ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΑΙΟΒΡΥΤΙΣΣΑΣ ΣΤΟ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙ

Την Παρασκευή του Πάσχα μεταφέρεται από το Δοχειό (κτίσμα αποθήκευσης του λαδιού) στο Καθολικό της Μονής του Βατοπαιδίου η μικρή εικόνα της Παναγίας της Ελαιοβρύτισσας λόγω της εορτής της. Μετά την Θεία Λειτουργία γίνεται ιερά λιτάνευση της εικόνας.

Ένας περιηγητής γράφει τα εξής για την εικόνα της Ελαιοβρύτισσας. « Κοντά στην τράπεζα βρίσκεται το Δοχειό, το κελάρι στη δική μας γλώσσα, χτισμένο το 1637 με τη συμβολή και έξοδα του ηγουμένου του Βατοπαιδίου Θεοφάνη. Εδώ είχα εξετάσει δύο αξιοθέτατα. Είναι η θαυματουργή εικόνα της Θεομήτορος Οδηγητρίας Ελαιοβρύτισσα και η σαρκοφάγος Ελληνιστικών χρόνων…Σας προτείνω τις σημειώσεις μου για τη μικρή αυτή εικόνα.

 Ο χρωματισμός της είναι λευκός, έντονα κόκκινος και κιτρινωπός. Το πρόσωπο του Θείου Βρέφους δεν είναι όμορφο. Η Υπεραγία Παρθένα είναι πιο καλή απ’ Αυτόν. Η ασημένια επένδυση στα πλαίσια ανήκει στην εποχή του Ανδρονίκου. Είναι έργο από τη Θεσσαλονίκη, τοποθετείται στον τοίχο σε κιβώτιο με τζάμι.

Το κιβώτιο είχε γίνει το 1815. Όταν ο πατέρας Δοχειάρης μου άνοιξε το κιβώτιο, εγώ και ο ζωγράφος μας Νικολάι Μπλαγκοβεσένσκι αισθανθήκαμε ειδική ευωδία και ξαφνιαστήκαμε πιο πολύ επιδή το Δοχειό δεν μύριζε καλά από διάφορα πράγματα που βρίσκονταν εκεί. Το 1730, όταν η σοδειά ελιάς δεν ήταν καλή, οι μοναχοί της μονής Ξενοφώντος του Άθω μετέφεραν την εικόνα αυτή στη μονή τους και έκαναν προσευχές μπροστά της. Χάρη στην πίστη τους οι ελιές έδωσαν καρπούς»1.

Με αυτήν την εικόνα συνδέεται το εξής θαύμα. Σε μια περίοδο έλλειψης λαδιού στη μονή, ο όσιος Γεννάδιος, δοχειάρης της μονής, άρχισε να κάνει οικονομία στο λάδι δίνοντας μόνο για τις ανάγκες της εκκλησίας. Ο μάγειρας διαμαρτυρήθηκε στον ηγούμενο, ο οποίος και έδωσε εντολή στον όσιο να δίνει χωρίς οικονομία το λάδι για την αδελφότητα ελπίζοντας στην πρόνοια της Θεοτόκου. Όταν μια μέρα πήγε στο δοχείο ο όσιος Γεννάδιος, είδε το λάδι να ξεχειλίζει από τη λάρνακα και να έχει φθάσει ως την πόρτα. Από τότε η εικόνα έχει μια θαυμαστή ευωδία.

Αλέκος Χ.