Η Πολυπολιτισμικότητα απέτυχε στα Βαλκάνια

Ένα πολυχρησιμοποιημένο σύνθημα της εποχής μας είναι η πολυπολιτισμικότητα Το σύνθημα αυτό συγκινεί αρκετούς Έλληνες διανοητές και πολιτικούς, φαίνεται όμως ότι δεν συγκινεί πλέον τους Ευρωπαίους. Είναι χαρακτηριστική η αποτυχία του πολυπολιτισμικού μοντέλου στην Βρετανία, όπου οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι οι περισσότεροι νεαροί Μουσουλμάνοι, παρά την βρετανική τους παιδεία, δηλώνουν ότι νιώθουν πρώτα Μουσουλμάνοι και μετά Βρετανοί. Επίσης προ ολίγων εβδομάδων το Εργατικό Κόμμα που εκφράζει την Κεντροαριστερά στην Ολλανδία δήλωσε επισήμως ότι δεν πιστεύει στην πολυπολιτισμικότητα και ότι η ολλανδική κοινωνία πρέπει να επιβάλει ένα κοινό πλαίσιο αξιών σε όλους τους πολίτες ασχέτως καταγωγής ή θρησκείας. Εκεί, όμως, όπου φαίνεται να έχει καταρρεύσει κάθε πολυπολιτισμική προσπάθεια είναι ο χώρος των Βαλκανίων με αποκορύφωμα το Κοσσυφοπέδιο και την Βοσνία -Ερζεγοβίνη.

Ο διακεκηρυγμένος στόχος των αμερικανικών και συμμαχικών βομβαρδισμών κατά της Σερβίας το 1999 ήταν η δημιουργία ενός πολυεθνικού Κοσσυφοπεδίου με δικαιώματα για όλες τις εθνότητες. Είτε ήταν ειλικρινής είτε ήταν προπαγανδιστικός αυτός ο στόχος τελικά δεν επετεύχθη. Σήμερα το de facto ανεξάρτητο Κόσσοβο αποτελεί ένα αμιγώς αλβανικό «κράτος». Οι 100.000 Σέρβοι που απέμειναν έχουν συγκεντρωθεί στην ζώνη βορείως της Μητρόβιτσα δίνοντας την εικόνα μιάς διχοτομημένης περιοχής. Η συμβίωση είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη, ενώ καθημερινά σχεδόν μαθαίνουμε για καταστροφές Ορθοδόξων ναών και σερβικών μνημείων από φανατικούς Αλβανούς. Το νέο σχέδιο, το οποίο τώρα προωθείται ως υποκατάστατο ή μάλλον ως ωραιοποίηση της Μεγάλης Αλβανίας» είναι η περιφερειακή «μίνι-Σέγκεν» μεταξύ των χωρών που περιλαμβάνουν αλβανικούς πληθυσμούς. Όπως μάς πληροφορεί η εφημερίδα UTRINSKI VESNIK των Σκοπίων της 17-1-2009, ο Κοσσοβάρος Πρόεδρος Σεϊντίου και ο Αλβανός Πρόεδρος Τόπι πρότειναν την δημιουργία μιας ζώνης οικονομικής συνεργασίας και ελεύθερης διακίνησης προσώπων και εμπορευμάτων, στην οποία θα περιλαμβάνονται η Αλβανία, το Κόσσοβο, τα Μαυροβούνιο και το κράτος των Σκοπίων. Ο σκοπιανός αρθρογράφος καταγγέλλει το σχέδιο αυτό ως μία εκδοχή της Μεγάλης Αλβανίας με την «γλώσσα των διανοουμένων». Ο φόβος των Σκοπιανών και των Μαυροβουνίων Σλάβων είναι ότι με το σχέδιο αυτό θα μπορούν να επικοινωνούν ανετότερα με την Αλβανία και το Κόσσοβο οι αλβανικές μειονότητες της ΦΥΡΟΜ και του Μαυροβουνίου, οι οποίες είναι πολυάριθμες.

Η τραγικότερη διάψευση του πολυπολιτισμικού ιδεώδους έρχεται από την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η οποία αποτελείται από δύο συνιστώντα κρατίδια: Το Κροατομουσουλμανικό και το Σερβικό, την γνωστή ως REPUBLIKA SRPSKA. Ήδη είναι προφανές ότι πρόκειται για δύο οντότητες ελάχιστα συνεργαζόμενες μεταξύ τους, οι οποίες εμφανίζονται ως ενιαίο κράτος μόνον με ένα καρτελλάκι στον ΟΗΕ και με την εθνική ποδοσφαιρική τους ομάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι μετά την αποξένωση των Σερβοβοσνίων από τις άλλες δύο εθνότητες έρχονται τώρα και οι Κροάτες να δηλώσουν ότι δεν μπορούν ή/και δεν θέλουν να ζουν μαζί με τους Μουσουλμάνους. Στις 29-12-2008 ο Πρόεδρος της συλλογικής Προεδρίας της Βοσνίας -Ερζεγοβίνης Νεμπόϊσα Ραντμάνοβιτς δήλωσε ότι οι Κροάτες της Βοσνίας θα πρέπει να έχουν την δική τους οντότητα, επειδή στις ισχύουσες δομές δεν έχουν ίση μεταχείριση με τους υπόλοιπους και δεν συμμετέχουν ισότιμα. Θυμίζω ότι με βάση τις συμφωνίες του Ντέϊτον το τεχνητό αυτό κράτος διατηρείται συγκολλημένο με την πίεση των ΗΠΑ και της Ευρ. Ένωσης και με την παρουσία διεθνών παρατηρητών, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν στην πολιτική ζωή της χώρας.

Όταν ιδρύθηκε το κράτος αυτό, μετά την αιματηρή διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, και με πρωτεύουσα το κοσμοπολίτικο Σαράγεβο προοριζόταν να αποτελέσει ένα πρότυπο πολυεθνικής συνύπαρξης. Διαφημίσθηκε ως πρότυπο πολυπολιτισμικού μοντέλου και ως εφαρμογή των νέων πρακτικών επιλύσεως διαφορών , τις οποίες κάποιοι θέλουν να εφαρμόσουν και στην Κύπρο. Σήμερα τίποτε από αυτά δεν ισχύει. 14 χρόνια μετά το Ντέϊτον φάνηκε καθαρά ότι η πολυδιαφημισμένη πολυπολιτισμικότητα δεν ήταν παρά ένα τέχνασμα για την φυλετική, οικονομική και πολιτιστική επικράτηση των Μουσουλμάνων. Παντού επικρατεί η «βοσνιακή» ταυτότητα, δηλαδή ο αποκλεισμός των μη μουσουλμάνων. Σε σχετικό άρθρο του με τίτλο «Ποιος θυμάται την Βοσνία;» ο Κύπριος πρώην βουλευτής Πρόδρομος Προδρόμου παρατηρεί: «Τόσο ο σερβικός ορθόδοξος όσο και ο κροατικός καθολικός πληθυσμός περνάνε δύσκολες ώρες και ζουν την καθημερινότητα στριμωγμένοι. Οι δυσμενείς διακρίσεις στο σχολείο, στις υπηρεσίες, στην κοινότητα είναι καθημερινό φαινόμενο. Ως κοινωνικά καθωσπρέπει στο σχολείο θεωρούνται τα παιδιά που παρακολουθούν το Ilmihal, το βασικό εγχειρίδιο μουσουλμανικών τρόπων και εκπαίδευσης. Στο Σαράγεβο δεν έμεινε ελεύθερο οικόπεδο όπου να μη χτιστεί τζαμί και μιναρές. … Οι Βαλάχοι, όπως αποκαλούν οι μουσουλμάνοι τους σερβικής καταγωγής, υφίστανται δυσμενή αντιμετώπιση έως και κοινωνικό ρατσισμό… Η εκ των άνω επιβολή της συνταγής του «πολυπολιτισμικού μοντέλλου» ήταν μία πολιτική που έφερε την μεταμόρφωση του Σαράγεβο σε μουσουλμανική πρωτεύουσα»(εφημ. ΣΗΜΕΡΙΝΗ Λευκωσίας, 19-10-2008).

Και στην περίπτωση του Κοσσόβου και στην τεχνητή Βοσνία-Ερζεγοβίνη του αποτυχόντος Ντέϊτον στο όνομα της πολυπολιτισμικότητας κερδίζουν οι Αλβανοί και οι Βοσνιομουσουλμάνοι εις βάρος των Σέρβων και των Κροατών. Δηλαδή κατά σύμπτωσιν (;) και στις δύο περιπτώσεις μουσουλμανικές κοινότητες επιβάλλονται και Χριστιανικοί πληθυσμοί καταπιέζονται. Είναι χρήσιμο να έχουμε αυτά τα παραδείγματα κατά νου διότι και στην Κύπρο και στην Θράκη η Τουρκία προωθεί τα συμφέροντά της καταδεικνύοντας πόσο επισφαλής και διφορούμενη είναι η «πολυπολιτισμικότητα».

Κωνσταντίνος Χολέβας , Πολιτικος Επιστήμων

(Αμυνα και Διπλωματία, Φεβρουαρίου 2009)