ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ (20)-ΑΣΚΗΣΗ, Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ

ΤΙΜΩΡΕΙ Ο ΘΕΟΣ;

 Γιατί ο Θεός να τιμωρεί; Σ αυτήν την επίμονη και περίεργη ερώτηση, αυτών που δεν γνωρίζουν, δίνουμε σύντομη απάντηση από την Αγία Γραφή και τους Πατέρες. Η θεοειδής κατασκευή του ανθρώπου φανερώνει την αυτεξουσιότητα στην εκλογή και λήψη των αποφάσεών του και την ελευθερία της προσωπικότητάς του. Η θεία βουλή και απόφαση ότι «ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν ουδέ τέρπεται επ’ απωλεία ζώντων» (Σοφ. Σολ. α’ 13), πείθουν ότι δεν τέθηκε εξ αρχής θέμα τιμωρίας (κόλασης) η καταδίκης. Ο Θεός απαίτησε, «ενετείλατο» , τα κτίσματά του, επειδή προήλθαν απ’ αυτόν και δεν μπορούν να υπάρχουν και να λειτουργούν χωρίς αυτόν, ως αιτιατά, να εξαρτώνται από αυτόν, ο οποίος είναι το πρώτο αίτιο. Η εντολή, ή καλύτερα η υπόδειξη του Θεού, δεν ήταν επιβολή και απαίτηση, αλλά συμβουλή της λογικής χρήσης των φυσικών όρων της ζωής. Εάν την ακολουθούσαν θα υπήρχε παράταση των νόμων ύπαρξης των όντων.

Αιτία, λοιπόν, της ανωμαλίας ήταν η παράλογη σκέψη, απόφαση, επιλογή και χρήση του δικαιώματος του αιτιατού ανθρώπου να αποκοπεί από το αείζωο αίτιο, το Θεό, και ως εκ τούτου να γίνει θνητός. Μόνος του ο άνθρωπος κατρακύλησε στο θάνατο και υπέστη όλες τις συνέπειες της θνητότητας και της φθοράς, η οποία υπεισήλθε στο σύνολο της ανθρώπινης φύσης. Εκτός από το υλικό μέρος του, ο άνθρωπος, υπέστη και στον πνευματικό του κόσμο συντριβή και απώλεια. Εκτός από τους πόνους, το φόβο και τις θλίψεις, απέκτησε και «διάνοιαν εγκειμένην επί τα πονηρά» από τη γέννησή του. Ολόκληρος ο κόσμος και ο θησαυρός της λογικής του μεγαλοπρέπειας, στον οποίο στηριζόταν το «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν», ανατράπηκε παταγωδώς και δυστυχώς το «πρωτόκτιστον κάλλος» «παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις» για να μη πούμε «τοις δαίμοσι» «και ωμοιώθη αυτοίς» (Ψαλμ. μη’ 21).

Από το σημείο αυτό αρχίζουν οι συνέπειες του ηλίθιου αυτονομισμού που οδηγούν σε ένα ολέθριο τέλος. Αφού αποκόπηκε ο άνθρωπος, το ευτελές αυτό μόριο, ως αιτιατό, από την αιτία της αειζωίας, απέμεινε οικτρό θύμα της πλήρους διαστροφής, στο οποίο έσβησε το φως και η σύνεση της λογικής.

Πρώτο σύμπτωμα η επανάσταση τον ανθρώπου κατά του εαυτού του και κατά του πλάστη και δημιουργού του.

Το αλλόκοτο τέρας της διαστροφής, ο διάβολος, έσβησε το φως της λογικής προτείνοντας αντί της χρείας την επιθυμία, στη θέση της τάξης και συμφωνίας την αρπαγή και το ψέμα και αντί της καλής συμπεριφοράς τον εγωισμό και το μίσος.

Αιχμάλωτος, ο μεταπτωτικός άνθρωπος, στον περιεκτικό παραλογισμό, αδυνατεί να ενεργεί δίκαια και να είναι σώφρων, ως πρόσωπο και ως κοινωνία. Έγινε επαναστατικός και επικίνδυνος παράγοντας διάλυσης της αρμονίας της κτίσης.

Η φιλάνθρωπη οικονομία και συγκατάβαση του Θεού Λόγου έφερε την αποθεραπεία αυτής της διαστροφής, αλλά δεν επιβλήθηκε με τη βία στην ανθρώπινη προσωπικότητα. Αφού με τη λανθασμένη εκούσια επιλογή της αυτονομίας κέρδισε ο άνθρωπος τη φθορά και το θάνατο, οφείλει εκούσια να επανέλθει στη λογική και φυσική εξάρτησή του από το πρώτο αίτιο, το Θεό, για να επανεύρει τη ζωή και αφθαρσία που έχασε.

Να γιατί ο Θεός απαιτεί υποταγή και εξάρτηση των δημιουργημάτων. Η εξάρτηση δεν είναι θέμα εξουσιαστικής επιβολής του δημιουργού, αλλά οντολογική και υπαρξιακή αναγκαιότητα των δημιουργημάτων. Χωρίς αυτήν διακόπτεται η ζωή και η ύπαρξη των όντων. Είναι λοιπόν φυσικός νόμος και όρος της ύπαρξης και σύστασης όλων των όντων η εξάρτηση από την πρώτη αρχή και αιτία τους, το Θεό.

Ο άνθρωπος αρνείται την πρακτική της εξυγίανσης, που υποδείχθηκε από τον ανακαινιστή και σωτήρα Θεό· παραμένει με πείσμα, ή από την αδυναμία της αιχμαλωσίας, στο νόμο και το σύστημα του παραλόγου και μόνος του κατεργάζεται την καταδίκη του.

Η φιλάνθρωπη οικονομία του Θεού, με την παρουσία του ανάμεσά μας, όχι μόνο έσβησε την πρώτη ενοχή, αλλά βράβευσε με την περίσσεια της Χάρης όσους θέλουν να θεραπευτούν και να επιστρέψουν στην πρώτη τους θέση. Η μεγάλη όμως παραμόρφωση, που υπέστη το «κατ’ είκόνα και ομοίωσιν», εκβιάζει στη ροπή και κίνηση προς τα χειρότερα. Εκεί ο ανθρώπινος νους απογυμνωμένος από τη θεία έλλαμψη και φωτισμό ή κτηνώδης γίνεται ή δαιμονιώδης. Με τη σάρκωσή του όμως, ο πανάγαθος σωτήρας και λυτρωτής μας, απέδειξε ότι ο άνθρωπος της πτώσης δεν έχασε τη θέληση και το δικαίωμα της εκλογής· επομένως μπορεί να επανεύρει την υγεία και να επιτύχει την ανάπλασή του, άφου ο λυτρωτής επανέφερε τη Χάρη που έχασε με την πτώση. Και όχι μόνο αυτό! Ο σωτήρας μας, Χριστός ο Θεός, μας εκλήρωσε «εις υιοθεσίαν» και μας έδωσε αγαθά «εις α επιθυμούσιν άγγελοι παρακύψαι» (Α’ Πέτρ. α’ 12).

Ο Κύριός μας, ως σωτήρας της πεπτωκυίας φύσης μας, απέδειξε με τον έμπρακτο βίο του ότι συμπλήρωσε τη δική μας ασθένεια και αδυναμία και επανέφερε τον άνθρωπο υπεράνω της προπτωτικής του θέσης και κατάστασης. Επομένως μπορεί ο σημερινός άνθρωπος να επανεύρει την προσωπικότητά του, να επανέλθει στο «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» , αλλά και να φτάσει στο υπέρ εκ περισσού εφ’ όσον «όσοι έλαβον αυτόν έδωκεν αυτοίς εξουσίαν τέκνα Θεού γενέσθαι» (Ιω. α’ 12). Και όπως απέδειξαν τα εκατομμύρια των ηρώων της πίστης μας, που ακολούθησαν και αντέγραψαν τον πανάρετο βίο του, «τα έργα α εγώ ποιώ και ταύτα ποιήσετε και μείζονα τούτων ποιήσετε» (πρβλ. Ιω. ιδ’ 12).

Όταν ο άνθρωπος επανεύρει την αξία της θεοείδειάς του θα ακούσει από το λυτρωτή ότι «όπου είμί εγώ εκεί και ο διάκονος ο εμός έσται» (Ιω. ιβ’ 26) και άρα θέμα κρίσης και τιμωρίας δεν υπάρχει. Τιμωρία, ασφαλώς, υπάρχει αλλά έξω και μακρυά από το Θεό -για τους δαίμονες- που εκούσια είναι πονηρότατοι.

 

Συνεχίζεται…