Συρίγος, Νικηφόρος ο Χίος, άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, Ραφαήλ Γουριώτης μοναχός Αγιαναννίτης και Χαρίτων ο Πνευματικός. Πηγή για την σύνταξη του βίου υπήρξε η παλαιοσλαβική Χρονική Διήγησις (σε περγαμηνό κώδικα του 14ου αι.), στην οποία αναφέρεται ότι βασίζεται σε παλαιότερα ελληνικά υμνοαγιολογικά κείμενα, που έφερε το 1234 στο Τύρνοβο από την Καλλικράτεια ο Ιωακείμ Αρχιεπίσκοπος Τυρνόβου. Στην Χρονική Διήγηση μαρτυρείται σαφώς η μεγάλη διάδοση της τιμής και της φήμης της οσίας, λόγω των θαυμάτων που επιτελούσε στον ελληνικό κόσμο από τον 11ο αι. και εξής, ενώ διαφαίνεται ότι παραμένει εντελώς άγνωστη στον σλαβικό κόσμο έως την μετακομιδή των λειψάνων της στο Τύρνοβο(1).

Σημειώσεις:

(1) Πρβλ. Σουλτάνα Λάμπρου, Ή άγια Παρασκευή η Έπιβατηνή. Αγιολογική Μελέτη (Διδακτορική Διατριβή), Θεσ/νίκη 2001. Με την μελέτη αυτή επιβεβαιώνεται με τον επιστημονικότερο τρόπο η ελληνική καταγωγή της όσίας.

Συνεχίζεται…