«Ιωσήφ ο Ησυχαστής (1897-1959) – 50 χρόνια από την οσίαν κοίμησιν του»

Η Ορθόδοξος εκκλησία είναι πολύ προσεκτική, ως προς την απόφαση ανακηρύξεως ενός Αγίου.

Πενήντα ολόκληρα χρόνια κύλησαν από της Οσίας τελευτής του Αειμνήστου Ιωσήφ του Ησυχαστού. Είναι ικανά αυτά τα χρόνια για να αποφανθεί η Εκκλησία επισήμως περί της Αγιότητος του;

Οι Άγιοι δεν βιάζονται. Πολλοί Άγιοι ανέμεναν αγογγύστως επί ολόκληρους αιώνες. Άλλοι πάλι μάλιστα και πρόσφατοι όπως ο Άγιος Νεκτάριος, Άνθιμος της Χίου, Γεώργιος Καρλσίδης κ.α. ανακηρύχθηκαν πολύ νωρίς.

Κριτήρια

Η Εκκλησία προκείμενου να ανακηρύξει ένα μέλος της ως Άγιο στηρίζεται σε δύο σκέλη: α. Προ του Θανάτου και β. Μετά θάνατον.

Αναφορικώς με τον αείμνηστον Γέροντα Ιωσήφ απαντούν ένα πλήθος σημείων τόσο εν τη ζωή, όσο και μετά θάνατον, όπου χαρακτηρίζουν ένα μεγάλον Άγιο μέσα εις τον χορό των οσίων.

Έχουμε πάρα πολλές άμεσες και έμμεσες ζωντανές μαρτυρίες από τα πνευματικά τέκνα του.

Ζωντανότερη μαρτυρία απ’ όλες είναι η αυτοβιογραφία του, η οποία σώζεται σε μια σπουδαία συλλογή επιστολών του, με νουθεσίες προς τα τέκνα του, την οποίαν φιλοπόνως εξέδωκε προ ετών η Ιερά Μονή Φιλοθέου (Έκφρασις μοναχικής εμπειρίας).

Ακόμα μεταξύ των πολλών μαρτυριών έχει περιέλθει προ πολλών ετών εις φως η βιογραφία του, από τον γνωστόν λόγιον ήδη αείμνηστο γέροντα Ιωσήφ βατοπαιδινόν, ένα από τα εκλεκτά μέλη της συνοδείας του.

Πρόσφατα εξεδόθη περισπούδαστον έργον με ζωντανές μαρτυρίες υπό τον τίτλον «Ο γέροντας μου Ιωσήφ ο Ησυχαστής» από ένα άλλον εκλεκτόν τέκνο τον προηγούμενον Ιεράς μονής Φιλοθέου Αρχιμ. Εφραίμ και νυν κοινοβιάρχην εν Αμερική πολλών Ιερών μονών οι οποίες λειτουργούν κατά τον τύπον όπου παρέλαβεν από τον Άγιον γέροντα του Ιωσήφ.

Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να εντρυφήσουν εις τα ως άνω ιερά συγγράμματα. Όσον το κατ’ εμέ ο χώρος μου επιτρέπει μόνο ελάχιστα σταχυολογήματα ενδεικτικά αλλά και αποδεικτικά στοιχεία ενός Αγίου.

Εξ’ όσον άκουσα από το αψευδές στόμα ενός άλλου Αγίου του συνασκητού του, γέροντος Αρσενίου, αλλά και από τον αείμνηστον γέροντα μου Παπαχαράλαμπο, αλλά και απ’ όσα ζωντανά μας αναφέρει ο ίδιος εις τις επιστολές του μαθαίνουμε και τα εξής: επί τριάντα ολόκληρα χρόνια ζούσαν με τον γέρο Αρσένιο ξυπόλιτοι και μάλιστα κάτω από την παγωμένη κορυφή του Άθωνα χωρίς θερμάστραν ολόκληρον τον χειμώνα. Για να θερμανθούν προέβαιναν σε πλήθος γονυκλισιών μέχρις ότου θερμανθεί ολίγον το σώμα αλλά περισσότερον η ψυχή από την χάριν του Αγίου πνέυματος. Όσον για προσευχή ο κανόνας ήτανε παντοτινή αγρυπνία πριν από την δύση του ηλίου και τερματιζόταν μετά την ανατολή.

Αν καταπιανόμουν με τους σκληρούς και υπερφυσικούς άθλους του ιλιγγιά ο νούς ακόμα και υπερκόσμιος όταν διαβάζει τα ίδια λόγια του γέροντος προς ενίσχυση των τέκνων του: όσον αφορά την συγκέντρωση κατά την νυχτερινή αγρυπνία γράφει «έξ ολόκληρες ώρες (καθημερινά) δεν εσυγχώρουν τον νούν να βγει από την καρδίαν».

Άραγε πόσοι από εμάς όπου ούτε ένα λεπτό δεν κατορθώνουμε να κρατήσουμε τον ακράτητο νου μας!.

Να πω περί νηστείας; Τριάντα ολόκληρα χρόνια ζούσαν με ξηροφαγίαν κυρίως παξιμάδι και μονοφαγίαν όλον το έτος. Σαββατοκυρίακο έτρωγαν και ότι άλλο ετύγχανε εκτός από κρέας,όμως και πάλι άπαξ (μονοφαγία).

Πως να παρασιωπίσω τα περί αγνείας και περί σωφροσύνης όπου ύστερα από μαρτυρική πάλη σώμα με σώμα με το δαιμόνιο της πορνείας εξήλθεν νικητής εις το άνθος της ηλικίας 32-33 ετών αποκτήσας τελείαν απάθειαν και ακηνισίαν προς τα πάθη της σαρκός.

Εαν είπω περί σκληραγωγίας καθώς ο ίδιος μαρτυρεί επί ολόκληρα χρόνια δεν κατεκλήθει σε στρώμα αλλά ύστερα από την ολονύκτια κοπιαστική αγρυπνία ελάμβαναν ομού με τον συνασκητή του Αρσένιον ολίγον ύπνον καθήμενοι σε σκαμνάκι ή σε στασίδι της εκκλησίας.

Οι νόμιμοι αυτοί και μαρτυρικοί αγώνες επόμενο ήταν να αποφέρουν πλούσιους τους καρπούς του Αγίου πνεύματος.

Από μαρτυρίες των τέκνων του αλλά και από την αυτοβιογραφία του εξάγουμεν ότι πολύ νωρίς απέκτησε χάρισμα προορατικό αλλά και θαυματουργικό.

Ο αείμνηστος ευλαβέστατος μοναχός Δαυίδ Αγιοπαυλίτης μου ανέφερε ο ίδιος: «ο παππούς σας Ιωσήφ είναι μεγάλος Άγιος. Κάποτε είχα ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, πήγα στη Αγία Άννα να τον συναντήσω. Από μακριά ακόμα είπε στον π. Αθανάσιον «τρέξε ν’ ανοίξεις του π. Δαυίδ έχει μεγάλη ανάγκη» όχι μόνο προείδεν την έλευση και το πρόβλημα μου αλλά και επέστρεψα θεραπευμένος από το πάθος μου και γεμάτος ψυχική αγαλλίαση».

Αλλά επιλήψει με ο χρόνος διηγούμενον δια οπτασίας και αποκαλύψεις Κυρίου τις οποίες εβίωσεν ουχί άπαξ και δις αλλά επί σειράν ετών. Σε μίαν επιστολή του μαρτυρεί εις τρίτον πρόσωπον λέγοντας «Είδον εγώ αδελφόν… όστις ήλθεν εις έκστασιν… και ηχμαλωτίσθει εις την θεωρίαν του απλέτου φωτός. Προχωρών εις ένα ουρανομήκες χιονόλευκον παλάτιον εις την θύραν ίστατο η κυρία μας Θεοτόκος… βαστάζουσα ως χιόνα το χιονόλευκο βρέφος της… αφού επλησίασε εκείνος ο αδελφός τον ησπάσθει ως τέκνον της… και το άρρητον και γλυκύτατον βρέφος τον εχάιδεψε με το χεράκι του… και με είπε εκείνος ο αληθής ότι ενθυμούμενος την θεωρίαν όλα του τα χρόνια αισθάνεται ευωδίαν και γλυκασμόν εις την ψυχή του».

Άλλοτε μαρτυρεί ότι αγρυπνώντας με το γέρο Αρσένιο εφάνησαν εμπρός του τρία ολόλευκα παιδάκια όπου τον ευλογούσαν και συνάμα έψαλλαν «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε Χριστόν ενεδύσασθε αλληλούλια.

Άλλοτε πάλι πνιγμένος κυριολεκτικά από αφόρητους πειρασμούς του ενεφανίσθει ο Κύριος Ιησούς πάνω εις τον σταυρόν καρφωμένος ματωμένος όπως τον εσταυρωσαν οι ιουδαίοι και ήκουσε φωνή «Είδε πόσα υπέφερα εγώ για σένα».

Από την οπτασία αυτή και από ένα πλήθος προσωπικές μαρτυρίες συμπεραίνουμε ότι ο αείμνηστος αυτός ασκητής είχε περιπέσει κατά την πορεία της μοναχικής του σταδιοδρομίας σε ένα πλήθος από πειρασμούς, είτε απευθείας εκ δαιμόνων είτε εξ ανθρώπων. Αλλά εκείνο που τον ανεβάζει κατακόρυφα είναι ότι ποτέ δεν γόγγυξε ούτε μνησικάκησε εναντίων των εχθρών του. Τουναντίον προσευχόταν ολοψύχως υπέρ της σωτηρίας τους και οσάκις εύρισκε ευκαιρία ανταπέδιδε την αχαριστία με ευεργεσία και έμπρακτη αγάπη.

Σημεία μετά θάνατον

Τα ανωτέρω ελάχιστα αυτά σταχυολογήματα αφορούν την επί γης διαγωγή του οσίου. Όσον το μετά θάνατον πρώτον και αψευδέστατον σημείον Αγιότητος είναι η πάντερπνος ευωδία των ιερών του λειψάνων και ιδίως της χαριτοβρύτου κάρας του αλλά και ένα πλήθος θαυμάτων από μαρτυρίες τόσον μοναχών όσον και λαικών αδελφών μας.

Θα μπορούσε να γραφεί νέο βιβλίο με ένα πλήθος από θαύματα του αειμνήστου γέροντος μετά θάνατον. Σε πολλούς εμφανίστηκε μετά θάνατον και ιδίως στα τέκνα του. Θεράπευσε ανίατες ασθένειες αλλά προπάντων και μετα θανατον εδίδαξε και μετέδωκε σε πολλούς την τέχνη της νοεράς προσευχής. Άλλους πάλιν τους προφύλαξε από παγίδες των πολλαπλών αιρέσεων. Μια κυρία στην Αμερική από άγνοια παρασύρθηκε στα πλοκάμια των μαρτύρων του Ιαχωβά. Της εμφανίστηκε στον ύπνο και της εξήγησε ότι η χιλιαστές είναι διαστρεβλοτές της αγίας γραφής. Τον ρώτησε πως λέγεται και της είπε Ιωσήφ σπηλαιώτης από το Άγιο όρος. Από περιέργεια διερέυνησε η γυναίκα. Όταν είδε μια φωτογραφία του έκπληκτη αναφώνησε «αυτός είναι!». Έκτοτε απέπτυσε την πλάνη των χιλιαστών και κατεστάθει εκλεκτό μέλος της ορθοδοξίας μας.

Νομίζω ότι και αυτά τα ελάχιστα θεωρούνται ικανές αψευδέστατες αποδείξεις ότι ο αείμνηστος Ιωσήφ ο ησυχαστής στην συνείδηση και την καρδιά του πιστού λαού μας είναι ένας μεγάλος σύγχρονος Άγιος.

Όσον δε για τη επίσημον ανακήρυξη του ασφαλώς τον λόγον έχει η επίσημος Εκκλησία.

Να έχουμε την ευχή του Αμήν.

Μοναχός Ιωσήφ Διονυσιάτης